تفاوتی نمی کند که کودک مبتلا به سرطان چه سنی داشته باشد. اطلاع از بیماری شوک بزرگی است که به روح او وارد می شود. البته هرچه سن کودک پایین تر و میزان اطلاع از بیماری کمتر باشد، واکنش های ملایم تری نشان خواهد داد. بسته به سن، شخصیت و پیشرفت بیماری در بدن کودک، واکنش های او می تواند متفاوت باشد. به طور معمول واکنش اغلب کودکان نسبت به این بیماری، ترکیبی از ترس، اضطراب، اندوه، ناراحتی و خشم خواهد بود. در حقیقت زندگی برای کودکان مبتلا به سرطان به طرز غیر قابل باوری تغییر می کند. آزمایش های مداوم، مراحل درمان، شیمی درمانی و بستری شدن در بیمارستان جزئی جدایی ناپذیر از زندگی این کودکان است. به همین خاطر نحوه رفتار با کودک سرطانی بسیار اهمیت دارد. چرا که این کودکان به توجه و دلسوزی بیشتری نیاز دارند.
به صورت کلی برای شخصی که با کودک سرطانی در ارتباط است، آگاهی از نحوه برخورد و رفتار با کودک سرطانی بسیار اهمیت دارد. در ادامه مطلب به نحوه رفتار با با کودک سرطانی اشاره خواهیم کرد.
نحوه صحیح رفتار والدین با کودک سرطانی
از آن جایی که سرطان در کودکان در سنین پایین اتفاق می افتد، حوزه سلامت روان اهمیت خاصی را برای سلامت کودکان سرطانی قائل است. به همین خاطر آمادگی والدین به دلیل این که مسئولیت مستقیمی در خصوص این کودکان دارند، بسیار حائز اهمیت است. بدیهی است که اطلاعات والدین در برخورد با این بیماری، حفظ روحیه کودک و نحوه رفتار با کودک سرطانی، تأثیر زیادی در بهبود روند بیماری دارد.
در حقیقت زمانی که والدین متوجه بیماری فرزند خود می شوند، توجه بیشتری از خود نشان می دهند و با رفتارهایشان کودک را لوس می کنند. همین موضوع می تواند این فکر را در کودک ایجاد کند که وضعیت خانه غیر عادی است. از طرف دیگر حس حسادت را در فرزندان دیگر تقویت کرده و به دنبال آن باعث رفتارهای نامناسب و غیر معمول می شود. در این شرایط توصیه می شود که والدین رفتاری عادی با فرزند خود داشته باشند و همه توجه خود را به درمان معطوف کنند.
از طرف دیگر این موضوع باید برای اطرافیان کودک نیز روشن شود. توصیه می شود بعد از آگاه کردن کودک، او را به بازی، تحرک و انجام ورزش تشویق کنید. چرا که این کار علاوه بر بالا بردن روحیه کودک، او را از نظر جسمی آماده مراحل سخت درمان می کند. دادن جواب های درست به سؤالات کودک، مدیریت ارتباطات کودک با دوستانش، کنار آمدن و رفتار صبورانه در مقابل علائم احتمالی درمان و در نهایت کمک به طبیعی تر طی شدن دوران نقاهت از مهم ترین نکاتی است که والدین باید در رفتار با کودک سرطانی خود به آن توجه داشته باشند.
اطلاع دادن سرطان به کودکان کمتر از ۷ سال و بزرگ تر از ۷ سال
یکی از بزرگ ترین مشکلات والدین در مورد بیماری فرزندشان، نحوه اطلاع دادن بیماری به کودک است. در خصوص کودکان کمتر از ۷ سال بهتر است که خیلی وارد جزئیات نشوید. چرا که کودکان اطلاع چندانی در خصوص سرطان ندارند و باید به سنی برسند که درک درستی از مسئله مرگ و زندگی داشته باشند. به طور معمول کودکان کمتر از ۷ سال بیماری را نوعی اختلال غیر قابل بازگشت می دانند و احتمال دارد که با شنیدن خبر بیماری، اضطراب آن ها بالا رفته و درگیر مشکلات زیادی شوند. یادتان باشد که توضیحات اضافی به کودک فایده چندانی نداشته و کمکی به کودک نخواهد کرد.
این توضیحات نتیجه ای جز بالا بردن سطح اضطراب و استرس به همراه نخواهد داشت. به گفتن این که باید مراحلی را طی کرده و نیاز به مصرف قرص و تزریق آمپول خواهد بود، اکتفا کنید. هم چنین مهم است که به کودک خود امید بدهید که حال او به سرعت در حال بهبود و خوب شدن خواهد بود.
اما در مورد کودکان بزرگ تر از ۷ سال موضوع کمی متفاوت است. کودکان در این دوران به تناسب رشد تفکر و اطلاعاتی که به دست می آورند، قادر به درک محیط پیرامون خود هستند. نکته مهمی که خانواده ها باید به آن توجه داشته باشند این است که هرگز مقابل کودک پچ پچ و زمزمه نکنند و هیچ اشاره ای به مشکلات کودک در مقابل او نداشته باشند. چرا که کودکان در این سنین اطلاعات پیرامون خود را به خوبی متوجه می شوند و می دانند که شرایط بدی در حال وقوع است. بهترین کار این است که اطلاعاتی را در خصوص بیماری برای کودک خود بازگو کنید. اما یادتان باشد که گفتن همه اطلاعات به کودک ضرورتی ندارد.
صحبت با کودک در خصوص درمان بیماری سرطان
یادتان باشد که هر زمان در خصوص بیماری با فرزند خود صحبت می کنید، احتمالا او در خصوص ترس ها و مسئله مرگ با شما صحبت می کند. احتمالا سؤالات او در این زمینه کمی خطرناک هستند. اما سعی کنید خودتان را برای هر گونه سؤالی آماده کنید. پرهیز از بحث در خصوص مرگ، علاوه بر این که باعث ایجاد حس آرامش در کودک می شود، قدرت ابراز احساس ترس را از کودک می گیرد. نکته مهم این است که به بچه های بزرگ تر تأکید کنید که این بیماری قابل درمان بوده و تحقیقات در خصوص درمان و رسیدن به روش های بهتر هم چنان ادامه دارد. بسیاری از والدین از مطرح کردن حقیقت به کودک خود واهمه دارند. چرا که نگران این هستند که کودک آشفته و نگران شود.
به یاد داشته باشید که ناراحتی و عصبانیت کودک می تواند به نفع شما باشد. شما با بحث در خصوص بیماری و تلاش برای درمان آن، همه پیچیدگی های ذهنی کودک خود را از بین می برید و هر دو می توانید به روال عادی زندگی باز گردید. آگاهی کودک از بیماری، نه تنها به بهبود حال او کمک می کند، باعث موفقیت در روند فعالیت های پزشکی شده و مشارکت فعالانه کودک را در مسیر درمان به همراه دارد. در این شرایط والدین نگرانی در خصوص کتمان حقیقت ندارند و با وجود تمام غصه ها و نگرانی ها، راحت تر با بیماری کنار می آیند. در این میان ممکن است بچه های بزرگ تر در خصوص بیماری و مسیر آن مطالعاتی داشته باشند که توصیه می شود منابعی در این زمینه در اختیار آن ها قرار دهید.
صحبت با کودک در خصوص مرگ
در مورد کودکان کمتر از ۷ سال ضرورتی ندارد که در خصوص مرگ صحبت کنید. اما در مورد کودکان بالاتر می توانید نظر آن ها را جویا شوید که تمایل به شنیدن چنین موضوعاتی دارند یا نه. مهم این است که به کودک خود حق انتخاب بدهید. یادتان باشد که ما اختلاف فرهنگی زیادی با غرب داریم. در جوامع غربی از همان ابتدا کودک را در جریان در تمام مسائل قرار می دهند. به کودکان بیمار این حق را می دهند که از بیماری خود مطلع شده و در خصوص درمان آن اطلاعاتی کسب کنند. اما در فرهنگ ما به خاطر وابستگی عمیقی که میان افراد وجود دارد، بیان این مسائل از توان پدر و مادرها خارج است.
البته اشکالی هم ندارد که کودکان در خصوص بیماری شان آگاهی پیدا نکنند. زیرا گاهی اوقات آگاهی از حقیقت و کسب اطلاعات کمک خاصی به کودک نمی کند. به خصوص زمانی که مسیر درمان چندان مشخص نیست. در این میان اگر یک کودک مبتلا به سرطان امید خود را به زندگی از دست داده است، وظیفه والدین این است که با کودک خود صحبت کرده و حس خوبی را به او منتقل کنند. آن ها باید وقت بیشتری با فرزندشان سپری کرده و به او یادآوری کنند که چقدر دوستش دارند. این بهترین فرصت برای ساختن خاطرات خوب و ماندگار است.
یادآوری چند نکته در خصوص رفتار با کودک سرطانی
- هنگام درمان، توجه به دیگر فرزندانتان را فراموش نکنید.
- سعی کنید در هر شرایطی صبور باشید.
- به خدا توکل کنید و آرامش داشته باشید.
- در خصوص بیماری کودک با برادر یا خواهرش صادقانه صحبت کنید.
- به کودک بگویید که به خاطر انجام شیمی درمانی ظاهرش کمی تغییر خواهد کرد.
- بیماری سرطان را برای دوستانش توضیح دهید تا بدانند که این بیماری مسری نیست.
- به اقوام تان تأکید کنید که به هیچ عنوان به کودک ترحم نکنند و رفتارشان کاملا عادی باشد.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات سرطان خون در کودکان، بیماری کلیه در کودکان و بیماری های زبان در کودکان را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
