دسته ها
پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

عوامل تصمیم گیری بد و نکات کسب مهارت جهت تصمیم گیری خوب

  • حکیمه فهیمی
  • ۹ بهمن ۱۴۰۱
  • ۰

انسان ها در طول زندگی بارها بایستی تصمیمات مختلفی بگیرند که برخی مواقع عواملی سبب شده تصمیمات اشتباه و بدی اتخاذ کنند. در این مطلب به عوامل تصمیم گیری بد می پردازیم.

برخی مواقع تصمیماتی که در زندگی گرفته می شود؛ نتیجه بسیار خوبی به همراه دارد و برخی اوقات تصمیمی که می گیریم، نتیجه خوبی نداشته و خودمان را بابت آن سرزنش می کنیم. در ادامه مطلب قصد داریم شما را با عوامل تصمیم گیری بد آشنا نماییم.

آشنایی با ۷ مورد از عوامل تصمیم گیری بد

در یک روز معمولی ممکن است چندین بار تصمیم گیری انجام دهید. به عبارتی در طی روز تصمیمات کوچک و بزرگ زیادی می گیرد که برخی مواقع این تصمیم ها خیلی خوب از آب در آمده و برخی اوقات به علت تصمیم گیری اشتباه نتیجه خوبی به دست نیاورده و خود را از بابت آن سرزنش می کنیم.

     

به عقیده روانشناسان تعداد این تصمیم گیری ها بیش از آن چیزی است که تصور می کنید. ولی آیا با قوانین تصمیم گیری درست آشنا هستید؟ یا چه فاکتورهایی سبب تصمیم گیری اشتباه و بد می شوند؟ در این مطلب قصد داریم به ۸ مورد از عوامل تصمیم گیری بد اشاره نماییم.

۱. بیش از حد خوش بین بودن

برخی افراد نسبت به محیط اطراف شان بیش از حد خوش بین بوده و از این رو در بعضی تصمیم گیری ها با مشکل مواجه می شوند. به عبارتی افراد دارای نوعی خوش بینی ذاتی می باشند که سبب تصمیم گیری اشتباه و بد می شود. هنگامی که به فرد گفته می شود شاید اتفاقی کمتر از حد انتظارش روی دهد، تمایل داشته تخمین های خود را بر اساس اطلاعات جدید تنظیم نماید و هنگامی که ریسک وقوع اتفاق بد خیلی بیش از حد تصورشان است، میل دارند اطلاعات جدید را نادیده بگیرند.

به طور مثال فردی تخمین می زند که احتمال مرگ ناشی از سیگار کشیدن تنها ۵ درصد است و بعد به وی بگویند میزان واقعی این خطر ۳۰ درصد است، وی اطلاعات جدید را نادیده گرفته و به برآورد اولیه پایبند می ماند. برخی از این دیدگاه بیش از اندازه خوش بینانه، به این موضوع بر می گردد که تصور می کنیم اتفاقات بد فقط برای دیگران روی می دهد.

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس

هنگامی که افراد متوجه می شوند برای شخص دیگری اتفاقی ناگوار و غم انگیز رخ داده به دنبال این هستند که دریابند فرد چه کاری انجام داده که این اتفاق برایش روی داده است. این میل به سرزنش قربانی، مانع پذیرش این واقعیت است که ممکن است خودشان هم به اندازه دیگران مستعد اتفاقات ناخوشایند باشند.

پژوهشگری که به این نتایج رسید، این موضوع را سوگیری خوش بینی نامیده است. بر اساس این سوگیری، هنگامی که فرد درباره توانایی ها و آینده نگری خود خیلی خوش بین باشد، احتمال زیادی وجود دارد که تصور نماید تصمیم هایش بهترین تصمیمات هستند.

۲. میانبرهای ذهنی

عوامل متعددی بر تصمیم گیری نادرست و بد ما تاثیر دارند. یکی از این عوامل، میانبرهای ذهنی هستند. اگر فرد مجبور باشد برای هر بار تصمیم گیری به تمام سناریوها فکر کند، احتمالا در طول روز از انجام خیلی کارها باز می ماند. مغز جهت تصمیم گیری سریع، به برخی میانبر شناختی به اسم هیوریستیک اتکا دارد.

هیوریستیک ها قوانین ذهنی یا میانبرهایی می باشند که به فرد اجازه قضاوت خیلی سریع و دقیق را می دهند. با این وجود گاهی این میانبرها منجر به تفکر گنگ و تصمیمات نادرست می شوند. به طور مثال می توان به سوگیری شناختی در تصمیم گیری اشاره کرد.

در اکثر موقعیت ها، افراد به اولین اطلاعات در دسترس اتکا نموده و از آن جهت برآورد نهایی بهره می گیرند. مثلا اگر فرد در حال خرید خانه است و می داند خانه های محله مدنظر؛ معمولا با چه محدوده قیمتی به فروش می رسد احتمالا از این رقم جهت مذاکره درباره قیمت خرید خانه منتخبش استفاده می کند.

می توان با ارائه طیف وسیعی از تخمین های مکرر به سوگیری شناختی یا لنگر انداختن (اتکا به اولین اطلاعات در دسترس برای تصمیم گیری) مبارزه نمود. از این رو اگر می خواهید خودروی جدیدی خریداری نمایید به جای تمرکز بر میانگین قیمت یک ماشین خاص، طیف گسترده ای از قیمت های معقول را در نظر داشته باشید.

۳. مقایسه نادرست

یکی از ابزارهای افراد موقع تصمیم گیری، مقایسه کردن می باشد. به طور مثال در جریان انتخاب کالایی با مقایسه قیمت های مختلف آن کالا می توان بهترین تصمیم را اتخاذ کرد. ولی اگر مقایسه نادرست باشد یا گزینه های با هم همسو نباشند، نتیجه آن یک تصمیم گیری بد خواهد شد.

مثلا اگر با یک ربع رانندگی و پیمایش مسیری بیشتر، یک کالای دو میلیون تومانی را ۵۰۰ هزار تومان ارزان تر خرید، احتمالا این کار را انجام داد ولی اگر قرار باشد برای یک کالای ۳۰۰ میلیون تومانی با ۵۰۰ هزار تومان تخفیف این مسیر را بپیمایید، آیا باز هم این کار را انجام می دهید؟ احتمالا با این که در هر دو مثال مبلغ یکسانی تخفیف وجود دارد، تمایل کمتری برای پیمودن این مسیر برای مثال دوم وجود داشته باشد.

این مثال ها نشانگر مقایسه اشتباه و نادرست می باشند. زیرا شما میزان صرفه جویی را با میزان پرداختی مقایسه می کنید. ۵۰۰ هزار تومان در مقایسه با دو میلیون تومان خیلی بیشتر به نظر می رسد تا در مقایسه با ۳۰۰ میلیون، در حالی که مبلغ یکسان می باشد.

به طور مثال افراد موقع تصمیم گیری، بدون فکر منطقی به گزینه های مختلف، مقایسات سریعی انجام می دهند. برای پیشگیری از این تصمیم گیری های نادرست، گاهی اتکا بر بررسی متفکرانه و منطق گزینه ها از اتکا بر واکنش لحظه ای اهمیت بیشتری دارد.

۴. خستگی از تصمیم گرفتن

بیشتر تصمیماتی که در طی روز اتخاذ می شود، استرس زا بوده و این موضوع منجر به خسته شدن از تصمیم گیری می شود. این خستگی فرد را به سوی انتخاب تصادفی سوق داده و یا سبب می شود هنگامی که قرار است تصمیمی بگیرد، به دیگران اجازه انتخاب بدهد.

۵. انجام چندین کار به طور همزمان

ممکن است فردی بخواهد چندین کار را به طور همزمان انجام دهد و این موضوع سبب خطاهای شناختی و تصمیم گیری بد برایش می شود.

۶. تفکر خودکار

برخی مواقع افراد بدون این که فکر کنند، خیلی سریع وارد عمل می شوند. به ویژه هنگام انجام کارهای روتین. این تفکر خودکار می تواند در زمان و منابع شناختی صرفه جویی نماید ولی برخی اوقات منجر به اتخاذ انتخاب های اشتباه می شود.

۷. تجربیات قبلی

یکی از عوامل دیگری که بر تصمیم گیری بد تاثیر می گذارند تکیه بر تجربیات قبلی می باشد. ممکن است فرد بر اساس مواردی تصمیم بگیرد که در گذشته موثر واقع شده است در حالی که ممکن است در حال حاضر این نوع تصمیم گیری نتیجه خوبی به دنبال نداشته باشد.

نکات مهم جهت افزایش مهارت تصمیم گیری خوب

اگر تمایل دارید در راستای تصمیم گیری مهارت کافی پیدا کنید می توانید نکات زیر را هم در نظر بگیرید:

  • اولویت بندی تصمیم های مهم:

این کار از خستگی تصمیم گیری جلوگیری نموده و منابع شناختی لازم جهت بهترین انتخاب را در اختیار شما می گذارد.

  • در نظر گرفتن همه گزینه ها:

اگرچه این مورد زمان بیشتری نیاز دارد ولی در نظر گرفتن همه گزینه می تواند در راستای تصمیم گیری خوب به شما کمک شایانی نماید.

  • حذف عوامل حواس پرتی:

اگر دائما عوامل مختلفی حواس شما را پرت می کند، زمان و توجه کمتری برای تمرکز بر اطلاعات و گزینه های در دسترس خواهید داشت. با حذف این عوامل، قدم مهمی برای تصمیم گیری خوب و درست بر می دارید.

  • مشورت با دیگران:

مشورت با دیگران یک راه خوب جهت به دست آوردن نظرات و دیدگاه های مختلف می باشد.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *