لاغری مغزی در کودکان یا آتروفی cerebral atrophy عارضه ای است، که در آن بافت مغز دچار تحلیل می شود و در نتیجه آن سلول های مغز و اتصالات عصبی از بین می رود. این عارضه می تواند، افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد و یا از زمان ولد وجود داشته باشد، یا اکتسابی باشد. این اختلال ممکن است، تنها در یک ناحیه خاص از مغز اتفاق بیفتد و یا منجر به اختلال در عملکرد کلی مغز گردد. در ادامه اطلاعات بیشتری پیرامون علت و علائم این اختلال به دست خواهید آورد.
از آن جایی که این اختلال می تواند، نوزادان تا افراد مسن را تحت تاثیر قرار دهد، منجر می شود، تا روش های درمانی برای هر فردی متفاوت باشد، با از بین رفتن نورون ها و اتصالات بین آن ها پزشک از اصلاح لاغری مغزی برای بیان اختلال استفاده می کند، دلایل بسیاری به عنوان عامل پدید آورنده این اختلا معرفی شده اند. فلج مغزی، زوال عقل و بیماری های عفونی برخی از دلایل اصلی بروز این اختلال می باشند.
لاغری مغزی در کودکان
علائم ناشی از بیماری و شدت بروز آن ها بسته به محل وقوع آتروفی در مغز و بیماری پدیدآورنده آن متفاوت خواهد بود، برای درمان در اولین قدم باید عامل پدید آورنده اختلال شناسایی و مدیریت شود. در صورتی که بیماری بخش خاصی از مغز را تحت تاثیر قرار دهد، آتروفی کانونی مغزی نام می گیرد و در مواردی نیز گسترش می یابد و مغز را به طور کلی درگیر می کند.
بروز این اختلال معمولا موجب اختلال در حافظه، تشنج، کنترل ضعیف یا عدم هماهنگی حرکتی، ناتوانی در تکلم، ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه و ناتوانی در خواندن می شود. چنانچه این اختلال در بخش خاصی از مغز به شکل موضعی بروز پیدا کند، مانند حالت آتروفی کانونی مغزی، علائم آن تنها بخش آسیب دیده از مغز را درگیر می کند و عملکرد های دیگر مغز مانند قبل باقی می ماند.
برای مثال چنانچه لوب فرونتال درگیر آتروفی کانونی مغز شود، احتمالا کودک در برنامه ریزی، تنظیم احساسات، تفکر انتقادی و شروع حرکات ارادی با مشکل رو به رو می شود. آتروفی در معنای کاهش بافت عضلانی یا عصبی بدن می باشد، لاغری مغزی عبارت است، از کوچک شدن و تحلیل رفتن اندازه مغز که با مرگ سلول های مغز همراه می شود و در حقیقت با از بین رفتن سلول ها، اندازه مغز کوچکتر شده و دچار لاغری می شود.
علت لاغری مغز
برخی از بیماری ها می توانند، علت بروز لاغری مغزی در کودکان شوند، مهمترین این بیماری ها شامل فلج مغزی، سکته مغزی، بیماری های مرتبط با افزایش سن مانند وال عقل، مولتیپل اسکلروزیس و بیماری هانتینگتون می باشد، که احتمال می رود، در ایجاد این بیماری سهیم باشند. یکی از علت های کمتر شناخته شده در ابتلا به آتروفی مغزی قرار گرفتن کودکان تحت شیمی درمانی می باشد، که مدت ها بعد از درمان، کاهش حجم مغز در آن ها روی داده است.
از دیگر علت های کمتر شناخته شده می توان به افسردگی والدین یا پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها اشاره کرد، که موجب بروز آتروفی در نیمکره راست مغز کودک می شود، نیم رکه راست بخشی از مغز می باشد، که احساسات را مورد پردازش قرار می دهد. علاوه بر این صدمات، بیماری ها و عفونت ها از جمله عواملی می باشند، که این توانایی را دارند، تا به سلول های مغز آسیب برسانند و موجب لاغری مغزی شوند.
از دیگر دلایل آتروفی مغزی در کودکان باید از دیلانتین نام برد، که در ارتباط با این بیماری می باشد، دیلانتین (فنی توئین) از دارو های ضد تشنج می باشد که ممکن است، برای درمان تشنج کودکان و بزرگسالان تجویز شود و در درمان و بهبودی بیماری هایی چون اضطراب، افسردگی، اختلالات بلع، سندرم پای بی قرار و سندرم ADHD مورد استفاده قرار می گیرد.
نتیجه تحقیقات نشان می دهد، دیلانتین با ایجاد آتروفی در مخچه موجب بروز آتروفی کانونی مغزی می شود و می تواند، در ایجاد این بیماری دخیل باشد. وظیفه مخچه هماهنگی حرکات است و درگیر شدن این بخش از مغز مسائل مربوط به حرکت و هماهنگی را دچار اختلال می کند.
علائم و نشانه لاغری مغزی در کودکان به سه عامل اساسی مرتبط می باشد، علت به وجود آورنده آتروفی مغزی، ناحیه ای که درگیر آتروفی شده و میزان آسیب وارد شده به مغز. برای مثال ممکن است، دو نفر ار فلج مغزی رنج ببرند، اما علائم و میزان اختلال آن ها با هم متفاوت باشد، به طور کلی این بیماری معمولا با نشانه های زیر همراه خواهد بود.
۱. مشکلات حرکتی
از نشانه های کوچک شدن مغز ناهماهنگی و اختلال در حرکت می باشد، بروز این مشکل می تواند، با اشکال مختلفی بروز پیدا کند و ممکن است فردی توانایی راه رفت را تماما از دست بدهد، یا تنها حرکاتش عاری از تعادل و هماهنگی باشد و تاخیر حرکتی در چنین افرادی امری دور از ذهن نیست، بروز این موارد ممکن است، در رفتار های جزئی یا کلی قابل مشاهده باشد.
این امر را به خاطر داشته باشید، که برخی از علائم آتروفی عضلات نیز احتمال دارد، مشاهده شود، اما لازم است بدانید، تحلیل عضلات نتیجه مستقیم لاغری مغز نیست و در نتیجه عدم استفاده از عضلات روی می دهد، عدم استفاده از عضلات نیز می تواند، به دلیل اختلال حرکتی باشد، که به موجب لاغر شدن مغز به وجود آمده است.
۲. اختلالات گفتاری
لاغری مغزی در کودکان ممکن است، بر گفتار و توانایی برقراری ارتباطی فرد تاثیر داشته باشد، آفازی در این افراد امری شایع می باشد و می تواند، تنها منجر به اختلال در حرف زدن شود، یا با اختلال در نوشتن و درک مفاهیم و کلمات همراه باشد. بروز اختلال در گفتار در نهایت برقراری ارتباط را برای فرد دشوار خواهد کرد و به همین جهت آتروفی مغزی وجب کاهش سطح تعاملات اجتماعی و مشارکت فرد در اجتماع می شود.
۳. اختلالات حسی
یکی از آشکارترین نتایج آسیب به مغز بروز اختلالات حسی می باشد، در صورت ابتلا به این عارضه نیز احتمالا دریافت و پردازش حس های متفاوت برای فرد بسیار دشوار خواهد بود. اختلال در حس لامسه از شایع ترین مشکلات در این زمینه می باشد، اما اختلال در بینایی، شنوایی و بویایی نیز اتفاقی دور از انتظار نیست، در مورد کرونا نیز می توان تا حدی از دست دادن حس بویایی و چشایی را با لاغری مغزی مرتبط دانست، البته تحقیقات در این زمینه هنوز ادامه دارد و این موضوع با قطعیت اثبات نشده است و تنها احتمال آن وجود دارد.
۴. اختلالات درکی شناختی
از دیگر علائم لاغری مغزی در کودکان باید به اختلال در درک اشاره کرد. در صورتی که آسیب به مغز شدید باشد، از بین رفتن درک و شناخت در فرد قابل پیشبینی می باشد. برای مثال افرادی که دچار دمانس می شوند، احتمالا اختلال حواس پیدا می کنند و توانایی آن ها در تصمیم گیری، قضاوت، توانایی حل مسئله، حافظه و توجه و تمرکز که امور بسیارمهمی می باشند، دچار آسیب می شوند.
درمان آتروفی مغزی
درمان خاصی برای بهبودی کامل لاغری مغزی وجود ندارد، اما می توان علائم و علت های زمینه ای را کنترل کرد، از توصیه های موثر در این زمینه کنترل فشار خون، در پیش گرفتن رژیم غذایی سالم، ورزش و فعالیت ذهنی و اجتماعی می باشد. استفاده از برخی دارو ها و تغییر سبک زندگی در کاهش عوارض بیماری موثر خواهد بود.
درمان دارویی
از برخی دارو ها نیز می توان در پروسه درمان استفاده کرد، دارو هایی که در پیشگیری از سکته مغزی موثر می باشند، مانند دارو های رقیق کننده خون، دارو های کاهش فشارخون و کاهش دهنده کلسترول به عنوان دارو برای لاغری مغزی مورد استفاده قرار می گیرند. توصیه می شود، علایم سکته مغزی را بهتر بشناسید، تا قادر به تشخیص این عارضه باشید.
در پاره از موراد نیز از دارو های بیماری آلزایمر، مانند آریسپت و نامندا برای کنترل و درمان آتروفی مغزی استفاده می شود، مصرف این دارو ها باید تحت نظر پزشک انجام گیرد، پزشکان مغز و اعصاب در این زمینه به شما کمک خواهند کرد، تا مصرف دارو ها عارضه خاصی را برای فرد ایجاد نکند.
درمان با طب سنتی
درمان لاغری مغزی در کودکان با طب سنتی مورد توجه بسیاری از افراد می باشد و به همین جهت پزشکان فعال در زمینه طب سنتی روش های مختلفی را برای کنترل و بهبود بیماری پیشنهاد می دهند. در طب سنتی طبیبان بر این باور می باشند، که مغز و اعصاب مزاج سردی دارند، به همین خاطر در برابر سردی جات حساسیت نشان می دهند و منجر به بروز اختلال می گردد.
افراد دارای مزاج سرد سیستم بدنشان میل به اسیدی شدن دارد و همین اسیدی شدن ممکن است، پیامد های مختلفی را برای فرد به دنبال داشته باشد. بنابراین بهتر است، یکبار برای همیشه با مواد غذایی قلیایی آشنا شویم و مواد غذایی اسیدی را بشناسیم. در طب سنتی پیشنهاد می شود، از مصرف غذا های سرد و ترشیجات دوری شود و به مصرف دارو های گیاهی که برای درمان سردی مغز مناسب می باشد، روی آورند.
در طب اسلامی دکتر تبریزیان که از طبیبان به نام در این زمینه می باشد، موارد گیاهی را برای درمان و بهبودی پیشنهاد می کند، که می توانند در جهت درمان مفید واقع شوند، این موارد شامل مصرف کرفس، کدو تنبل، مصرف روغن بنفشه پایه کنجد و قطره مرزنجوش جامع می باشد.
روش تشخیص
برای تشخیص بیماری لاغری مغزی معمولا شرح حالی از بیمار تهیه می شود و بررسی تاریخچه پزشکی و سوابق سلامت خانگی مورد بررسی قرار می گیرد، از تست های مختلفی نیز برای هماهنگی اعضا حرکت چشم، زبان، حافظه و توانایی حل مسئله برای بررسی شدت مشکل استفاده می شود، در برخی موارد نیز برای تشخیص بهتر از روش های آزمایشگاهی مانند MRI استفاده می شود.
طول عمر بیمار
لاغری مغزی در کودکان به تنهای عارضه ای نیست، که بر میزان طول عمر تاثیر منفی بگذارد، در عوض طول عمر افراد مبتلا، به بیماری که لاغری مغزی در قالب آن خود را نشان داده است، بستگی دارد. برخی از بیمار ها مانند مبتلایان به هانتینگتون ممکن است، پس از ده تا سی سال بعد از تشخیص عمر کنند، در حالی که برخی بیماری ها مانند ضربه مغزی، تاثیر معناداری روی طول عمر فرد ندارند.
منبع : آرگا
