سبزی شاهی گیاهی یکساله است و یکی از سبزی های مورد علاقه بیشتر ایرانیان می باشد. می توانید این سبزی خنک و سرشار از ویتامین را در منزل کشت نمایید. در این مطلب با نحوه کاشت شاهی آشنا می شوید.
آشنایی با نحوه کاشت شاهی
سبزی شاهی که با عنوان تره تیزک نیز شناخته می شود یکی از سبزی های محبوب اکثر ایرانیان می باشد. این گیاه رشد سریعی داشته و می توان به آسانی آن را در منزل کشت نمود. سبزی شاهی به سرما مقاوم است. این گیاه با اسم علمی Lepidicum sativum و اسم انگلیسی Garden Cress یکساله بوده و عطر و طعم تندی دارد.
سبزی شاهی محصول هوای خنک و سرشار از ویتامین سی است که می توان آن را به سالاد و سوپ اضافه کرد. یکی از نکات مثبت در کاشت شاهی این است که نسبت به شرایط محیطی و جنس خاک کم توقع بوده و در هر خاکی رویش پیدا می کند.
بذر این گیاه با انواع خاک ها سازگار می شود. بذر شاهی در بین ایرانی ها بسیار طرفدار دارد. در حقیقت این سبزی محبوب پای ثابت اکثر سفره های ایرانی است. یکی از ویژگی های مهم شاهی هم زیستی مسالمت آمیز آن با نعناع و پیازچه می باشد.
بنابراین می توانید این سه نوع سبزی را کنار هم بکارید. شما علاقمندان به کاشت سبزی شاهی در ادامه مطلب می توانید با مراحل کاشت و شرایط مورد نیاز برای رشد شاهی آشنا شوید. قابل ذکر است شاهی پهن برگ یکی از واریته های پرطرفدار این گیاه است که معمولا دو هفته پس از کاشت آماده برداشت خواهد بود.
شرایط مورد نیاز کشت شاهی
گیاه شاهی به رطوبت زیادی احتیاج دارد و در خاک قوی، نمدار، رسی و شنی بهتر رشد می کند. این سبزی سریع ترین جوانه زنی و رشد را در بین انواع بذور سبزیجات دارد و اگر شرایط کشت مناسب باشد کمتر از یک ماه آماده برداشت خواهد. شما می توانید به سادگی شاهی را در باغچه یا گلدان در منزل پرورش دهید.
معمولا بهترین زمان برای کاشت این گیاه یا هر سبزی دیگری فصل بهار است. تقریبا همه سبزی ها را می توان در بهار تحت کشت قرار داد. ولی بذر هر نوع سبزی در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوا و درجه حرارت محیط، را می توان در هر زمان و فصلی مورد کشت قرار داد.
به طور کلی زمان مناسب کاشت بذور سبزیجات با توجه به شرایط اقلیمی منطقه در نواحی گرمسیر فصل پاییز و زمستان و در نواحی سردسیر فصل بهار و اوایل تابستان است. سبزی شاهی نیز از این قاعده پیروی می کند. با این وجود می توانید در منزل و با مراقبت از جوانه های شاهی در برابر هوای گرم و سرد آن را در هر فصلی از سال پرورش دهید.
مراحل کشت بذر سبزی شاهی
کشت بذر شاهی همانند بیشتر سبزی ها به دو روش مستقیم و غیر مستقیم امکان پذیر است. کشت مستقیم مناسب فصل بهار است که دمای هوا ایده آل می باشد. در ادامه به هر دو روش اشاره می شود.
در روش کشت مستقیم ابتدا باید بستر خاک آماده سازی شود. ترکیبی از خاک باغچه با کود دامی پوسیده یا کمپوست می تواند شرایط مناسبی برای رشد بذور شاهی فراهم کند. محل مناسبی از باغچه را که شرایط دریافت نور مستقیم خورشید را طی روز دارد انتخاب و خاک را شخم زده و با این مواد ترکیب کنید.
اگر بذر را در گلدان می کارید باید مکانی نورگیر را انتخاب کنید. پس از آماده سازی بستر کشت نوبت به کاشت بذور می رسد. ابتدا این بذور را حدود ۲-۵ ساعت در آب بخیسانید. این کار سبب رشد سریع آن ها می شود. بعد بذور شاهی را به فاصله سه سانتی متر و در عمق یک سانتی متری خاک بکارید.
در ادامه آبیاری صورت گیرد. پس از جوانه زنی بذور تنها در صورتی که خاک خشک شود به آبیاری اقدام کنید. آبیاری زیاد سبب زرد شدن برگ شاهی می شود. دقت کنید که خاک زهکشی مناسبی داشته باشد تا آب اضافه خارج شود.
شاهی ها معمولا بین سه تا ۶ هفته بعد از کشت بذور آماده برداشت خواهند بود. اگر فقط برگ شاهی را برداشت کنید می توانید سه یا چهار بار از هر بوته سبزی استفاده کنید.
در کشت غیر مستقیم بذور شاهی بذرها در گلدان و ظروف مخصوص کشت می شود. گلدان باید دارای سوراخ زهکشی باشد. بعد یک لایه نازک سنگریزه کف گلدان بریزید. این عمل برای شرایط زهکشی مناسب تر توصیه می شود.
از این مرحله به سادگی عبور نکنید چرا که باقی ماندن آب سبب زرد شدن برگ شاهی قبل از رسیدن گیاه می شود. به منظور حفظ رطوبت خاک گلدان بعد از کشت بذور می توانید به مدت ۲۴ ساعت گلدان را با پلاستیک شفاف بپوشانید. روی نایلون هم چند سوراخ ریز به منظور تهویه ایجاد کنید. مراحل دیگر کشت غیر مستقیم را همانند روش مستقیم ادامه دهید.
نکاتی برای کشت بهتر سبزی شاهی
در این بخش به نکاتی جهت کشت و پرورش بهتر سبزی شاهی اشاره می شود.
- برای کشت سبزی سعی کنید بذر مناسب و استاندارد را انتخاب کنید. بذر اصلاح شده که روی پایه مادری رسیده است.
- در صورت کاشت سبزی در گلدان از خاک برگ و کمی خاک باغچه استفاده کنید.
- خاک این سبزی را می توانید از هر خاکی انتخاب کنید با این وجود خاکی که از نسبت مساوی خاک باغچه و خاک برگ یا کود حیوانی مناسب است. برای استفاده از خاک باغچه حتما آن را الک کنید.
- روی تمام بذرهای کشت شده تنها دوبرابر اندازه بذر خاک بریزید. در غیر این صورت بذور خفه می شوند و به مرحله جوانه زنی نمی رسند.
- بهتر است خاک را چه در باغچه و چه در گلدان با بیلچه شخم زده و زیر و رو کنید. اگر خاک کمی نم دار باشد این کار بهتر صورت می گیرد. ولی در خاک خیس کار دشوار می شود.
- بذرها را روی خاک بپاشید. بعد با آب پاش بذر شاهی را آبیاری کنید.
- می توانید بعد از پاشیدن بذور روی خاک یک پارچه یا گونی روی گلدان پهن کنید به طوری که سطح خاک را فرا بگیرید. سپس با آب پاش آبیاری را انجام دهید. این کار را تا جوانه زنی بذور انجام دهید.
- بذور شاهی به خودی خود در خاک جابجا می شوند. تا پیش از جوانه زدن بذور گلدان به نور نیاز ندارد ولی پس از جوانه زنی گلدان را در محیط پر نور قرار دهید.
- هر زمان که خاک باغچه یا گلدان به سمت خشک شدن رفت مجددا با آب پاش آبیاری صورت گیرد.
- زمانی که جوانه ها رشد کردند و برگ ها به ۸ تا رسید دو برگ کوچک جدید که در ساقه قرار دارد را به آرامی جدا کنید. این کار سبب می شود ساقه فرعی از پایین شروع به رشد نموده و محصول چند برابر شود.
- بذر سبزیجات در هر شرایطی پرورش می یابند می توانید از جعبه چوبی، سطل پلاستیکی، گلدان های پلاستیکی یا سفالی و حتی بطری های نوشابه نیز استفاده کنید. اما عمق گلدان، تنظیم برنامه کودی و آبیاری به موقع حائز اهمیت است.
منبع : آرگا
