با پیوند زدن درخت انجیر می توانید از میوه های خوشمزه و سایه خنک آن برای سال های متمادی در حیاط منزل یا باغ خود بهره بگیرید. این درخت مناسب کاشت در نواحی گرمسیر و نیمه گرمسیر می باشد و برای رشد به تابستان گرم و زمستان ملایم نیاز دارد.
زمان مناسب پیوند زدن انجیر و مزایای آن
بیشتر باغبان ها و کشاورزان برای اهداف مختلفی به پیوند زدن درختان میوه اقدام می کنند. زمان پیوند هنگامی است که درخت در حال استراحت نیست یعنی شیره نباتی در آن جریان دارد. از لحاظ علمی هر موقعی از سال به جز دوره ای که گیاه در حال استراحت است و شیره نباتی در آن جریان ندارد برای پیوند زدن مناسب است.
در بین درختان میوه درخت انجیر نیز در صورت پیوند میوه های خوشمزه ای را به ثمر رسانده و سایه زیبایی را برای سال های متمادی در حیاط منزل یا باغ شما ایجاد می کند. از مهمترین فاکتورها برای پیوند زدن انجیر می توان به مناسب بودن شرایط محیطی و فیزیولوژیکی درخت اشاره کرد.
درخت انجیر برای کاشت در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری مناسب است. در حقیقت این درخت برای رشد و باردهی به تابستانی گرم و زمستانی ملایم نیاز دارد. برخی رقم های انجیر نسبت به سرما مقاوم تر بوده از این رو در هنگام خرید نهال انجیر رقمی که مناسب منطقه شما باشد را انتخاب کنید.
در ادامه پیرامون زمان پیوند زدن درخت انجیر و مزایای این کار صحبت می کنیم. پیوند این درخت می تواند روشی عالی برای تضمین بقا و رشد مداوم آن باشد. و یکی از مهمترین جنبه های رشد نهال انجیر، زمان پیوند آن است.
مزایای درخت انجیر پیوند زده شده
از طریق پیوند درختان میوه از جمله انجیر می توان ریشه های ضعیف درخت را قوی تر کرد. درختانی مانند بادام، سیب، گردو که با روش های دیگر قابل تکثیر نیستند توسط پیوند می توان آن ها را تولید کرد. فرم های خاصی از رشد را با عمل پیوند می تواند به دست آورد. می تواند چند رنگ گل یا چند نوع میوه بر روی یک پایه توسط پیوند ایجاد کرد.
همچنین با انجام پیوند می توان شاخه میوه دهنده را روی پایه دیگر قرار داده و از آن نیز میوه تولید کرد. منظور از پیوند این است که در آن تکه ای از یک گیاه را جدا و به گیاه دیگری متصل می کنند تا پس از پیوند گیاه واحدی تشکیل شود. بخشی که روی گیاه خاص پیوند زده شده با آن گیاه ادغام شده و توسط آن مواد مغذی اش را به دست می آورد.
به طور کلی برای بهبود ویژگی های گیاه توسط افزایش مقاومت آن و یا بهبود میوه ها یا تولید عمل پیوند صورت می گیرد. برای موفقیت پیوند باید کامبیوم هر دو گیاه با هم در تماس باشند. کامبیوم بخش درونی سبز رنگی است که در زیر پوست گیاه یافت می شود و یک لایه بسیار نازک از سلول است.
سلول های مسئول تشکیل بافت های عروقی در آن تولید شده که توسط آن شیره با مواد مغذی و آب گردش پیدا می کند. توسط تولید این بافت جدید ساخته شده از طریق کامبیوم، هر دو قطعه گیاه می توانند به هم جوش داده شوند. قابل ذکر است برای واریته پیوندی هم ضروری است که پایه ای سازگار داشته تا اتحاد موفق صورت گیرد.
از این رو پیوند بایستی بین گونه های متعلق به یک جنس انجام شود. با این وجود استثنائاتی هم هست که در آن ها گونه هایی از جنس های مختلف به هم پیوند زده شده اند. البته همواره مرتبط بوده اند. به طور مثال درخت گلابی به درخت به پیوند زده شده است. انواع پیوندها بر اساس روش اجرا متفاوت می باشد و برخی ممکن است برای گیاهان خاص بهتر از دیگران باشند.
انواع پیوند درخت انجیر
همانطور که اشاره شد پیوند زدن به معنی ترکیب دو گیاه روی یک گیاه است. روش پیوند زنی در سال های اخیر بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. عملیات پیوند زدن درختان میوه برای دستیابی به گونه باکیفیت صورت می گیرد. این کار به مهارت و تخصص کافی نیاز دارد.
پیوند به دو روش پیوند شاخه و جوانه قابل انجام است. بهترین زمان برای پیوند شاخه هنگام خواب درخت است و برای پیوند جوانه از اواخر خرداد تا انتهای فصل تابستان مناسب است. از اشکال مختلف پیوند جوانه عبارت است از:
- پیوند وصله ای
- پیوند شکمی
- پیوند لوله ای
- پیوند قاشی
و از انواع پیوند شاخه انجیر عبارت است از:
- پیوند زبانه
- پیوند شکافی
- پیوند پلی
- پیوند مجاورتی
- پیوند نیمانیم
- پیوند تاجی
- پیوند اسکنه
در روش پیوند انتخاب رقم پایه و پیوندک و انجام درست این فرایند نقش مهمی در گیرایی پیوند خواهد داشت. ضمنا از نکات مهم برای گیرایی پیوند عبارت است از:
- محافظت صحیح از محل پیوند
- سازگاری پایه و پیوندک
- اجرای عملیات پیوند در زمان مناسب
فصل مناسب پیوند انجیر
- قابل ذکر است عواملی سبب محدود شدن زمان پیوند زدن درخت انجیر می شوند از جمله:
- هوای سرد زمستان و دمای کمتر از ۱۰ درجه مانع فعالیت سلول های طبقه مولده در پیوندک شده و جوش خوردن پیوند انجیر با مشکل روبرو می شود.
- وجود میزان زیادی شیره نباتی مانع ایجاد تماس بین پیوند و پایه و جوش خوردن آنها با هم می شود و در اصطلاح باغبانی، سبب خفه شدن پیوندک در شیره نباتی می شود.
- حرارت زیاد سبب تبخیر پیوندک شده و پیش از یکی شدن سلولهای طبقه مولده و رسیدن شیره نباتی کافی به پیوندک، گرما باعث از بین رفتن پیوندک می شود.
به طور کلی فصول بهار، تابستان و پاییز برای پیوند گیاهان مناسب است. در فصل بهار پس از بیدار شدن پایه و قبل از افزایش جریان شیره نباتی و یا سرمای ابتدای بهار که از فعالیت سلول های بخش هوایی گیاه ممانعت کند، پیوند درخت انجیر صورت گیرد. زمان مناسب دیگر برای این کار اواخر تابستان یا اوایل پاییز بر حسب نوع درخت که حرکت شیره نباتی تا حدودی کند شده و سرمای زمستان هنوز آغاز نشده پیوند انجام شود.
پیوند در فصل تابستان به علت گرمای زیاد هوا و فشار وارد شدن به ریشه و درخت توصیه نمی شود. هر زمان که اثرات گرمای تابستان قابل جلوگیری باشد یا گرمای هوای محیط بالا نیست می توان در فصل تابستان هم اقدام به پیوند درخت انجیر نمود. دقت کنید که هنگام پیوند پایه ها، چه انتهای خرداد و چه شهریور پایه ها باید به آسانی پوست بدهند.
به عبارتی بتوان پوست آن ها را به سادگی از پایه جدا نمود. بهترین آزمایش برای بررسی آمادگی پایه ها و اجرای پیوند، آزمایش پوست دادن پایه ها می باشد. برای بررسی این کار در چند پایه با چاقو شیارهایی را ایجاد نموده و اگر بعد از ایجاد شیار پوست به خوبی از پایه جدا شد، زمان پیوند درخت انجیر خواهد بود. وگرنه باید پایه ها با آبیاری و کوددهی برای پیوند زنی آماده شوند.
معمولا در بیشتر نهالستان ها پیوند پاییزه یا خواب رایج بوده به این علت که اولا اکثر پایه ها در انتهای تابستان آماده پیوند زنی می شوند و دیگر این که چون در پیوند بهار در طی تابستان شاخه های تولید شده از رشد جوانه پیوندک چندان قوی نیستند و به اندازه کافی مواد غذایی ذخیره ندارند، به این ترتیب در زمستان دچار سرمازدگی می شوند. پیوند درخت انجیر کار ساده ای است ولی اگر به درستی صورت نگیرد سبب مرگ درخت می گردد.
به طور کلی فرایند پیوند ممکن است برای درخت انجیر استرس زا باشد و اگر درست انجام نشود سبب شوک پیوندی شده که با مرگ درخت همراه است. بهترین زمان برای این کار فصل خواب آن است که معمولا اواخر پاییز یا ابتدای بهار بوده که درخت برگ ها را از دست داده و رشد فعال ندارد.
پیوند نهال انجیر در اواخر پاییز
اواخر پاییز تایم خوبی برای پیوند زدن درخت انجیر می باشد. چرا که درخت خواب بوده و خاک هنوز گرم است. به این ترتیب رشد ریشه تشویق می شود. همچنین هوا خنک تر بوده و درخت کمتر با تعریق آب خود را از دست می دهد که خطر شوک پیوند کاسته می شود. کاست درخت در این زمان به درخت فرصت کافی داده قبل از شروع زمستان ریشه را تثبیت نماید.
البته این کار باید قبل از نخستین یخبندان صورت گیرد. هوای سرد به ریشه های درخت آسیب زده و سبب مرگ آن می شود. بعد از پیوند آبیاری منظم برای مرطوب ماندن خاک الزامی است. این کار رشد ریشه را تشویق کرده و کمک می کند پیش از آغاز زمستان ریشه را تثبیت نماید.
ویژگی های پایه خوب برای پیوند انجیر
از ویژگی های یک پایه خوب برای انجام پیوند انجیر عبارت است از:
- رشد خوب
- مقاومت به املاح آب و خاک
- مقاومت به تنش خشکی
- مقاومت نسبت به آفات
- سازگاری با پیوندک
- صاف بودن ساقه
- قوی بودن بافت پایه
روش های مراقبت از نهال پیوندی انجیر
در راستای پیوند درخت انجیر از روش های زیر برای مراقبت از آن بهره بگیرید:
- پس از انجام پیوند انجیر تا قبل از خزان معمول نهال ها، مرتبا آبیاری شوند.
- در بربر آفتاب برای نهال های انجیر سایبان ایجاد کنید.
- در برابر سرما از درخت های با پوشش های سبک محفاظت کنید.
- قسمتی از پایه که بالاتر از پیوندک است، در پیوندهای جانبی قطع شود.
- از یک تکیه گاه، جهت جلوگیری از شکستن پیوندک استفاده کنید.
- جوانه هایی که در زیر پیوندک شروع به رشد کرده، را حذف کنید.
- بالای پیوند را بعد از موفقیت در پیوند جوانه قطع نمایید.
در صورت تمایل برای آشنایی با پیوند زدن درخت پسته و اصول کاشت درخت پیوندی روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
