روانشناسی تاریک روشی برای کنترل ذهن و دستکاری روانی است. در حالی که روانشناسی روی رفتارهای انسان مطالعه می کند و در اعمال، تعاملات و افکار ما نقش مهمی دارد، اصطلاح روانشناسی تاریک به پدیده ای گفته می شود که افراد سودجو برای اینکه به اهداف خود برسند، افراد دیگر را قربانی خواهند کرد. گاهی اوقات اشخاص برای رسیدن به علایق خود عواطف ما را بر می انگیزند. این افراد حتی احتمال دارد یکی از آشنایان ما باشند و بدون داشتن آگاهی در خصوص روانشناسی تاریک، موفق می شوند با طعمه قرار دادن ما به اهداف خود برسند. تکنیک های روانشناسی تاریک در این شرایط به کمک ما می آیند. در این مقاله قصد داریم با شناخت تکنیک های روانشناسی تاریک به خودآگاهی برسیم تا در مواجهه با این افراد و این شرایط، بتوانیم احساسات و رفتارهای خود را مدیریت کرده و در دام آن ها گرفتار نشویم.
روانشناسی تاریک چیست؟
روانشناسی دارک یا تاریک به مطالعه اصول و رفتارهایی می پردازد که افراد با استفاده از راه هایی مثل کنترل ذهن دیگران، متقاعد کردن و حتی با اجبار برای رسیدن به منافع خود از آن استفاده می کنند. به بیان ساده تر شخص تلاش می کند با روش های فریب آمیز و غیر مستقیم و با استفاده از نفوذ عواطف انسانی و سوء استفاده از ضعف افراد به شکل نامحسوس آن ها را به کاری ترغیب کند که در حالت طبیعی آن را انجام نمی دهند. گاهی اوقات این رفتارها بر خلاف اخلاق و ارزش های اجتماعی و انسانی محسوب می شود. حتی این رفتارها احتمال دارد در سطح پایین تر نمایان شوند درست مانند چیزی که در تجارت ها و معاملات صورت می گیرد یا در سطوح آسیب زننده تر و بالاتر مثل خودکشی به قیمت زندگی شخص تمام شود.
در صورتی که روانشناسی تاریک معمولا برای رسیدن به اهداف پلید کاربرد دارد، اما برخی از تکنیک های روانشناسی تاریک در جنبه مثبت آن از طریق درمانگرها برای بهبود وضعیت بیمار استفاده می شود. متأسفانه تکنیک های روانشناسی تاریک در زندگی پر کاربرد است و احتمال دارد برخی از افراد برای رسیدن به منافع خود از آن استفاده کنند. مسلم است که هیچ کدام از افراد نمی خواهند قربانی این تکنیک ها شوند. اما معمولا این اتفاقات در زندگی روزمره و عادی ما زیاد رخ می دهد. هیجانات کنترل نشده و عدم آگاهی از مهم ترین عواملی هستند که شخص را دچار آسیب های ناشی از روانشناسی تاریک می کند. برای اینکه این موضوع را بهتر درک کنید، تکنیک های روانشناسی تاریک را مورد بررسی قرار می دهیم.
آشنایی با تکنیک های روانشناسی تاریک
در ادامه به تکنیک های روانشناسی تاریک در زمینه های مختلف اشاره خواهیم کرد.
۱. ایجاد حس گناه و القاء حس همدردی
در این ترفند از بازی همدردی برای ایجاد احساس گناه در فرد استفاده می شود. شخص سوء استفاده گر در این رویکرد از احساسات برای رسیدن به اهداف خود بهره برداری می کند. به طور مثال فردی با احساسات شما بازی می کند و شما را مسئول ناراحتی اش نشان می دهد. شما برای کسب رضایت او حاضر می شوید خواسته هایش را انجام دهید.
استراتژی اجتناب
هنگامی که فردی سعی دارد در شما حس گناه ایجاد کند، موقعیت را سریع تشخیص دهید. پیش از تسلیم شدن در مقابل احساس گناه در نظر داشته باشید که آیا مسئولیت آن را برعهده دارید یا خیر. مرزها و تصمیمات خود را قاطعانه در نظر داشته باشید و اطمینان پیدا کنید که عوامل عاطفی، زندگی شما را تحت تأثیر قرار نمی دهند.
۲. اغراق در یاری و کمک
در این تکنیک، افراد در کمک ها و لطف های خود به دیگران اغراق می کنند. این امر موجب می شود رد درخواست برای فرد مقابل کمی دشوار باشد. به طور مثال، یکی از همکاران ممکن است هر کاری را که برای شما انجام داده است مدام یادآوری کند و موجب شود که شما در ازای آن احساس وظیفه بیشتری از خود نشان دهید.
استراتژی اجتناب
زمانی که فردی مدام کمک یا لطف خود را به شما یادآوری می کند باید محتاط باشید. حس انصاف را در تعاملات خود حتما حفظ کنید. نباید خود را موظف به جبران بیش از حد لطف یا کمک دیگران کنید. مؤدبانه درخواست های غیر منطقی را رد کنید.
۳. تکنیک روانشناسی سیاه تقویت مشکلات
برخی از رهبران گروه از تکنیک تقویت مشکلات استفاده می کنند. آن ها در خصوص شدت مشکلات با اغراق صحبت می کنند. با این کار اعضای گروه خود را متقاعد می کنند که برای حل مشکلات نیاز به راهنمایی گروه دارند و وابستگی اعضا به رهبر را بیشتر می کنند.
استراتژی اجتناب
سعی کنید انتقادی بمانید و در صورت روبرو شدن با مشکلات اغراق آمیز سوال بپرسید. پیش از پذیرش شدت یک موضوع حتما اطلاعات کافی را به دست آورید. علاوه بر این از تصمیم گیری های عجولانه و بدون فکر که بر اساس نگرانی و اضطراب هستند پرهیز کنید.
۴. تکنیک های تأثیرگذاری در مذاکره
در این تکنیک، اشخاص از راهکارهایی برای پیروزی در مذاکرات استفاده می کنند. این مورد احتمال دارد شامل استفاده از تکنیک های احساسی، اطلاعات غلط یا فریب استراتژیک برای رسیدن به اهداف و علایق خود باشد. به طور مثال، فروشنده خودرویی را در نظر بگیرید که به شما دروغ می گوید که خریدار دیگری به وسیله ای که دلخواه شما است علاقه دارد و برای تصمیم گیری سریع، شما را تحت تأثیر قرار می دهد.
استراتژی اجتناب
زمان روبرو شدن با تکنیک های مذاکره دستکاری، باید خونسری خود را حفظ کنید. به هیچ عنوان در تصمیم گیری عجله نکنید. وقت خود را برای جمع آوری اطلاعات، ارزیابی شرایط و مشورت با افرادی صرف کنید که قابل اعتماد باشند. این رویکر موجب کاهش اثر بخشی این تکنیک خواهد شد.
۵. تکنیک روانشناسی سیاه سرکوب مخالفت
رهبران یک گروه برای این که اعضای گروه به اعتقادات و دستورات پایبند باشند از تکنیک سرکوب مخالفت استفاده می کنند. در این تکنیک رهبر گروه با برچسب زدن و تشبیه مخالفان به خائن، عقاید مخالفین را رد می کند تا از مخالفت اعضای گروه جلوگیری کند.
استراتژی اجتناب
با اعضای گروه محیطی را فراهم کنید که نظرات مخالفان در آن ارزشمند باشد. علاوه بر این باید در گروه انتقاد و بحث سازنده را رواج دهید. از گروه هایی که نظرات مخالفین را سرکوب می کنند و به بیان دیگر صداهای مخالف را ساکت می کنند و تفکر جمعی دارند، دوری کنید.
۶. تکنیک روانشناسی سیاه فمینیستی
برخی افراد از اصول فمینیستی سوء استفاده می کنند. آن ها در ظاهر خود را مدافع حقوق زنان نشان می دهد و با جلب اعتماد شخص از طریق تشویق به خود کفایی و تنها ماندن سعی در دستکاری روانی دارند تا بتوانند از این طریق به اهدافی که دارند برسند. علاوه بر این اگر حس می کنید فردی با این روش سعی دارد از شما سوء استفاده کند و فریب تان دهد حتما از اصول فمینیستی آگاه شوید.
استفاده از روانشناسی تاریک چه خطراتی دارد؟
یکی از مهم ترین خطرات روانشناسی تاریک، پتانسیل تأثیرگذاری بر افراد برای ارتکاب جنایات خشونت آمیز یا حتی قتل است. کسانی که از تکنیک های روانشناسی تاریک نظیر شرطی سازی اجتماعی استفاده می کنند می توانند با اعتماد به نفس جدید و کاذب احساس برتری و قدرت داشته باشند. از آن جا که این گونه افراد نگران رفاه و احساسات دیگران نیستند، برای کنترل دیگران به اعمال جنایتکارانه و خشونت آمیز دست می زنند.
تکنیک های روانشناسی تاریک در چه حوزه هایی کاربرد دارند؟
برخی از حوزه های پر کاربرد تکنیک های روانشناسی تاریک عبارتند از:
- جنگ
- سیاست
- تجارت و محل کار
- روابط عاشقانه
- تعاملات اجتماعی
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات تکنیک های خودآگاهی، از بین بردن افکار منفی و رهایی از احساس پوچی را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
