التهاب تیروئید پس از زایمان یک بیماری نادر است که در آن غده ی تیروئید که در پایین گردن قرار دارد ملتهب شده و معمولا چند هفته تا چند ماه زمان می برد تا بهبود پیدا کند، در این مطلب قصد داریم شما را با همه آنچه که درباره این بیماری نادر لازم است بدانید آشنا کنیم.
التهاب تیروئید پس از زایمان
تشخیص این بیماری به دلیل اینکه علائمی شبیه به علائم افسردگی و استرس های بعد از زایمان دارد، دشوار می باشد. اکثر مادرانی که به این عارضه دچار می شوند عملکرد تیروئید آن ها در مدت ۱۲ ماه تا ۱۸ ماه پس از شروع علائم به حالت عادی برمی گردد، اما تعدادی از مادران نیز وارد مرحله دوم این عارضه می شوند و اگر از این مرحله عبور نکنند امکان دارد دچار کم کاری تیروئید دائم شوند، کم کاری تیروئید باعث می شود غده تیروئید نتواند برخی از هورمون های مهم را به اندازه کافی دریافت کند.
علت ابتلا به تیروئیدیت
علت تیروئیدیت پس از زایمان هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما وجه اشتراک بین اکثر مادرانی که مبتلا به این بیماری می شوند این است که در اوایل دوران بارداری و پس از زایمان غلظت بالایی از آنتی بادی های ضد تیروئید دارند و در نتیجه این نظریه وجود دارد که در مادرانی که مبتلا می شوند یک بیماری خود ایمنی تیروئید به صورت زمینه ای وجود دارد و پس از زایمان به علت نوسانات عملکرد سیستم ایمنی عود می کند.
اگرچه به تحقیقات بیشتری در این مورد نیاز است اما تعدادی از پزشکان بر این باورند که ارتباطی بین افسردگی پس از زایمان و تیروئیدیت پس از زایمان وجود دارد، بنابراین اگر مادری افسردگی بعد از زایمان داشته باشد پزشک او عملکرد غده تیروئید بیمار را نیز بررسی و معاینه خواهد کرد.
علاوه بر عوامل گفته شده، عوامل زیر می توانند در ابتلا به این بیماری موثر باشند:
- وجود یک بیماری خود ایمنی
- سابقه مشکلات تیروئید
- سابقه تیروئید پس از زایمان
- داشتن سابقه خانوادگی در زمینه مشکلات تیروئید
- داشتن غلظت بالای آنتی بادی های ضد تیروئید
علائم و نشانه های التهاب تیروئیدیت
مادران در طول دوره ای که به این بیماری مبتلا هستند ممکن است دو مرحله را تجربه کنند، آن ها در ابتدا دچار پرکاری تیروئید شده و سپس به کم کاری تیروئید مبتلا می شوند. لازم به ذکر است لزوما همه مادران هر دو مرحله را تجربه نخواهند کرد و ممکن است تعدادی فقط کم کاری و تعدادی فقط پرکاری تیروئید را تجربه کنند.
علائم پرکاری تیروئید
این علائم خفیف بوده و معمولا ۱ تا ۴ ماه پس از زایمان در مادر ظاهر شده و بین ۱ تا ۳ ماه ادامه پیدا می کند.
- اضطراب
- بی خوابی
- خستگی
- لرزش
- تحریک پذیری
- تپش قلب
- کاهش ناگهانی وزن
- حساسیت شدید به گرما
علائم کم کاری تیروئید
در مرحله دوم علائم خفیف کمک کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم در بیمار بروز می کند، این علائم ۴ تا ۸ ماه بعد از زایمان شروع می شود و ممکن است ۹ تا ۱۲ ماه ادامه داشته باشد.
- درد
- یبوست
- کمبود انرژی
- خشکی پوست
- مشکل در تمرکز
- حساسیت شدید به سرما
نحوه تشخیص بیماری تیروئیدیت
برای تشخیص این بیماری مادر باید به یک پزشک متخصص غدد یا پزشک عمومی مراجعه کند، اگر او علائم التهاب تیروئیدیت پس از زایمان را داشته باشد، پزشک عملکرد تیروئید مادر را با یک آزمایش خون بررسی می کند، در این آزمایش سطح هورمون محرک تیروئید و هورمون تیروکسین تیروئید سنجیده شده و در صورت دیده شدن عوامل خطرساز در ارتباط با ابتلا با این بیماری پزشک ممکن است دو نوبت دیگر یعنی سه ماه و شش ماه پس از زایمان مجددا عملکرد تیروئید مادر را کنترل نماید.
حتی ممکن است در صورت غیرطبیعی بودن جواب آزمایش تیروئید پزشک آزمایش های بیشتری را در یک تا دو هفته آینده توصیه نماید، علاوه بر همه این ها اگر بیمار مبتلا به تیروئیدیت باشد پزشک به صورت سالانه عملکرد غده تیروئید او را بررسی خواهد کرد تا از مبتلا نشدن او به کم کاری تیروئید مطمئن شود.
نکاتی درباره درمان بیماری تیروئید پس از زایمان
- درمان این بیماری به مرحله بیماری و شدت علائم بیمار بستگی زیادی دارد.
- بیمارانی که علائم پرکاری تیروئید دارند با داروهای کاهنده ضربان قلب تحت درمان قرار می گیرند تا تپش قلب و لرزش بدن آن ها کم شود و سپس میزان دارو تدریجی کم می شود.
- مرحله اول یعنی پرکاری تیروئید در خانم هایی که زایمان داشته اند بسیار خفیف بوده و موقت می باشد بنابراین از داروهای پرکاری تیروئید برای آن ها استفاده نمی شود.
- اگر بیمار دچار کم کاری تیروئید شده باشد و علائم زیادی نداشته باشد نیاز به درمان خاصی ندارد.
- ممکن است پزشک برای کم کاری تیروئید درمان جایگزینی با هورمون را تجویز نماید، این درمان ۶ ماه تا ۱۲ ماه ادامه دارد، پس از این دوره چند ماهه جایگزینی هورمون به تدریج قطع می شود و پزشک مجددا بررسی می نماید که آیا هنوز هم جایگزینی هورمون نیاز است یا خیر.
- بسیار حائز اهمیت است که پزشک جایگزینی هورمون را بعد از دوره درمان قطع نماید زیرا حدود ۸۰ درصد بیماران التهاب تیروئید پس از زایمان بعد از مدتی بهبود می یابند و عملکرد طبیعی تیروئید آن ها باز می گردد و به درمان طولانی مدت با هورمون نیاز ندارند.
همان طور که گفته شد این بیماری یک عارضه نادر بوده و در بسیاری از موارد بعد از مدتی بهبود پیدا می کند، اما با این وجود بهتر است با داشتن علائم گفته شده سریعا به پزشک مراجعه نمایید تا بیماری شما به کم کاری تیروئید دائم تبدیل نشود.
در پایان ضمن آشنایی با تغذیه مادر پس از زایمان و کاهش وزن پس از زایمان می توانید کلیک نمایید.
منبع : آرگا
