تکنیک طوفان فکری معکوس که به آن طوفان فکری منفی نیز می گویند، روشی است که از راهکارهای بد برای حل مشکلات استفاده می شود، در این روش راهکارهای منفی را برعکس کرده و تبدیل به راه حل هایی مفید و کارآمد و واقعی می کنند.
چگونگی ارایه ایده های خلاقانه با طوفان فکری معکوس
در ابتدا باید بدانید که طوفان فکری یک روش تفکر خلاق است، در این روش از طریق گفتگوهای گروهی افراد درباره یک مساله صحبت کرده و هر فرد ایده خود را بیان می کند، انواع ایده ها مطرح شده و افراد می توانند تفکرات خلاقانه یکدیگر را تشویق کنند.
اما تحقیقات نشان داده است که این روش به دلایل مختلفی مانند خستگی افراد گروه تفکر و … همیشه پاسخگو نبوده و نتیجه مثبت نخواهد داشت، از این رو روشی به نام طوفان فکری منفی ارایه شده است که معمولا موثرتر واقع می شود.
تعریف طوفان فکری معکوس
این روش یکی از از روش های طوفان فکری می باشد که به حل مشکلات کمک کرده و زمینه ساز توسعه ی ایده های خلاقانه می شود، ضمن این که این روش تکنیکی برای نزدیک شدن به مشکلاتی است که در ابتدا سخت و دشوار به نظر می آیند، به این روش طوفان فکری منفی نیز می گویند.
برای رسیدن به یک خروجی خلاق ایده و فرآیند نیز باید خلاقانه و مبتکرانه باشند، طوفان فکری منفی سعی دارد تا مساله را به شکلی کاملا برعکس حل نماید. این روش می کوشد تا طوری بر ذهن انسان اثر بگذارد که ایده ها و راه حل های بهتری ایجاد شود. در این روش به جای چگونگی حل یک مساله تمرکز بر روی این است که چه چیزی باعث بروز مشکلات می شود، در واقع طوفان فکری منفی چگونگی دستیابی به نتیجه مخالف را بیان می کند. این روش باعث می شود تیم تفکر مشکل را درک کرده و ایده هایی را برای حل آن مطرح کنند.
برای درک بهتر طوفان فکری معمول و طوفان فکری منفی به مثال زیر توجه فرمایید:
- طوفان فکری معمول می گوید چگونه می توان باعث افزایش رضایت مشتری شد.
- طوفان فکری منفی می گوید چگونه می توان خشم و نارضایتی مشتریان را برانگیخت.
زمان مناسب استفاده از طوفان فکری منفی
- زمانی که گروه در مورد چگونگی حل مشکل دچار تردید است.
- زمانی که افراد حاضر در یک گروه قادر به بیان ایده های خود نیستند.
- زمانی که افراد بخواهند ایده های ناب و جدید برای حل مشکلات پیدا کنند.
مزایا و معایب استفاده از این روش فکری
این روش تفکر گروهی نیز مانند هر راه و روش دیگری مزایا و معایبی دارد که در این قسمت عنوان می شوند:
مزایا
- یک روش سرگرم کننده برای رسیدن به ایده های ناب می باشد.
- پیدا کردن ایده های منفی راحت تر می باشد.
- مشکلات و چالش های پنهان با این روش نمایان می شود.
معایب
- انجام این روش نیازمند مدیریت بسیار قوی می باشد زیرا این روش امکان خارج شدن از مسیر را دارد.
- در زمان معکوس کردن ایده ها ممکن است مشکلاتی ایجاد شود.
- انجام این روش زمان زیادی نیاز دارد.
مراحل انجام و نتیجه گیری
- ابتدا مشکل را شناسایی کرده سپس آن را بر روی یک ورق بزرگ توصیف کنید تا همه اعضای گروه آن را با دقت بررسی کنند.
- در مرحله دوم مشکل را معکوس کنید، در این مرحله سوال چالش برانگیز نباید این باشد که چه چیزی مساله را حل می کند، بلکه همه اعضای گروه باید به این نتیجه برسند که چه عواملی می تواند مساله را بدتر و مشکل را بزرگ تر کند.
- در این مرحله باید تمامی ایده هایی که برای بدتر شدن مشکل توسط اعضای گروه ارایه شده است جمع آوری شود، ایده ها باید آزادانه بیان شوند و انتقاد نیز در این بخش جایی ندارد.
- در این مرحله از طوفان فکری معکوس تمامی ایده های بیان شده در مرحله قبل بررسی شده و در موردشان بحث می شود تا به راهکارهایی واقعی تبدیل شوند.
- در مرحله آخر همه راه حل ها ارزیابی شده و امکان انجام هر کدام بررسی می شود و در نهایت همه اعضای گروه با یکدیگر تصمیم می گیرند کدام ایده می تواند یک راه حل واقعی باشد.
زمان هایی که طوفان فکری معمول کارآمدی خود را از دست می دهد و الزامات لازم را برآورده نمی کند، طوفان فکری معکوس این امکان را به شما می دهد تا بتوانید از ایده های غیر معمول به پاسخ هایی مفید و کارآمد دسترسی پیدا کنید.
در پایان برای اطلاع از تکنیک شش کلاه تفکر و تفکر تصویر بزرگ می توانید به این لینک ها مراجعه نمایید.
منبع : آرگا
