دسته ها
چهارشنبه ۲۴ بهمن ۱۴۰۳

نگاهی به ابزار مورد نیاز سفالگری

  • شیوا فهیمی
  • ۲۹ دی ۱۴۰۳
  • ۰

در هنر سفالگری استفاده از ابزارهای مخصوص در خلق آثار منحصر به فرد نقش مهمی دارد. این مطلب به معرفی ابزار مورد نیاز سفالگری می پردازد.

اگر به هنر سفالگری علاقمند هستید و مایلید به این هنر بپردازید در این مطلب مجله آرگا با ابزار مورد نیاز سفالگری آشنا می شوید. به این ترتیب با اطلاع کافی از ابزار لازم سفالگری می توانید نسبت به این هنر اقدام کنید.

آشنایی با ابزار مورد نیاز سفالگری

در سال های اخیر هنر سفالگری مورد استقبال قرار گرفته است. این هنر نه تنها یک سرگرمی دلچسب است بلکه خلاقیت و تمرکز را تقویت می کند. همچنین بر سلامت چشم و روح تاثیر بسیاری دارد. در این هنر ظریف، ابزارهای مخصوص نقش کلیدی در خلق آثار بدیع و منحصر به فرد ایفا کرده و انتخاب صحیح آن ها اهمیت زیادی دارد. در ادامه مطلب به ابزارهای مورد نیاز سفالگری اشاره می شود.

۱. ابزارهای اصلی سفالگری

از جمله ابزار اصلی سفالگری عبارت است از:

۱.۱ چرخ سفالگری

چرخ سفالگری یکی از ابزارهای اصلی و حیاتی در این هنر به شمار می رود. چرخ به سفالگر این امکان را می دهد به دقت و ظرافت، شکل های مختلفی را از گل رس خلق کند. چرخ سفالگری قلب تپنده سفالگری محسوب می شود و نقش محوری در فرایند شکل دهی و فرم بخشیدن به گل رس ایفا می کند. از انواع چرخ سفالگری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • چرخ سفالگری چوبی یا پایی که قدیمی ترین نوع چرخ در این هنر محسوب می شود و به کمک نیروی پا کار می کند. این چرخ سفالگری برای افراد مبتدی که قصد یادگیری اصول اولیه سفالگری را دارند انتخاب مناسبی خواهد بود.
  • چرخ سفالگری برقی که به سفالگر امکان کنترل دقیق تر سرعت چرخش صفحه را می دهد و می تواند برای ایجاد شکل های ظریف و پیچیده مفید باشد.
  • سومین نوع چرخ سفالگری چرخ پدالی می باشد که ترکیبی از نوع چوبی و برقی می باشد. این چرخ به کمک موتور برقی و ارتباط با کار با استفاده از پدال پا را فراهم می کند. چرخ سفال پدالی معمولا گران تر از دیگر چرخ ها می باشد.

۲.۱ گل رس

دومین ابزار اصلی سفالگری گل رس است. این ماده طبیعی و انعطاف پذیر از ذرات ریز سنگ، کانی و مواد آلی تشکیل شده است. گل رس عنصر اصلی در هنر سفال به شمار می رود. از قدیم در ساخت ظروف، مجسمه و دیگر اشیای هنری از گل رس استفاده می کنند.

گل رس نیز به انواع مختلفی تقسیم می شود از جمله:

  • گل رس رسوبی: این نوع گل رس از فرسایش سنگ و رسوبات رودخانه ایجاد می شود و رایج ترین گل رس برای سفالگری می باشد.
  • گل رس چینی: این نوع گل رس از کوارتز و فلدسپات تشکیل شده و به خاطر استحکام و ظرافت زیاد برای ساخت ظروف چینی و سرامیک به کار می رود.
  • گل رس نسوز: گل رس نسوز از خاک رس دانه ریز با محتوای آلومینیوم زیاد تشکیل شده و به علت مقاومت زیاد در مقابل حرارت برای ساخت آجر، سفال نسوز و کاشی مورد استفاده قرار می گیرد.

۲. ابزارهای آماده سازی سفالگری

علاوه بر چرخ سفالگری و گل رس برای هنر سفالگری به ابزارهای آماده سازی هم نیاز است. از جمله این ابزار عبارت است از:

  • سطل آب  برای مرطوب نگه داشتن خاک رس و ابزارها
  • پارچه برای  خشک کردن و تمیز کردن ابزارها
  • اسفنج برای تمیز کردن و مرطوب کردن خاک رس
  • کاتر برای برش و فرم دهی به خاک رس
  • الک برای جدا کردن ناخالصی از گل رس
  • تخته کار سطحی محکم برای کار با خاک رس
  • لیسه برای صاف کردن و یکدست کردن سطح کار
  • وردنه و غلطک برای  صاف و یکدست کردن خاک رس
  • ورقه های نایلونی برای پوشاندن گل رس و عدم خشک شدن آن
  • ترازو برای اندازه گیری دقیق وزن گل رس
  • سنگ فرز برای پودر کردن گل رس
  • خط کش برای اندازه گیری طول و عرض گل رس
  • سنگ گل فشاری برای ورز دادن گل با دست

۳. ابزار فرم دهی سفالگری

فرم دهی نقش مهمی در خلق آثار ظریف و هنرمندانه دارد. از جمله ابزارهای متنوع فرم دهی دستی با چرخ و قالب سفالگری عبارت است از:

  • سیم برش برای برش گل به شکل دلخواه.
  • چاقو برای برش و صاف کردن لبه‌های گل، جدا کردن تکه های اضافه و ایجاد خطوط و شیار.
  • کاردک برای صاف کردن سطوح گل، فشرده و متراکم کردن آن و ایجاد خطوط صاف و یکدست.
  • انواع مختلف چوب برای صاف کردن، فشرده کردن، شکل دهی و فرم دهی گل.

۴. ابزارهای حکاکی و مدل سازی سفالگری

از جمله ابزار مورد نیاز برای حکاکی و مدل سازی سفال عبارت است از:

  • انواع مختلف قلم مو با موهای گوناگون برای حکاکی، ایجاد جزئیات ظریف، نقاشی و لعاب کاری روی گل.
  • ماله برای حکاکی، ایجاد خطوط و نقوش، صاف کردن سطوح و مدل سازی ظریف گل.
  • سمباده برای شکل دهی به سفال.
  • مفتول برای ایجاد خطوط، حکاکی، سوراخ کردن و شکل دهی ظریف گل.
  • ابزار بافت برای ایجاد بافت و طرح های متنوع روی سطح گل
  • گلسکو برای حکاکی، مدل دهی و ایجاد طرح های ظریف روی گل.

۵. ابزارهای سوراخ کردن سفال

از دیگر ابزارآلات مورد نیاز در هنر سفالگری ابزار لازم برای ایجاد حفره و سوراخ در سفال می باشد. یکی از این ابزار مته است. به کمک مته سوراخ هایی با قطر مختلف در گل ایجاد می شود. مته ها در انواع دستی و برقی موجود هستند.

مته دستی برای ایجاد سوراخ کوچک و ظریف مناسب بوده در حالی که مته برقی برای ایجاد سوراخ های عمیق و بزرگتر کارایی دارد. برای استفاده از مته دقت کنید از مته مخصوص سرامیک و سنگ استفاده شود. ضمنا باید با دور کم و فشار ملایم این کار انجام شده تا ترک خوردگی یا شکستن روی ندهد.

ابزار دیگر سوزن است. برای ایجاد سوراخ های کوچک و ظریف، حکاکی و ایجاد جزئیات سوزن بسیار کاربردی است.

۶. ابزارهای برش و شکل دهی سفال

از جمله ابزارهای مورد نیاز برای برش و شکل دهی سفال عبارت است از:

  • کارک برای صاف کردن سطوح، فرم دهی ظریف و ایجاد خطوط صاف
  • سیم برای برش و جداسازی قسمت های اضافه گل رس
  • مشته مثلثی با گوشه گرد برای هموار ماندن سطح بیرونی سفال حین چرخیدن بر چرخ
  • کولیس برای اندازه گیری قطر ظروف
  • تیماج برای صاف کردن لبه های سفال و فشرده سازی گل

۷. ابزارهای جداسازی سفال از چرخ

در این بخش به ابزارها لازم برای جدا کردن سفال از چرخ اشاره می شود. از جمله:

  • سوزن: برای جداسازی ظروف و مجسمه های سفالی از چرخ به صورت تمیز و بدون آسیب
  • نخ نسوز: نخ نسوز یا نخ سرامیکی ابزار ضروری برای سفالگری است. این نخ از الیاف نسوز مثل کتان، پنبه یا فایبرگلاس بوده و می تواند در مقابل حرارت بالا و رطوبت مقاوم باشد.

با تسلط بر استفاده از این ابزارها می توانید هنر خود در سفالگری را به نمایش گذاشته و آثار چشم نواز و خاصی خلق کنید.

منبع : آرگا

مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *