همانطور که می دانید مرحله برداشت مهم ترین مرحله در کشت و کار هندوانه محسوب می شود زیرا تشخیص رسیده بودن هنداونه نیاز به تجربه دارد و به این نکته دقت داشته باشید که اگر میوه بیش از حد در هنگام برداشت نارس باشد دیگر نخواهد رسید.
تشخیص زمان برداشت هندوانه
بهتر است بدانید که هندوانه گیاهی یک ساله و یک پایه می باشد که دارای سیستم ریشه ای قوی و کامل است. ریشه آن از ریشه های فرعی و تار های کشنده تشکیل می شود و قطر آن در نزدیکی به یقه به یک متر و در هنداونه های خودرو ۵ الی ۷ سانتی متر و به فاصله ۲۵ الی ۳۰ سانتی متر دورتر از یقه به شدت از قطرش کاسته می شود و مانند رشته نازک نخ مانندی عمودی در زمین فرو خواهد رفت. ریشه های فرعی در واقع بلافاصله از قسمت بالای ریشه اصلی به طور مایل منشعب شده و در عمق ۲۰ الی ۳۰ سانتی متری خاک پراکنده می شوند. ریشه های فرعی درجه یک معمولا طویل تر از ریشه اصلی بوده و طول آن ها ممکن است به ۴ الی ۵ متر برسد و همچنین سیستم ریشه های یک بوته هندوانه ممکن است ۷ الی ۱۰ متر مکعب حجم خاک را فرا گیرد. ساقه های گیاه خزنده و طویل هستند و معمولا طول آن ها به ۴ الی ۵ متر هم می رسد. ساقه گیاه دارای مقطع پنج ضلعی مدور و کرک های نازک است و از ساقه اصلی ساقه های فرعی منشعب می شوند. برگ های هندوانه در واقع قلبی شکل با بریدگی های عمیق، دارای دمبرگ طویل، بدون گوشوارک و به رنگ سبز خاکستری هستند. به طور کلی می توان هندوانه را گیاهی یک پایه یعنی گل های نر و ماده از هم جدا بوده ولی روی یک پایه قرار دارند دانست. در این گیاه اغلب گل های نر به صورت چندتایی با هم جمع شده و به شکل یک خوشه در می آیند. گل های ماده نیز به صورت انفرادی بوده و بیشتر در ساقه های درجه ۱ الی ۲ تشکیل شده و به همین خاطر در ساقه اصلی تقریبا چیزی مشاهده نمی شود. البته در برخی ارقام گل های ماده به صورت کامل هم ظاهر می شوند.
در ادامه سعی داریم به بیان اصول و نکات مهم در رابطه با تشخیص زمان برداشت هندوانه بپردازیم:
مطالعات نشان می دهد که بهترین علامت رسیدن میوه هندوانه تغییر رنگ پوست میوه است. به همین خاطر هنگام رسیدن میوه رنگ پوست آن روشن تر می شود و معمولا این تغییر رنگ در نقطه تماس میوه با زمین به خوبی هویدا خواهد بود. توجه داشته باشید که رنگ نقطه تماس میوه نارس سفید متمایل به سبز است اما پس از رسیدن رنگ این نقطه به زرد روشن تبدیل می شود.
جالب است بدانید که برای تشخیص رسیدن و زمان برداشت هندوانه روش های متعددی وجود دارد که یکی از آن ها صدایی است که با انگشت روی هندوانه زده می شود. هندوانه نارس صدایی تو خالی نسبتا تیزی داشته اما هندوانه رسیده دارای صدای آرام تری هستند و باید به این نکته توجه داشت که هندوانه بیمار یا نارس که زود از ساقه چیده و پلاسیده شده اند نیز صدای پر و آرامی دارند.
یکی دیگر از نشانه های رسیده بودن میوه شکل ظاهری آن است که باید منظم، بدون ضربه و خراش باشد و در غیر این صورت بایستی بدانید مدت طولانی میوه در معرض آب یا حرارت آفتاب قرار گرفته و به همین خاطر نامناسب شده است.
یکی دیگر از راه های تشخیص هندوانه رسیده فشردن هندوانه بین دو دست است که باید صدای نازکی از شکاف داخلی گوشت آن به گوش برسد. این صدا به عنوان علامت رسیده بودن میوه شناخته شده و معرف رسیده بودن آن است. البته که این روش چندان قابل اطمینان نیست چون ممکن است نشانه پوکی آن باشد. در واقع هندوانه سفت با شکلی یکنواخت و سنگین مطلوب تر خواهد بود.
به طور کلی هر چه هندوانه نسبت به حجمش سبک تر باشد و دارای چگالی کمتری باشد بهتر است و نشانه ی رسیدن مطلوب آن می باشد.
در واقع پوک بودن هندوانه را اگرچه می توان زیر مجموعه چگالی آورد اما از آنجا که روش آزمایش آن از طریق صوت و لامسه است آن را جدا آوردیم. پوکه بودن که اغلب از نواختن بر روی میوه مشخص می شود نشانه تقریبا کاملی است که به ما اخباری از عمق هندوانه را گزارش می دهد و به همین خاطر می توان چگالی کم هندوانه را معیاری برای پوک بودن دانست. البته که این معیار ترد بودن را برای هندوانه تضمین می کند اما معیار کاملی برای شیرینی نیست.
همچنین می توانید برای تشخیص رسیده بودن هندوانه آن را بین دو دست خود و نزدیک گوشتان بگیرید و اندکی فشار دهید که در این لحظه صدای قرچ مانندی حاکی از ترک برداشتن محتویاتش خواهد داشت.
یا می توانید با کف دست یا پشت ناخن انگشتتان به آن ضربات کوتاه و متوالی بزنید و در صورتی که صدای بم، آهسته و طبل مانندی مانند تاپ تاپ یا صدایی زبر و بلند مانند تق تق به گوشتان رسید زمان چیدن یا خوردن آن نرسیده است.
همچنین توصیه می شود به قسمتی که هندوانه از بوته جدا شده است نگاه کنید و اگر هنوز مقداری از ساقه به آن چسبیده بود احتمال شیرین بودنش بسیار اندک است چون هنوز نارس و کال به بازار آمده است. اما اگر ساقه کاملا از هندوانه جدا شده و تورفتگی ایجاد کرده و به دلیل رسیدگی آسان تر چیده شده بنابراین شیرین تر خواهد بود. توجه داشته باشید که هر چه قدر ترک های ریز در این قسمت بیشتر باشد قطعا شما هندوانه شیرین تری را انتخاب کرده اید.
همچنین در ادامه پیشنهاد می شود که با کلیک بر روی لینک های مقابل با مطالب پیشنهادی اصول کاشت هندوانه و همچنین خواص هندوانه نیز آشنا شوید.
منبع : آرگا
