فتق دیسک، که به آن “دیسک کمر” نیز گویند، وضعیتی است که میتواند در هر نقطه از ستون فقرات رخ دهد، اما اغلب در قسمت پایین کمر رخ میدهد. دیسک کمر گاهی اوقات دیسک برآمده، بیرون زده یا پاره شده نیز نامیده میشود. این عارضه، یکی از شایعترین علل کمردرد و همچنین درد ساق پا یا سیاتیک است که حدود ۶۰ الی ۸۰ درصد افراد در مقطعی از زندگی خود آن را تجربه کردهاند.
اگرچه فتق دیسک میتواند بسیار دردناک باشد، اما اکثر افراد تنها با چند هفته یا چند ماه درمان، احساس بسیار بهتری پیدا میکنند. با این حال اکنون بسیاری برای درمان دیسک کمر خود به طب سنتی روی آوردهاند. شما در این مقاله متوجه خواهید شد که آیا طب سنتی به درمان این بیماری کمک میکند یا خیر.
علائم دیسک کمر
هنگامی که دیسک فتق میکند و به دیسک کمر مبتلا میشوید، درد ناشی از آن میتواند تیز و شدید باشد. بسته به اینکه کدام دیسک درگیر باشد، ممکن است کمردرد یا درد سیاتیک در ساق پا، پا یا ناحیه باسن وجود داشته باشد. این درد یا بیحسی، ناشی از التهاب ناحیه عصبی است که با اکستروژن مرکز دیسک فشرده میشود.
- فتق دیسک کمر (در ناحیه کمر) بیشتر از کمر، باعث ایجاد درد در پا میشود. معمولاً درد فقط در یک طرف بدن است. این درد تابشی، ناشی از فشردگی عصب سیاتیک میتواند تیز، سوزان و بسیار شدید باشد.
- فتق دیسک کمر نیز میتواند باعث درد در ناحیه کمر یا باسن شود. این درد ممکن است از نوع نبض دار یا مانند اسپاسم باشد. ممکن است با اعمال سرما یا گرما در ناحیه بهتر شود. درد معمولاً پس از مدتی نشستن یا قوز کردن یا خم شدن از ناحیه کمر بدتر میشود.
- احساسی در باسن، لگن، ساق پا و پا که بیشتر شبیه گزگز یا بیحسی است تا درد شدید.
- “افتادگی مچ پا” زمانی رخ میدهد که فشرده شدن عصب، برداشتن کامل پا را هنگام راه رفتن دشوار میکند، به طوری که انگشتان پا روی زمین میکشند.
نوع درد ناشی از فتق دیسک که میتواند کاملا ناگهانی و شدید ایجاد شود. خوشبختانه درد ناشی از اکثر دیسکهای کمر ستون فقرات در مدت زمان کوتاهی بدون جراحی برطرف میشود.
طب سنتی در درمان دیسک کمر
انواع مختلفی از درمانها مانند فیزیوتراپی، دارو درمانی، جراحی و لیزر دیسک کمر وجود دارند که میتواند این عارضه را درمان کنند. با این حال، برخی از مردم طب سنتی را انتخاب میکنند، نوعی از پزشکی که در طب مدرن استفاده نمیشود. در اینجا چند راهکار درمانی طب سنتی برای درمان دیسک کمر آورده شده است.
طب سوزنی
طب باستانی چینی معتقد است که انرژی به نام “چی” از طریق مسیرهایی در بدن به نام “مریدین” جریان مییابد. هنگامی که این جریان انرژی مسدود شود، درد ممکن است رخ دهد. این درمان، شامل وارد کردن سوزنهای نازک به نقاطی از بدن است که جریان انرژی را آزاد کرده و در نتیجه درد را از بین میبرد. برخی مطالعات نشان میدهند که طب سوزنی میتواند در درمان کمر درد مفید باشد. با این حال، دانشمندان در برخی از مطالعات ثابت دادکردهاند که طب سوزنی پلاسبو، که در آن سوزنها در نقاط غیر طب سوزنی وارد میشوند، به اندازه طب سوزنی واقعی موثر است. این ممکن است به دلیل پاسخ بدن به وارد کردن سوزنها باشد. بدین صورت که، اندورفین، مسکن طبیعی بدن، در طی وارد کردن سوزن در طب سوزنی آزاد میشوند که میتواند باعث تسکین درد شود. خطرات مرتبط با طب سوزنی کم است، بنابراین اگر طب مدرن برای شما کارساز نبوده است، برخی از پزشکان ممکن است انجام طب سوزنی را توصیه کنند.
طب فشاری
مشابه طب سوزنی، طب فشاری یک شکل چینی باستانی از درمان بدن است. این روش بر همان اصول طب سوزنی بنا شده، به جز فشار وارده (نه سوزن) به نقاط خاصی از بدن. پزشکان طب فشاری با استفاده از دستها، بازوها و حتی پاهای خود فشاری به بدن وارد میکنند تا نقاط طب سوزنی را تحریک کنند. اگرچه پزشکان طب غربی ممکن است به نظریه پشت طب فشاری اعتقاد نداشته باشند، اما برای برخی از بیماران موثر است. دانشمندان این روش را به کاهش تنش ناشی از دستکاری فیزیکی عضلات، ترشح اندورفین یا بهبود گردش خون، شبیه به ماساژ، نسبت میدهند.
یوگا
مانند طب سوزنی و طب فشاری، یوگا نیز یک تمرین باستانی است که هزاران سال است که قدمت دارد. یوگا شامل جریان در حالات فیزیکی برای آرام کردن ذهن و تقویت بدن است. همچنین میتواند برای کمردرد مفید باشد زیرا ماهیچههای کمر را تقویت میکند، انعطاف پذیری و سلامت عاطفی را بهبود میبخشد، که میتواند برای فردی که با درد مزمن زندگی میکند مفید باشد. با این حال، برخی از حرکات یوگا ممکن است فتق دیسک را تشدید کند و باید از آنها اجتناب شود. یک متخصص پزشکی میتواند به شما بگوید که آیا یوگا انتخاب مناسبی برای درمان دیسک کمر شما است یا خیر.
مکملهای طبیعی برای دیسک کمر
در اینجا چند مکمل طبیعی وجود دارد که میتواند به کاهش درد ناشی از دیسک کمر کمک کند:
- زردچوبه: زردچوبه حاوی کورکومین است، عنصر کلیدی که میتواند به کاهش التهاب کمک کند. برای اینکه زردچوبه به عنوان مکمل یا غذا موثر باشد – و نه اینکه به سادگی متابولیزه و دفع شود – زردچوبه باید با روغنهای چرب مانند آووکادو یا روغن زیتون و فلفل سیاه که اکثر مکملها حاوی آن هستند، جذب شود.
- آب گیلاس: آنتوسیانین، هم رنگ قرمز و هم فواید ضدالتهابی را در گیلاس و سایر میوهها و سبزیجات قرمز رنگ فراهم میکند. بسیاری از بیمارانی که میگویند آب گیلاس به تسکین دردشان کمک میکند روزانه یک لیوان از آن مینوشند، اما شما میتوانید روزانه یک مشت گیلاس بخورید یا مکملهای حاوی عصاره آب گیلاس مصرف کنید؛ چراکه گیلاس سرشار از آنتوسیانین است. با این حال، به دلیل قند بالایی که دارد معمولاً به بیماران دیابتی توصیه نمیشود.
- اسیدهای چرب امگا ۳ (روغن ماهی): بسیاری از مطالعات، اثربخشی و ایمنی مکملهای امگا ۳ را برای چندین بیماری التهابی، از جمله درمان دیسک کمر، ارزیابی کردهاند.
- کلاژن: مزایای کلاژن برای حفظ خاصیت کشسانی پوست، پروتئینی متشکل از اسیدهای آمینه، مدتهاست که ثابت شده است. تحقیقات کمتری برای فواید ضدالتهابی آن وجود دارد: برخی از مطالعات نشان میدهند که میتواند درد مفاصل را بهبود بخشد، در حالی که برخی دیگر نشان میدهند که میتواند درد عضلانی را کاهش دهد اما التهاب را کاهش نمیدهد. کلاژن همچنین ممکن است بتواند به کاهش درد دیسک کمر کمک کند. با این حال تحقیقات کافی برای تأیید این گفته وجود ندارد.
ماساژ
هنگامی که ماساژ به طور منظم دریافت شود، میتواند باعث تسکین کمردرد مزمن شود. ماساژ شامل نوازش، ورز دادن و دستکاری بافتهای کمر شما است. این حرکات باعث افزایش جریان خون میشود که اکسیژن و مواد مغذی بیشتری را به ماهیچهها میرساند. جریان خون ایجاد شده همچنین مواد زائد دفعی را از بدن دفع میکند. در حالی که ماساژ درمانی، روشی اثبات شده برای دیسک کمر نیست، اما به طور کلی بیخطر و بدون عوارض است. با این حال، اگر از پوکی استخوان، ترومبوز ورید عمقی، عفونتهای پوستی، زخمهای باز یا آرتریت در ناحیه یا نزدیک ناحیهای که باید ماساژ دهید رنج میبرید، ماساژ ممکن است برای شما مناسب نباشد. بیش از ۱۰۰ نوع تکنیک ماساژ وجود دارد. به عنوان مثال، ماساژ سوئدی از ضربات طولانی برای تاثیر بر لایههای سطحی عضلات استفاده میکند. در مقابل، ماساژ بافت عمیق از فشار مستقیم و ضربات آهسته برای تسکین لایههای عمیق ماهیچهها و تسکین تنش مزمن عضلانی استفاده میکند. ماساژدرمانگر شما تصمیم خواهد گرفت که کدام ماساژ خاص به بهترین وجه درد شما را کاهش میدهد.
درمانهای کایروپراکتیک
درمانهای کایروپراکتیک شامل دستکاری فیزیکی نیز میشود، اما به جای عضلات، پزشک روی تراز کردن ستون فقرات تمرکز میکند. این نوع درمان برای همه بیماران مناسب نیست و به طور بالقوه میتواند دیسک کمر را در برخی افراد تشدید کند. اگر پزشک شما درمان کایروپراکتیک را توصیه کند، چند تکنیک رایج وجود دارد که درمانگر شما از آن استفاده خواهد کرد.
آیا برای درمان دیسک کمر خود باید از طب سنتی استفاده کنم؟
هنگامی که تصمیم بر استفاده از هر نوع درمانی را دارید، در ابتدا به پزشک خود اطلاع دهید که آیا به غیر از درد ناشی از دیسک کمر، بیماری دیگری نیز دارید یا خیر. همچنین مهم است که توجه داشته باشید که این درمانها زمانی موثرتر هستند که به عنوان درمانهای مکمل (یعنی ترکیب با طب سنتی) استفاده شوند. عوارض جانبی طب سنتی میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. بنابراین هرگز هیچ گونه درمانی را از افرادی که در زمینه دیسک کمر تخصص ندارند نپذیرید.
منبع : مقالات سایت دکتر ناصح یوسفی و دکتر کتایون مرادی