عمل ivf برای زوج هایی که دارای شرایط خاص باشند، انجام می شود، ممکن است، بارداری برای بانوان بالای چهل سال به میزان اندکی کاهش یابد یا وجود توده هایی مانند کیست و فیبروم مانع بارداری شود، در صورت عدم بارداری می توان از روش ivf استفاده کرد، اما پیش از اقدام به این کار ابتدا باید با مراقبت های قبل و بعد از ivf آشنایی پیدا کنید.
مراقبت های پس از عمل ivf اقداماتی را شامل می شود، که ریسک شکست در بارداری را کاهش می دهد، همچنین با کمک این مراقبت ها می توان تا حد قابل قبولی عوارض آی وی اف را کنترل نمود، بنابراین آشنایی با این مراقبت ها و پایبند بودن به آن ها می تواند، در موفقیت این عمل تاثیر بسزایی داشته باشد.
مراقبت های قبل و بعد از ivf
لقاح آزمایشگاهی یا آی وی اف مجموعه ای پیچیده از روش های پزشکی می باشد، که با هدف کمک به باروری و پیشگیری از انتقال مشکلات ژنتیکی مورد استفاده قرار می گیرد. می توان اینطور بیان کرد، که این پروسه، درمانی برای ناباروری محسوب می شود و در آن تخمک های بالغ از تخمدان ها جمع آوری می شوند و با اسپرم در محیط کنترل شده آزمایشگاه بارور می شوند.
پس از این مرحله تخمک بارور شده یا جنین به رحم منتقل می شود، تمام این مراحل در مدت زمان دو تا سه هفته به طول می انجامد، البته در صورتی که این مراحل به بخش های مختلفی تقسیم شوند، ممکن است، مدت زمان بیشتری نیاز باشد. یکی از موثری ترین فناوری ها کمک به باروری عمل آی وی اف می باشد و می توان این روش را با تخمک و اسپرم خود زوجین انجام داد. لازم به ذکر است، که در این روش می توان از تخمک یا اسپرم یا جنین اهدا شده توسط افراد ناشناس نیز استفاده کرد.
در این فرایند احتمال داشتن یک نوزاد سالم به عوامل متعددی وابسته می باشد، از جمله این موارد باید به سن و علت ناباروری اشاره کرد. همچنین عمل ivf می تواند، یک پروسه زمانبر و پر هزینه نیز تلقی شود، در صورتی که بیش از یک جنین به رحم منتقل شود، ممکن است این فرایند منجر به تولد بیش یک کودک « چند قلو» شود.
مراقبت های قبل از کاشت جنین
پیش از کاشت جنین لازم است، برخی از اقدامات جهت مراقبت های پزشکی صورت بگیرد، در این بخش به ذکر مراقبت های قبل و بعد از ivf پرداخته شده است، این اقدامات برای جنین فریز شده و تازه یکسان می باشد، در ادامه این مراقبت ها ذکر شده است.
تزریق آمپول پروژسترون هنگام تخمک گذاری تا بعد از کاشت ادامه داشته باشد، جهت کاشت جنین مصرف دارو های تجویزی را به منظور آماده سازی آندومتر تا بعد از انتقال ادامه دهید. هنگام تخمک گذاری تا بعد از کاشت رابطه زناشویی نداشته باشید، همچنین برای ترانسفر نیازی به ناشتا بودن نیست.
احتمال عدم تشکیل جنین به دلیل سندروم OHSS، کیفیت پایین جنین، تجمع آب در شکم و آماده نبودن اندومتر وجود دارد، در چنین شرایطی برای اقدامات بعدی به پزشک مراجعه نمایید. در صورتی که کاشت جنین با موفقیت همراه نبود، از جنین فریز شده استفاده نمایید، برای این امر یک تا دو ماه دیگر زمان نیاز است و مادر در این مدت باید تحت نظر یک متخصص ناباروری باشد.
مراقبت های بعد از ivf
در جهت تکمیل مراقبت های قبل و بعد از ivf لازم است، تمامی دارو هایی که پزشک تجویز کرده است، مطابق دستور پزشک مصرف شود و از کاهش، افزایش و قطع دارو ها به صورت خودسرانه پرهیز کنید. پانزده یا هفده روز بعد از اتمام پروسه کاشت جنین تست بارداری بدهید، در صورتی که تست بارداری منفی بود لازم است، تا در دو روز بعد مجدد به انجام تست بارداری اقدام کنید، در صورتی که برای بار دوم پاسخ تست منفی بود، مطابق با نظر دکتر مصرف دارو را قطع کنید.
اگر جواب تست بارداری مثبت یود، مصرف دارو ها باید ادامه داشته باشد و در اولین فرصت ممکن به پزشک خود مراجعه نمایید، پیش از اینکه تست بارداری دهید، نباید نزدیکی داشته باشید و یا فعالیت های سنگین انجام دهید. پس از کاشت جنین در روش آ وی اف برای سه روز استراحت نسبی داشته باشید، هرچند می توانید، فعالیت سبک داشته باشید، اما از انجام فعالیت های غیر ضروری اجتناب کنید.
در صورت داشتن سرفه یا یبوست باید به پزشک مراجعه شود، برای عمل دفع زور نزنید، یا برای دستشویی از لگن و ویلچر استفاده نکنید، زیرا به استفاده از لگن و ویلچر نیازی نمی باشد. استفاده از توالت ایرانی مشکلی به وجود نخواهد آورد. پس از عمل کاشت می توانید، استحمام کوتاه مدت داشته باشید.
رژیم غذایی خاصی برای بعد از کاشت وجود ندارد، با این وجود توصیه می شود، از جوشانده یا دمنوش استفاده نکنید، تلاش کنید، از مصرف خوراکی های دارای مواد مصنوعی یا نگهدارنده پرهیز نمایید، برای پیشگیری از ابتلا به یبوست میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید.
استراحت و خوابیدن بعد از کاشت به هر شکلی که راحت می باشید، بدون مانع می باشد. در بررسی مراقبت های قبل و بعد از ivf باید ذکر کنیم، که چنانچه پس از ترانسفر دچار خونریزی، تنگی نفس، لکه بینی یا شکم درد شدید، فورا با پزشک خود در میان بگذارید.
همچنین با افراد مبتلا به سرخچه، سرماخوردگی، آنفولانزا و آبله مرغان تماس نداشته باشید، از استرس و تنش دور بمانید، بدون اطلاع پزشک خود، خودسرانه داروی جدید استفاده نکنید، علاوه بر این دارو هایی که در بارداری طبیعی منع شده اند، در بارداری با روش ivf نیز مصرف آن ها ممنوع می باشد. در صورتی که سابقه سقط جنین یا زایمان زودرس دارید، نیاز به مراقبت بیشتر می شود. اطلاع از همه چیز درباره زایمان زودرس روش کنترل و پیشگیری از بروز آن امری مفید می باشد.
مراقبت های قبل از ارائه نمونه اسپرم
دو تا هفت روز قبل از دادن نمونه از داشتن نزدیکی پرهیز نمایید، شب قبل از دادن نمونه استحمام نمایید و لباس زیر تمیز بپوشید، برای دادن نمونه از مواد نرم کننده، صابون، ژل یا آب دهان استفاده نکنید. نمونه به طور کامل در ظرفی که تحویل گرفته اید باشد، در صورتی که شخص نتواند، نمونه بدهد ظرف یا وسیله ای به او داده خواهد شد، تا در منزل، نمونه را داخل آن ظرف بریزد و ظرف را درون یک کاغذ آلومینیومی پیچیده تا حرارت آن کم نشود و حداکثر طی یک ساعت به بیمارستان آورده و تحویل دهد.
مراقبت برای لانه گزینی
مراقبت های قبل و بعد از ivf شامل مراقبت برای لانه گزینی نیز می باشد، یکی از مهم ترین نکاتی که باید به یاد داشته باشید، این است که بعد از آی وی اف آرامش خود را حفظ کنید، زیرا لانه گزینی جنین به مراقبت های خاص خود نیاز دارد، در طول چهارده روز ابتدایی خوب بخوابید، توتون و کافئین مصرف نکنید، همچنین بیشتر پزشکان معمولا به بیماران خود توصیه می کنند، در این مدت از انجام نزدیکی یا فعالیت های سنگین پرهیز نمایید، زیرا در این دوران تخمدان ها کمی حساس هستند و باید مراقب بود تا پیچ خوردگی تخمدان اتفاق نیفتد.
به مواد غذایی مورد مصرف خود اهمیت بدهید، سعی کنید پروتئین، سبزیجات و مواد غنی از فیبر استفاده نمایید، در ضمن از مصرف غذا های دریایی جیوه دارد و پنیر های نرم نیز خودداری کنید، توصیه می شود، در این دوران تحت حمایت عاطفی دوستان، خانواده و همسر خود باشیدو از این حمایت های عاطفی استقبال کنید.. شکیبایی پیشه کنید، تا این دوران پر از استرس بگذرد، دو هفته بعد از کاشت جنین در روش آی وی اف باید آزمایش خون بدهید، تا بارداری تایید شود.
در صورتی که بارداری تایید شد، باید برای مدت هشت تا ده هفته زیر نظر پزشک باشید، متخصص بارداری را از طریق سونوگرافی و آزمایش خون زیر نظر خواهد داشت. در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، باید به متخصص بانوان مراجعه کنید، تا مراحل بعدی به خوبی طی شود. آشنایی با بهترین ویتامین های دوران بارداری می تواند، در این زمینه سودمند باشد.
منبع : آرگا
