کمبود کلسیم در نوزاد یعنی این که سطح کلسیم خون نوازد بسیار پایین بوده و این امر ممکن است منجر به بیماری شود. در صورت عدم درمان کمبود کلسیم در آینده ممکن است نوزاد با مشکلات استخوانی و اعصاب روبرو شود. در ادامه پیرامون این موضوع به صحبت می پردازیم.
بررسی علت بروز کمبود کلسیم در نوزاد
کمبود کلسیم یا هیپوکلسمی در نوزاد یکی از مشکلات شایع در کشور ما محسوب می شود. این موضوع اثرات منفی بسیاری بر کیفیت زندگی نوزاد و آینده وی می گذارد. در این شرایط میزان کلسیم خون نوزاد بسیار پایین است و ممکن است به دلیل آن بیمار شود. ضمنا اگر هیپوکلسمی درمان نشود در آینده مشکلات استخوانی و اعصاب را به دنبال دارد.
دو نوع هیپوکلسمی در نوازد وجود دارد یکی هیپوکلسمی اولیه که در ۲-۳ روز ابتدایی تولد نوزاد روی می دهد و قابل درمان می باشد. و ممکن است بدون درمان هم بهبود یابد به ویژه اگر علائمی نداشته باشد. هیپوکلسمی دیگر دیررس نام دارد که در هفته اول یا چند هفته بعد از تولد نوزاد شروع و درمان آن زمان بر و دشوارتر خواهد بود.
کمبود کلسیم کافی در رژیم غذایی منجر به کمبود کلسیم در بزرگسالی می گردد. نوزادی که رشد جنین کندتر از حد طبیعی داشته ممکن است بیشتر در معرض کمبود کلسیم شدید قرار گیرد. حتی اگر نوازد مرحله شیرخوارگی را طی نکرده و تنوع غذایی او به شیر مادر محدود است کنترل تغذیه نوزاد حائز اهمیت است.
کارشناسان تغذیه بیان می دارند تغذیه نوزاد از همان هفته اول و ماه های ابتدایی تولد اهمیت زیادی دارد. بروز هر مشکلی در نوع، میزان و شکل تغذیه نوزاد ممکن است پیامدهای ناگواری را به همراه داشته باشد. شاید این تصور وجود داشته باشد که هر چه میزان تغذیه کودک بیشتر باشد برایش بهتر است.
ولی متخصصان تغذیه عقیده دارند این موضوع اشتباه است. اهمیت زیادی دارد که نوازد به میزان مناسب و کافی تغذیه شده تا از بروز بیماری ها و مشکلات مرتبط با تغذیه جلوگیری شود. بیشتر کمبودهای مهم بدن از جمله کمبود کلسیم ممکن است از موقع نوزادی بروز یابد.
رفع این کمبودها در دوران کودکی و حتی نوجوانی ممکن است ساده نباشد. از این رو کارشناسان تغذیه توصیه دارند برای رهایی از این مشکلات بهتر است بروز آن ها جلوگیری شود.
علت هیپوکلسمی در نوزادان
همانطور که می دانید کلسیم ماده حیاتی برای بدن انسان در تمام مراحل زندگی محسوب می شود. کمبود این عنصر در تمام مراحل زندگی با مشکلات مختلفی همراه می شود. هیپوکلسمی در نوزادی ممکن است منجر به بحران های جدی در زندگی گردد.
نوزادی که کلسیم کافی دریافت نمی کند با مشکلات جدی در ساختار استخوان بندی و عضلات روبرو می شود. این مشکلات در آینده حل شدنی نبوده و اثرات جدی بر کیفیت زندگی فرد می گذارند. افزایش مداوم توده بدنی و رشد استخوان ها موجب شده کمبود کلسیم در دوره های بعدی زندگی فرد تاثیر بسیار جدی داشته باشد.
کمبود کلسیم در نوجوانی و جوانی قابل جبران نیست و فرد باید با عواقب آن روبرو شود. نوزاد ممکن است به علل مختلفی به این عارضه دچار شود. این موضوع سبب می شود اهمیت کنترل شرایط زندگی و تغذیه نوزاد از بدو تولد بیشتر باشد. از جمله علل بروز کمبود کلسیم در نوزادان عبارت است از:
کمبود اکسیژن
اگر نوزاد در محیط بسته ای باشد احتمال بروز عارضه کمبود کلسیم به طرز چشم گیری افزایش پیدا می کند. اکثر والدین از ترس گرما یا سرمای زیاد، نوزاد را در محیط بسته نگه می دارند. کارشناسان توصیه می کنند به جای اینکار حد وسط را رعایت نمایید.
دیابت
امروزه تشخیص بیماری دیابت در نوزادان کار دشواری نیست. اگر نوزاد به دیابت مبتلا باشد باید با پزشک متخصص مشورت کرده و روش های مختلف برای جلوگیری از بروز مشکل را بررسی نمایید.
شیر خشک
همانطور که می دانید بهترین خوراکی برای نوزاد شیرخوار، شیر مادر می باشد. نوزادی که از شیر خشک یا هر شیری به جز شیر مادرش تغذیه می کند در معرض خطر کمبود کلسیم قرار دارد. فسفر موجود در شیر خشک ممکن است یکی از عوامل بروز کمبود کلسیم باشد. اگر به هر علتی نمی‌توانید به نوزاد خود شیر بدهید بهتر است با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
کم‌کاری غده تیروئید
این عارضه نیز از ماه های ابتدایی تولد نوزاد قابل تشخیص می باشد. در صورت ابتلای نوزاد به این عارضه نگران نباشید چرا که امروزه می توان به کمک علم پزشکی عوارض ناشی از آن را به طرز قابل توجهی کنترل کرد.
تولد زودرس
تولد زودرس عوارض بسیاری برای مادر و نوزاد به همراه دارد. بروز عارضه کمبود کلسیم در نوزاد یکی از این عوارض می باشد. اگر نوزاد زودتر از زمان طبیعی متولد شده بایستی تا زمان رفع خطر بروز مشکلاتی از این قبیل تحت نظر پزشک متخصص باشد.
کمبود ویتامین دی مادر
اهمیت زیادی دارد که قبل از تولد نوزاد و حتی پیش از شروع دوره بارداری، مادر وضعیت سلامت خود را کنترل نماید. در ضمن مادر شیرده به ویتامین دی بیشتری نسبت به حالت طبیعی نیاز دارد. بخشی از این نیاز از طریق شیر به نوزاد خواهد رسید.
از دیگر علل بروز هیپوکلسمی در نوزادان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمبود سطح اکسیژن خون در هنگام زایمان
- نوزاد کم وزن
- دیابت مادر
- تغذیه نوزاد با شیر خشک یا شیر گاو با فسفات بیش از اندازه
- عفونت های خاص
- کمبود منیزیم
- نوزاد مبتلا به نارسایی کلیوی
- استرس مادر
- سندرم دی جورج
علائم هیپوکلسمی در نوزاد
قابل ذکر است نوزاد به علت نداشتن تحرک، علائمی مشابه علائم معمول بروز نمی دهد ولی چند علامت مهم و اصلی بروز عارضه هیپوکلسمی در نوزادان عبارت است از:
- کم خوابی یا بی خوابی نوزاد
- انقباض عضلانی و بی قراری
- تب و لرز شدید و بی حالی
- حرکات سریع در اندام های مختلف بدن نوزاد
- کاهش ضربان قلب
- تشنج در موارد حاد کمبود کلسیم
- کند شدن حرکات زبان و لب نوزاد هنگام شیر خوردن
- کاهش فشار خون نوزاد
کدام نوزادان بیشتر در معرض هیپوکلسمی هستند؟
هیپوکلسمی در نوزادانی که نارس باشند یا وزن کمی هنگام تولد دارند، شایع تر است. به این علت که غدد پاراتیروئید آنها کمتر بالغ می باشد. همچنین نوزادی که پیش از تولد رشد جنینی کندتری از حد طبیعی داشته ممکن است بیشتر به هیپوکلسمی شدید مبتلا شود.
به این دلیل که کلسیم کمتری از جفت عبور کرده است. در ضمن هیپوکلسمی می تواند در نوزادانی که با زایمان سختی متولد شده اند نیز روی دهد. یا در نوزادی که مادرش به دیابت مبتلا است هم بروز می کند.
روش های درمان هیپوکلسمی در نوازد
یکی از روش های درمان هیپوکلسمی در نوازد قرار دادن او در معرض تابش نور خورشید بوده با این کار روند جذب ویتامین دی در بدن نوزاد افزایش یافته و جذب کلسیم بیشتری را به دنبال خواهد داشت. ضمنا این کار به استحکام استخوان ها در بدن نوزاد هم کمک فراوانی می کند.
همچنین در این شرایط نوزاد باید تنها با شیر مادر خود تغذیه شود، زیرا شیر گاو یا مکمل های شیر خشک فاقد کلسیم کافی برای رفع نیاز نوزاد به کلسیم هستند. به همین خاطر، پزشکان متخصص اطفال عقیده دارند که یکی از بهترین روش های غلبه بر کمبود کلسیم در نوزادان تغذیه آن ها تنها با شیر مادر است.
البته به خاطر داشته باشید که مراجعه به پزشک متخصص اولین راهکار در حل این مشکل خواهد بود. به طور کلی اگر کمبود کلسیم بدون علائم باشد بدون درمان معمولا بهبود می یابد. هیپوکلسمی اغلب در مدت چند روز از بین می رود.
میزان کلسیم مورد نیاز نوزاد
قابل ذکر است که میزان کلسیم بر حسب میلی گرم مورد اندازه گیری قرار می گیرد. انسان در مراحل مختلف زندگی به میزان متفاوتی از کلسیم نیاز دارد. بهتر است کودکان کلسیم را بیشتر از غذا دریافت نمایند. و در صوت نبود این شرایط پزشک ممکن است مکمل کلسیم را تجویز نماید. به طور کلی میزان کلسیم مورد نیاز نوزادان به قرار زیر است:
- نوزادان کمتر از ۶ ماه به ۲۰۰ میلی گرم کلسیم روزانه نیاز دارند.
- نوزادان ۶ تا ۱۱ ماهه به ۲۶۰ میلی گرم کلسیم روزانه نیاز دارند.
مجددا تاکید می شود تنها شیری که نوزاد باید مصرف داشته باشد شیر مادر یا شیر خشک است. نوزاد کمتر از یک سال با شیر گاو، شیر بز یا شیر خشک خانگی تغذیه نشود.
در پایان این مطلب از همراهی شما سپاسگزاریم و امیدواریم مورد رضایت شما قرار گرفته باشد. همچنین پیشنهاد می شود در صورت تمایل برای آشنایی با میزان تاثیر شیر مادر برای نوزاد و میزان خواب نوزاد روی لینک ها کلیک و از این مقالات نیز بازدید نمایید.
منبع : آرگا
