آشنایی با آناتومی حلق انسان + عکس

به طور کلی آناتومی حلق فضای میانی حفره دهانی و دستگاه های تنفس و گوارش است که به عنوان ماهیچه ای غشایی شناخته خواهد شد. این عضو بدن دارای سه بخش مجزا گلوی بینی، گلوی دهانی و گلوی حنجره است که هر کدام وظایف ویژه خود را دارند.

آشنایی با آناتومی حلق

همانطور که می دانید حلق بخشی از گلو در پشت دهان و حفره بینی و بالای مری و نای است که به معده و ریه ها می روند. در واقع این عضو بدن در مهره داران و بی مهرگان یافت شده با وجود اینکه ساختار آن در گونه های مختلف، متفاوت است. این ساختار حلق باعث شده تا غذا و هوا به ترتیب به مری و حنجره وارد شود و همچنین فلپ غضروفی به نام اپی گلوت خواهد بود که هنگام بلع از ورود غذا به حنجره جلوگیری می کند.

در انسان ها حلق بخشی از سیستم هضم و ناحیه رساننده هوا به دستگاه تنفسی است. ناحیه تنفسی که شامل سوراخ های بینی، نای حنجره، برونشیول و برونش است به تدریج هوا را فیلتر، گرم و مرطوب کرده و به داخل ریه ها ریه ها هدایت خواهد کرد. حلق آدمی به صورت متعارف به سه بخش نازوفارنکس، دهانه حلق و حنجره تقسیم می شود و همچنین دو مجموعه از عضلات حلق را تشکیل می دهند و شکل لومنی آن را ایجاد کنند.

توجه داشته باشید حلق در واقع یک لوله عضلانی و غشایی است که طول آن تقریبا بین ۱۲ تا ۱۵ سانتی متر و دارای سوراخ هایی در حفره های بینی و دهان خواهد بود. این عضو بدن دارای ارتباط جانبی با گوش میانی است و به ارتباط متقابل دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی کمک زیادی می کند. همچنین در بالا و کنار سقف حلق، در کف سینوس اسفنوئیدی لوزه های حلق قرار گرفته اند.

در واقع پشت حلق، با شیب ممتد رو به پایین دیواره خلفی و قوی جلویی، مجموعه ای از بافت لنفاوی درون غشای مخاطی قرار گرفته اند و در جلو و سمت جانبی حلق توسط دهانه های حلقی لوله های شنوایی تقریبا ۱.۵ سانتی متر پشت حفره تحتانی بینی قرار گرفته است. همچنین بافت لنفاوی موجود در دهانه های لوله های شنوایی به لوزه های لوله ای معروف خواهد بود.

ساختار حلق:

توجه داشته باشید که حلق یک لوله به طول پنج اینچ است که از نزدیک بینی ما شروع شده و به لوله تنفسی ختم خواهد شد. در واقع حلق در حیوانات مهره دار و بی مهره بخشی از گلو در نظر گرفته می شود و در انسان نیز این یک ساختار توخالی با حفره عصلانی است که با بافت مرطوبی پوشانده شده است. به طور کلی این بافت نمونه ای از تمامی ساختار های موجود در دستگاه های غذایی و گوارشی است که داشتن آستر مرطوب با سد غشای مخاطی هم به فرد امکان نفس کشیده می دهد و هم غذای فرد می تواند بدون آسیب رساندن به بافت های حساس از کانال خود عبور نماید.

به طور کلی عضلات حلق به صورت موثری ورودی مری یا کانال غذایی و نای ما را تشکیل می دهند که به آن لوله تنفسی نیز گفته می شود. به همین خاطر حلق بخشی از سیستم تنفسی و گوارشی فرد به شمار خواهد آمد.

اجزای تشکیل دهنده حلق:

همانطور که متوجه شدید آناتومی حلق از سه بخش تشکیل شده و محل آن از فضای پشت حفره بینی شروع شده و دقیقا بالای مری و حنجره به پایان می رسد. در این فاصله دو مجرای اصلی وجود دارند که به ترتیب ورود به دهان را برای غذا و هوادنبال خواهند کرد. جالب است بدانید که طول حلق تقریبا ۱۳ سانتی متر است و از چندین بخش مجزا ساخته شده است.

بالاترین قسمت در آناتومی حلق نازوفارنکس نامیده می شود که بر اساس مجاورت با حفره بینی منطقی خواهد بود. همچنین این قسمت همان فضایی است که هوا قادر به حرکت از طریق بینی و در نهایت به درون لایه های تنفسی کرده و نشان دهنده نقش حلق در تنفس بدن فرد خواهد بود.

این منطقه به خاطر گرم کردن، فیلتر کردن و تزریق رطوبت هوای استنشاق شده به عنوان منطقه هدایت نامیده می شود تا بتواند با موفقیت به ریه های انسان دسترسی پیدا کند. از آنجایی که نازوفارینکس قسمت دهانی نامیده می شود به همین خاطر در ناحیه نزدیک دهان دیده شده و از کام نرم آغاز و به اپی گلوت ختم خواهد شد. در واقع نازوفارینکس را می توان همان بافت فلپ مانند بسیار بلند دانست که در پشت زبان ما دیده می شود.

در ادامه حنجره دیده می شود که در میان اپی گلوت قرار گرفته و به مری ختم خواهد شد. البته که مری ادامه مجاری است که غذا را از طریق پریستالتیک یا ضربان عضلانی به معده انتقال خواهد داد.

عضلات موجود در آناتومی حلق:

دو گروه اصلی از عضلات حلق به نام عضلات طولی و عضلات حلقوی وجود دارند که معمولا توسط عصب واگ عصب دهی خواهند شد و تنها استثنای آن نیز استیلوفارنژئوس یعنی عصب گلوسوفارنکس خواهد بود. در واقع آن ها به صورت یک لایه داخلی از عضلات طولی و یک لایه حلقوی بیرونی مرتب شده اند. در ادامه به بیان خصوصیات هر دو نوع عضلات به صورت کامل پرداخته ایم:

• عضله های حلقوی:

در واقع سه عضله حلقوی حلقی به نام عضلات منقبض کننده حلقی فوقانی، میانی و تحتانی وجود دارند که مشابه لایه هایی روی یکدیگر چیده شده اند. این عضلات به خاطر اتصال قدامی به ساختار های گردن به تدریج یک حلقه عضلانی ناقص ایجاد کرده اند و معمولا به ترتیب از ناحیه قدامی به سمت ناحیه تحتانی منقبض می شود تا لومن منقبض شده و غذا را مری برساند.

عضله منقبض کننده فوقانی حلق: این عضله در دهانه حلق قرار گرفته و از رباط ناخنک فکی، عضله آلوئولار ناخنک فک پایین و داخلی و همولوس ناخنک استخوان اسفنوئید سرچشمه خواهد گرفت. این عضله به صورت خلفی به داخل حلق استخوان سر و رافه حنجره میانی وارد خواهد شد.

عضله منقبض کننده میانی حلق: این عضله در واقع از رباط ستیلوهوئید و شاخ های استخوان هیوئید منشا خواهد شد و به صورت خلفی وارد راف حلق می شود.

عضله منقبض کننده تحتانی حلق: جالب است بدانید که این عضله خود به دو قسمت تقسیم می شود. بخش اول که با نام تیروفرنس شناخته می شود دارای الیاف مورب است و به غضروف تیروئید متصل خواهد شد. بخش دوم نیز با نام کریکوفارنکس شناخته شده و دارای الیافی افقی است که به غضروف کریکوئید متصل خواهد شد.

• عضلات طولی حلق:

بهتر است بدانید که عضلات طولی حلق معمولا با نام های پالاتوفارنژئوس، استیلوفارنژئوس و ساپوپارنژئوس شناخته می شوند. این عضلات عمدتا جهت کوتاه کردن و گشاد شدن حلق فعالیت دارند و همچنین حنجره را در حین بالغ بالا می برند.

استیلوفارنژیوس: این عضله از روند استیلوئید استخوان گیجگاهی ناشی و به حلق وارد می شود. همچنین بر خلاف سایر عضلات حلق توسط عصب گلوسفارنکس عصب دهی خواهد شد.

ماهیچه کامی و حلقی: معمولا از کام سخت حفره دهان ایجاد شده و به حلق وارد و عصب واگ تحریک خواهد شد.

ماهیچه لوله ای و حلقی: این ماهیچه از لوله استاش به وجود آمده است. به حلق وارد و توسط عصب واگ تحریک خواهد شد. علاوه بر این به بلع نیز کمک کرده و می تواند لوله استاش را باز تر کند تا فشار در گوش میانی برابر شود.

چگونگی عملکرد حلق:

همانطور که متوجه شدید آناتومی حلق هم در دستگاه تنفسی و هم در سیستم هضم غذا نقش دارد و می توان آن را به عنوان نقطه ای از یکدیگر جدا نمود. در حالی که مواد غذایی و مایعات از طریق مری کانال تغذیه ای را دنبال می کنند، هوایی از طریق این اندام وارد ناشی شده و در نهایت به سیستم تنفسی خواهد رسید.

با این حال نقش تنفسی حنجره عمدتا اجازه دادن به هوای استنشاق شده در حفره بینی برای رسیدن به مجاری تنفسی است که شامل جنجره نای یا لوله تنفسی و در آخر برونشیل ریه ها و آلوئول ها در محل تنفس خواهد بود. در واقع این امر توسط فضای مشترک ساختاری که نواحی حلق دهان و بینی را به هم متصل می کند امکان پذیر است تا بتوانید از طریق بینی و دهان خود تنفس کنید.

در آناتومی حلق می توان گفت که این عضو بدن به خاطر عضلاتی که دارد نقش مهمی در گوارش غذا خواهد داشت. در واقع عضلات حلقوی انقباضی لایه خارجی ین اندام نقش زیادی در ایجاد حفره حلق دارند. مجموعه ای از انقباضات به رانش مواد غذایی بلعیده شده و نوشیدنی بی خطر مواد غذایی کمک خواهد کرد. در مقابل نیز عضلات طولی لایه داخلی حلق را به صورت عرضی گسترش می دهند و آن را به سمت بالا بلند می کنند بنابراین باعث بلعیدن غذا و نوشیدنی های بلعیده شده می شود.

مسئولیت دیگری که حلق دارد تولید صدا است که معمولا با عبور ارتعاشات هوا امکان پذیر خواهد بود. در واقع حلق فضایی بسته و کوچک را فراهم خواهد کرد که به عضلات گفتاری اجازه می دهد تا صدا را ایجاد کرده و آن را طنین انداز کند.

منبع : آرگا