متخصصان برای مادران بارداری که گروه خونی منفی داشته و گروه خونی جنین شان مثبت باشد، آمپول روگام را تجویز می کنند. اکثر افراد و مادران باردار از کارایی و عملکرد این آمپول اطلاعی ندارند. در این مطلب به بررسی عملکرد و ویژگی های آمپول روگام در بارداری می پردازیم.
بررسی آمپول روگام در بارداری
آمپول روگام از آنتی باد های تشکیل شده است که از پلاسما های اهدا شده بدست می آید. در زمانی که گروه خونی مادر منفی باشد پزشک آمپول روگام یا آنتی D را تجویز می نماید. در زمان حاملگی مقدار کمی از خون جنین وارد خون مادر می شود. اگر خون جنین مثبت بوده و به خون گروه منفی مادر وارد بشود، به خاطر عدم تطابق باعث ناسازگاری RH می گردد. در این زمان سیستم ایمنی بدن مادر گلبول های قرمر جنین را مثل یک عامل خارجی شناسایی می کند و برای از بین بردن آن یک نوع آنتی بادی تولید می نماید. با تزریق به موقع آمپول روگام این واکنش سیستم ایمنی بدن مادر در برابر نوزاد انجام نمی شود.
آمپول روگام چیست؟
این آمپول یک آنتی D با جنس IgG است و به فردی با گروه خونی با RH منفی که به وسیله گلبول های RH مثبت تحریک شده باشد تزریق می شود. اگر خون مادر منفی و خون جنین مثبت باشد در اولین بارداری مشکل مهمی ایجاد نمی کند، چون وارد شدن RH مثبت به خون مادر RH منفی در اواخر بارداری است بدن مادر زمانی برای واکنش ندارد. ولی در بارداری های بعد اگر مادر این آمپول را نزده باشد بدن در اوایل بارداری آنتی بادی تولید کرده که به خون جنین وارد شده و گلبول های قرمز آن را نابود می کند و باعث کم خونی در جنین می شود. در این مواقع باید با تزریق خون به جنین داخل رحم کم خونی را برطرف کرد.
زمان تزریق آمپول روگام
در زمانی بین هفته ۲۶ تا هفته ۲۸ از بارداری پزشک حداقل یک دوز از این آمپول را تزریق می کند. حال اگر گروه خونی جنین در زمان تولد مثبت باشد باید تا ۷۲ ساعت بعد از زایمان یکبار دیگر یک دوز از آن به مادر تزریق شود. تزریق این آمپول در موارد زیر حتما باید انجام شود:
- بعد از ترومای شکم مثل سقوط از بلندی، ضربه به شکم و اتفاق حوادتی دیگر برای مادر
- معاینه داخلی با دست توسط ماما
- بعد از آزمایش تهاجمی آمنیوسنتز
- بعد از انجام دادم آزمایش تهاجمی نمونه برداری از پرزهای جفتی
- نمونه گرفتن از خون بند ناف از طریق پوست
- خونریزی جنین یا مادر در زمان بارداری
- بارداری خارج رحم
- وجود احتمال خطر سقط
در کل زمان و اندازه تزریقی آمپول را متخصص زنان و زایمان تعیین می کند. اگر گروه خونی منفی دارید اول باید نسبت به حساسیت نداشتن به آن مطمئن شده و بعد در همه بارداری های بعدی تان آن را تزریق نمایید.
عملکرد آمپول روگام
آمپول روگام ار تولید آنتی بادی در بدن مادران باردار با گروه خونی منفی جلوگیری می نماید. وقتی مادران باردار با گروه خونی منفی در طول بارداری های خود به اندازه کافی رگام تزریق نمایند. خطر ابتلای جنین به کم خونی همولیتیک کمتر می شود. این آمپول فقط برای مادری که گروه خونی منفی داشته باشند تزریق می شود و به هیچ وجه به جنین تزریق نمی شود.
تزریق روگام بعد از سقط

شرایط دیگری که آمپول روگام باید تزریق شود
در برخی از شرایط نیز این آمپول باید با تجویز پزشک تزریق شود که این شرایط عبارتند از:
- خونریزی سه ماهه دوم یا سوم
- حاملگی های مولار
- ترومای (ضربه شکمی)
- مرگ جنین در داخل رحم در سه ماه دوم و سوم
- خارج کردن جفت با دست
- کنده شدن جفت (دکولمان)
- سقط
- جفت سرراهی
تاثیر گروه خونی در تزریق آمپول روگام
در وصورتی که RH خون مادر منفی و RH خون پدر مثبت باشد RH خون جنین به احتمال زیاد مثبت خواهد شد که در این شرایط به مادر آمپول روگام تجویز خواهد شد تا سبب جلوگیری از مشکلات احتمالی شود و همانطور که می دانید در طول دوران بارداری خون مادر و جنین از یکدیگر جدا می باشد و اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز جنین از طریق جفت است اما در موقعیت هایی امکان دارد خون جنین وارد مادر خون مادر شود که این موقعیت ها عبار تند از:
- زمان زایمان
- خونریزی دوران بارداری
- حاملگی خارج رحمی
در زمان زایمان و هنگامی که جفت خارج می سود نیز این مشکل امکان دارد رخ دهد در چنین شرایطی اگر RH مادر منفی و برای جنین مثبت باشد خون مادر پادتن می سازد تا نسبت به این وضعیت واکنش نشان دهد و این پادتن ها حتی یعد از زایمان نیز در خون مادر باقی مانده و باعث بروز مشکلاتی برای حاملگی بعدی و جنین خواهد شد که در حاملگی بعد امکان دارد باعث تخریب گلبول قرمز جنین، کم خونی جنین و حتی مرگ جنین شود و حتی اگر جنین زنده بماند پادتن هایی که در طول زایمان به بدن نوزاد انتقال پیدا می کنند باعث بروز یرقان یا زردی در نوزاد می شوند که به منظور پیشگیری از بروز چنین مشکلی ضروری است این آمپول را تزریق نمایید.
عوارض آمپول روگام
عوارض معمولی و کم خطر که روگام دارد شامل ورم در محل تزریق، تهوع، سردرد و سرگیجه، سفت شدن محل تزریق، قرمز شدن و درد کم و تب خفیف در برخی موردها می شود که نگران کننده نیست.
عوارض جانبی خطرناک در تزریق آمپول روگام در بارداری که باید حتما به پزشک مراجعه شود عبارتند از:
سخت شدن تنفس، کهیر، تغییر در رنگ ادرار، کاهش دفعات ادرار، درد کمر، افزایش ناگهانی وزن، تب و لرز و یا لرزش سلیر اعضاء بدن، تورم صورت و لب یا زبان و گلو، ورم دست و پا یا کف و مچ پا.
همچنین پزشک باید از تمامی داروهای مصرفی مادر باردار اطلاع داشته باشد. چون امکان دارد روگام با دیگر داروها تداخل داشته و عوارض دیگری در پی داشته باشد.
ممنوعیت مصرف آمپول روگام
مادران بارداری که گروه خونی مثبت دارند به هیچ عنوان نبایداین آمپول حتی در دوز پایین مصرف نمایند. این آمپول برای نوزاد نیز نباید تزریق شود و ممنوعیت دارد.
درصورت تمایل شما دوستان عزیز با کلیک بر روی هفته اول بارداری و هفته دوم بارداری می توانید اطلاعات بیشتری به دست آورید.
منبع : آرگا