در زمان دست یابی به نقاط عطف مهم فیزیکی و هیجانی در سال های اول زندگی کودک، چون آموختن گام برداشتن و شناخت پدر و مادر، کودکان به نقاط عطف دیگری چون چگونگی بازشناسی، تجربه و احساس کردن بدن خود و چگونگی شکل دهی دلبستگی نیز می رسند. دلبستگی در سال های اولیه زندگی شکل می گیرد و به مراحل صمیمت با دیگران در آینده کمک می کند. آشنایی با مراحل رشد جنسی کودک کمک می کند، تا والدین نقش مهمی در پرورش سالم فرایند هیجانی و فیزیکی کودک ایفا کنند.
با تولد نوزاد شور و نشاطی وصف ناپذیر شکل می گیرد، که برای تداوم این شور و شعف لازم است، والدین به نکاتی نیز توجه داشته باشند، نکاتی که مربوط به بخشی از مراحل رشد می باشد و با توجه دقیق و درست بسیاری از بحران ها در آینده پیش نخواهند امد.
مراحل رشد جنسی کودک
یکی از مهم ترین مسائل در رشد کودک پس از تولد «بلوغ» می باشد، این تحول آرام و مرحله به مرحله، یکی از بزرگترین نگرانی های والدین برشمرده می شود، چرا که علاوه بر مراقبت از کودکشان برای سپری کردن این دوران در رابطه با دخالت و نوع برخورد با این مسئله دارای سوالات فراوان و اما و اگر های بسیاری هستند.
در صورتی که کودک در هر کدام از این پنج مرحله به صورت مناسب ارضا شود، مشکلی پیش نخواهد آمد، اما بروز افراط یا تفریط در مراحل رشد جنسی کودک منجر به تثبیت آن مرحله می گردد و پاره ای از مشکلات روی می دهد، که نتیجه آن قطعا عدم رشد جنسی کودک خواهد بود.
مرحله اول
اولین مرحله در رشد جنسی کودک، مرحله دهانی نام دارد. این مرحله از بدو تولد تا دو سالگی کودک ادامه خواهد داشت، این مرحله شامل لذت، تجربه، زنده ماندن و کنجکاوی و موارد دیگری می باشد. محبت و توجه به کودک، نوازش و تغذیه به موقع در این مرحله از زندگی کودک بسیار مهم می باشد. شیر خوردن نوزاد در این مرحله در ایجاد حس آرامش و امنیت بسیار موثر می باشد.
اصولا نوزادان موجوداتی لذت طلب می باشند، که دائما به دنبال فعالیت های لذت بخشی چون شیر خوردن، بو کردن و لمس کردن هستند و با دست یابی به توانایی جسمی نسبت به بدن خود کنجکاوی نشان می دهند و در جسم خود شروع به اکتشاف می کنند. با کنترل دست ها به تدریج اعضای بدن خود را لمس می کند و لذت می برد، این لمس ها و نوازش ها بخشی از آموزش جنسی کودک به حساب می آیند.
از طریق همین لذت ها کودک عشق و محبت را فرا می گیرد، این مرحله تا هجده ماهگی کودک ادامه خواهد داشت، یکی از تجربه های کودک این است، که در می یابد از طریق دهان لذتی به دست می آورد، به همین جهت هر آنچه را که به دستش می رسد، به سمت دهان می برد. این بخش یکی از مراحل رشد جنسی کودک در دوارن شیرخوارگی می باشد، که با مکیدن، دیدن و لمس کردن شروع به برقراری ارتباط با جهان پیرامون خود می کند و دهان همان آینه ای می باشد، که دنیا را برای کودک منعکس می نماید، بنابراین اجازه دهید، این انعکاس لذت بخش باشد.
مرحله دوم
مرحله دوم مرحله مقعدی نامگذاری شده است. کودک در این مرحله از نگه داشتن فضولات بدن خود لذت می برد، به بیانی دیگر به دنبال راهی برای استقلال و خودمختاری است و به نوعی می خواهد نشان دهد، که مال من است و به شما ربطی ندارد. در این مرحله اصرار بیش از اندازه بزرگتر ها برای استفاده از سرویس بهداشتی منجر به مبارزه و عادت لجبازی در کودک می شود و حتی می تواند، به مرور پرخاشگری و خست را در کودک ایجاد کند، گویی به زور می خواهند، وسایل او را بگیرند.
این مرحله تا سه سالگی ادامه دارد و پیشنهاد می شود، با استفاده از لگن های رنگی یا درست کردن کیسه جایزه در سرویس بهداشتی کودک را ترغیب کنید، که خیلی خود را نگه ندارد و یا به دلیل ترسناک بودن و کثیف بودن سرویس بهداشتی ترس از ماندن در سرویس بهداشتی نداشته باشد. این مرحله از مهم ترین بخش های رشد جنسی کودک می باشد و در روان او تاثیر می گذارد، بنابراین باید توالت رفتن را بیاموزد و قوانین را رعایت کند.
هنگام توالت رفتن کودک باید تنها باشد و برای تخلیه زودتر به کودک استرس وارد نشود، به یاد داشته باشید، به هیچ وجه نسبت به نجاست و پاکی کودک حساسیت زیاد نشان ندهید و یا کودک را به علت دستشویی داشتن توبیخ نکنید، چنین مواردی می تواند، ضربه شخصیتی برای کودک ایجاد کند، هرگاه کودک احساس کرد، نیاز به توالت دارد، باید امکان آن را فراهم نمایید.
مرحله سوم
مرحله سوم از مراحل رشد جنسی کودک مرحله تناسلی نام دارد. در این مرحله کودکان به دنبال اکتشاف جنسیت خود می باشند و بیشتر در مورد خودشان کنجکاو می باشند و بازی با خود برای کسب ثبات جنسیت است، اما متاسفانه ممکن است، والدین بر اثر آگاه نبودن با کودک برخورد نامناسبی داشته باشند، مثل تهدید، دعوا و یا در برخی موارد تنبیه بدنی!
برخی از مردم گمان می کنند، که کودک در این مرحله خودارضایی می کند، اما لازم به ذکر است، که این بخش از رشد برای تمام کودکان وجود دارد و تنها به معنای کشف ناشناخته های هویت کودک می باشد، اهمیت تربیت جنسی کودک و نحوه آموزش مسائل جنسی به کودک در این مرحله آشکار می شود و باید با معطوف کردن حواس کودک به بازی، یا با بی اعتنایی به حواس پرتی کودک کمک کنیم. این رفتار به مرور در کودکان برطرف می شود.
مرحله چهارم
مرحله چهارم نهفتگی می باشد. در این مرحله از رشد جنسی کودک به دلیل ورود به مدرسه و افزایش علاقه به بازی و مطالعه و وقت گذرانی با دوستان و معلمان، با مراقبت و کنترل کودک بحرانی از نوع جنسی ایجاد نمی شود. در این مرحله از رشد لازم است، که به کودک خود آموزش دهید، که بدن او خصوصی می باشد و باید مراقب بدن خود باشد.
کنترل همبازی ها و دوستان و اجازه ندادن برای رفتن به خانه دوستان و تنها نگذاشتن کودک در کنار دیگران بسیار مهم است، به یاد داشته باشید، مهم ترین وظیفه مراقبت از سلامت فرزند می باشد، این احتمال را در نظر بگیرید، که فرزند شما هنوز خیلی کوچک است و ممکن است، ما اطلاعات کاملی از دیگران نداشته باشیم، بنابراین بهتر است، هرگز فرزند خود را با دیگران تنها نگذارید، تا زمانی که کودک نتواند، به تنهایی از خود مراقبت کند، نباید بدون یکی از والدین تنها بماند.
مرحله آخر
مرحله پنجم در سن ده یا یازده سالگی برای دختران و دوازده یا سیزده سالگی برای پسران اتفاق می افتد. از جمله وظایف والدین در این بخش از مراحل رشد جنسی کودک آگاهی یافتن از از این دوران و نحوه برخورد با تغییرات هورمونی و فیزیکی و حالات روانی و ویژگی های رایج در این دوران می باشد.
برای عبور از این مرحله نیاز به صبر و شکیبایی و تشویق و تنبیه می باشد، با کمک گرفتن از مشاوران می توانید، در رشد سالم فرزند خود موفق عمل کنید و این نکته را از خاطر نبرید، که کسی که باید بیشتر از همه روی آن کار شود، در واقع «والدین» می باشند، که نیاز به آموزش و آگاهی کافی دارند، زیرا در بیشتر موارد عامل و ریشه مشکلات فرزندان والدین می باشند.
منبع : آرگا
