آتشفشان ها روزنه هایی در سطح زمین می باشند، که از آن ها خاکستر، گاز و سنگ های گداخته به بیرون فوران می کند. در طول زمان و با فعالیت های آتشفشانی در نتیجه بیرون افکنی سنگ های مذاب، کوه های آتشفشانی روی سطح زمین خلق شدند، این کوه های آتشفشانی در نقاطی که پوسته سخت زمین، همگرایی یا واگرایی داشته باشد، یافت می شوند. دانستنی های آتشفشان ها شما را با دنیای هیجان انگیزی آشنا می کند.
باید اعتراف کرد، که این آتشفشان ها هستند، که معماری زمین را به دست گرفته اند، چرا که هشتاد درصد از سطح زمین به واسطه آتشفشان ها شکل گرفته است و به حیات فرصتی برای رشد داده شده است. بنابراین بهتر است، اطلاعاتی در رابطه با علت فوران آتشفشان و آشنایی با انواع آتشفشان داشته باشید، تا با شناخت بهتری به بررسی عجایب این معماران قدرتمند بپردازید.
دانستنی های آتشفشان
یکی از پدیده های طبیعی و دائمی زمین شناسی که می توان گفت در طول تاریخ زمین شناسی نسبتا بدون تغییر باقی ماده اند و در ایجاد تحول و تکامل پوسته و گوشته نقش مهمی دارند، آتشفشان ها هستند. تولید مواد آتشفشانی و پدیده های دخیل در ایجاد آتشفشان از دوره پرکامبرین تا عصر حاضر تغییر و تحولات خاصی را پشت سر نگذاشته است، تنها عاملی که در این میان دستخوش تغییر شده است، نوع دانسته های بشر، چگونگی اندیشیدن و نحوه بهره گیری از آن می باشد.
آتشفشان ها نوعی پدیده جهانی می باشند و در دیگر کرات منظومه شمسی که شبیه به زمین باشند، نوعی پدیده عادی برشمرده می شوند و باید گفت قطعا آتشفشان در سطح کیهان روی می دهد. کلمه آتشفشان در زبان انگلیسی «volcano» در اصل از اسم الهه رومی آتش «Vulcan» گرفته شده است و صد ها سال پیش آزتک ها در مکزیک و مردم نیکاراگوئه معتقد بودند، که الهه ها در دریاچه های گدازه زندگی می کنند.
سرزمین آتشفشان
ایسلند به سرزمین آتش و یخ مشهور است و بر فراز آتشفشان های نوار نیمه اقیانوسی اطلس قرار دارد، آخرین فوران آتشفشان ایافیلایوکول که به تازگی به وقوع پیوست، در برابر فوران قدرتمند آتشفشان اسکاپتار در سال هزار و هفتصد و هشتاد و سه بسیار کوچک به نظر می آید. انفجار آتشفشانی عظیم اسکاپتار تمام منابع کشاورزی و محصولات را و شیلات جزیره را در خود ذوب کرد و بعد از این واقعه سخت قحطی پدید آمد، که در نهایت جان یک پنجم از مردم جزیره را گرفت.
جزیره سرتسی
یکی از دانستنی های آتشفشان ها مربوط به ایجاد یک جزیره توسط این پدیده های طبیعی می باشد. در سال هزار و نهصد شصت و سه میلادی یک آتشفشان از زیر سطح دریا شروع به فوران نمود و این امر موجب شد، تا جدیدترین خشکی بر روی کره زمین متولد شود.
این واقعه موجب پدید آمدن جزیره سرتسی «Surtsey» در جنوب غربی ایسلند شده است، که امروز مساحت آن چیزی حدود یک مایل مربع می باشد، نام این جزیره برگرفته از نام سرت « Surt » است، که یک غول آتشین از اسطوره های نورث می باشد.
عصر یخبندان
یک فوران در هزار سال پیش روی داد، که می توان از آن به عنوان آخرین فوران عظیم کره زمین یاد کرد، فوران آتشفشانی دریاچه توبا که تقریبا در هفتاد و پنج هزار سال پیش در اندوزی به وقوع پیوست، زمین را در یک زمستان آتشفشانی فرو برد و از این واقعه به عنوان عصر یخبندان هزاره یاد می شود، که منجر به وجود آمدن اسید سولفوریک در جو زمین گردید.
مزرعه ذرت
یکی دیگر از وقایع جالب مربوط به آتشفشان ها در تاریخ هزارو و نهصد و چهل و سه میلادی روی داد، در این واقعه یک سوراخ کوچک در مزرعه کشاورزی که در آن مزرعه ذرت کاشت می شد، در مکزیک، پس از یک هفته به آتشفشانی بزرگ بدل شد، که بعد از یک سال ارتفاع آن به سیصد و سی و پنج متر رسید.
فوران کریستال
از دانستنی های آتشفشان ها باید به جنوبی ترین آتشفشان فعال روی زمین نیز اشاره کرد، که نکته جالبی درباره آن وجود دارد، این آتشفشان کریستال فوران می کند و به مرکز تحقیقات آمریکا بسیار نزدیک می باشد.
پرنده مالئو
گونه ای از پرنده وجود دارد، که زیرکی جالبی نسبت به آتشفشان ها از خود نشان می دهد، این پرنده مالئو «maleo» نام دارد و از ماسه های گرم آتشفشانی به جای نشستن بر روی تخم های خود استفاده می کند. جوجه ها پس از به دنیا آمدن در میان ماسه های داغ، حفره ای ایجاد می کنند و به سطح زمین می آیند.
فاجعه بزرگ
لازم به ذکر است، که بدترین فاجعه آتشفشانی در قرن بیستم روی داده است، فوران مت پلی در سال هزار و نهصد و دو میلادی بدترین فاجعه آتشفشانی را رقم زد. در این فوران که در جزیره مارتینیک کارائیب روی داد، سی هزار و صد و بیست و یک نفر کشته شدند و در تمام جزیره تنها دو نفر جان سالم به در بردند. یکی از این دو نفر که زنده مانده بود، کفاشی بود، که در لبه جزیره سکنی داشت و دیگری زندانی که در سیاه چاله ای با دیوار های ضخیم قرار داشت.
آتشفشان های فعال
طبق آمار، هزار و پانصد آتشفشان فعال بدون در نظر گرفتن آتشفشان های زیر دریا وجود دارد و از این تعداد تنها بیست تا سی آتشفشان سالانه فوران می کنند و این موضوع از دانستنی های آتشفشان ها نشان می دهد، آتشفشان های بسیاری بر روی سطح زمین و زیر دریا وجود دارند، که تعداد کمی از آن ها فوران می کنند.
بزرگترین آتشفشان فعال
بزگترین آتشفشان فعال کره زمین مونالوآ نام دارد، که بخشی از جزیره هاوایی را تشکیل می دهد. قله این آتشفشان نسبت به کف اقیانوس که آن را احاطه کرده است، ده کیلومتر ارتفاع دارد و محیط قاعده مخروط آن به ششصد کیلومتر می رسد، آتشفشان مونالوآ همراه با سایر قسمت های جزایر هاوایی نشان می دهد، که این مواد توسط فوران هایی که از یک میلیون سال پیش تا کنون ادامه داشته اند، بیرون ریخته شده است.
باز های الکتریکی
برخی فوران آتشفشان ها قادر هستند، باز های الکتریکی قوی ایجاد نمایند، به شکلی که رعد و برق حاصل از آن به طول دو مایل برسد.
ابر آتشفشان
نیرومند ترین آتشفشان های جهان را ابر آتشفشان نامگذاری می کنند، انفجار حاصل از یک ابر آتشفشان می تواند، بارانی از آتش را تا مسافت هزاران کیلومتر بر زمین بباراند و به ایجاد تغییرات آب و هوایی منجر می شود و تغییرات آب و هوایی که چون کاهش دما در نتیجه آزادسازی چند تن خاکستر در اتمسفر زمین به وجود می آید.
این هیولا ها هر چند صد هزار سال یک بار بیدار می شوند و قدرت خود را نمایان می سازند، یکی از بزرگترین این ابر آتشفشان ها در پارک یلواستون در مرکز آمریکا قرار دارد و دانشمندان نیز اعلام کرده اند، انفجار این آتشفشان نزدیک است.
انقراض
آتشفشان ها تیز می توانند، منقرض شوند. هرگاه دانشمندان اعلام کنند، که یک آتشفشان دیگر هرگز فوران نخواهد کرد، در حقیقت انتظار می رود، آن آتشفشان منقرض و نابود شده باشد. آتشفشان هایی که در حال حاضر فعال نمی باشند، باز هم امکان فعال شدن آن ها محتمل است و به آن ها آتشفشان های خفته گفته می شود.
تغییر رنگ آسمان
جالب است بدانید، آتشفشان ها می توانند، در تغییر رنگ آسمان دخیل باشند و این امر از دانستنی های آتشفشان ها می باشد، که بسیار جذاب است. زمانی که آتشفشان کاستوچی در آلاسکا فوران کرد مردم در سال دوهزار و هشت میلادی در سراسر جهان شاهد رنگمایه های بسیار حیرت آور و زیبای نارنجی و سرخ در هنگام غروب خورشید بودند. این رویداد دیدنی و نادر ناشی از از انتشار ذرات خاکستر در اتمسفر زمین بود، که منجر به شکست بیشتر پرتو های خورشید در آسمان شد.
منبع : آرگا
