دسته ها
شنبه ۲۷ بهمن ۱۴۰۳

انواع آفات هندوانه و طریقه از بین بردن آن ها

  • شیوا فهیمی
  • ۲۱ دی ۱۴۰۲
  • ۰

اگر به کشاورزی هندوانه مشغول هستید اطلاع از آفات هندوانه به شما کمک می کند تا با چالش های کمتری در این زمینه روبرو شده و با پیشگیری به موقع محصول مطلوبی را برداشت نمایید.

هندوانه یکی از میوه های جالیزی بسیار خوش طعم و بو است که کاشت و برداشت آن فرایند پیچیده ای را به دنبال دارد. یکی از مسائل چالش زا در کشت و پرورش هندوانه بروز آفات و بیماری ها می باشد که باید به موقع آن ها را برطرف کرد. در این مطلب با انواع آفات هندوانه و خربزه آشنا می شوید.

انواع آفات هندوانه

هندوانه گیاهی بوته ای از تیره کدوئیان و دسته صیفی جات می باشد که در جالیز رویش دارد. خاستگاه هندوانه افریقای جنوبی بوده و این گیاه پهن برگ یکساله ساقه خزنده و کرک دار داشته و برگ ها نیز با بریدگی های عمیق همراه هستند. این گیاه گرمسیری یا نیمه گرمسیری بوده و برای رشد به دمایی بیشتر از ۲۵ درجه سانتی گراد نیاز دارد.

کاشت و برداشت هندوانه فرایند دشواری است و ممکن است با چالش های مختلفی از جمله آفات و بیماری ها همراه شود. برای برداشت مطلوب این میوه جالیزی شیرین و محبوب اطلاع از آفات هندوانه اهمیت زیادی دارد تا به موقع نسبت به رفع آن اقدام کرد. به این ترتیب اگر به کشاورزی هندوانه مشغول هستید پیشنهاد می کنیم تا پایان این مطلب همراه ما باشید. در ادامه به آفات هندوانه و روش های کنترل آن ها خواهیم پرداخت.

آفت شته جالیزی

از آفات مهم هندوانه و خربزه شته جالیزی است. این حشرات گلابی شکل بدن نرمی داشته و دارای قطعات دهانی زننده مکنده می باشند. شته جالیز خرطوم خود را به رگبرگ یا بافت گیاه فرو کرده و شیره گیاهی را می مکند و بعد عسلک را دفع می کند. زندگی این آفت به صورت گروهی و کلونی می باشد و ابتدا در زیر برگ های هندوانه مستقر شده بعد همه گیاه را آلوده می کند.

شته ماده فاقد بال بوده و به رنگ زرد مایل به سبز یا قهوه ای می باشد. شته نر دارای بال بوده و طول بدنش از شته بدون بال کوچکتر است. رنگ لارو شته نیز سبز یا زرد است. با حمله شته جالیزی به گیاه هندوانه سبب پیچیدگی و پژمردگی برگ ها شده و با ضعیف شدن بوته گیاه خشک می شود.

در ضمن دفع عسلک از شته موجب استقرار قارچ های کپکی دوده ای رنگی شده که موجب کاهش فتوسنتز گیاه هندوانه و انتقال بیماری های ویروسی شامل موزاییک هندوانه و کوتولگی گیاه می شود. از جمله سموم شیمیایی موثر برای کنترل این آفت عبارت است از:

  • اکسی دیمتون متیل ۱ در هزار
  • اکتارا ۳۰۰ گرم در هزار
  • دیکلرووس ۱.۵ تا ۲ لیتر در هزار
  • پریمیکارب ۰.۵ در هزار
  • افوریا ۰.۵ لیتر در هزار
  • پی متروزین ۰.۵ در هزار

به طور کلی مقابله با شته جالیزی زمانی موفقیت آمیز است که به محض بروز اولین کلونی شته شروع شود. از بین بردن هر گونه پناهگاه شته از جمله علف های هرز میزبان در این راستا اهمیت زیادی دارد و مبارزه بیولوژیک با استفاده از کفشدوزک ۷ نقطه ای یا زنبورهای پارازتویید، مگس سیرفیده توصیه می شود.

شته جالیزی به صورت زیر خسارت وارد می کند:

  • شته با مکیدن شیره نباتی گیاه سبب فقر کربوهیدرات ها شده و رشد هندوانه را متوقف می کند.
  • در گیاهان هندوانه آلوده به شته جالیزی برگ ها پیچیده شده و گل ها ریزش پیدا می کنند.

خسارت شته جالیزی را می توان به دو دسته تقسیم کرد. یکی خسارت مستقیم که شامل توقف رشد در اثر ایجاد حالت تشنگی و کمبود مواد غذایی در گیاه و بروز تغییرات فیزیولوژیک توسط تزریق آنزیم به داخل بافت ها می باشد. و دیگری خسارت غیر مستقیم است  که با استقرار قارچ های کپکی دوده ای رنگ به اسم فوماژین و کاهش فتوسنتز گیاه در اثر دفع عسلک و همچنین انتقال بیماری های ویروسی و ایجاد کوتولگی یا مرگ گیاه همراه است.

استفاده از حشره کش های با منشا طبیعی مانند دی-اتانل آمید، روغن نارگیل(پالیزین) و نیکوتین نیز در کنترل شته جالیزی موثر است. در ضمن استفاده از سموم دیکلرووس و نیز پی متروزین که دارای دوره کارنس پایین هستند، بیشتر توصیه می شود. به طور کلی برای کنترل این آفت روش های مختلفی وجود دارد.

ولی بهتر است از روش های پیشگیری استفاده شود. به طور مثال با توجه به این که شته جالیزی طرفدار رطوبت است رعایت شیوه آبیاری صحیح و ایجاد تهویه می تواند به کاهش حجم این آفت و کاهش خسارت بسیار کمک کند.

آفت مگس جالیزی

مگس جالیزی  هم یکی دیگر از آفات مهم خانواده کدوییان به ویژه هندوانه به شمار می رود. به صورتی که خسارت های کمی و کیفی بالایی را روی میوه های این خانواده به وجود می آورد. میزبان های زراعی مگس جالیزی معمولا خربزه، هندوانه، طالبی، خیارسبز، گرمک، کدو مسمایی و خیارچنبر می باشند.

این آفت در حشرات کامل و بالغ به رنگ زرد و چشم های قهوه ای رنگ می باشد و پشت قفسه سینه قهوه ای رنگ است و در مجموع رنگ بدن مگس جالیزی قهوه ای به نظر می رسد. شکم این آفت بیضی و مدور بوده و نوارهای افقی که به صورت یک درمیان زرد و قهوه ای است روی شکم آن ها مشاهده می شود.

بال های حشره های مزبور شفاف و بدون لکه بوده و فقط در حاشیه انتهایی اندکی تیره تر دیده می شود. تخم مگس جالیزی سفید رنگ است و شبیه دانه برنج می باشد. لاروهای این آفت سریعا پس از خروج از تخم بی رنگ و شفاف بوده و یک میلیمتر طول دارند.

لاروها شبیه لارو دیگر مگس ها فاقد پا هستند و سر لارو باریک است و به تدریج به طرف انتهای بدن پهن می شود. در آخرین مرحله رشد اندازه لاروها به حداکثر ۱۱ میلی متر می رسد. شفیره بیضی بوده و بندهای روی آن مشاهده می شود. رنگ شفیره مگس جالیزی زرد کهربایی است و ممکن است در زمان نزدیک به خروج حشره های کامل تغییر رنگ یافته و قهوه ای روشن شود.

مگس جالیز در زیر پوست میوه های جوان هندوانه در گروه های ۲۰-۳۰ عددی تخم می ریزد. محل تخمگذاری این آفت عموما به رنگ قهوه ای در می آید و هندوانه در این ناحیه تغییر شکل پیدا کرده و خمیده می شود. لاروهای آفت با ایجاد دالان هایی به داخل میوه موجب ایجاد خسارت می شوند.

کشاورزان اغلب به علت عدم آگاهی از زیست این آفت، مزارع را در نوبت های متمادی با سموم متعدد و در مواردی سموم غیر مجاز و حتی خطرناک سم پاشی می کنند. این امر نه تنها در مهار مگس جالیز موثر نیست بلکه ممکن است محصولات نیز سمی شده و با برداشت زودتر از موعد روانه بازار مصرف شود که شدیدا سلامت جامعه به خطر می افتد.
به منظور پیشگیری و کنترل آفت مگس جالیزی موارد زیر را در نظر بگیرید:

  • جمع آوری میوه های آلوده به آفت و انهدام یا مدفون کردن آن ها در خاک به صورت روزانه
  • شخم و دیسک سریعا بعد از برداشت محصول
  • استفاده از تله های حاوی طعمه مسموم
  • کنترل شیمیایی

در راستای مبارزه شیمیایی با این آفت سموم زیر توصیه می شود:

  • کلر پیریفوس ۱.۵ لیتر در هزار
  • افوریا ۰.۵ لیتر در هزار
  • دیمتوات ۲-۴ لیتر در هکتار
  • فوزالون ۱.۵ لیتر در هکتار
  • دلتامترین ۰.۵ لیتر در هکتار
  • تری کلروفن ۱.۵ کیلوگرم در هکتار

دقت کنید وقتی اکثریت یا بیش از ۵۰ درصد هندوانه ها به اندازه یک فندق یا هسته خرما شدند نسبت به سم پاشی با حشره کش اقدام شود. یکی از سموم حشره کش فسفره کم دوام دیمتوات ۲-۴ لیتر در هکتار است. در ضمن عملیات سم پاشی بایستی هر هفته یک مرتبه صورت گیرد که در مجموع ۴-۶ نوبت است.

همچنین جمع آوری میوه های آلوده و نابود کردن آن ها از افزایش آفت مگس جالیزی جلوگیری می کند. در ضمن استفاده از ارقام مقاوم به آفات و بیماری های گیاهی نیز به کاهش خسارات احتمالی کمک می کند.

آفت سرخرطومی جالیز

آفت سرخرطومی جالیز نیز از آفات مهم هندوانه محسوب می شود که به تعداد بسیاری از اعضای خانواده کدوئیان از جمله خیار، خربزه، طالبی، کدو و هندوانه حمله می کند. و حشرات کامل هندوانه های شاداب تر را ترجیح می دهند. از مشخصات این آفت این است که حشره بالغ دارای ۳-۵ میلی متر طول به جز خرطوم بوده و ۲ میلی متر عرض دارد. رنگ آن کاملا سیاه و پوشیده از فرورفتگی های بسیار است.

به نحوی که این حالت در کل بدن آفت مشاهده می شود. خرطوم بلند، باریک و کمی خمیده بوده و بالپوش ها تقریبا کوتاه و به انتهای بدن نمی رسند. بال های تحتانی کاملا رشد کرده و حشره نمی تواند پرواز کند. آفت بالغ ابتدا شروع به تغذیه از میوه نموده بعد در سمت سایه میوه حفره ای توسط خرطومش در پوست میوه ایجاد و نزدیک آن تخم ریزی می کند.

تخم ها بیضی شکل و به رنگ سفید شفاف هستند. رنگ تخم ها در ابتدا سبز کاملا روشن بوده و به تدریج سفید پر رنگ می شوند. با خروج لارو از تخم با یک نوبت خزیدن به این حفره افتاده و به سمت داخل میوه شروع به تغذیه می نماید. بعد از رشد میوه از بخش حفره تخم ریزی میوه خمیده و پیچشی در میوه ایجاد می شود و میوه شکل اولیه اش را از دست می دهد. برخی مواقع حشره نر محل دم میوه یا ساقه فرعی را قطع می نماید.

لاروها محتویات داخل میوه را مصرف کرده بعد در داخل همان میوه هندوانه خشک شده به شفیره تبدیل می شوند. در این هندوانه های آلوده انبوهی از لانه های شفیرگی دیده می شود. از جمله سموم موثر برای رفع این آفت عبارت است از:

  • دلتامترین ۰.۵ لیتر در هزار
  • تری کلروفن ۱.۵ کیلوگرم در هزار
  • افوریا ۰.۵لیتر در هزار
  • کلرپیریفوس ۱.۵ لیتر در هزار
  • ادمیرال یک لیتر در هزار
  • دیمتوات ۲ لیتر در هکتار

همچنین به جهت پیشگیری و کنترل این آفت از آفات مهم هندوانه موارد زیر توصیه می شود:

  • جمع آوری و انهدام میوه های آلوده از مزرعه
  • ضد عفونی بذور قبل از کشت
  • یخ آب زمستانه
  •  معلق نگه داشتن هندوانه های کوچک
  • از آنجا که لارو درون میوه مخفی است سم پاشی علیه حشرات کامل انجام شود.
  • مبارزه با میزبان اصلی این آفت یعنی هندوانه ابوجهل
  • کشت جوی و پشته با رعایت فاصله مناسب بوته های هندوانه
  • شخم عمیق بعد از برداشت هندوانه ها
  • کشت گیاهان تله
  • کاشت زود هنگام

همچنین توصیه شده دو مرتبه سم پاشی با سم لاروین و دیپترکس ۸۰ درصد به میزان یک کیلوگرم در هکتار برای مقابله با این آفت صورت گیرد. گزارش شده این آفت زیر پوست هندوانه های جوان به شکل انفرادی تخمگذاری کرده و هر مگس ماده حدود ۱۰۰ عدد تخم می گذارد.  این آفت علاوه بر کرم زدگی میوه سبب گندیده شدن آن هم می شود.

آفت عروسک خربزه

مهمترین نوع خسارت این آفت مربوط به تغذیه لاروها از ریشه می باشد که باعث خشکی کامل بوته های هندوانه و خربزه می شود. در ضمن بوته های جوان در اثر تغذیه آفت به طور کامل از بین می روند. با حمله لارو به ریشه خربزه و زخمی نمودن آن، راه برای ورود و هجوم باکتری ها و قارچ ها فراهم شده و بوته سریعتر از بین می رود.

آفت کامل عروسک خربزه با تغذیه از برگها موجب سوراخ شدن و مشبک شدن آن ها شده و گاهی سبب شده همه برگ های بوته ها از بین برود. البته بوته های بزرگتر خربزه در برابر حمله این آفت مقاومت نموده و حشره بالغ بیشتر از جوانه ها و گل ها تغذیه می کند.  به منظور پیشگیری و کنترل این آفت موارد زیر توصیه می شود:

  • کاستن رطوبت مزرعه چرا که رطوبت فراوان موجب افزایش تفریخ تخم و فعالیت لاروها می شود.
  • شخم زمین در پاییز به منظور از بین بردن حشرات زمستان گذران
  • یخ آب زمستانه به منظور از بین بردن حشرات زمستان گذران
  • کنترل شیمیایی از طریق سم پاشی

از جمله سموم موثر برای رفع آفت عروسک خربزه عبارت است از:

  • کلرپیریفوس ۱.۵ لیتر در هزار
  • گرانول کلرپیریفوس (به منظور مبارزه با لارو آفت در خاک) ۱۰ تا ۱۵ کیلو در هکتار
  • سایپرمترین ۱ لیتر در هزار
  • دلتامترین ۰.۵ لیتر در هکتار
  • گرانول دیازینون (به منظور مبارزه با لارو آفت در خاک) ۱۰ تا ۱۵ کیلو در هکتار
  • اکتارا (به شکل محلول پاشی ۳۰۰ گرم در هزار به همراه آبیاری یک کیلو در هکتار)
  • فیپرونیل ۵۰ گرم در ۲۰۰ لیتر آب

آفت کفشدوزک خربزه

این آفت تخم ها را به تعداد زیاد و در مجاور هم زیر برگ های اعضای خانواده کدوئیان از جمله هندوانه قرار می دهد. حشره کامل و لارو کفشدوزک هر دو از برگ گیاه خربزه تغذیه و برگ را به شکل تور مانند در می آورند. گاها حشرات کامل به تخمدان گل های گیاه میزبان هم حمله کرده و آنها را نابود می سازند. به منظور پیشگیری و کنترل این آفت موارد زیر توصیه می شود:

  • کنترل شیمیایی
  • جمع آوری برگ های آلوده به تخم آفت
  • از بین بردن میزبان های وحشی این آفت

از جمله سموم موثر برای رفع این آفت عبارت است از:

  • فن پروپاترین ۲ لیتر در هزار
  • مالاتیون ۱.۵ لیتر در هزار
  • دلتامترین ۰.۵ لیتر در هزار
  • افوریا ۰.۵ لیتر در هزار

در پایان در صورت تمایل برای آشنایی با آفات سیب زمینی و آفات خیار روی لینک ها کلیک و از این مقالات بازدید نمایید.

منبع : آرگا

مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *