واریکوسلکتومی نوعی جراحی برای درمان واریکوسل یا واریس بیضه است که در آن رگ‌های کیسه بیضه (که پامینیفرم پلکسوس نامیده می‌شوند) به طور غیرطبیعی بزرگ می‌شوند، می‌باشد. معمولاً زمانی این جراحی انجام می‌شود که تورم رگ‌ها باعث درد مزمن یا ناباروری مرد شود. اگرچه در تسکین درد بیضه مؤثر است، اما در مورد اینکه جراحی واریکوسل در بازیابی توانایی باروری مرد چقدر می‌تواند مؤثر باشد اختلاف نظراتی وجود دارد.
جراحی واریکوسل چیست؟
جراحی واریکوسل که واریکوسلکتومی نیز نامیده می‌شود، سه روش مختلف جراحی دارد که معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شوند. هم پسران و هم مردان ممکن است کاندید این درمان باشند. هدف هر یک از انواع این جراحی‌ها بازگرداندن جریان خون طبیعی به بیضه‌ها به واسطه‌ی بریدن یا مسدود کردن این رگ‌های بزرگ شده است. با بازگشت جریان خون طبیعی به این ناحیه، قسمت‌های اطراف بیضه نیز در انتقال تستوسترون و تولید هورمون فعال‌تر می‌شوند. روش‌های جراحی عبارتند از:
- واریکوسلکتومی میکروسرجیکال: جراحی بازی است که از طریق برشی در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران به ناحیه‌ی دچار مشکل دسترسی پیدا می‌کنند. وقتی که رگ‌های غیرطبیعی بسته یا گره زده می‌شوند جریان خون به سمت رگ‌های دیگر هدایت خواهد شد.
- واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی: عمل لاپاراسکوپی هم مانند واریکوسلکتومی میکروسرجیکال است و از طریق یک یا چندین برش کوچک در شکم به ناحیه‌ی دچار مشکل دسترسی پیدا می‌کنند.
- آمبولیزاسیون زیر پوستی: جراحی کم تهاجمی که در آن یک لوله‌ی باریک وارد رگی در گردن یا کشاله‌ی ران می‌شود تا به رگ‌های بیضه در شکم برسد. با استفاده از مواد شیمیایی یا فنرهای فلزی کوچک (کویل) رگ‌ها مسدود می‌شوند تا وظیفه‌ی انتقال خون را رگ‌ها سالم بر عهده بگیرند.
چه کسانی کاندید مناسبی برای این جراحی هستند؟
واریکوسل حدوداً در ۱۵% از مردان بالغ و ۲۰% پسران نوجوان رخ می‌دهد. معمولاً این مشکل باعث ناراحتی نشده و علائمی ندارد. اگر واریکوسل باعث درد و ناراحتی نشود، پزشک به منظور اجتناب از خطرات جراحی به شما خواهد گفت که آن را به حال خود رها کنید.
اغلب واریکوسل در سمت چپ کیسه‌ی بیضه (اسکروتوم) رخ می‌دهد. واریکوسل در سمت راست به احتمال زیاد به خاطر غده یا تومور است. اگر دچار واریکوسل در سمت راست شدید، پزشک جراحی واریکوسل (واریکوسلکتومی) را پیشنهاد خواهد داد و غده را نیز خارج خواهد کرد.
ناباروری یکی از عوارض متداول واریکوسل است. ممکن است در صورتی که بخواهید بچه‌دار شوید اما در باروری مشکل داشته باشید پزشک این عمل جراحی را توصیه کند. همچنین ممکن است در صورت ابتلا به هر یک از عوارض جانبی کمبود تولید تستوسترون، مانند اضافه وزن و کمبود میل جنسی نیز بخواهید تحت این عمل قرار گیرید.
این عمل چگونه انجام می‌شود؟
جراحی واریکوسل یا واریکوسلکتومی یک جراحی سرپایی است؛ همان روز می‌توانید به خانه بازگردید.
قبل از عمل:
- اگر دارو یا مکملی مصرف می‌کنید به متخصص اورولوژی خود اطلاع دهید. مصرف رقیق کننده‌های خون، مانند وارفارین (کومادین) یا آسپرین را قطع کنید تا خطر خونریزی در حین عمل کاهش یابد.
- از دستورات پزشک برای ناشتا بودن پیروی کنید. ممکن است لازم باشد ۸-۱۲ ساعت قبل از عمل چیزی نخورید و نیاشامید.
- از کسی بخواهید تا در زمان رفتن برای عمل و بازگشتن همراهتان باشد. بهتر است روز عمل مرخصی بگیرید.
وقتی که برای عمل حاضر می‌شوید:
- از شما خواسته می‌شود تا لباس‌هایتان را در بیاورید و گان بپوشید.
- روی تخت بیمارستانی دراز خواهید کشید و داروی بیهوشی عمومی از رگ به شما تزریق خواهد شد (IV) تا شما را در خواب نگه دارد.
- جراح سوند ادرار (کاتتر) را برای تخلیه‌ی ادرار در زمانی که بیهوش هستید قرار خواهد داد.
متداول‌ترین عمل، جراحی واریکوسل لاپاراسکوپی است. جراح این جراحی را با ایجاد چندین برش کوچک انجام خواهد داد و از لاپاراسکوپ، نور و دوربین استفاده خواهد کرد تا داخل بدن را ببیند. ممکن است جراحتان عمل باز انجام دهد که در آن برش بزرگی ایجاد می‌شود و جراح بدون استفاده از دوربین داخل بدن را می‌بیند.
برای انجام جراحی واریکوسلکتومی لاپاراسکوپی جراح:
- چند برش کوچک در پایین شکم ایجاد خواهد کرد.
- لاپاراسکوپ را از طریق یکی از این برش‌ها وارد بدن خواهد کرد که به وی اجازه خواهد تا داخل بدن را در صفحه نمایشی که تصاویر دوربین را نشان می‌دهد ببیند.
- گازی را داخل شکم می‌کند تا فضای بیشتری برای انجام عمل ایجاد شود.
- وسایل جراحی را از طریق برش‌های کوچک دیگر وارد بدن می‌کند.
- با استفاده از این وسایل هر رگی که باعث قطع جریان خون شده را خواهد برید.
- انتهای رگ بریده شده را با کمک گیره‌های کوچک مسدود کرده یا با کمک گرما می‌سوزاند.
- بعد از بستن رگ‌های بریده شده، وسایل و لاپاراسکوپ را خارج می‌کند.
دوران نقاهت این عمل چگونه است؟
جراحی حدود ۱-۲ ساعت طول می‌کشد. بعد از آن در اتاق ریکاوری می‌مانید تا بیدار شوید و به هوش بیایید. حدود ۱-۲ ساعت در ریکاوری می‌مانید و سپس پزشک شما را مرخص خواهد کرد.
در طول دوران نقاهت در خانه باید:
- هرگونه دارو و آنتی‌بیوتیکی را که پزشک تجویز کرده مصرف کنید.
- داروهای مسکن، مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین) مصرف کنید تا درد بعد از عمل را کنترل کنید.
- برای تمیز کردن جای برش‌ها از دستورات پزشکتان پیروی کنید.
- برای کاهش تورم روزی چند بار و هر بار به مدت ۱۰ دقیقه روی کیسه‌ی بیضه کیسه یخ قرار دهید.
از انجام فعالیت‌های زیر تا زمانی که پزشک بگوید که اجازه دارید آن‌ها را شروع کنید، خودداری کنید:
- تا ۲ هفته رابطه‌ی جنسی و آمیزش نداشته باشید.
- ورزش‌های سنگین انجام ندهید و اجسام سنگین‌تر از ۵ کیلو را بلند نکنید.
- از شنا کردن و حمام کردن یا به عبارتی فرو بردن کیسه‌ی بیضه در آب خودداری کنید.
- از رانندگی کردن یا کار با دستگاه‌ها خودداری کنید.
- در زمان مدفوع کردن به خودتان فشار نیاورید. از داروی مسهل استفاده کنید تا مدفوع کردن بعد از جراحی راحت‌تر باشد.
عوارض جانبی محتمل جراحی واریکوسل
همانند سایر عمل‌های جراحی، جراحی واریکوسل هم عوارض جانبی کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت محتملی دارد. معمولاً جراح در جلسه‌ی مشاوره عوارض احتمالی را برای بیمار توضیح خواهد داد. عوارض و خطرات جراحی واریکوسل شامل عفونت، درد مزمن بیضه، آسیب به شریانات، عود مجدد واریکوسل، تجمع خون در اطراف بیضه‌ها و… است.
آیا این عمل روی باروری تأثیر می‌گذارد؟
این عمل می‌تواند با بهبود جریان خون در کیسه‌ی بیضه که منجر به افزایش میزان اسپرم و تولید تستوسترون خواهد شد، باعث افزایش توانایی باروری شود. متخصص اورولوژی (اورولوژیست) آزمایش آنالیز منی را انجام خواهد داد تا ببیند توانایی باروری شما چقدر بهبود خواهد یافت. اغلب جراحی واریکوسلکتومی باعث بهبود ۶۰-۸۰ درصدی نتایج آنالیز منی خواهد شد. احتمال بچه‌دار شدن بعد از واریکوسلکتومی اغلب ۲۰-۶۰% افزایش می‌یابد.
منبع : آرگا
