پرورش درخت نان که به این مورد برد فروت نیز گفته می شود در بخشی از ایران نیز امکان پذیر می باشد. این درختان نوعی از درختان گلداری می باشد که از خانواده توت ها بوده و عموما نیاز به مناطقی گرمسیری و مرطوب دارند و به صورت خاص می توان گفت این درختان در مناطق استوایی بهتر رشد می کنند. در ادامه اطلاعاتی در مورد این درختان و نحوه کاشت آن ها و بیماری هایی که این موارد را تهدید می کند برایتان مورد بررسی قرار می دهیم.
شناخت ویژگی های درخت نان
درخت نان در مناطق مخصوصی که دارای رطوبت و گرما هستند به راحتی رشد می کند و برای این که بتوانید این گیاهان را پرورش دهید نیاز است تا خاکی که در آن گیاه را می کارید شور و از نوع مرجانی ماسه ای باشد. معمولاً این درختان را می توانید در کشور های جنوب شرق آسیا، جزیره های اقیانوس پاسیفیک و یا جزایر بادگیر کارائیب نیز مشاهده کنید. جالب است بدانید که نام گذاری این درخت نیز آنجایی که میوه اش دارای بافت نرم و پخته ای می باشد و مانند نان است این درخت را بدین نام نهادند.
از دیگر ویژگی های این درخت می توان به شیرابه های چسبناک آن اشاره داشت که در تمامی قسمت های این درخت می توانید آن مورد را ببینید و از آن شیرابه ها معمولاً به عنوان چسب استفاده می کنند. این درخت میوه های گوناگونی دارد که یکی از ارقام آن دارای میوه های بدون دانه است این میوه ها معمولاً خوراکی بوده و در حال حاضر می توان آن ها را در تمام اقیانوسیه و مناطق حاره در بازار ها بیابید.
علاوه بر تمامی موارد گفته شده این درخت نوع دیگری نیز دارد که بومی کشور هند است و در مناطق حاره ای مانند کشور بنگال، دکان و بیهار نیز مشاهده شده است. از ویژگی های ظاهری این درخت می توان به ارتفاع آن اشاره کرد که به ۱۵ الی ۲۰ متر نیز می رسد و این درخت دارای برگ های سبز پهن و بریده شده می باشد که این بریدگی ها برگ را به چندین قسمت مختلف تقسیم می کنند.
باید بدانید طول برگ های درخت نان می‌تواند تا ۳۰ سانتی متر نیز برسد و میوه های آن نیز بسیار درشت هستند. حدوداً ۷۰ درصد از میوه این درخت را نشاسته تشکیل داده است. قبل از این که میوه این درخت برسد گوشت میوه ها سفید و آردی شکل است. نحوه خوردن میوه درخت بدین صورت است که آن را معمولاً درون تنور می اندازند تا بعد از پخته شدن آن را بخورند و یا در آب می اندازند تا پخته شده و بعد این میوه را بخورند.
معمولاً میوه این درخت که دارای مقادیر بسیار بالایی از نشاسته است بسیار سیر کننده و لذیذ می باشد. از دیگر ویژگی هایی که این درخت دارد می توان به رشد سریع آن اشاره داشت. باید در نظر داشته باشید که این درخت دارای دو نوع است که نوعی از آن وحشی بوده و میوه های آن دارای گوشت کم تر و دانه های بسیار زیادی است. اما نوع دیگر آن بدون دانه یا کم دانه است که این مورد به طور گسترده ای در سرتاسر جهان در حال کشت می‌باشد. این درختان معمولاً پر بازده هستند زیرا که در هر فصل بیش از ۲۰۰ عدد میوه تولید می‌کنند تولید می‌کنند.
ویژگی های میوه درخت نان
میوه درخت نان بسیار بزرگ است و به شکل بیضی می باشد و قطر آن ها به ۲۰ الی ۲۵ سانتی متر و وزن آن ها نیز تا ۲۲ کیلوگرم نیز می رسد. این درخت که از خانواده توت ها می باشد نوعی درختان گلدار بوده که میوه آن دارای پوستی نازک و بافتی پخته و نرم می باشد. روی پوست این میوه ها برجستگی هایی وجود دارد که نشان دهنده رسیده بودن یا نرسیده بودن میوه ها است. زیرا وقتی میوه های این درخت برسند رنگ این برجستگی ها تغییر پیدا می کند و به رنگ سبز یا زرد تبدیل می شود. رنگ گوشت این میوه ها کرم بوده و می توان گفت این میوه ها دارای ظاهری همانند سیب زمینی می باشند.
باید بدانید که میوه درخت نان نوعی میوه مصرفی نمی باشد بلکه برای بومیان مناطقی که این درخت را دارند نوعی سبزی به شمار می رود و این افراد به عنوان سبزیجات از این میوه استفاده می کنند. اگر میوه این درختان به خوبی برسد و رنگ آن کاملا تیره شود و به رنگ سبز مایل به قهوه ای تبدیل شود آن وقت می توان به راحتی آن را مورد استفاده قرار داد. همچنین باید بدانید که روی پوست این میوه ها نیز لکه های ظاهر می شود که این لکه ها ناشی از ترشح شیره داخل میوه ها به سمت خارج است.
شرایط نگهداری از درخت نان
درخت نان از بومی مناطق گرمسیری می باشد و نیاز به آب و هوای گرم و مرطوب دارد. برای پرورش دادن این درختان باید این شرایط را برایش فراهم کنید. رطوبت مورد نیاز برای رشد این درختان ۷۰ الی ۸۰ درصد و دمای مورد نیاز برای رشد بهتر این درختان بین ۳۰ الی ۳۷ درجه سانتیگراد است. همچنین باید بدانید که این درختان نیاز به بارش های سالیانه حدود ۲۵۰۰ میلی لیتر دارند. تمامی این ویژگی ها نشان دهنده این است که این درختان بومی مناطق استوایی می باشد و برای این که بتوانید این درختان را در خانه‌تان پرورش دهید باید شرایط لازم برای این درختان را فراهم کنید.
معمولاً این درختان در مناطق کم ارتفاع استوایی رشد می کنند. بنابراین می توان گفت که بهترین ارتفاع برای رشد این درختان ارتفاع حدودا برابر با ۶۵۰ متری است. البته می توان گفت که این درختان تا ارتفاع حدوداً ۱۵۰۰ متری هم رشد خوبی دارند ولی بیش تر از آن و یا کم تر از آن می تواند رشد این درختان را مختل کرده و مانع از تکثیر و پرورش آن ها شود. معمولا مهم ترین راه تکثیر این درختان از طریق جوانه های آن است که بر روی ریشه این درختان می روید.
این درختان دارای یک سیستم ریشه ای بسیار گسترده و وسیع هستند بنابراین اگر خواست کشت و پرورش آن ها را دارید باید یک مکانی را در نظر بگیرید که بتوانید فضای کافی برای رشد ریشه ها را برای این درختان فراهم کنید در غیر این صورت نمی توانید این گیاهان را به راحتی تکثیر کرده و آن ها را در گلخانه و یا خانه خود داشته باشید.
بعد از این که جوانه های این درختان را کاشتید معمولاً بین ۴۷ سال زمان می برد تا اولین میوه های خود را بدهند و باید بدانید که این درختان دو بار در سال میوه می دهند و به همین دلیل است که پر بازده می باشند اول میوه دهی درختان در ماه های اردیبهشت و خرداد و دوره دوم در آبان ماه و دی ماه می باشد.
جالب است بدانید که این درختان دارای انواع متفاوتی است و می توان گفت که فقط در یک جزیره هاوایی بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از این درخت وجود دارد. با این که این درخت از درختان بومی در اقیانوس آرام و جنوب شرقی آسیا است اما می توان این درختان را در جزایر کارائیب نیز مشاهده کرد.
روش های تکثیر درخت نان
پرورش درخت نان به دو روش زایشی و رویشی امکان‌پذیر می باشد و باید بدانید که تکثیر رویشی همان تکثیر شدن از طریق پاجوش ها می باشد که می تواند مدت زمان به بار نشستن را کاهش دهد. در واقع مدت زمانی که طول می کشد تا پاجوش ها تبدیل به یک درخت کامل شوند حدوداً ۳ تا ۵ سال کم تر از روش زایشی می باشد.
در تکثیر به روش زایشی همان تکثیر از طریق بذر ها می باشد که افرادی که علاقمند به پرورش درخت نان هستند می توانند بذر های این گیاه را تهیه کرده و باید حدوداً ۵ الی ۱۰ سال منتظر باشند تا بذر هایشان تبدیل به درخت کامل شده و میوه بدهد.
تکثیر زایشی
برای پرورش درخت نان به روش زایشی باید از بذر درخت نان استفاده کنید و معمولاً می توان این بذر ها را از میوه های رسیده انتخاب کرد و سپس بذر ها را داخل خاک هایی که زهکشی مناسب دارند و مرطوب می باشند قرار داده و در نهایت باید در نظر داشته باشید که قدرت زنده ماندن بذر درخت نان فقط تا چند هفته می باشد.
همچنین این بذر در برابر سردی هوا و خشکی بسیار حساس است و باید شرایط لازم برای رشد بهتر را برای این بذر ها فراهم کنید. اگر این بذر ها را به درستی بکارید حدود ۱۰ الی ۱۴ روز زمان می برد تا جوانه‌ها پدید بیایند و حدوداً یک سال طول می کشد که ریشه آن ها گسترده شده و بعد می توانید آن ها را به زمین اصلی منتقل کنید.
پرورش درخت نان به روش رویشی
پرورش درخت نان به روش رویشی روش های متفاوتی وجود دارد که شما می توانید از طریق آن ها به راحتی این گیاه را تکثیر کنید. در این زمینه شما می توانید اطلاعات متفاوتی در مورد تکثیر های رویشی کسب کرده و در نهایت بهترین راه را برای این که بتوانید این درختان را پرورش دهید را انتخاب کنید.
تکثیر از طریق جوانه های ریشه
ابتدایی ترین و ساده ترین روش تکثیر درخت نان از طریق جوانه های ریشه آن می باشد و باید بدانید که از ریشه های سطحی این درختان می توان برای این کار استفاده کرد. برای این که بتوانید از این روش استفاده کنید زمانی که این ریشه ها به ارتفاع ۳۰ سانتی متری می رسند می توانید آن ها را از فواصل ۱۰ الی ۱۵ سانتی متری ریشه مادر جدا کرده و در خاکی که دارای مواد عالی است قرار دهید.
به یاد داشته باشید که این خاک باید مرطوب باشد و آن را باید در سایه قرار دهید تا ریشه ها بتوانند به خوبی رشد کنند. همچنین زمانی که این ریشه ها منتقل می شوند باید ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر از ریشه مادر را با خود داشته باشند.
تکثیر درخت نان به روش قلمه زدن ریشه
پرورشی این درختان با روش های متفاوتی امکان‌پذیر می باشد که قلمه زدن ریشه یکی دیگر از روش های بسیار راحت تکثیر کردن این درختان می باشد و زمان انجام این کار بعد از اتمام فصل میوه دهی آن ها است. در واقع زمانی که فصل میوه دهی آن ها تمام شد و این درخت به مرحله تازه ای از رویش و تولید برگ رسید می توانید ریشه ها را جمع کنید.
همچنان در نظر داشته باشید که این دوره همزمان با فصل شروع بارندگی است و در این دوره ریشه ها بیش ترین ذخیره کربوهیدرات ها را دارند. یادتان باشد که قلمه های شما باید از ریشه های در حال رشد انتخاب شوند و همچنین باید بدانید که این قلمه ها بین ۵.۱ تا ۶ سانتی متر و طول آن ها بین ۱۲ تا ۳۰ سانتی متر باشد. روش کاشت این قلمه ها به صورت افقی و مورب می باشد و در روش افقی قلمه ها به صورت کامل زیر خاک می روند اما در روش مورب چند سانتی متر از آنها بیرون از خاک باقی می ماند.
دقت داشته باشید که خاکی قلمه ها را در آن قرار می دهید باید مواد عالی بسیار زیادی داشته باشد و اگر قصد دارید این درختان را ابتدا در گلدان بکارید باید مراقب باشید که خاک گلدان دارای زهکشی مناسب باشد.
تکثیر درختان از طریق خوابانیدن هوایی
برای پرورش درخت نان می توانید از طریق خوابانیدن هوایی استفاده کنید و در این روش ساقه های جوانی که در همان سال رشد کرده اند و گل و میوه داده اند را می توانید برای این کار استفاده کنید و یادتان باشد که این ساقه ها باید قطر حدود ۵.۲ سانتی متر داشته باشند.
برای این که بتوانید از این روش برای پرورش درخت نان استفاده کنید ابتدا باید ساقه ها را انتخاب کنید و دور تا دور آن را یعنی جایی که قرار است ریشه ها رشد کنند شیار های به طول ۳ الی ۵ سانتی متر بزنید. بعد از این کار اطراف این ساقه ها را باید در محیطی که دارای انواع مواد عالی مانند پیت ماس و کمپوست می باشد بپوشانید.
برای این که ساقه ها بتوانند زود تر ریشه بزنند و رشد کنند شما می توانید به اطراف آن ها هورمون های ریشه زایی اضافه کنید حدود ۲ تا ۶ ماه زمان می برد که این ساقه ها ریشه بزنند و رشد کنند.
بعد از این که این ساقه ها ریشه زدن و رشد کردن شما می توانید آن ها را از تنه اصلی جدا کرده و در خاکی که دارای مواد عالی بسیار زیادی می باشد یا گلدان هایی که زهکشی مناسبی دارد بکارید. معمولاً یک سال زمان می برد که ریشه های این قلمه ها گسترده تر شده و بعد از ۳ الی ۴ سال ین درختان شروع به میوه دادن می کنند.
تکثیر درخت از طریق پیوند زدن
از روش های بسیار مناسب دیگر برای تکثیر این درختان پیوند زدن می باشد و برای این کار باید دو شاخه ای که قرار است به یکدیگر پیوند بخورد را به طور ۵ الی ۷ سانتی متر برش زده و سپس دو شاخه آن را به هم می بندید و با یک طناب آن ها را محکم می کنید. در واقع این اتصال باید به گونه ای باشد که کامبیوم هر دو شاخه با هم در تماس باشند بعد از اتصال و جوانه زنی پیوند از تنه اصلی درخت جدا خواهد شد.
آفت های این درخت
اگر در حال پرورش درخت نان هستید باید با آفت هایی که این درخت را تهدید می کند نیز آشنایی داشته باشید و باید بدانید که در زمان پرورش و نگهداری این درختان و آفت خطرناک و مهم وجود دارد که می تواند با پوسیده کردن ریشه آن ها باعث مرگ این درخت شود. این دو آفت مهم فوزاریوم و پیتیوم می باشد.
چیدن میوه های این درخت
بتوانید میوه های این درخت را بچینید کافی است از دست استفاده کنید به این صورت که از تنه اصلی درخت باید بالا بروید و سپس ساقه آن را از شاخه جدا کنید و تنها در حین چیدن باید مراقب باشید که ضربه ای به این میوه ها وارد نشود زیرا این میوه ها به سرعت نرم شده و خراب می شود اگر قصد خوردن میوه ای از این درخت را دارید باید آن میوه را انتخاب کنید که نرم و زرد رنگ می باشد همچنین نوعی کبودی در آن وجود نداشته باشد چنین روش استفاده از این میوه ها بدین صورت است که هم می توانید آن را مانند کدو و سیب زمینی پوست کرده و در آب بپزید و یا هم به صورت کبابی و سرخ شده این میوه را مورد استفاده قرار دهید.
حال که با پرورش درخت نان آشنا شدید و اگر از این مطلب رضایت داشتید در ادامه می توانید اطلاعاتی دیگر در مورد پرورش درخت بید مجنون و پرورش درخت منگوستین را نیز مشاهده کنید.
منبع : آرگا
