به طور کلی آنتی اکسیدان ها موادی هستند که می توانند از سلول های بدن در برابر آسیب های رادیکال آزاد به خوبی محافظت کنند. علاوه بر این آنتی اکسیدان ها خواص دیگری هم دارند که برای بهبود وضعیت سلامتی بسیار مفید خواهد بود.
آشنایی با خواص آنتی اکسیدان
در واقع آنتی اکسیدان ها را می توان از عوامل مهم تغذیه ای دانست که نقش مهمی در عملکرد سیستم ایمنی بدن دارند. این مواد می توانند رادیکال های آزادی را که ناشی از مصرف انرژی هستند از بدن پاک کنند زیرا رادیکال های آزاد اگر در بدن باقی بمانند می توانند به جدار سلول ها آسیب بزنند و باعث مرگ سلولی شوند. همچنین آنتی اکسیدان محیط را از سمومی که ناشی از مصرف انرژی در سلول ها شکل می گیرد را نیز از بین خواهد برد.
بهتر است بدانید مهم ترین آنتی اکسیدان های تغذیه ای معمولا در خوراکی هایی که مصرف می کنید به ترتیب ویتامین های E و C هستند و همچنین ویتامین E نیز در روغن های مایع گیاه فرابکر نیز قابل ملاحظه خواهد بود. دقت داشته باشید که هر چقدر روغن های مایع بکرتر و طبیعی تر باشند مقدار ویتامین E موجود در آن ها به صورت قابل توجهی بیشتر است. در ادامه سعی داریم تا به منظور آشنایی بیشتر به بیان مزیت ها و خواص بیشتری از این مواد بپردازیم:
کاهش اثرات پیری:
توجه داشته باشید که یکی از مهم ترین اثرات آنتی اکسیدان ها کنترل رادیکال های آزاد بدن است که برای بافت و سلول های بدن بسیار مضر خواهند بود. در واقع این رادیکال های آزاد عامل بسیاری از مشکلات جسمانی، سرطان ها، دیابت و پیری زودرس پوست و چشم خواهند بود.
معمولا بدن از آنتی اکسیدان برای جلوگیری از آسیب های ناشی از اکسیژن استفاده می کند. الکترون ها به صورت جفتی مشاهده می شوند و رادیکال های آزاد در واقع همان الکترون هایی هستند که جفت خود را از دست داده اند و به همین خاطر با هر چیزی که برخورد کنند واکنش نشان می دهند. در این روند ممکن است با سلول ها ترکیب شوند تا الکترون از دست رفته شان را بازیابی کنند.
این روند باعث می شود تا سلول های ترکیب شده قادر به عملکرد درست نباشند و در نهایت به الکترون مبدل شوند. بهتر است بدانید که این سلول ها زنجیره ای از واکنش ها را درون بدن ایجاد می کنند و باعث افزایش رادیکال های آزاد می شوند. این رادیکال ها نیز باعث آسیب به غشای سلولی، آنزیم ها و DNA فرد خواهد شد.
مراقبت از بینایی چشم ها:
توجه داشته باشید که آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین های E و C و همچنین بتاکاروتن در پیشگیری از بیماری فساد ماکولای چشم یا پیری چشم و کاهش دید تاثیر بسیار مثبتی خواهند داشت. همچنین بسیاری از غذاهای مغذی و حاوی آنتی اکسیدان دارای لوتئین و زیکستانتین هستند که اغلب با نام ویتامین های چشم شناخته می شوند و در خوراکی های رنگ روشن از جمله میوه ها و سبزیجات دارای برگ های سبز، زرد و نارنجی یافت خواهند شد.
در واقع این آنتی اکسیدان ها می توانند به راحتی در قسمت های مختلف به ویژه در بخش های باریک تر چشم مانند ماکولا و لنز به خوبی حرکت کنند. نکته جالب این است که بیش از ۶۰۰ نوع مختلف از کارتنوئید ها در طبیعت وجود دارند اما تنها ۲۰ نوع از آن ها می توانند وارد چشم شوند و از این ۲۰ نوع تنها لوتئین و زیکستانتین به مقدار زیادی در بخش ماکولار چشم مشاهده خواهند شد که آن ها نیز با افزایش سن از بین خواهند رفت.
موادی از جمله لوتئین و سایر کارتنوئیدها که برای مراقبت از بینایی لازم هستند اغلب در غذاهای حاوی آنتی اکسیدان مانند کلم پیچ، اسفناج، توت ها، کلم بروکلی و زرده تخم مرغ یافت می شود. بر اساس تحقیقات انجام شده منابع سرشار از لوتئین مانند اسفناج به حفاظت از چشم و بهبود قابلیت دید کمک شایانی خواهد کرد. آنتی اکسیدان های فلانوئیدی در انواع توت ها مانند زغال اخته یا انگور وجود دارند که خواص این آنتی اکسیدان ها می توانند در روند کاهش پیری چشم موثر باشند.
کاهش مشکلات پوستی:
به صراحت می توان گفت که بیشترین رادیکال های آزادی که باعث تسریع در روند پیری می شوند در ظاهر و پوست بدن وجود دارند و آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین C و بتا کاروتن با این آسیب ها مقابله خواهد کرد. ویتامین های C و A باعث کاهش چروک ها و خشکی پوست خواهد شد و همچنین ویتامین C نیز آنتی اکسیدانی قوی محسوب می شود که باعث کاهش آسیب های ناشی از آلودگی، استرس و یا رژیم غذایی نامناسب خواهد شد.
بهتر است بدانید که کمبود ویتامین A در بدن باعث خشکی، پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن بخش فولیکول پوست خواهد شد. دقیقا مانند رادیکال های آزاد که با آسیب زدن به سلول های سطحی باعث کراتینه شدن پوست می شود و غشای مخاطی دستگاه تنفسی،گوارشی و ادراری نیز می توانند در اثر از بین رفتن بافت مخاطی سلول ها و در نهایت با از دست دادن رطوبت و سختی بافت، از بین بروند.
پیشگیری از سکته و بیماری های قلبی:
یکی از خواص آنتی اکسیدان این است که علاوه بر جلوگیری از آسیب بافت ها و سلول ها در اثر رادیکال های آزاد به پیشگیری از بیماری های قلبی و سکته نیز کمک کننده خواهد بود. در این خاصیت داده های تحقیقاتی نشان دهنده ی تاثیر تمامی آنتی اکسیدان ها در جلوگیری از بیماری های قلبی نیستند اما با این حال برخی از آن ها ویتامین C در پیشگیری از آن موثر خواهد بود.
بر اساس پژوهشی که مجله آمریکایی تغذیه بالینی بر روی تاثیر ویتامین C انجام داد به این نتیجه رسید که این ویتامین تا ۵۰ درصد خطر بروز سکته را کاهش می دهد. همچنین پژوهش های زیادی در مورد افرادی که رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان مانند سبزیجات تازه، گیاهان، ادویه جات و میوه ها دارند هم انجام شده و به این نتیجه رسیده اند که تمامی آن ها با کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی شانس بیشتری برای زندگی طولانی تر و سالم تر خواهند داشت.
کاهش درصد ابتلا به سرطان:
بر اساس مطالعات انجام شده مصرف ویتامین های مختلف از جمله A، C و سایر آنتی اکسیدان ها به خاطر قابلیتی که در کنترل سلول ها بدخیم و تخریب سلول های سرطانی دارند می توانند در پیشگیری یا درمان انواع مختلف سرطان ها مفید عمل کنند. همچنین رتینویک اسید که ماده ی شیمیایی موجود در ویتامین A است نقش بسیار مهمی در رشد سلولی و تفکیک سلول های سرطانی خواهد داشت.
نکته جالب این است که سرطان های مختلف از جمله پروستات، سینه، تخمدان، مثانه، دهان و پوست نیز می توانند با کمک این ماده به راحتی سرکوب شوند. امروزه پژوهش دیگری نیز به جمع آوری اطلاعات پرداخته که در آن به بررسی نقش ریتنویک اسید در مقابله با سرطان های ملانوم، کبد، ریه، سینه و پروستات اشاره کرده است. در واقع بر اساس این شواهد مواد مفیدی مانند رتینویک اسید اگر به صورت طبیعی و از طریق غذا وارد بدن شوند بسیار امن تر و مفید تر از مکمل های دارویی خواهند بود.
جلوگیری از ایجاد مشکلات شناختی:
یکی دیگر از خواص آنتی اکسیدان ها جلوگیری از بروز مشکلات شناختی مانند زوال عقل و آلزایمر است. به گونه ای که استرس اکسیداتیو نقش مهمی در ایجاد بیماری های عصبی خواهد داشت اما یک رژیم غذایی مناسب می تواند ریسک بروز این بیماری ها را به شدت کاهش دهد.
بر اساس گزارش مجله پزشکی انجمن مغز و اعصاب مصرف غذاهای دارای آنتی اکسیدان از جمله ویتامین E و C می توانند در طولانی مدت باعث کاهش ریسک ابتلا به آلزایمر و فراموشی در افراد شوند.
در انتهای مطالعه خواص آنتی اکسیدان در این مقاله، چنانچه علاقمند به آشنایی با خواص نیکوتین و خواص نوره هستید کلیک نمایید.
منبع : آرگا
