جالب است بدانید که روش های مراقبت از گیاهان آپارتمانی و در واقع نگهداری کوکداما کار سختی نیست و تنها به کمی صبر و عشق نیاز دارد و به همین خاطر اگر در مورد شیوه مراقبت از هر گیاه آموزش ها و آگاهی های کافی داشته باشید قطعا گیاهتان عمر طولانی تری خواهد داشت و معمولا برای مدت طولانی تری از زیبایی آن ها بهره مند شوید.
آشنایی با روش نگهداری کوکداما
در واقع کوکداما که در زبان ژاپنی با عنوان توپ خزه شناخته می شود اغلب به عنوان گیاهی تزئینی مورد استفاده قرار می گیرد و می توان کوکداما را یک باغ معلق و روش نگهداری گیاهان و پرورش آن ها است. این سبک مورد استفاده کاملا ژاپنی بوده که در آن دیگر نیازی به گلدان ندارد که گیاه درون خزه و خاک مخصوص قرار می گیرد و سپس به آن نخ های کنفی می بندند و اصولا آویزان می کنند. در این سبک خزه نقش گلدان را برای گیاه آویزان می کند و به همین خاطر گیاهانی که نیاز به فضای کمی برای ریشه دارند بهترین گزینه برای باغچه های معلق هستند. توصیه می شود پیش از اینکه گیاه مورد نظرتان را انتخاب نمایید، تحقیق کنید که کدام گیاهان در عناصر موجود در محل مورد نظر شما شاداب و سرزنده خواهند ماند.
مزیت کوکداما نسبت به گلدان:
بهتر است بدانید که کوکداما بهترین فایده ای که نسبت به گلدان ها دارند این است که فضایی را بر روی میز اشغال نمی کنند و شما می توانید آن را هر قسمتی از خانه که نور مورد نیاز گیاه را تامین می کند آویزان کنید. البته این حرف به منزله این نیست که حتما باید کوکداما را آویزان نمایید بلکه شما می توانید آن را بر روی میز کار و یا هر قسمتی که می پسندید هم داشته باشید. همچنین مزیت دیگری که کوکداما نسبت به گلدان ها دارد نحوه آبیاری کنترل شده آن است و به همین خاطر آفت هایی مانند هزارپا و کرم به هیچ وجه در آن مشاهده نمی شود. همچنین کوکداما ها به دلیل نحوه بسته بندی و رنگ بندی که دارند قادر هستند تا با هر مدل دکوراسیونی سازگار گردند. کوکداما ها در واقع برای کسانی که بچه کوچک یا حیوانات خانگی مانند سگ یا گربه دارند و از نگهداری گل های آپارتمانی به دلیل سمی بودنشان و یا حتی ریختن خاک گیاه توسط حیوانات هراس دارند استفاده از کوکداما بهترین روش محسوب می شود.
وسایل لازم برای ساخت کوکداما:
بهتر است بدانید که برای درست کردن کوکداما شما نیاز به وسایلی دارید که در ادامه سعی داریم به بیان تمامی وسایل و نحوه کارکرد آن ها بپردازیم:
گیاه: گیاه مورد نظر بهتر است ریشه هایی کوچک و توپی داشته باشد.
آب: برای درست کردن توپی نیاز به آب دارید.
نخ کتان: معمولا برای اتصال خزه به ته کوکداما استفاده می شود.
قیچی: برای بریدن نخ نیاز به قیچی دارید.
خزه خشک: برای اینکه ریشه های گیاه آسیب نبینند بایستی خزه ها را دور ریشه بپیچانید.
خزه اسفنجی: معمولا برای پوشاندن ریشه ها استفاده می شود مانند بونسای که رطوبت مورد نیاز آن را تامین می کند.
کود گیاهی: برای تقویت خاک بستر حتما از کود استفاده نمایید.
خاک باغچه: برای افزایش کیفیت خاک بایستی از خاک باغچه استفاده نمایید چون مواد مغذی به آن اضافه شده و آب را درون خود نگهداری می کند.
خاک بونسای: خاک بونسای قادر است رطوبت مورد نیاز گیاه را درون خود ذخیره نماید.
مراحل ساخت کوکداما:
در مرحله ابتدایی ساخت کوکداما بایستی گیاه را با ریشه از گلدان در آورید و خاک های اطرف ریشه را تمیز نمایید که البته پیش از آن توصیه می شود خاک را آبیاری نمایید تا راحت تر باشد. بهتر است گیاه را که در فضای باز خارج از منزل چک کنید تا آفتی نداشته باشد.
در مرحله دوم بایستی برای پوشاندن ریشه های گیاه از خزه های اسفنجی استفاده نمایید. به گونه ای که آن ها را از آب خارج نموده و فشار دهید تا آب اضافی خزه ها خارج شود. توصیه می شود با دقت زیادی خزه را دور ریشه ببندید که البته می توانید برای انجام این کار از نخ کتان استفاده نمایید. اگرچه انجام این روش کاملا اختیاری است اما احتیاط شراط عقل خواهد بود.
توجه داشته باشید که بهترین خاک برای کوکداما ترکیب ۴ قسمت شامل خاک باغچه، خاک بونسای و کود گیاهی به همراه یک لیوان آب است و همچنین برای اینکه شاهد ترکیب خاک خوبی باشید خاک به دست آمده باید مشابه خاک سفالگری باشد.
حال نوبت این است که ریشه های گیاهتان را با همان ترکیب خاک به دست آمده به خوبی بپوشانید و آن را به صورت یک توپ در بیاورید. در صورتی که خاک به خوبی به هم نچسبید و ریشه را نپوشاند بهتر است کمی آب به ترکیب اضافه نمایید. همچنین می توانید اول به یاد دوران کودکی کمی خاک را با دست به شکل توپ در بیاورید و از وسط به دو نیم کنید و بعد ریشه های گیاه را در میان دو نیم کره قرار دهید و آن ها را بهم بچسبانید و با کمی خاک توپتان را تمیز نمایید.
در این مرحله بایستی خزه های نازک را به صورت لایه لایه دور خاک بپیچانید و با نخ نامرئی آن را محکم نمایید زیرا بعد از این که با استفاده از نخ های نامرئی خزه ها را ثابت کردید مرحله جذاب تر خواهد شد. توصیه می شود که برای انجام آن از نخ های کنفی استفاده نمایید زیرا بسیار محکم و مقاوم هستند. توصیه می شود که نخ ها را به صورت منظم دور خزه های بپیچید و از آنجایی که نقش گلدان را برای گیاه ایفا می کنند بایستی به اندازه ای محکم باشند که وزن گیاه را تحمل کنند. در پایان این مرحله نخی را به عنوان آویز در نظر بگیرید تا بتوانید گیاهتان را با آن آویزان نمایید.
توجه داشته باشید که بهترین فضا برای گیاهان پرورشی با سبک کوکداما مکانی با آفتاب غیر مستقیم است و به همین خاطر بایستی آن را در جایی قرار بدهید که نور غیر مستقیم کافی را دریافت نماید.
شرایط مورد نیاز برای نگهداری کوکداما:
همانطور که متوجه شدید سبک کوکداما امروزه به عنوان بستری برای گیاهانی مورد استفاده قرار می گیرد که فضای زیادی را اشغال می کنند و یا بسیار دست و پا گیر هستند و به همین منظور در ادامه سعی داریم به بیان برخی از اصول و روش های نگهداری کوکداما ها بپردازیم تا راحت تر بتوانید از این روش کاربردی برای گیاهان خود استفاده نمایید:
آبیاری:
توصیه می شود که در سبک کوکداما حتما آبیاری را به صورت منظم انجام دهید بدین گونه که هفته ای ۳ الی ۵ مرتبه آبیاری را انجام دهید. هر چند که این تعداد بسته فصلی که در آن هستید متغیر است اما باید بدانید که در فصل زمستان دیرتر نیاز به آبیاری است. شما از طریق دو روش می توانید گیاه کوکدامیتان را آبیاری نمایید:
آبیاری به روش اسپری کردن: در این روش بایستی آب را بر روی توپی اسپری نمایید تا گیاه سیراب گردد. همچنین برای تامین رطوبت مورد نیاز می توانید یک تشت و یا ظرف را از سنگریزه در قسمت زیرین توپ قرار دهید.
آبیاری به روش غوطه ور سازی در آب: در این روش آبیاری بایستی توپی را به مدت زمان ۱۰ الی ۲۵ دقیقه درون آب قرار دهید و سپس از آن خارج کنید. بعد توپ خزه را آرام فشار داده تا آب های اضافی از آن خارج گردند. توجه داشته باشید که در این روش زمانی که توپ را درون آب قرار می دهید به خاطر اینکه سبک است رو می ایستد و پس از سنگین شدن توپ به زیر آب خواهد رفت.
نور:
به طور کلی این سبک پرورشی نیاز به نور غیر مستقیم آفتاب دارد البته که میزان نور وابسته به نوع گیاهتان فرق می کند و ممکن است کم یا زیاد و حتی متوسط باشد. توجه داشته باشید که اگر در فضای آپارتمان ها نور کافی ندارید بهتر است از گیاهانی مانند سانسوریا پا کوتاه یا شامادورا استفاده نمایید که نیاز نوری کمی دارند.
هرس کردن:
جالب است بدانید که در این روش پرورشی نیز مانند روش های دیگر باید حتما گیاهان هرس شوند یعنی اگر برگ زردی در گیاه خود دیدید باید آن را با قیچی جدا نمایید. با انجام این کار مواد مغذی بهتر به گیاه می رسد و فرم بهتری خواهد داشت. توجه داشته باشید که اگر گیاهتان رشد ایده آلی دارد بهتر است هر سال دو مرتبه ریشه ها و سالی یک مرتبه ساقه را هرس نمایید.
کوددهی:
به طور کلی برای تقویت خاک بستر می توانید از کودهای محلول استفاده نمایید به گونه ای که باید آن را با آب ترکییب کرده و در هر دو سبک آبیاری استفاده نمایید.
زمان تعویض کوکداما:
توجه داشته باشید که پس از رشد کردن گیاه و ریشه ها زمان آن فرا می رسد تا کوکداما را تعویض نمایید و در واقع برای انجام آن باید کوکدامای بزرگ تری درست کنید به گونه ای که در آن رشد ریشه و در نتیجه رشد گیاه آغاز گردد. به طور کلی برای گیاهان کوکدامایی انجام تعویض یک الی دو مرتبه در طول سال کافی خواهد بود و به این نکته دقت داشته باشید که یکی از راه های تشخیص زمان تعویض کوکداما مشاهده ریشه ها است.
منبع : آرگا
