دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

آنچه باید درباره هورمون کورتیزول و روش های کاهش آن بدانید

  • فاطمه میرزایی
  • ۲۴ آذر ۱۴۰۱
  • ۰

هورمون کورتیزول که به عنوان هورمون استرس معرفی می شود، توسط غده فوق کلیه ترشح شده و در واقع به عنوان زنگ خطر طبیعی بدن شناخته شده است. برای آگاهی بیشتر در مورد کارکرد این هورمون با ما همراه شوید.

هورمون کورتیزول؛ در جریان واکنش بدن به استرس توسط غده فوق کلیوی ترشح می شود. این هورمون نقش زیادی در بدن ایفا می کند که از آن جمله می توان به حفظ التهاب، تنظیم فشار خون، افزایش گلوکز، کنترل چرخه خواب و بیداری، افزایش انرژی، کاهش فشار و حفظ تعادل اشاره کرد، ناگفته نماند که این هورمون می تواند مشکلاتی نیز برای بدن ایجاد نماید.

آشنایی با هورمون کورتیزول

کورتیزول هورمونی موسوم به استرس است که در هنگام مواجهه با بحران موجب تنظیم فشار خون و سیستم ایمنی بدن می شود. وجود و یا عدم وجود کورتیزول در بدن با مشکلاتی همراه خواهد بود، در ادامه شما را با روشهای کاهش کورتیزول در بدن بیشتر آشنا خواهیم کرد.

استرس طولانی مدت اثرات نامطلوبی برای بدن دارد، استرس بی وقفه که در اثر ترشح زیاد کورتیزول رخ می دهد، منجر به بروز اختلال در خواب شده و در نتیجه پاسخ دهی سیستم ایمنی دچار مشکل می شود و ناهنجاری هایی در سطح قند خون ایجاد خواهد کرد. همچنین ترشح زیاد کورتیزول در افزایش اضافه وزن در ناحیه شکم نیز بی تاثیر نیست. در زیر به ارائه راهکارهایی برای مدیریت استرس و نیز کاهش کورتیزول پراخته ایم که مطالعه آن می تواند برای شما مفید واقع شود.

انجام تمرینات مدیتیشن

انجام تمرینات مدیتیشن به مدت ۶ هفته می تواند به میزان چشمگیری سطح کورتیزول بدن انسان را کاهش داده و فشار خون را تنظیم نماید، همینطور انجام روزانه مدیتیشن در طول مدت ۴ ماه نیز سطح کوروتیزول را به میزان ۲۰ درصد کاهش خواهد داد.

هورمون کورتیزول

گوش دادن به موسیقی

موسیقی تاثیر زیادی در میزان آرامش بخشی مغز انسان دارد، به خصوص زمانی که دچار استرس می شوید. بنابراین گوش دادن موسیقی های آرامش بخش سطح کورتیزول بدن را تا حدودی کاهش داده و در نتیجه از میزان استرس کم خواهد کرد.

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس

هورمون کورتیزول

خواب و استراحت کافی

نتیجه مطالعات در مورد موسسه آلمانی تحقیقات پزشکی هوا فضا که بر روی خلبان ها صورت گرفت نشان داد که افرادی که به مدت ۷ شب در طول ماموریت خود به میزان ۶ ساعت و یا کمتر خوابیده بودند، کورتیزول بیشتری در بدن آنها ترشح شده بود به طوری که افزایش این هورمون تا دو روز ادامه داشت. بنابراین خواب کافی (۸ ساعت) به بدن کمک می کند تا دچار استرس کمتری شده و در نتیجه کورتیزول کمتری ترشح می یابد.

راهکارهایی برای کاهش کورتیزول

نوشیدن چای سیاه

یکی از خواص چای سیاه می تواند ایجاد احساس آرامش باشد. تحقیقاتی که در دانشگاه UCL انگلیس صورت گرفت، نشان می هد که مقدار کورتیزول افرادی که عادت به خوردن چای سیاه داشتند به میزان ۴۷ درصد در طول ساعات اولیه انجام کار کاهش یافت، محققان علت آرامش بخش بودن چای سیاه را در وجود مواد شیمیایی مانند پلی فنول و فلاونوئید می دانند. ناگفته نماند که چای سیاه مضراتی نیز برای سلامتی دارد که نباید در نوشیدن آن مداومت کرد.

روش درمانی کورتیزول کورتیزول

معاشرت با دوستان

معاشرت با دوستانی که شاداب و شاد هستند تاثیر زیادی در کاهش استرس خواهد داشت زیرا آنها با حرف های امیدوارکننده ای که می زنند و نیز حال خوبشان می توانند موجب پرت شدن حواستان از مشکلات شوند. به عقیده دانشمندان خنده می تواند به میزان ۵۰ درصد از میزان استرس بکاهد.

اشنایی با کورتیزول

ماساژ درمانی

تحقیقاتی که در دانشکده پزشکی دانشگاه میامی و برخی دانشگاه های دیگر صورت گرفته است، نشان داده است که سطح کورتیزول افرادی که بعد از چند هفته ماساژ درمانی انجام داده اند، کاهش یافته است. این روش درمانی در واقع با تولید هورمونهای دوپامین و سروتونین که از هورمونهای شادی می باشند، می تواند در مغز حالت خوشی ایجاد نماید و به این طریق سطح کورتیزول نیز کاهش خواهد یافت.

روش کاهش کورتیزول

پرداختن به معنویات

پرداختن به معنویات و کارهای مذهبی تاثیر زیادی در میزان آرامش افراد و افزایش مقاومت آنها در برابر فشارهای روانی روزانه خواهد داشت و در نتیجه سطح کورتیزول را نیز به میزان زیادی کاهش خواهد یافت، بنابراین حتی اگر تمایلات مذهبی نیز ندارید، سعی کنید از اثرات مثبت آن بهره برده و با قرار گرفتن در محیط های معنوی و یا شرکت در خیریه ها و فعالیت هایی از این قبیل، استرس را از خود دور کرده و آرامش را به خودتان هدیه نمایید.

هورمون استرس و کورتیزول

جویدن آدامس

برخی از محققان اعتقاد دارند که جویدن آدامس موجب می شود که تا حد زیادی از تنش ها کاهش یابد و همچنین مقدار کورتیزول موجود در بزاق فرد کاهش پیدا می کند. ضمن اینکه آدامس جویدن موجب افزایش جریان خون و فعالیت عصبی در مغز می شود.

عوامل موثر بر افزایش سطح کورتیزول

بالا بودن سطح کورتیزول در بدن در واقع یک نوع سندرم با نام کوشینگ می باشد که البته به ندرت اتفاق می افتد، حال در زیر با عواملی که موجب بالا رفتن سطح کورتیزول و در نتیجه بروز سندرم کوشینگ می شوند، اشاره می کنیم :

  • مصرف زیاد و طولانی مدت دارو های کورتیکو استروئیدی مانند پردنیزون، پردنیزولون و یا دگزا متازون
  • تومور غدد فوق کلیوی و یا رشد زیاد از حد آن ها موجب افزایش تولید کورتیزول می شود.
  • تومور های تولید کننده ACTH که معمولا در غده هیپوفیز وجود دارند.
  • در موارد نادر نیز تومور های عصبی غدد درون ریز در اندام هایی مانند ریه موجب ترشح زیاد هورمون کورتیزول می شوند.

هورمونهای کورتیزول

عوامل موثر بر کاهش سطح کورتیزول

کاهش سطح کورتیزول نشان دهنده نارسایی غدد فوق کلیوی می باشد که شامل دو نوع اولیه و ثانویه است که در اینجا می توانید با این دو نارسایی بیشتر آشنا شوید :

نارسایی اولیه غدد فوق کلیوی

این نارسایی در واقع یک نوع اختلال خود ایمنی است، یعنی اینکه سیستم ایمنی بدن، سلول های سالم غدد فوق کلیوی را بیگانه تشخیص می دهد و به آنها حمله می کند که در نتیجه این حمله بیماری آدیسون رخ می دهد، ضمن اینکه ممکن است در اثر عفونت و گردش خون نامناسب، غدد فوق کلیوی دچار اختلال در عملکرد شوند که همگی این عوامل, سطح کورتیزول را کاهش می دهند.

نارسایی ثانویه غدد فوق کلیوی

در صورت کم بودن فعالیت غده هیپوفیز یا درگیری با تومور، میزان تولید ACTH کاهش پیدا کرده و ترشح کورتیزول کاهش می یابد.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *