اگر کودک شما مدام شیطنت می کند و دائما شما را مجبور می کند برای کنترل رفتارهای او خشمگین شوید می توانید از تنبیه های خلاقانه کمک گرفته و بدون سخت گیری و عصبانیت رفتار خوب را به کودکان بیاموزید. با ادامه مطلب همراه ما باشید تا در این باره بیشتر بدانید.
آشنایی با تنبیه های خلاقانه کودکان
در صورتی که فرزندان در حال رشدی دارید که مدام شیطنت می کنند و شما مجبورید برای کنترل رفتارهای آن ها سختگیری کنید یا با عصبانیت عمل کنید بهتر است از تنبیه های خلاقانه استفاده کنید. به این معنی که گاهی مواقع بدون بدرفتاری کودک را تنبیه کنید.
کتک زدن یا فریاد کشیدن به هیچ وجه رفتار مناسبی نیست. این موضوع مشکلات رفتاری و روانی را در کودکان سبب شده و در درازمدت عزت نفس را کاهش داده و منجر به پرخاشگری و مسائل مربوط به استرس می شود. باید دانست که تنبیه نباید بچه ها را بترساند بلکه هدف این است که اهمیت رفتار خوب را بیاموزند.
از این رو در این مطلب به چندین تنبیه خلاقانه اشاره می شود که به سود کودک خواهد بود.
نکاتی پیش از تنبیه کودکان
تنبیه شدید اصلا توصیه نمی شود زیرا این عمل شاید رفتار منفی یا ناخواسته کودک را در کوتاه مدت محدود نماید ولی اثرات منفی روانی زیادی دارد. به این ترتیب به جای تنبیه های فیزیکی یا کلامی از روش های انضباطی برای آموزش درست یا نادرست بودن استفاده کنید.
پیش از تنبیه کودک باید درباره مسائل مهم با او صحبت نمایید. آن ها را به روشی مودبانه و قابل فهم توضیح دهید. برای فرزند اهمیت اطاعت از دستورالعمل ها و عواقب نافرمانی را شرح دهید. ضمنا پیش از تنبیه، به کودک بفهمانید که چه چیزی و چرا آن را دریافت می کند تا بفهمد که اعمال عواقب داشته و رفتار نادرست با تنبیه همراه است.
همانطور که می دانید کودک الگوبرداری دقیقی از والدین و بزرگترها دارد. او هر آنچه را که می بیند انجام می دهد و دنبال می کند. به این ترتیب اگر می خواهید فرزند شما بهترین نسخه خودش باشد باید رفتار درستی در مقابل او داشته باشید. مثلا به کودک می گویید زباله را در سطل زباله بیندازد در حالی که خودتان کاسه آجیل را روی زمین می اندازید. کودک کاری که شما انجام می دهید را تکرار می کند نه کاری که به او گفته اید انجام دهد.
در ضمن به فرزند فرصت دهید تا درباره کاری که انجام داده توضیح دهد. با ذهن باز به آن ها گوش سپرده و از آن جا که هنوز نمی تواند احساساتش مانند خشم و حسادت را درک کند نسبت به فرزند همدلی و درک بیشتری داشته باشید بعد رفتار منفی اش را که سبب تنبیه شده آنالیز کنید.
نکته بعدی این است که از همان اول هنگامی که کودک شروع به درک مسائل می کند به او اجازه داده قوانین کلی خانه را فرا بگیرد و بداند چه کاری خوب است و چه کاری بد. با تعیین حد و مرز نظم و انضباط را در کودک تضمین می نمایید. تنبه کودک بدون این که بداند برای چه مجازات می شود تاثیری ندارد.
بنابراین از تنبیه های خلاقانه استفاده تا کمک کنید کودک مجازات را با رفتار نادرستش مرتبط کرده و مسئولیت اعمالش را بیاموزد. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که بچه ها متوجه نیستند تنبیه ها برای رفاه آن ها است. بهترین کار این می باشد که به کودک بفهمانید چرا تنبیه خاصی را دریافت می کند. هنگامی که تنبیه تمام شد عشق و علاقه تان را به فرزند نشان داده تا از لحاظ عاطفی جدایی ایجاد نشود.
انواع تنبیه های خلاقانه
برای این که بدون عصبانیت کودک را تنبیه کنید از موارد زیر استفاده کنید:
وقت استراحت
اکثر والدین برای رفتار بد فرزند وقت استراحت تعیین که در آن بچه در گوشه ای ساکت می نشیند. با این وجود، گاهی مواقع بیکار نشستن با فعال بودن بچه ها تضاد داشته باشد. در این موارد والدین می توانند زمانی که فرزند شیطنت می کند به جای این که در گوشه ای ساکت بنشیند از وی بخواهند وظیفه ای متناسب با سنش انجام دهد. مثلا حفظ کردن شعر، حروف الفبا، رنگ آمیزی تصویر، کمک کردن در تهیه سالاد و …
ورزش
این تنبیه ممکن است برای کودک کمی ناخوشایند باشد به ویژه اگر به ورزش علاقه ای ندارد. ولی مسلما عواقب رفتار بد را به کود خواهد آموخت. به طور مثال اگر کودک اسباب بازی های خود را از وسط اتاق جمع نمی کند از او بخواهید ۱۰ حرکت دراز نشست انجام دهد. یا اگر در محیط عمومی رفتار بدی دارد به او بگویید حرکت طناب زدن را انجام دهید. البته در این کار زیاده روی نکنید زیرا سبب خستگی ماهیچه ای می گردد.
کارهای روزمره
لیستی از کارهای روزمره مانند گردگیری قفسه ها، آبیاری گیاهان، شستن و خشک کردن ظروف و … تهیه کنید. و برای هر کار یک امتیاز تعیین کنید. مثلا آبیاری گیاهان ۲۰ امتیاز، شستن ظروف ۴۰ امتیاز. اگر فرزند در حال تبدیل شدن به بچه لوس است و رفتار بد او را نمی توانید کنترل کنید از او بخواهید این کارها را انجام دهد. به طور مثال اگر با دوستش دعوا کرد پیش از این که دوباره با دوستان به بازی بپردازد باید ۱۰۰ امتیاز بگیرد. بنابراین او در محیط خانه منضبط شده و فرا می گیرد که هر کار نادرستی تنبیه به دنبال دارد.
تنظیم تایمر
اگر فرزند برای تکمیل کاری مثلا تمیز کردن اتاق، انجام تکالیف مدرسه و … زمان زیادی را صرف می کند. تایمر تنظیم کنید. به کودک بگویید اگر قبل از پایان کار تایمر زنگ بزند نمی تواند کارتون مورد علاقه اش را دو روز تماشا کند یا بیرون رفتن برای بازی با دوستان کنسل می شود. این مورد باعث شده کودک کار را به موقع انجام داده و به تدریج به عادت همیشگی تبدیل می شود.
تمرین
این مورد برای کودکانی که در انجام تکالیف مدرسه تنبل هستند یا در آزمون های مدرسه ضعیف عمل می کنند،مناسب است. اطمینان یابید که تمرینات بیشتری در منزل انجام می دهند. برگه را چاپ و فرزند را مجبور کرده تا روی آن ها کار کند. به کودک توضیح دهید تا زمانی که نمراتش بالاتر نرود باید این تمرین را بیشتر انجام دهد و نمی تواند بازی نماید.
جعبه مجازات
فهرستی از تنبیه های خلاقانه تهیه کنید و آن را روی کاغذ یادداشت کنید و در جعبه ای قرار دهید. هر زمان که کودک رفتار بدی داشت از او بخواهید یک برگه را بردارد و هر کاری که روی آن نوشته شده انجام دهد. این تنبیه ها کمک کرده کودک چیز جدیدی یاد گرفته و از زمانش بهتر استفاده کند. بعضی از این تنبیه ها مانند بیرون بردن سطل زباله، شستن ظرف ها، مرتب کردن کمد لباس، و … است.
تایم آرامش
اگر کودک عصبانی شده یا در منزل کار اشتباهی انجام داده صبر کنید کمی آرام شود. مثلا می توانید او را برای دویدن در پارک بیرون ببرید یا با حیوان خانگی بازی کند. این کارها سبب شده کودک آرام شده و بعد در مورد اشتباهاتش با او صحبت کرده و نحوه رفتار درست را به او بگویید. تایم آرامش حتی به والدین هم کمک کرده آرام تر شده و بدون عصبانیت به موضوع رسیدگی کنند.
مرتب کردن آشفتگی ها
این یک روش موثر برای اطمینان از این که کودک بعد از آشفتگی مرتب می شود، است. به طور مثال اگر کودک اسباب بازی یا وسایل نقاشی را مدام در اتاق رها می کند آن را بردارید و پنهان کنید. و به کودک بگویید تا زمانی که اتاق مرتب نباشد از آن اسباب بازی یا وسیله هنری خبری نیست.
حذف امتیاز
این تنبیه برای کودکان در همه سنین پاسخ می دهد. یک امتیاز می تواند هر چیزی باشد از یک قرار بازی یا اسباب بازی تا تماشای فیلم مورد علاقه. به این ترتیب کودک یاد می گیرد اگر کار اشتباهش را تکرار کند از فلان امتیاز محروم خواهد شد تا متوجه عواقب رفتار بد خود باشد.
تنبیه خنده دار
تنبیه های خنده دار سبک بوده و با تغییر نگرش منفی به مثبت توسط وادار کردن آن ها به انجام فعالیت های خنده دار عملکرد خوبی دارد. می توانید از کودک بخواهید تا هنگامی که خسته شود با یک آهنگ خنده دار برقصد یا نقاشی بکشد. تنبیه کودک به گونه ای باشد که خشن نبوده و تشویق شود رفتار اشتباهش را اصلاح نماید و به حرف والدین گوش کند.
تنبیه با تحقیر همراه نباشد و به کودک بیاموزد که از زمانش بهتر استفاده کند و یک موضوع جدید یاد بگیرد. همچنین ارزش رفتار خوب را فرا بگیرد.
در پایان از همراهی شما متشکریم. همچنین در صورت تمایل برای آشنایی با تنبیه اصولی کودک و اثرات تنبیه کودکان روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
