به طور کلی هشتم خرداد ماه هر سال به عنوان روز جهانی بیسکوییت و شیرینی پزی شناخته می شود که این خوراکی لذیذ و خوشمزه بر اساس تاریخچه خود در خاورمیانه عمدتا با انواع غلات، شهد، عسل و انواع مغز و آجیل شناخته شده و در مناطق اروپایی و ترکیه نیز بیشتر به عنوان صبحانه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
آشنایی با تاریخچه شیرینی پزی
همانطور که می دانید شیرینی پزی در واقع یک هنر است که تمام کرشمه های یک هنر اصیل را در خود جای داده است. شیرینی ها به اندازه ای طعم خوبی دارند که دل کندن از آن شدنی نخواهد بود و همچنین صرف نظر کردن از آن از عهده کسی بر نمی آید اما به هرحال بسیاری از کارشناسان تغذیه مضرات مصرف بیش از حد شیرینی جات مکررا گوشزد می کنند اما چندان کسی به آن توجه نخواهد کرد.
به صراحت می توان گفت که اغلب مردم خاورمیانه علاقه زیادی به شیرینی های پرشهد دارند به گونه ای که شیرینی های پرملات خود را که عمدتا با انبوهی از مغزها پوشانده شده اند در پایان غذا یا همراه با آن میل خواهند کرد. اروپایی ها نیز به خوردن شیرین جات همراه با صبحانه علاقه زیادی نشان می دهند و کیک های پوشیده شده از میوه های فصل و شکلات را ترجیح می دهند.
مردم جنوب شرقی آسیا نیز اغلب طرفدار شیرینی های برنجی و بخارپز هستند و ما ایرانی ها نیز به شیوه هر چه پیش آید خوش آید، در هر کجا و به هر بهانه ای بساط شیرینی جات را به جمع مان باز می کنیم تا به خاطر طعم شیرین آن لحظاتمان نیز شیرین شوند.
پیشینه شیرینی در ایران باستان:
توجه داشته باشید که ریشه نخستین شیرینی ها به ایران باستان برمی گردد و اگر بخواهید در این مورد صحبت کنید در انتها قطعا به یک نوع کیک به نام لاویس می رسید که در زمان امپراطوری ایران که همه بر پایه آرد مانند آرد برنج یا آرد شیرینی پزی و با کره، تخم مرغ و شکر درست می شدند و امروزه به عنوان شیرینی های مشترک در سراسر جهان شناخته خواهند شد.
در واقع در دوران هخامنشی غلات از جمله جو؛ مهم ترین ماده غذایی در سبد غذای مردم بوده که از طریق روش های مختلف از آن استفاده می شده است و عمده دلیل آن را می توان سختی و دشواری کاشت و برداشت گندم دانست. مردم ایران باستان اغلب جو را نیم کوب می کردند و با ترکیب کردنشان با میوه و شیر، شیرینی های خوشمزه می پختند.
در بسیاری از کتاب های تاریخی آمده زمانی که شاهدان هخامنشی می خواستند از کاخ باستانی یعنی شوش به تخت جمشید یا برعکس بروند خدمه کاخ به قنادان دستور می دادند تا پیش از ورود شاه به کاخ، نان و شیرینی را حاضر کنند. به این ترتیب غذای اصلی مردم در دوران هخامنشی علاوه بر نان و گوش و سایر غذاهای معمولی شامل انواع شیرینی کلوچه ای نیز بوده اند.
جالب است بدانید که ایرانیان باستان علاقه زیادی به پرورش زنبور عسل داشتند و همچنین انجیر و خرما هم جزء برنامه غذایی مردم و البته از جمله مواد اساسی برای پختن انواع شیرینی بوده اند. ایرانیان باستان بز هم پرورش می دادند و از شیر آن برای پختن شیرینی و البته درست کردن دوغ و ماست استفاده می کرده اند.
پیشینه شیرینی در ایران معاصر:
به صراحت می توان گفت که تاریخچه شیرینی پزی در فرهنگ غذایی ایران معاصر نیز قدمتی طولانی دارد. به گونه ای که پختن شیرینی به مناسبت های مختلف از جمله تولد، عروسی، ختم، مهمانی و حتی دورهمی های دوستانه عصرگاهی به صورت روزانه با انواع چای و قهوه آن اهمیت زیادی داشته و هر منطقه در کشور ما شیرینی خاص خودش را خواهد داشت.
این شیرینی ها عمدتا به عنوان سوغاتی آنقدر دست به دست شده اند که امروزه تمام مردم کشور می دانند فرابیه تبریزی مشهورترین شیرینی منطقه آذربایجان شرقی است و لوزی و شیرینی اتابکی مخصوص قزوینی ها است و همچنین خوزستانی ها نیز انواع کلوچه های سنتی با شیر و شکر می پزند که معمولا لایه های مختلف آن را با خرما پر خواهند کرد.
همچنین حلوا کنجدی و رنکینگ خوزستانی هم با خرما معمولا آرد را تفت داده و با کره یا روغن حیوانی و پودر دارچین ترکیب خواهد شد. در استان بوشهر نیز به رنکینگ خرما مشهور است و یزدی ها نیز به پخت قطاب، کیک یزدی، باقلوا و پشمک مشهور خواهند بود.
کرمانشاهی ها نیز شیرین کاک نان برنجی و نان خرمایی را به بهترین و خوش طعم ترین شکل ممکن درست می کنند به گونه ای که نان برنجی از جمله قدیمی ترین شیرین ها در این منطقه بوده و قدمتی تقریبا ۱۵۰۰ ساله خواهد داشت.
تاریخچه شیرینی پزی در اروپا:
نکته جالب این است که تاریخچه شیرینی پزی در اروپا قدمتی کمتر از آسیا است زیرا قرن ها بعد از آسیا پای عسل به اروپا باز شد و شکر نیز دیرتر از عسل وارد صنایع غذایی و شیرینی پزی اروپایی ها شد. در واقع اینطور به نظر می آید که شکر به سرزمین بنگال یا جایی دیگر در جنوب شرقی آسیا بر می گردد و از آنجا به ایران و سایر کشور های شرقی مدیترانه باز شد. در آن زمان ها نانواها و قنادی ها شیرینی های مختلف را برای طبقه ثروتمند جامعه می پختند.
پس از لشکر کشی مسلمانان به اروپا و کشور اسپانیا و همچنین در زمان جنگ های صلیبی تجارت انواع ادویه و سایر مواد غذایی در کنار تکنیک های مختلف پخت و پز از آسیا و به ویژه عربستان و کشور های عربی به اروپا رسیده است. بر اساس دستور های آشپزی دوره رنسانس مربوط به قرن ۱۴ میلادی در ایتالیا دستور پخت انواع و اقسام شیرینی، بیسکوییت و کوکی آورده است.
همچنین در اواخر قرن چهاردهم میلادی ویفر های کوچک پر شده با کرم های مختلف در خیابان های پاریس فروخته می شد و در حال حاضر نیز مشهورترین قنادی ها و شیرینی پزی های دنیا فرانسوی ها هستند. و حتی صاحب مشهورترین شیرینی فروشی دنیا در کشور استرالیا نیز یک فرد فرانسوی خواهد بود. توجه داشته باشید که در قرن های گذشته قنادی ها شیرینی خود را بر روی هیزم درست می کردند.
اروپایی ها انواع کیک را وارد را صنعت شیرینی پزی کردند و اگرچه به عقیده باستان شناسان تاریخچه نخستین کیک ها به دوران باستان مربوط می شود اما نخستین کیک های اسفنجی در قرن ۱۸ میلادی پخته شده و نکته جالب این است که در ابتدا برای پف کردن کیک تنها از تخم مرغ می شده است.
اما به تدریج و در سال ۱۸۵۰ پکینگ پودر برای پف کردن کیک وارد صنعت شیرینی پزی شد. در واقع کیک در زبان های مختلف اروپایی به نام های مختلفی خوانده شد به گونه ای که هلندی ها آن را Koekje و آلمانی ها Koek می خواندند.
در انتهای این مطلب چنانچه علاقمند به آشنایی با تاریخچه بستنی و تاریخچه قهوه هستید به شما پیشنهاد می کنیم اطلاعات مورد نیاز خود را در رابطه با این خوراکی ها در لینک های قرار داده شده جستجو نمایید.
منبع : آرگا
