دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

عوارض شیرین کننده های مصنوعی و معرفی ساختار آن ها

  • ساناز براتی
  • ۵ مرداد ۱۳۹۹
  • ۰

در حال حاضر استفاده از شیرین کننده های مصنوعی به جای شکر بسیار رایج می باشد، در صورت استفاده مناسب و به اندازه از این شیرین کننده ها، هیچ نوع عوارضی را بدنبال نخواهند داشت.

برخی از مواد شیمیایی و طبیعی وجود دارند که برای شیرین کردن انواع غذاها و نوشیدنی ها و …  به جای شکر از آنها استفاده می شود، این مواد جایگزین شده به جای شکر در حال حاضر بسیار رایج شده اند و در موارد زیادی از آنها استفاده می شود.

آشنایی با شیرین کننده های مصنوعی و عوارض آنها

شیرین کننده های مصنوعی در واقع یک سری از مواد شیمیایی و یا طبیعی می باشند که در برخی از مواد غذایی یا نوشیدنی ها و شکلات ها از آنها استفاده می شوند. در حال حاضر استفاده از این شیرین کننده ها بسیار رایج شده است و برخی از افرادی که به دنبال لاغر شدن هستند و یا مشکل دیابت دارند از این مواد استفاده می کنند. این مواد شیرین کننده گی زیادی دارند و با توجه به نوعی که دارند چندین برابر شکر طبیعی شیرین کنندگی دارند، به همین دلیل میزان خیلی کمی از آنها را باید به جای شکر استفاده نمود.

بررسی شیرین کننده مصنوعی

این دسته از شیرین کننده ها نسبت به شکر معمولی دارای کالری خیلی کمتری هستند، تحقیقات انجام شده درباره این مواد زیاد نیست اما وظیفه نظارت بر آن بر عهده سازمان غذا و دارو می باشد و با توجه به تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده است برخی از انواع شیرین کننده ها را با مقدار مصرف مشخصی ایمن عنوان کرده است. میزانی که سازمان غذا و دارو تعیین نموده است حداکثر مقدار مصرفی است که برای سلامت افراد ضرری ندارد و تقریبا صد برابر کمتر از میزانی است که امکان دارد مشکلی برای سلامت به وجود آورد. در ادامه با انواع شیرین کننده های مصنوعی که سازمان غذا و دارو استفاده متعادل آن را حتی در دوران بارداری و شیردهی مجاز دانسته آشنا می شویم.

شیرین کنندگان مصنوعی و بررسی عوارض آنها

انواع شیرین کننده های غیر طبیعی

  • ساخارین:

ساخارین یک شیرین کننده غیر طبیعی است که دارای شیرینی ۲۰۰ تا ۷۰۰ برابر ساکارز یا همان شکر می باشد و با نام های Sweet Twin، Sweet,N Low، Sweet & Low، Necta Sweet نیز شناخته می گردد. ساخارین شیرین کننده ای است که از جفت عبور می نماید و در جنین و شیر مادر نیز تجمع می یاید اما تا کنون عوارضی از آن برای جنین و کودک گزارش نشده است. این شیرین کننده دارای طعمی تلخ و ناخوشایند می باشد و در سال ۱۸۷۹ میلادی برای اولین کشف و استفاده گردید. هم اکنون از این ماده برای شیرین کردن انواع نوشیدنی، آبمیوه ها، غذاهای فرآوری شده و … و همچنین در پخت و پز به شکل مستقیم به جای شکر استفاده می شود. با توجه به تحقیقات انجام شده درباره این شیرین کننده غیر طبیعی موسسه ملی سلامت ساخارین را از لیست مواد بالقوه سرطان زا حذف نموده است و اعلام کرده است که محصولات دارای ساخارین نباید برچسب هشدار داشته باشند. سازمان غذا و دارو میزان مصرف روزانه از ساخارین را ۱۵ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن در طول روز مشخص کرده است.

برخی از شیرین کنندگان مصنوعی

  •  آرون گروپس
  •  مبل و میز
  • آسه سولفام پتاسیم:

آسه سولفات k که با نام های Acesulfame K، Acesulfame Potassium و ACE-K شناخته می شود و حدود ۲۰۰ برابر شیرین تر از شکر است و در اغلب موارد با دیگرر شیرین کننده ها ترکیب میی شود. استفاده از این شیرین کننده غیر طبیعی در بارداری ایمن عنوان شده است و در بدن انسان متابولیزه نشده و کالری آن صفر می باشد و مصرف آن بر میزان مصرف پتاسیم خون با توجه هب محتوای پتاسیم آن تاثیر گذار نیست. سازمان غذا و دارو آمریکا آسه سولفام پتاسیم را در مصرف برخی از غذاها و نوشیدنی های مخصوص در سال ۱۹۸ تایید نمود و بعد از آن در سال ۲۰۰۳ این ماده را به عنوان یک شیرین کننده عمومی در انواع غذا به استثنا مرغ و گوشت در شرایط خاصی تایید نمود. این ماده در شرایط گرما با ثبات می باشد یعنی شیرینی خود را در دمای بالا در پخت نیز حفظ می کند به همین خاطر جایگزین خوبی برای شکر در محصولات پخته می باشد. از این ماده بیشتر در دسرهای یخ زده، آبنبات ها، نوشیدنی ها و محصولات پخته استفاده می گردد و حدود ۹۰ مطالعه ایمنی از آن حمایت می نمایند. سازمان غذا و دارو میزان مصرف روزانه از این شیرین کننده را در طول روز ۱۵ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن مشخص کرده است.

شیرین کنندگان مصنوعی

  • سوکرالوز Sucralose:

سوکرالوز یکی دیگر از شیرین کننده های مصنوعی می باشد که با نام تجاری Splenda به فروش می رسد و شیرینی آن حدود ۶۰۰ برابر بیشتر از شکر طبیعی می باشد. درست است که این ماده از قند ساخته شده است اما در بدن به عنوان قند تشخیص داده نمی شود و متابولیزه نمی گردد به همین جهت بدون کالری است. قسمت زیادی از این ماده به شکل مستقیم از طریق مدفوع دفع می گردد. سوکولوز سمی نیست و میزان جذب شده آن از دستگاه گوارشی و از طریق جریان خون به کلیه ها رفته و از طریق ادرار دفع خواهد شد. سازمان غذا و دارو استفاده از این ماده را در ۱۵ دسته غذایی در سال ۱۹۹۸ تایید نمود و پس از آن در سال ۱۹۹۹ این ماده را برای استفاده در عموم غذاها تحت شرایط خاصی تایید نمود. این شیرین کننده عمومی در غذاهای مختلف مثل محصولات پخته، نوشیدنی، آدامس، ژلاتین و دسرهای لبنی منجمد استفاده می گردد. این شیرین کننده نیز در گرما با ثبات می باشد و در دمای بالای پخت شیرینی خود را حفظ می کند به همین جهت جایگزین خوبی برای محصولات پخته شده با شکر می باشد. تحقیقات انجام شده در مورد این محصول آن را در بیش از ۱۱۰ مطالعه ایمنی بررسی کرده و ایمن دانسته است. این محصول را می توان در طول روز به اندازه ۵ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن مصرف نمود.

معرفی شیرین کنندگان مصنوعی

  • آسپارتام:

آسپارتام یک شیرین کننده غیر طبیعی است که با نام های تجاری Equal، Nutrasweet، Sugar Twin شناخته می شود. این شیرین کننده کالری دارد به همین خاطر در دسته شیرین کننده های مغذی قرار می گیرد، ولی به خاطر اینکه ۲۰۰ بار شیرینتر از شکر طبیعی است مقدار مصرف آن بسیار کم بوده و کالری آن نیز ناچیز خواهد بود. FDA این ماده را در سال ۱۹۸۱ برای استفاده تحت شرایط خاص به عنوان شیرین کننده آدامس، استفاده در میز غذا، مصرف در غلات صبحانه و برهی نوشیدنی ها مثل قهوه و چای فوری، ژلاتین، پودینگ ها و محصولات لبنی و چانشنیها مورد تایید قرار داد. بعد از آن در سال ۱۹۸۳ استفاده از این ماده در نوشیدنی های گازدار نیز تایید گشت و بالاخره در سال ۱۹۹۶ این ماده به عنوان یک شیرین کننده عمومی تایید شد. گفته شده این ماده برای تمامی افراد مبتلا به بیماری نادر فنیل کتونوری مضر می باشد زیرا به فنیل آلانین و اسید آسپارتیک تجزیه می شود. این ماده تا حدودی دارای انرژی است و حدودا ۴ کالری انرژی دارد، این ماده در حرارت طولانی مدت ناپایدار بوده و نمی توان از آن در پخت و پز استفاده نمود و بعلاوه در مایعات در طولانی مدت نگهداری تجزیه می شود. میزان مصرف تایید شده این ماده در طول روز ۵۰ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.

شیرین کننده مصنوعی و ساخته شده

  • نئوتام:

نئونام با نام تجاری Newtame به فروش می رسد و شیرینی آن حدود ۷۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ بار شیرین تر از قند می باشد. در سال ۲۰۰۲ سازمان غذا و دارو استفاده از این ماده را در شیرین کننده ها و طعم دهنده های غذا به جز گوشت و مرغ تایید شد و بعد از آن در سال ۲۰۰۲ مصرف آن تحت شرایط خاص در انواع مواد غذایی تایید گشت. این ماده در حرارت پایدار است و می توان در حرارت بالا و پخت از آن استفاده نمود. برای تایید ایمنی این ماده حدود ۱۱۳ مطالعه حیوانی و انسانی در FDA صورت گرفته است و در آن تاثیرات بالقوه سمی آن بر سیستم ایمنی و تولید مثل و سیستم عصبی بررسی شده و ایمن بودن آن تایید شده است. در طول روز میزان مصرف آن ۰.۳ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.

شیرین کننده های ساخته شده

  • ادوانتام:

ادوانتام با نام تجاری Advantame شناخته می شود و شیرینی آن حدود ۲۰۰۰۰ بار شیرین تر از قند طبیعی می باشد. FDA در سال ۲۰۱۴ استفاده از این ماده را برای شیرین کردن انواع مواد غذایی به استثنا مرغ و گوشت تایید نموده است. این محصول نسبت به حرارت پایدار می باشد و استفاده از آن در محصولات پخته بجای شکر بسیار مناسب می باشد.برای تایید ایمنی این محصول ۳۷ مطالعه بر روی انسان و حیوان صورت گرفته است و ایمنی آن تایید شده است همچنین FDA تحقیقات فارماکوکینتیک و سرطان زایی و مطالعات اکتشافی و غربالگری در مورد این محصول انجام داده است. میزان مصرف روزانه ادوانتام ۳۲/۸ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن می باشد. این ماده همچنین دارای فنل آلانین می باشد اما به دلیل میزان شیرین کنندگی از آن به میزان کمی استفاده می شود که نیازی به احتساب مقدار فنیل آلانین آن نیست.

شیرین کنندگان مصنوعی و عارضه های آن

عوارض شیرین کننده های غیر طبیعی

شاید تا کنون شایعاتی در مورد مصرف شیرین کننده های مصنوعی و سرطان به گوشتان رسیده باشد اما این شایعه بی اساسی است که تا کنون مورد تایید قرار نگرفته است. اما این تمام ماجرا نیست و خبرهای مختلفی در مورد عوارض این شیرین کننده ها شنیده می شود که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:

  • افزایش دهنده اشتها:

با توجه به مطالعات انجام شده و انتشار یافته در مجله زیست شناسی و پزشکی ییل، مشخص شده است که شیرین کننده های غیر طبیعی باعث بیشتر شدن اشتها و افزایش آن خواهند شد. مصرف اسپارتام باعث ایجاد گرسنگی می شود و مصرف دائمی آن اضافه وزن را به دنبال خواهد داشت.

شیرین کنندگان مصنوعی و موارد مصرف آنها

  • خطر مبتلا شدن به سندروم متابولیک:

سندروم متابولیک یک اختلال فیزیولوژیکی می باشد که به بیماری های قلبی، سکته و دیابت نوع ۲ می انجامد. نوشیدنی های دارای قند با چاقی، دیابت نوع ۲ و سندروم متابولیک در ارتباط می باشد. در حال حاضر بیشتر افراد به سمت مصرف نوشابه های رژیمی دارای شکر مصنوعی رو آورده اند، ولی مطالعات انسانی مشخص کرده اند که مصرف نوشیدنی هایی که دارای شیرین کننده های مصنوعی هستند با چاقی، دیابت نوع ۲، سندروم متابولیک و همینطور بیماری های قلبی عروقی مرتبط می باشند. مصرف فقط یک نوشابه حاوی شکر مصنوعی در طول روز می تواند خطر ابتلا به این مشکلات را به شکل زیادی بیشتر نماید.

شیرین کننده های ساختگی

  • افزایش وزن:

همانطور که گفته شد اغلب شیرین کننده های مصنوعی حاوی کالری کمی بوده و یا بدون کالری هستند و گفته شده است که باعث کاهش وزن خواهند شد. اما برخی مطالعات انجام شده در این مورد ارتباط بین این شیرین کننده ها و افزایش وزن را تایید نموده اند به شکلی که در افراد دریافت کننده این شیرین کننده ها شاخص توده بدنی دو برابر افزایش یافته است.

آشنایی با شیرین کننده مصنوعی

  • افزایش قند خون:

برخی از تحقیقات نشان داده اند که شیرین کننده های مصنوعی مثل ساخارین، سوکرالوز و آسپارتام و … به میزان قابل توجهی باکتری های مفید موجود در روده و دستگاه گوارشی را تحت تاثیر قرار می دهند و باعث عدم تحمل گلوکز می گردند به شکلی فرد مصرف کننده ممکن است افزایش قند خون اتفاق بیافتد و دچار ابتلا به دیابت نوع ۲ شود.

شیرین کننده مصنوعی و بررسی عوارض آن بر بدن

  • بروز مشکلات معده:

برخی از شیرین کننده هایی مصنوعی مانند فروکتوز، سوربیتول و … به این دلیل که به آرامی در روده ها جذب می گردند می توانند باعث اسهال گردند. به همین جهت برای دستگاه گوارشی بی خطر نمی باشند به ویژه سوربیتول  که در اثر زیاده روی در مصرف می تواند باعث نفخ و اسهال شدید گردد.

شیرین کننده های مصنوعی

در حال حاضر از این مواد در مواد غذایی مختلف و نوشیدنی ها و تنقلات استفاده می شود. شیرین کننده های مصنوعی اگر در حد اعتدال استفاده گردند، مطمئنا هیچ نوع عارضه ای به دنبال نخواهند داشت. برخی از افراد بر این عقیده هستند که این مواد ممکن است سرطان زا باشند اما این موضوع تا کنون روی هیچ انسانی تایید نشده است و فقط میزان استفاده بالا از آن در موش ها باعث سرطان شده است. با این وجود بهتر است که مصرف این مواد شیرین کننده در خانم های باردار، کودکان و افراد دارای سابقه افت قند با احتیاط بیشتری صورت گیرد.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *