نیلوفر آبی یکی از زیباترین گیاهان آبزی شناخته می شود و طرفداران بسیاری دارد. این گل زیبا معمولا در فضای باز پر از آب مانند رودخانه یا باتلاق رویش دارد ولی اگر به پرورش نیلوفر آبی در گلدان علاقه مند هستید با ادامه مطلب همراه ما باشید.
پرورش نیلوفر آبی در گلدان و استخر
نیلوفر آبی یکی از زیباترین گیاهان آبزی شناخته می شود که نماد خلوص و پاکی می باشد و در اندازه و رنگ های متنوعی وجود دارد. این گل به رنگ های قرمز، زرد، صورتی و سفید مشاهده می شود. نیلوفر آبی از طریق بذر یا ریزوم قابل تکثیر است. البته اگر از بذر استفاده شود در سال اول به گلدهی نمی رسد زیرا در پایان سال اول بذرها به ریزوم تبدیل می شوند.
این گل طرفداران زیادی دارد و معمولا در فضاهایی مانند رودخانه یا باتلاق می روید. اگر علاقمند هستید که نیلوفر آبی را در گلدان پرورش دهید می توانید شرایط مورد نیاز را فراهم و از داشتن نیلوفر آبی در منزل لذت ببرید. در ادامه با روش های کاشت و پرورش نیلوفر آبی بیشتر آشنا می شوید.
از طریق بذر
برای پرورش این گل از طریق بذر مراحل زیر را طی کنید:
خیساندن بذور
برای پرورش نیلوفر آبی از طریق بذر ابتدا بذرها را به کمک یک سوهان فلزی خراش دهید. به این صورت که یک لایه ار نوک بذر جدا تا امکان رشد و عدم پوسیدگی آن ها فراهم شود. سپس بذور را در لیوان آب گرم تا ولرم قرار دهید. آب فاقد کلر باشد برای این کار از آب جوشیده سر شده استفاده کنید.
هر روز این آب را تعویض تا بذور نیلوفر آبی جوانه بزنند. بعد از اولین روز باید بذرها دوبرابر اندازه اولیه شده باشند. بذرهایی که یکی دو روز بعد از خیس خوردن در سطح آب شناور باشند احتمالا بارور نیستند که طبیعی است. زیرا همه بذور قرار نیست جوانه بزنند. این بذور نابارور را از سطح آب برداشته و با سوهان لایه رویی آن ها را به آرامی بردارید.
سوهان کشیدن را ادامه داده تا علامتی از گوشت سفید رنگ درون بذر پیدا شود. دوباره آن ها را داخل آب قرار دهید. در صورتی که بعد از چند روز این بذور متورم نشدند آن ها را از آب خارج تا آب آلوده نشود. دقت کنید که بعد از جوانه زدن بذرها نیز هر روز آب را تعویض کنید.
روند رشد بذر ۴-۵ روز بعد از خیساندن شروع می شود ولی برای انتقال بذر باید چند روز دیگر صبر کرد تا ارتفاع جوانه ها به ۱۵ سانتی متر برسد.
انتقال جوانه ها به گلدان
در این مرحله گلدان مناسبی انتخاب کنید که دارای فضای ۱۱-۱۹ لیتری برای رشد نیلوفر آبی باشد. از یک سطل پلاستیکی مشکی استفاده کنید. زیرا حرارت را در خود نگه داشته و بذرها گرم می شوند. در ضمن سطل فاقد سوراخ زهکشی باشد. وگرنه گیاه به سمت این حفره ها متمایل شده و رشد خود را بیرون از گلدان ادامه می دهد.
گلدان را با خاک سنگین پر کنید. این خاک شامل ۷۰ درصد رس و ۳۰ درصد ماسه رودخانه ای می باشد. گلدان را تا ارتفاع ۱۵ سانتی متر پر از خاک کنید. سپس بذور جوانه زده را در بالای خاک و نزدیکی سطح قرار دهید به طوری که لایه خیلی سبکی خاک روی آن ها بپوشاند. گلدان را در آب کم عمق قرار داده و دما باید ۲۱ درجه سانتی گراد باشد
از طریق ریزوم
برای کاشت نیلوفر آبی از طریق ریزوم ابتدا ریزوم را در ظرف بزرگی از آب شناور نمایید. این ظرف را با آب گرم پر کرده به نحوی که نیمه پر باشد و ریزم در سطح آب قرار گیرد. بعد آن را در پنجره آفتاب گیر قرار داده و در بازه های زمانی ۳-۷ روز آب ظرف را تعویض کنید.
دقت کنید ریزوم ها در معرض نور مستقیم آفتاب یا دمای خیلی پایین قرار نگیرند. بعد از چند هفته و جوانه زدن ریزوم ها، نیلوفر را به گلدان انتقال دهید. نیلوفرهای کوچک به فضایی حدود ۵-۷ لیتر نیاز دارند و هر چه بزرگتر می شوند برای رشد به فضایی حدود ۱۹۰ لیتر نیاز پیدا می کنند.
مانند روش قبل دقت کنید که گلدان انتخابی فاقد زهکش باشد زیرا گیاه از این سوراخ ها خارج شده و رشد ظاهری نامناسبی ایجاد می شود. خاک گلدان بهتر است شامل ۶۰ درصد رس و ۴۰ درصد ماسه رودخانه باشد. ولی تقریبا هر نوع خاک سنگینی مناسب است. در ضمن فاصله ۵-۱۰ سانتی متر بین خاک و لبه گلدان حفظ شود.
سپس گلدان را در حوضچه یا مخزنی کم عمق قرار داده و سطح آب باید ارتفاعی به اندازه گلدان یا کمی بیشتر داشته باشد. دقت کنید ریزوم بالای خاک قرار گیرد. ریزوم را به شکل افقی به گونه ای قرار دهید که قسمت پشتی آن به سمت دیوار محافظ و بخش رشد کننده گیاه به سمت مرکز باشد.
بخش های رویشی بایستی به شکل مستقیم رشد کنند. به آرامی ریزوم را در خاک فشرده تا تثبیت شود. سطح آب باید کمی بالاتر از نوک رشد کننده ریزوم باشد. بعد از چند روز که گلدان در حوضچه قرار داشت در صورت مشاهده برگ روی نوک رویشی ریزوم گیاه آماده انتقال به آب های عمیق تر می باشد.
نیلوفرهای کوچک به ۵-۱۵ سانتی متر آب در بالای خاک نیاز دارند ولی در گونه های بزرگتر به بیشتر از یک متر آب روی سطح خاک نیاز است. سنگی روی ریزوم نیلوفر آبی قرار داده تا آن را در عمق نگه دارد. در غیر این صورت ریزوم به سطح آب آمده و شناور خواهد ماند.
دقت کنید دما در این شرایط حدود ۲۱ درجه سانتی گراد باشد. نیلوفر آبی در این دما و بیشتر رشد می کند. از نکات مراقبتی دیگر در اختیار گذاشتن نور آفتاب می باشد. این گل به نور کامل آفتاب برای رشد نیاز دارد. اگر حوضچه در این موقعیت نیست باید تا حد امکان نور خورشید را به آن برسانید. می توانید شاخ و برگ درختان را هرس تا مانع از عبور نور خورشید نشوند.
اگر دما از ۳۵ درجه سانتی گراد بیشتر بود کمی سایه ایجاد تا برگ های لطیف نیلوفر آبی نسوزند. در صورت لزوم نیلوفر را هرس نمایید. همچنین می توانید از قرص های محلول در آب به منظور تغذیه نیلوفر استفاده نمایید. این قرص ها مخصوص گیاهان آبزی می باشند. استفاده از دو قرص برای نیلوفرهای کوچک کافی است و در مورد انواع بزرگتر تا ۴ قرص کفایت می کند.
در صورتی که از بذر برای تکثیر نیلوفر استفاده می شود در سال اول رشد از کود استفاده نشود. روند کوددهی را موقعی شروع که حداقل ۶ برگ در ریزوم نیلوفر مشاهده شود. کوددهی را بین ۳-۴ هفته یک بار انجام دهید. در راستای نگهداری از این گیاه مراقب آفاتی مانند شته و کرم ها باشید که به برگ نیلوفر صدمه نزنند.
برای رفع آفات می توانید از آفت کش پودری روی برگ ها استفاده کنید. از آفت کش های مایع استفاده نشود زیرا سبب سوختگی برگ ها می گردد. همچنین دقت کنید قبل از شروع اولین سرما گلدان نیلوفر خود را جابجا نمایید. این گلدان را به عمیق ترین بخش حوضچه انتقال داده تا نوک ریزوم به یخی که در سطح آب ایجاد می شود برخورد نکند.
می توانید گلدان را از حوضچه خارج و در پارکینگ یا زیرزمین قرار دهید تا هوا مجددا گرم شود. هر سال گلدان را تعویض و این کار را در اوایل بهار که نیلوفر آبی رشد خود را شروع می کند انجام دهید.
نکاتی برای کاشت بهتر نیلوفر آبی در گلدان
اگر فضای زیادی برای کاشت و پرورش نیلوفر آبی در منزل ندارید می توانید بذور آن را در گلدان بکارید. برای این کار نکات زیر توصیه می شود:
- سعی کنید از گلدان گرد و بزرگ برای کشت بذور استفاده کنید. زیرا در صورت استفاده از گلدان زاویه دار نیلوفر به زوایای آن نفوذ و سبب خفگی گیاه می شود.
- گلدان فاقد سوراخ زهکشی باشد زیرا آب باید از بالای گلدان به ظرف وارد شود نه از کف.
- سبدهای حفره دار مناسب کاشت گیاهان آبزی را برای کاشت نیلوفر استفاده نکنید زیرا ساقه ها و برگ های حساس این گیاه در شکاف های آن گیر کرده و صدمه می بینند.
- گلدان با دهانه ۷۵ سانتی متر و عمق ۱۵ سانتی متر مناسب است.
- گلدان سیاه رنگ انتخاب شود زیرا با جذب حرارت سبب رشد بهتر بذور می گردد.
- بذور را طوری در گلدان بکارید که سطح بالای خاک در گلدان بین ۵-۷ سانتی متر زیر آب قرار بگیرد.
شرایط مورد نیاز برای کاشت نیلوفر آبی
شیوه کاشت و پرورش نیلوفر آبی و روش نگهداری آن در آپارتمان یا فضای باز به شرایط خاص و پیچیده ای نیاز ندارد. فقط لازم است از وجود همیشگی آب، راکد بودن آب و نور اطمینان یابید. همچنین دمای مناسب محیط فراهم باشد. زیرا با سرمای هوا و کاهش دمای آب، بذور نمی توانند رشد خوبی داشته باشند.
با فراهم نمودن این شرایط می توانید نیلوفر آبی را در منزل یا در حوضچه و استخر پرورش دهید. این گیاه زیبایی خاصی به محیط می بخشد. بهترین زمان کاشت نیلوفر آبی نیز اوایل بهار پس از اتمام سرمای هوا است. فقط یک نوع نیلوفر آبی وجود دارد که می توان آن را در اواسط تابستان به خوبی جابجا نمود.
گل نیلوفر آبی در پایان بهار با شروع گرما شروع به گلدهی می کند. رشد گل ها با افزایش دمای آب از ۲۱ درجه سانتی گراد آغاز می شود. ساقه و برگ تمام گیاهان آبزی در زمستان خشک می شود و در بهار دوباره سبز می شوند. در طول زمستان با خارج شدن نیلوفر گرمسیری از ظرف و ذخیره ریزوم در دمای ۱۰-۱۲ سانتی گراد می توان از گیاه مراقبت کرد.
ریزوم بایستی در کیسه نایلونی حاوی شن مرطوب یا مخلوط شن +ماسه مرطوب و پیت ماس قرار داشته باشد.
کاشت نیلوفر آبی در استخر
استخرهای موجود در فضای باز به دلیل این که از نور آفتاب به خوبی برخوردار هستند محیط مناسبی برای کاشت و پرورش این نیلوفر آبزی و هر گیاه آبزی به شمار می روند. اگر استخر در زمین رسی و خاک سخت حفر شده می توان با کمی هزینه ساخت در صورتی که استخر خاکی است کف و دیواره را با ماسه و آهک یا سیمان برای کاشت این گل آماده کرد.
برای کاشت گیاهان آبزی بایستی کف استخر تپه خاکی کوچکی با ارتفاع حدود ۴۰ سانتی متر و عرض ۷۵ سانتی متر با مخلوطی از خاک مرغوب شامل خاک برگ و کود گاوی پر کنید. بعد بذور نیلوفر آبی را روی تپه کشت کرده و برای ممانعت از فرو نشست تپه در اثر جریان آب اطراف آن را با ریشه های چمن به خوبی پوشش داده و در نهایت استخر را از آب پر کنید.
در صورتی که استخر از آب پر شد و امکان تخلیه نبود، بذور را در سبد چوبی با طول و عرض ذکر شده قرار دهید. بعد سبد را با خاک پر و به کمک طنابی در هر نقطه از استخر فرو ببرید. به کمک سبد هر زمان که مایل باشید می توانید سبد را از استخر خارج و دوباره به آن برگرداند.
در این شرایط دقت کنید که کوددهی را به صورت مستقیم در آب انجام ندهید، زیرا سبب تغییر pH آب شده و موجب آسیب به گیاهان و ماهی ها می گردد. در طی فصول بهار و تابستان، هر دو هفته یک بار میزان کمی کود مایع در اختیار گیاهان آبزی دهید و به خاطر داشته باشید نیلوفر آبی گرمسیری می بایست در طول فصل رشد مورد کوددهی قرار گیرد.
شایان ذکر است مدت عمر هر گل روی نیلوفر آبی چیزی حدود سه تا پنج روز بوده و نیلوفرهای آبی بعد از اتمام گل دهی، به آرامی در آب فرو خواهند رفت. در این شرایط توصیه می شود گل های پژمرده را از نیلوفر آبی جدا کنید، این کار موجب رشد و گل دهی بهتر آن خواهد شد. همچنین در صورت امکان، برگ‌های پوسیده شده را نیز هرس کنید.
به این ترتیب در صورتی که مطابق بایدها و نبایدهای ذکر شده بتوانید مراحل کشت نیلوفر آبی را به موفقیت به اتمام برسانید، در پایان شاهد رشد و تولید گل هایی بسیار زیبا از این گیاه خواهید بود.
در خاتمه این مطلب از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم نهایت استفاده را برده باشید. همچنین در صورت تمایل برای آشنایی با پرورش گل برگ موزی و پرورش گل فیسالیس روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
