تغذیه کودکان بیش فعال, معرفی غذاهای مفید و مضر برای آن ها

رژیم غذایی برای رشد جسمی و ذهنی کودکان بسیار مهم است، تنها داشتن یک رژیم غذایی نمی تواند عامل بروز بیش فعالی یا بدتر شدن آن یا رفع آن گردد. اما با داشتن یک برنامه غذایی درست، کودک بیش فعال می توانند راحت تر با این مشکل رو به رو شده و کنار بیایند. در این مطلب با تغذیه کودکان بیش فعال آشنا خواهیم شد.

تغذیه کودکان بیش فعال با برنامه غذایی مناسب

تغذیه در کودکان بیش فعال بسیار پر اهمیت می باشد. این کودکان با داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب می توانند گام بزرگی برای حفظ سلامت خود و مقابله با مشکل خود بردارند. اغلب کودکان رژیم غذایی مناسبی را دنبال نمی کنند.

در رژیم غذایی کودکان بیش فعال باید همواره سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، پروتئین ها، چربی های سالم و غذاهای دارای کلسیم به مقدار بالا قرار گیرند. ممکن است مصرف این نوع مواد غذایی بر روی علائم بیش فعالی تاثیر آنچنانی نداشته باشد اما می تواند سلامتی این کودکان را تامین نماید. در ادامه مطلب با مهمترین غذاهای مفید برای این کودکان و همچنین غذاهایی که باید از آن اجتنای شود آشنا خواهیم شد.

مواد غذایی مورد نیاز برای کودکان بیش فعال

همانطور که گفته شد داشتم تغذیه مناسب می تواند مواد غذایی مورد نیاز کودکان به ویژه کودکان بیش فعال را تامین نماید و بر روی رشد بهتر آن ها تاثیر گذار باشد. انواع غذاهای مفید برای این کودکان شامل موارد زیر می شود:

• میوه ها و سبزیجات:

میوه ها و سبزیجات مختلف دارای انواع ویتامین و مواد معدنی بسیار مهمی هستند که کودکان برای رشد به آن ها احتیاج دارند. مصرف میوه ها و سبزیجات می توانند مقدار قابل توجهی فیبر مورد نیاز کودکان را تامین نمایند. میوه ها و سبزیجات میان وعده هایی عالی برای کودکان محسوب می شوند که نباید از آن ها غافل شد. برای بهبود تغذیه کودکان بیش فعال می توانید میوه ها و سبزیجات باب میل آن ها را برایشان فراهم کرده و با ترفندهایی به خورد کودک بدهید. اغلب کودکان از خوردن میوه و سبزیجات حس خوبی دارند و از آن لذت می برند.

• غلات کامل:

انواع غلات کامل و البته فرآوری نشده، دارای سبوس و جوانه می باشند. غلات کامل منبعی عالی از فیبر و دیگر مواد مغذی می باشند. برای گنجاندن این غلات در رژیم غذایی کودک بیش فعال و کودکان دیگر می توانید غلات کامل را به شکل نان هایی با آرد تیره مثل نان سنگک و دیگر فراورده های سبوس دار را در رژیم غذایی کودک قرار دهید.

• پروتئین ها:

پروتئین یکی از مواد غذایی مهم و ضروری برای عضله سازی و رشد بافت های کودکان می باشد. برای تامین پروتئین مورد نیاز کودکان بیش فعال گوشت قرمز منبعی عالی محسوب می شود. البته در مورد کودکان باید از گوشت کم چرب استفاده شود. در صورتی که کودکتان به هر دلیلی به گوشت علاقه ندارد می توانید در عوض آن مواد پروتئین دار دیگر مانند لوبیا، مغزها و لبنیات را به عنوان تغذیه آن ها لحاظ نمایید.

• چربی های سالم:

البته که بدن کودکان به چربی نیاز مبرم دارد، اما نه هر نوع چربی! باید به بدن کودک چربی های سالم مثل چربی های تک اشباع نشده، چند اشباع نشده و امگا ۳ برسانید. به منظور تامین نمودن این نوع از چربی ها ی توانید غذاهایی که دارای این نوع چربی ها هستند را در رژیم غذایی کودکتان قرار دهید. این مواد غذایی شامل موارد زیر می شوند:

1. چربی های تک اشباع نشده مانند آووکادو، دانه ها، مغز ها، زیتون، روغن کانولا، زیتون و بادام زمینی
2. چربی های چند اشباع نشده مانند ذرت، کنجد، سویا، حبوبات، روغن گلرنگ و آفتابگردان
3. اسیدهای چرب امگا ۳ مانند شاه ماهی، ماهی قزل آلا، ماهی سالمون، ماهی ساردین، تخم کتان، دانه چیا و گردو

• مواد غذایی حاوی کلسیم:

کلسیم ماده معدنی بسیار مهم و ضروری برای تقویت استخوان ها به ویژه در دوره کودکی و نوجوانی می باشد. به دلیل رشد سریع استخوان ها در دوران کودکی نیاز به این ماده شدیدا احساس می شود. وجود این ماده در تغذیه کودکان بیش فعال مانند دیگر کودکان مهم و ضرروی می باشد. این ماده معدنی برای انتقال تحریکات عصبی و تولید هورمون ها نیز مفید می باشد. می توانید کلسیم مورد نیاز کودک خود را با مواد غذایی مانند ماست، پنیر و انواع لبنیات و همچنین کلک بروکلی، عدس، لوبیا و سبزیجات برگ تیره می توانید تامین نمایید. این مواد غذایی سرشار از کلسیم می باشند. البته در مورد لبنیات باید کمی احتیاط شود زیرا می توانند برای کودکان بیش فعال ضرر داشته باشند.

مواد غذایی که کودکان بیش فعال باید از آن اجتناب نمایند

مواد غذایی نا مناسب برای کودکان بیش فعال می تواند دشمن اصلی برای وضعیتشان شود. برای مدیریت علائم بیش فعالی باید بدانید که کودتان باید از چه مواد غذایی دور بماند و چه غذاهایی را مصرف نماید. همانطور که گفته شد رژیم های غذایی و تغذیه نقش بالایی در درمان بهتر علائم بیش فعالی ایفا می نماید. داشتن یک رژیم غذایی مناسب می تواند تمرکز افراد را بهبود دهد. اغلب والدین در مورد رابطه قند و بیش فعالی اطلاعاتی دارند، در ادامه با بدترین غذاها برای کودکان بیش فعال آشنا می شویم:

• هر نوع غذای سرخ شده:

تقریبا تمام افراد باید از مواد غذایی سرخ شده دور بمانند و بیش از حد از آن مصرف نکنند. غذاهای سرخ شده دارای کالری بالا می باشند، البته از نوع کالری هایی که هیچ فایده ای به دنبال ندارند. در حقیقت کالری موجود در چربی های کالری تهی نامیده می شود. این نوع کالری ها بدون ویتامین و مواد مغذی می باشند و در واقع سرخ شدن باعث می شود تا مواد غذایی درون ماده غذایی از بین رفته و بدون فایده شود. این نوع غذاهای سرخ شده اصلا برای کودکان بیش فعال مناسب نیستند.

• محصولات لبنی:

با توجه به تحقیقات انجام شده یکی از مواد غذایی که نباید به کودکان بیش فعال داده شود لبنیات هستند. انواع محصولات لبنی مانند ماست سبب بیشتر شدن رفتار آشفته در کودکان بیش فعال خواهد شد. از این رو باید این ماده را در لیست غذاهای ممنوعه کودک بیش فعال خود قرار دهید. کودکان بیش فعال در عوض مصرق شیر گاو می توانند از شیر سویا مصرف کنند. شیر سویا علاوه بر تامین کلسیم، اسیدهای چرب ضروری را به بدن می رساند.

• غذاهای دارای گلوتن:

با توجه به تحقیقات انجام شده، مشخص شده است که درصد زیادی از کودکان مبتلا به بیش فعالی حساسیت زیادی به گلوتن داشته و می توانیم بگوییم که ۷۰ درصد از این کودکان به گلوتن حساسیت نشان می دهند. حساسیت به گلوتن باعث تاثیراتی بر روی عملکرد مغز و پروسه های ذهنی مثل حافظه و برنامه ریزی خواهد بود. اغلب افراد متوجه این قضیه نمی شوند تا وقتی که مصرف این مواد غذایی را حذف می کنند. اگر مواد غذایی حاوی گلوتن را در تغذیه کودکان بیش فعال خود دارید با حذف آن در طی چند روز می توانید شاهد اثرات مثبت حدف گلوتن باشید.

• رنگ غذا:

بین بیشتر شدن بیش فعالی و رنگ های مصنوعی موجود در غذاها ارتباطاتی وجود دارد و اغلب این مواد غذایی اشتراکات بسیاری با هم دارند، غذاهایی دارای قند بالا، پروسه فرآوری شده و رنگ زیاد.

اغلب افراد گمان می کنند که ماهیت قند و غذاهای فرآوری شده بزرگترین مشکلات را ایجاد می نمایند، ولی نباید رنگ های مصنوعی در مواد غذایی نادیده گرفته شوند. این رنگ ها باعث افزایش فعالیت کودک تا حد بالایی می شوند. از این رو تا حدی که امکان دارد از دادن مواد غذایی حاوی رنگ های مصنوعی به کودک بیش فعال خود خودداری نمایید. انواع پفک، اسنک ها و فست فودها مملو از مواد نگهدارنده، رنگ های خوراکی مصنوعی می باشند. از این رو این مواد غذایی را به کودک خود ندهید و به مرور آن ها را از رژیم غذایی کودتان حذف نمایید و خوراکی های سالم را جایگزین آن نمایید.

• گوشت ها و پنیر فرآوری شده:

گوشت ها و پنیرهای فرآوری شده نیز در لیست غذاهای نامناسب کودکان بیش فعال قرار دارند، استفاده بیش از حد از این مواد غذایی در تغذیه کودک سبب بیشتر شدن بیش فعالی در کودکان می شود و در حقیقت این مواد غذایی عاملانی برای بیش فعالی در کودکان هستند.

والدین باید تلاش کنند که غذاهای طبیعی را جایگزین غذاهای فرآوری شده نمایند و غذاهایی غنی و طبیعی را به همراه میوه ها و سبزیجات و میوه های تازه در اختیار کودک خود قرار دهند.

• نوشیدنی ها و آب میوه های آماده:

در حال حاضر کودکان علاقه بسیاری به خوردن نوشیدن های بسته بندی شده و کارخانه ای دارند، از طرفی والدین برای راحتی کار خود از این نوشیدنی ها استقبال زیادی می کنند. اما باید بگوییم که در تهیه نوشیدنی های آماده قند بسیار بالایی استفاده می شود و در واقع ضرری که آب میوه های غیر طبیعی دارند با نوشابه برابر می باشد.برای مدیریت بیش فعالی در کودکان باید مقدار قند مصرفی این کودکان را کاهش دهید و تا حدی که ممکن است آب را جایگزین دیگر نوشیدنی ها نمایید.

اگر کودک شما علاقه بالایی به نوشابه ها و آب میوه دارد در عوض انواع آماده آن برای او نوشیدنی ها و اسموتی های خانگی مفید و خوشمزه آماده سازید.

• نوشابه:

در صورتی که در کودک شما علائم بیش فعالی دیده می شود، شدیدا از دادن نوشابه به او خودداری نمایید. نوشابه دارای آلکالوئید و میزان بالایی قند می باشد و باعث شدید تر شدن بیش فعالی در کودک خواهد شد. علاوه بر این موشابه برای کودکان سالم نیز مضر است و نباید به آن ها داده شود.

• شکلات:

شکلات ها نیز به نوشابه شباهت زیادی دارند زیرا حاوی قند بالایی می باشند. شکلات ها ویتامین و مواد معدنی زیادی نداشته و سبب بیشتر شدن بیش فعالی می گردند، از این از تغذیه کودکان بیش فعال باید حذف شوند.

• نوشیدنی های انرژی زا:

نوشیدنی های انرژی زا که در حال حاضر خیلی راحت در دسترس می باشند، در بین نوجوانان طرفداران بسیاری دارند. در صورتی که کودک یا نوجوان شما دچار اختلال بیش فعالی می باشد هیچوقت نباید از نوشیدنی های انرژی زا مصرف کند. نوشیدنی های انرژی زا دارای قند، کافئین، محرک های جایگزین، رنگ های مصنوعی و طعم دهنده ها هستند که بسیار مضر می باشند.

• بستنی:

کودکان بیش فعال توان تحمل کازئین یا همان پروتئین مخصوص شیر را ندارند، از این رو با مصرف بستنی در آن ها علائم بیش فعالی شدیدتر خواهد شد. البته نباید مصرف بستنی را در کودکان بیش فعال غدغن نمود، اما نباید هر روز بستنی بخورند. حداکثر یک بار در هفته مصرف بستنی برای این کودکان مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

• انواع فست فودها:

فست فودهایی مثل سیب زمینی سرخ شده، ساندویچ ها و پیتزاها به خاطر دارا بودن کالری بالا هیچ ارزش غذایی نداشته و برای کودکان مناسب نیستند. این نوع مواد غذایی را به کودکان بیش فعال نباید داد زیرا مصرف آن در طولانی مدت سبب کمبود ویتامین ها در آن ها می شود. کمبود ویتامین ها عاملی برای شدید شدن اختلال بیش فعالی در کودکان می باشد. در صورتی که در تهیه فست فود ها از گوشت قرمز زیاد استفاده گردد، مصرف آن باعث تشدید دفعات و شدید شدن بروز علائم خواهد شد.

نکته مهم:

عادات غذایی سالم از دوران کودکی شروع می شود و تا پایان عمر انسان ادامه دارد. کودکان بیش فعال هم از این موضوع مستثنی نمی باشند و باید رژیم غذایی سالم و متوازنی داشته باشند. با توجه به تحقیقات انجام شده هیچ ماده غذایی برای درمان بیش فعالی وجود ندارد، ولی با این وجود باید تا حد ممکن شکر، نمک و چربی های ناسالم را از رژیم غذایی کودک حذف یا کاهش داد.

برای تشویق کودکان بیش فعال به یک تغذیه مناسب و عادت غذایی سالم قبل از هر چیزی والدین خودشان باید عادت غذایی سالمی داشته باشند. کودک برای تامین نیازهای غذایی روزانه خود به والدینش وابسته می باشد از این رو والدین باید تلاش کنند تا برنامه غذایی درستی را برای کودک خود فراهم آورند و به کودک خود کمک کنند تا با بیش فعالی بهتر کنار بیاید.

برای برخورد با کودک بیش فعال و درمان کودک بیش فعال می توانید این مطالب را مورد مطالعه قرار دهید.

منبع : آرگا