قلمه زدن انگور کار ساده ای بوده و اقتصادی ترین روش برای تکثیر آن به شمار می رود. با کمی تلاش و مراقبت درست می توان این قلمه ها را به گیاهان جدید تبدیل کرد و آن را به باردهی رساند. برای آشنایی بیشتر با ادامه مطلب همراه ما باشید.
نحوه قلمه زدن انگور و زمان طلایی این کار
تکثیر درختچه انگور از طریق قلمه روش ساده و پرکاربردی محسوب می شود. بیشتر گیاهان در آب ریشه زده ولی با قرار دادن قلمه در مخلوط خاک گلدان، ماسه یا پرلیت ریشه دهی بهتری صورت می گیرد. ضمنا می توان قلمه ها را به هورمون ریشه زایی آغشته تا روند ریشه دی تسریع شود.
کاشت درخت انگور همانند کاشت دانه انگور در منزل کار چندان دشواری نیست. درختچه انگور نیاز دارد هر سال در اواخر پاییز و زمستان هرس شده تا محصول سال بعد سالم، بزرگ و شیرین شود. اغلب شاخه های هرس شده دور ریخته می شود ولی با اندکی تلاش می توان قلمه های انگور را به گیاهان جدید تبدل کرد و بعد از مدتی محصول برداشت کرد.
تکثیر انگور توسط قلمه ساده ترین و اقتصادی ترین راه جهت کاشت ساقه یا شاخه های یکساله انگور است که کاملا چوبی شده است. در ادامه مطلب با انتخاب قلمه مناسب، نحوه قلمه زنی و زمان مناسب قلمه زدن انگور بیشتر آشنا می شوید.
ویژگی های قلمه مناسب انگور چیست؟
برای قلمه زنی درخت انگور بایستی قلمه هایی انتخاب شود که ویژگی های زیر را داشته باشد:
- قلمه از شاخه هایی انتخاب که در پاییز یا اواخر زمستان از پایه مادر قطع شده است.
- قلمه انتخابی باید از شاخه کاملا رسیده، سالم و بدون آفت باشد.
- فاصله بین گره های قلمه بایستی متوسط باشد. چرا که فاصله کم بین گره ها نشانه رشد نامطلوب شاخه و یا آلوده بودن پایه های مادری به بیماری و آفات می باشد. ضمنا فاصله زیاد گره ها نشانه رشد سریع و عدم وجود مواد غذایی کافی شاخه انگور می باشد.
- قطر قلمه حدود ۸-۱۲ میلی متر و طول قلمه بین ۳۵-۴۵ سانتی متر در نظر گرفته شود.
- مقطع قلمه بهتر است گرد بوده و از کاشت قلمه با مقطع پهن، بیضی و گوشه دار خودداری کنید.
- پوست قلمه انتخابی باید شفاف و بدون لکه های تیره و سیاه باشد که نشانگر بیماری های قارچی مثل سفیدک است. زیر پوست قلمه مهم باید کاملا سبزرنگ و آبدار بوده و مغز قلمه نسبتا نازک و روشن باشد.
چه زمانی برای قلمه زنی انگور مناسب است؟
درختچه انگور به خاطر داشتن میوه آبدار، دلچسب و پرخاصیت بسیار محبوب است و با کاشت آن می توان درآمد زیادی به دست آورد. قلمه زدن یکی از مطلوب ترین و به صرفه ترین روش ها برای تکثیر انگور می باشد. قلمه های انگور بعد از ریشه زدن و پیوند در زمین اصلی به مراقبت اساسی نیاز دارند.
در پروسه قلمه زنی از نهال انگور علیرغم کیفیت نهال های پایه برای قلمه گیری و داشتن تجربه و تخصص بالا، شناخت و رعایت بهترین زمان و فصل برای قلمه گیری به تولید نهال های باکیفیت و با عملکرد بالا منجر می شود. بهترین زمان برای قلمه گیری انگور پاییز و زمستان می باشد.
چرا که در این دو بازه زمانی درخت به خواب می رود و میزان فعالیت و جریان شیره در آن کند می شود و کاسته می شود. از این رو قلمه گیری را می توان به راحتی انجام داد. قلمه را به دو روش می توان نگهداری و بعد از ریشه زایی به زمین اصلی منتقل کرد.
قلمه انتخابی بایستی از نهال پایه مادری بوده که در بالاترین سطح سلامت و جدا از بیماری و آفت باشد. همچنین از نظر قدرت و تغذیه در فصل رشد و باردهی کاملا محافظت شده باشد.
نحوه قلمه زنی انگور از پایه مادری چگونه است؟
بعد از انتخاب قلمه مناسب و جدا کردن آن از درختچه انگور بایستی آن را به قطعاتی کوچکتر جهت کاشت تقسیم کنید. طول قلمه حدود ۳۵ سانتی متر باشد و هنگام تهیه قلمه دقت کنید که برش پایین قلمه درست زیر گره قطع شود و برش بالایی حدود ۲ سانتی متر بالاتر از آخرین گره و به شکل مورب باشد.
اگر در انتهای قلمه ها بخشی از شاخه دو ساله باقی بماند(قلمه پاشنه دار) درصد ریشه زایی به دلیل داشتن مواد غذایی بیشتر در شاخه دو ساله بهتر می شود. اگر قلمه انگور در پاییز تهیه شود بایستی بعد از ضد عفونی کردن با قارچ کش آن را در جعبه زیر ماسه یا خاک اره در فضای آزاد نگهداری کنید و در اواخر زمستان به زمین اصلی منتقل شود.
ضمنا برای اطمینان قلمه را در خزانه ریشه دار کرده و در اوایل بهار در زمین اصلی بکارید. ضمنا به نکات زیر هم دقت کنید:
- قلمه های انتخابی از نزدیک ریشه پایه مادری احتمال ریشه زایی بیشتری دارند.
- به منظور افزایش ریشه زایی قلمه انگور از هورمون اکسی توسین استفاده شود. دقت کنید هورمون های سیتوکنین و جیبرلین چندان موثر نیستند.
- سعی کنید انتهای قلمه را از زیر گره برش زده و برش بالایی حدود ۲ سانتی متر بالاتر از آخرین گره ایجاد شود.
- قلمه گیری انگور در فصل رشد و فصل تابستان درصد موفقیت خیلی کمی دارد. از این رو قلمه زنی در این زمان ها توصیه نمی شود. چرا که به خاطر فعالیت و رشد گیاه مقدار آب از بین رفته آن بیشتر است. در فصل گرم و فصل رشد به خاطر درجه حرارت بالا و افزایش تبخیر، شاخه ها رطوبت زیادی نداشته از این رو نمی توان عملکرد خوبی از قلمه ها داشت.
نکات مهم در قلمه گیری انگور
رعایت نکاتی در قلمه گیری انگور سبب موفقیت این کار شده و کیفیت و سلامت قلمه را تضمین می کند. از جمله این نکات عبارت است از:
- هنگام برش قلمه اطمینان یابید که هر یک ۳-۴ جوانه توسعه یافته دارد.
- اگر شاخه و برگ ها ریزش ندارند می توانید آن ها را حین قلمه گیری بردارید.
- هنگام قلمه گیری سعی کنید قلمه های متنوعی تهیه و در دسته های جداگانه در آب قرار دهید.
- با آغشته کردن قلمه به سولفات آهن آن را ضد عفونی کنید.
- بعد از خشک شدن قلمه را در کیسه پلاستیکی در یخچال یا انبار با دمای ۵ درجه سانتی گراد قرار دهید.
- دقت کنید رطوبت محیط زیاد نباشد زیرا سبب پوسیدگی قلمه می شود.
- تجهیزات مورد نیاز برای قلمه گیری انگور شامل متر، پودر هورمون ریشه زا، چاقوی تیز، قیچی باغبانی، ماسه درشت، پیت ماس و ظرف یا گلدان بلند می باشد.
ریشه دار کردن قلمه انگور در آب
به منظور ریشه زنی قلمه انگور در آب بایستی سایر جوانه های قلمه به جز دو جوانه بالای قلمه جدا شود زیرا بقیه جوانه ها بعد از کاشت سبب رشد ساقه زیرزمینی نامطلوب می شوند. برای تسریع ریشه زایی انتهای هر قلمه را چند ثانیه ای در پودر ریشه زایی قرار دهید.
بعد قلمه را در بطری بلند که حاوی آب جوشیده سرد است قرار دهید. حدود شش هفته ریشه حدودا ۲.۵ سانتی متر رشد می کند. برای جلوگیری از کثیف شدن آب درون بطری، آن را مرتبا تعویض کنید. بعد از رشد حدودا ۳ سانتی متری ریشه می توانید قلمه ریشه دار شده را از آب خارج و در ظرفی با خاک سبک شامل ۳ قسمت ماسه درشت و یک قسمت پیت ماس بکارید تا قلمه ها رشد نمایند و زمینه برای انتقال به زمین اصلی فراهم شود.
منبع : آرگا
