یکی از مهمترین مسائلی که در هنگام تولد کودک باید توجه ویژه ای به آن داشت بررسی سطح شنوایی او می باشد چرا که امکان دارد برخی از آن ها به دلیل سابقه خانوادگی و یا دیگر مشکلات قدرت شنوایی شان در حد استاندارد نباشد و همین موضوع امکان دارد که باعث نگرانی والدین شود. در همین راستا سعی داریم در این مطلب به بررسی میزان شنوایی نوزاد و نحوه سنجش آن به منظور آگاهی و شناخت شما عزیزان بپردازیم.
ارزیابی قدرت شنوایی نوزاد
به طور کلی کودکان از قسمت گوش هایشان به منظور درک سطح گسترده ای از حقایق جهان پیرامون خود بهره می برند. شنوایی نوزاد در واقع مقوله مهمی می باشد که کودکان از این طریق می توانند زبان بیاموزند و مغزشان رشد و تکامل پیدا کند و به همین خاطر در صورت وجود مشکلات شنوایی باید هر چه زودتر به درمان آن پرداخت. در همین زمینه لازم است که بعد از تولد کودک در بیمارستان تستی مبنی بر غربالگری برای ارزیابی شنوایی او انجام گیرد.
غربالگری در حقیقت نوعی تست می باشد که در آن پس از تولد کودک یکی از پرسنل بیمارستان با استفاده از یک دستگاه مخصوص میزان کیفیت و سطح شنوایی کودک شما را مورد بررسی قرار می دهد که اولین نوبت غربالگری شنوایی کودک نام برده می شود. همچنین نیاز است که پزشک کودک در هر یک از نسخه های سلامت کودک یک مرتبه تست شنوایی از او بگیرد.
بهتر است بدانید که میزان شنوایی کودکان در مقایسه با بزرگسالان متفاوت می باشد ولی می توان گفت که کودکان این قابلیت را دارند که صداها را به شکل کاملی بشنوند ولی میزان کیفیت شنوایی آن ها به نسبت بزرگسالان در سطح پایین تری قرار دارد. در واقع این کاهش کیفیت شنوایی در کودکان بخاطر حضور آب های موجود در گوش میانی می باشد که موجب ایجاد مشکلات شنوایی در آن ها می شود. همچنین می توان گفت که تکامل نیافتن قدرت شنوایی در کودکان می تواند علت تفاوت آن با سطح شنوایی بزرگسالان باشد.
حس شنوایی کودکان در زمان تولد فعال می باشد ولی این موضوع به معنای تکامل آن نیست. کمبود کیفیت شنوایی کودک می تواند بر روی عواملی همچون رشد گفتار، نوع شخصیت و ارتباطات اجتماعی و عاطفی او و همچنین موضوع تحصیل و یادگیری کودک تاثیر بگذارد. به همین خاطر است که سن ارزیابی کم شنوایی پیش از ۳ ماهگی کودک و آغاز توانبخشی پیش از ۶ ماهگی او انجام شده و همین امر عامل مهمی برای بهبود بخشیدن نحوه گفتار کودک و زبان او می باشد.
نحوه رشد و تکامل سیستم شنوایی کودک
به طور کلی حس شنوایی نوزاد پس از تولد در معرض تغییرات مختلفی قرار می گیرد و ارزیابی آن برای اطمینان یافتن از نبود مشکلات شنوایی بوسیله متخصص امری مهم و ضروری می باشد. در ادامه به بررسی انواع تغییرات میزان شنوایی کودک در ماه های مختلف پرداخته ایم.
میزان شنوایی کودک در بدو تولد :
کودک در دوره پیش از تولد حس شنوایی آن کاملا فعال است و در طول دوران جنینی از ماه ششم به بعد توانایی شنیدن صداها را دارد. این حس پس از تولد رشد و تکامل آن ادامه دارد. کودکان پس از تولد علاقه بیشتری به شنیدن صدای مادر خود دارند و به عبارت دیگر به صدای انسان عکس العمل بیشتری نشان می دهند.
میزان شنوایی کودک تا سه ماهگی :
در این محدوده سنی کودک با شنیدن صداهای ناشناخته و جدید به طرف صدا جذب شده و به آن توجه می کند. زمانی که بزرگسالان در حال صحبت هستند با دقت به آن ها گوش می دهد.
سطح شنوایی کودک تا شش ماهگی :
در این سن انواع وسایل بازی که دارای صدا می باشند کودک را به سمت خود جذب کرده و کودک برای ایجاد صدای شبیه آن دست به کوشش می زند.
کیفیت شنوایی کودک تا یک سالگی :
در سن یک سالگی کودک نسبت به شنیدن نام خودش عکس العمل نشان داده و به تقلید صداهای کلامی می پردازد. صدای ترانه و موسیقی او را به سمت خودش جذب کرده و در این سن فرق میان لحن صدای اشخاص را درک می کند. معانی کلمه ها را تشخیص می دهد و میان آن ها و آن چه که با چشم خود می بیند رابطه برقرار می کند.
مقدار شنوایی تا سه سالگی :
در این سن کودک با شنیدن صدای موسیقی خود را تکان داده و تفاوت بین انواع موسیقی و ریتم های مختلف را تشخیص می دهد. فرمان های ساده را تبعیت می کند و به قصه ها و شعرها دقت می کند.
سنجیدن میزان شنوایی کودک
در این نوع غربالگری از دو آزمون متفاوت برای شناسایی کم شنوایی در کودکان استفاده می گردد. هر دو آزمایش کاملا ایمن و ساده بوده و خیلی سریع در عرض ۵ الی ۱۰ دقیقه انجام می گیرد و کودک در هنگام انجام آن هیچ نوع فعالیت خاصی ندارد. به طور کلی این نوع آزمایشات اکثرا در زمانی که کودک در حال خواب می باشد انجام می گیرد و ممکن است که هر دو یا یکی از آن ها گرفته شود.
تست گسیل های صوتی گوش :
این نوع آزمون که به آن آزمایش انتشار اکتواکوستیک گفته می شود مشخص می کند که آیا قسمت های مخصوصی از گوش کودک به صدا واکنش نشان می دهد یا نه که نحوه اجرای آن به این صورت است که یک هدفون و میکروفن مینیاتوری داخل گوش گذاشته و سپس صداهای مختلف پخش می گردد. در کودک با سطح شنوایی طبیعی اکو مجددا به قسمت داخلی گوش برگشت می خورد و می توان آن را با استفاده از میکروفن اندازه گرفت. در صورتی که اکو شناسایی نشود نشان دهنده پایین بودن سطح شنوایی کودک است.
واکنش شنوایی ساقه مغز :
این نوع آزمون برای سنجیدن ساقه شنوایی مغز و عکس العمل مفز به صدا بکار گرفته می شود. ساقه شنوایی مغز در واقع عصبی می باشد که صدا را از گوش به مغز منتقل می کند. در این آزمایش هدفون های مینیاتوری داخل گوش گذاشته می شوند و سپس صداهای مختلف پخش می شوند. برای شناسایی پاسخ مغز به صداها الکترودهایی در نزدیکی سر کودک گذاشته می شوند و در صورتی که مغز کودک به طور پیوسته نسبت به صداها واکنش نشان داد امکان دارد که اختلال شنوایی وجود داشته باشد و اجرای تحقیقات بیشتر لازم می باشد.
ارزیابی میزان شنوایی نوزاد نارس نیز مانند دیگر کودکان انجام می گیرد با این اختلاف که در کودکان نارس سنجیدن شنوایی به طور معمول وقتی انجام می گیرد که آن ها در قسمت مراقبت های ویژه کودکان بستری هستند. بدین ترتیب ممکن است که شما نتوانید این عملیات را ببینید ولی برای کودکانی که سروقت متولد شده اند ارزیابی شنوایی اغلب در همان اتاق مادر انجام می گیرد.
نحوه درمان
بعد از سنجیدن میزان شنوایی کودک متخصص آن در رابطه با شرایط فرزندتان با شما گفتگو خواهد کرد. بعضی از مشکلات شنوایی همچون اوتیتگوش میانی و گوش خارجی توسط دارو قابلیت بهبودی و درمان دارد ولی بعضی دیگر همچون شنوایی حسی عصبی با کمک دارو نمی توان آن را درمان نمود و کودک باید تحت توانبخشی قرار بگیرد.
توانبخشی در واقع گروهی از انواع خدمات پزشکی، روانی، اجتماعی، آموزشی و حرفه ای می باشد که برای بازیابی توانایی فرد تا رسیدن کاردانی آن به بیشترین سطح ممکن انجام می گیرد به گونه ای که بتواند در سطح جامعه زندگی مستقلی داشته باشد. بکار گرفتن سمعک روش درمانی بسیار موثری می باشد که می توان برای اکثر افرادی که دچار چنین مشکلی هستند استفاده کرد. البته باید بدانید فردی که به کم شنوایی مبتلا می باشد قادر به استفاده از هر نوع سمعکی نمی باشد بلکه به منظور تجویز سمعک باید نزد متخصص ادیولوژیست برود.
امیدواریم که در مطلب ارائه شده به طور کامل با نحوه سنجیدن میزان شنوایی نوزاد و روش های درمان کم شنوایی آشنا شده باشید و توضیحات بیان شده مورد پسندتان قرار گرفته باشد.
منبع : آرگا
