شناخت عوامل ناتوانی در تصمیم گیری می تواند به شما کمک کند تا علل ناتوانی خود در تصمیم گیری را بشناسید و با شناخت انواع مدل های تصمیم گیری، با خیال راحت و با قاطعیت دست به انتخاب بزنید. هنگامی که با مشکلات مختلف در زندگی مواجه می شوید، می توانید برای رفع آن ها تلاش کنید. اکثر افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، همواره از سرزنش دیگران و عواقب تصمیماتشان می ترسند. این افراد هدف مشخصی در زندگی ندارند و دچار مشکلاتی در سیستم عصبی و عملکرد مغزشان هستند.
برای این که بتوانید بهترین تصمیمات را در زندگی بگیرید، باید در خصوص مسائل مختلف دانش کافی داشته باشید. آگاهی در مورد مسائل مختلف می تواند دید شما را نسبت به تصمیماتی که می خواهید بگیرید، باز کند. همین موضوع باعث می شود که دیگر دچار ناتوانی در تصمیم گیری نشوید و به خاطر مسائلی که امکان دارد پیش بیاید دچار ترس نشوید. یادتان باشد که تصمیم گیری بخشی از زندگی روزمره است. شما نمی توانید کسی را پیدا کنید که تا به حال تصمیم اشتباهی در زندگی نگرفته باشد. بنابراین با شناخت علل ناتوانی در تصمیم گیری و پیشگیری از آن ها می توانید مشکل خود را به راحتی حل کنید. در ادامه مطلب به عوامل ناتوانی در تصمیم گیری اشاره خواهیم کرد.
دلایل ناتوانی در تصمیم گیری چیست؟
برخی از علل ناتوانی در تصمیم گیری عبارتند از:
۱. مشکلات تربیتی در خانواده
این رویداد محرک بیشتر زمانی مشاهده می شود که فرد در کودکی والدین سختگیری داشته باشد. این فرد هنگام تصمیم گیری ها با سرزنش بیشتری مواجه می شود. در بسیاری از خانواده ها شاهد این هستیم که کودکان اجازه تصمیم گیری ندارند. به همین خاطر درگیر دسیدوفوبیا می شوند. فردی که در هر دوره از زندگی به دلیل تصمیماتی که گرفته مورد سرزنش قرار می گیرد، توانایی او در تصمیم گیری خوب هم زیر سؤال رفته و همواره با این ترس زندگی می کند.
۲. ترس از قضاوت دیگران
برخی افراد در جوامعی زندگی می کنند که به دلیل نحوه زندگی کردن و به خاطر انجام برخی کارها، مورد سرزنش و قضاوت قرار می گیرند. ترس از این که ممکن است دیگران او را متهم به تصمیم گیری های اشتباه کنند و یا به او طعنه بزنند، موجب می شود که سراغ تصمیم گیری نروند. مجموع این عوامل اجتماعی همراه با استعداد ژنتیکی می تواند به دسیدوفوبیا منجر شود.
۳. تأثیر ژنتیک بر ناتوانی در تصمیم گیری
منظور از ژنتیک همان ژن ها و انتقال دهنده های عصبی در بدن ما است. فردی با سابقه خانوادگی اختلال روانی یا فوبیا شانس بیشتری برای ابتلا به دیگر اختلالات مشابه و یا حتی متفاوت در آینده دارد. زیرا ژن های والدین به فرزندشان منتقل می شود. به همین خاطر هرگونه تغییر در ژن های والدین می تواند به فرزند برسد. این تمایل ژنتیکی برای ایجاد یک اختلال روانی یا فوبی خاص به عنوان رابطه دیاتز- استرس نامیده می شود. بر همین اساس شخصی که استعداد ژنتیکی دارد، تا زمانی که یک رویداد محرک وجود نداشته باشد، علائم دسیدوفوبیا را از خود نشان نمی دهد.
۴. تأثیر کمبود اعتماد به نفس در تصمیم گیری
بیشتر افرادی که از توانایی تصمیم گیری درست در مسائل مختلف بی نصیب هستند، از کمبود اعتماد به نفس رنج می برند. در حقیقت اعتماد به نفس ارتباط مستقیمی با توانایی تصمیم گیری دارد. افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارند، معمولا به توانایی های خود تکیه می کنند و مسئولیت تصمیماتی که در زندگی می گیرند را می پذیرند. در مقابل افرادی که کمبود اعتماد به نفس دارند، ترجیح می دهند که دیگران برای آن ها تصمیم گیری کنند. به همین خاطر در برخورد با مسائل مختلف مانند تحصیل، شغل و ازدواج دچار مشکل می شوند.
افرادی که از اعتماد به نفس لازم برخوردار نیستند، نمی توانند در جمع اظهار نظر کنند. آن ها تنهایی را به بودن در جمع ترجیح می دهند. سریع تغییر عقیده داده و خیلی زود تسلیم می شوند.
۵. ترس از عواقب احتمالی یک تصمیم گیری نادرست
یکی از مهم ترین علل ناتوانی در تصمیم گیری، به دلیل ترس از عواقب تصمیماتی است که فرد باید آن ها را بپذیرد. این افراد همواره می ترسند که به خاطر یک تصمیم گیری اشتباه، دچار مشکلاتی شوند که نتوانند راه حل مناسب آن را پیدا کنند. به همین خاطر ترجیح می دهند که تصمیم گیری در مورد مسائل مختلف را به تعویق بیندازند. این کار می تواند به از دست رفتن فرصت هایی منجر شود که امکان دارد هیچ گاه در زندگی شما تکرار نشوند.
اگر همواره در زمان تصمیم گیری از عواقب ناشی از تصمیمات خود و عمل کردن به آن ها دچار ترس و اضطراب می شوید، بهتر است بدانید ناآگاهی شما در ارتباط با مسائلی که با آن ها مواجه می شوید با میزان ترسی که در زمان تصمیم گیری تجربه می کنید، رابطه مستقیم دارد. به همین خاطر هرچه در ارتباط با مسائل مختلف آگاهی و دانش بیشتری داشته باشید، به همان میزان می توانید در موقعیت های مختلف تصمیمات بهتری اتخاذ کنید.
۶. نداشتن هدف مشخص در زندگی
یکی از عوامل ناتوانی در تصمیم گیری به نداشتن هدف در زندگی مربوط می شود. این موضوع هنگام صحبت با افرادی که دچار مشکل در تصمیم گیری هستند، آشکار می شود. اگر شما ندانید که در زندگی به دنبال چه چیزی هستید، نمی توانید درست تصمیم گیری کنید. در حقیقت این تصمیمات شما هستند که شما را از هدفتان دور می کنند و یا شما را به آن نزدیک می کنند.
پس اگر هدف مشخصی در زندگی نداشته باشید؛ چطور می خواهید از میان گزینه های موجود، بهترین آن ها را انتخاب کنید. برای رفع این مشکل باید در مورد اهداف و خواسته هایتان خوب فکر کنید و با توجه به آن ها در مورد مسائل مختلف بهترین تصمیم را بگیرید.
۷. ترس و اضطراب ناشی از سرزنش دیگران
بسیاری از افراد به خاطر تجربه تلخی که در کودکی شان داشته اند، همیشه نگران سرزنش شدن توسط دیگران هستند. این افراد اعتماد به نفس پایینی داند و نمی توانند از توانایی های خود برای پیشرفت کاری یا تحصیلی استفاده کنند. افرادی که با چنین مسائلی در تصمیم گیری مواجه هستند، ابتدا باید ترس های خود را کنار بگذارند و بدانند که اشتباه کردن بخشی از زندگی است. هیچ کس در دنیا وجود ندارد که تصمیم اشتباه نگرفته باشد.
در حقیقت این تصمیمات اشتباه هستند که ما را در آینده در مسیر درستی قرار می دهند و موجب می شوند که در موقعیت های حساس زندگی بهترین تصمیم را بگیریم. مسئله دیگری که به شما در کنار گذاشتن سرزنش دیگران کمک می کند، این است که مسئولیت همه تصمیمات خود را در زندگی بپذیرید و آن را بر دوش سایر افراد و حتی شرایطی که در آن هستید، قرار ندهید.
۸. مشکلات سیستم عصبی بدن و تأثیر آن بر تصمیم گیری
برطرف کردن برخی علل ناتوانی در تصمیم گیری از عهده افراد خارج است. بسیاری از محققان با انجام برخی آزمایشات در افرادی که دچار مشکلات اساسی در تصمیم گیری هستند، به این نتیجه رسیده اند که سیستم عصبی این افراد دچار ناتوانی در برقراری ارتباط بین قسمت هایی از مغز است که مسئول تصمیم گیری هستند. با این حال این مشکل در افرادی وجود دارد که در تصمیم گیری انتخابی مشکل دارند. به طور مثال این افراد هنگام انتخاب میان چند گزینه مختلف، مثلا انتخاب یک غذا از منوی رستوران با مشکل مواجه می شوند. در حالی که در تصمیم گیری های حسی هیچ مشکلی ندارند.
پیامدهای ناتوانی در تصمیم گیری
ناتوانی در تصمیم گیری زمانی مشکلی جدی محسوب می شود که بیش از حد طولانی شود. منظور از مدت زمان طولانی چیست؟ این موضوع به برخی شرایط بستگی دارد. گر صبر کنید فرصت مهمی را از دست می دهید؟ آیا امکان دارد چیزی را که از صمیم قلب می خواهید از دست بدهید؟ اگر هرچه بیشتر روی آن تمکز کنید، تصمیم گیری سخت تر می شود؟ در پاسخ به این سؤالات می توان گفت بله، ناتوانی در تصمیم گیری با عواقب و پیامدهای ناخوشایندی همراه است که برخی از آن ها به شرح زیر است:
شخصیت وابسته
گاهی اوقات به دلیل ناتوانی در تصمیم گیری، فرد از فوبیای خاصی رنج می برد و حتی ممکن است به خاطر برخی تصمیمات خود از اشتباه کردن نیز بترسد. افراد ضعیف هنگام وقوع اتفاقات بد خود را مقصر می دانند. این افراد به خود اعتماد ندارند و احترام نمی گذارند. به همین دلیل به خاطر هر اشتباهی احساس گناه می کنند. حتی اگر نتیجه تصمیماتشان هم غیر منطقی باشد، باز هم رویدادها، شرایط و اشتباهات را سرزنش می کنند. یک شخصیت وابسته همیشه انتظارات شخص دیگر را به عنوان انتظارات خود می پذیرد. به همین خاطر زمانی که شکست می خورد، نه تنها انتظارات دیگران بلکه انتظارات خود را نیز برآورده نمی کند. با هر شکستی، قضاوت مخرب شخصیت وابسته نسبت به خودش تقویت می شود.
اضطراب شدید
اغلب افراد وابسته از قرار گرفتن در معرض تصمیم گیری می ترسند. آن ها خجالتی هستند و از هر رویارویی نفرت دارند. این افراد از برقراری ارتباط با دیگران هراس دارند و ضعف های خود را در معرض نمایش قرار می دهند. این افراد آن چنان روابط خود را محدود می کنند که از هر رابطه و تعاملی که نیازمند تصمیم گیری است، فرار می کنند. آن ها منتظر بدترین اتفاقات هستند. با این حال تصور می کنند که بدون دیگران نمی توانند زندگی کنند. شخصی که به یک نوع فوبیای خاص دچار است، هنگامی که مجبور به تصمیم گیری شود، اضطراب شدیدی را متحمل می شود.
دیگر عواقب ناتوانی در تصمیم گیری
گاهی حتی فکر کردن به تصمیم گیری نیز می تواند منجر به اضطراب شود. در این شرایط امکان دارد که فرد حملات پانیک را تجربه کند. به همین خاطر شخص از موقعیتی که به تصمیم گیری نیاز دارد، دوری می کند. ناتوانی در تصمیم گیری می تواند به طور ناخودآگاه به تصمیم تبدیل شود. اضطراب و دوری از تصمیم گیری می تواند بر عملکرد اجتماعی و شغلی شما تأثیر بگذارد. اگر تصمیم نگیرید که قدرت انتخاب خود را رها کنید، امکان دارد شخص دیگری برای شغل مورد نظر شما استخدام شود یا خریدار دیگری خانه رویایی شما را بخرد. فردی که از دسیدوفوبیا رنج می برد، ممکن است در آینده دچار وسواس فکری عملی شود.
فردی که از توانایی تصمیم گیری سریع برخوردار نیست، زندگی حرفه ای خود را با مشکل مواجه می سازد. این فرد قادر نیست که برای شریک زندگی خود و یا راهی که می خواهد زندگی کند نیز تصمیم بگیرد. این افراد در نهایت ممکن است با شخصی زندگی کنند که نمی خواهند. کلیه این موارد نشان دهنده این است که دسیدوفوبیا تا چه حد روی زندگی فرد تأثیر منفی می گذارد.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات ترس از تصمیم گیری، عوامل تصمیم گیری بد، دلایل تصمیم گیری غلط و قوانین تصمیم گیری درست را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
