دسته ها
پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

اصول و نکات مهم کتابخوان کردن کودکان

  • حکیمه فهیمی
  • ۱۲ تیر ۱۴۰۱
  • ۰

کتابخوان کردن کودکان کار چندان ساده ای نیست اما می توانید با استفاده از راهکارهایی که در این مطلب ارائه می شود، این موضوع را در فرزند خود تقویت کنید.

کارشناسان آموزشی عقیده دارند کودکانی که در سال های پیش از مدرسه با کتاب پیوند عمیقی داشته باشند، در بزرگسالی نیز همواره با کتاب مانوس خواهند بود. در این مطلب به راهکارهای کتابخوان کردن کودکان می پردازیم. با ما همراه باشید.

راهکارهای کتابخوان کردن کودکان

کتابخوان کردن کودکان کار چندان ساده ای نبوده و اگر از راه درست این موضوع صورت نگیرد، احتمال این که فرزند شما به عروسک ها و بازی های رایانه ای دلبسته تر شود، افزایش می یابد. رها نمودن کودکان پای تلویزیون، حبس کردن آن ها در میان اسباب بازی های رنگارنگ و یا تنها ماندن در دنیای پر ریسک فضای مجازی امروزه بخشی از شیوه تربیتی برخی از والدین شده است.

والدینی که به دلیل مشغله کاری و زندگی در دنیای مدرن، پر از اطلاعات و دانسته های اشتباه تربیتی نسل پیشین هستند و انتظار بر این است که در فرزند پروری هوشمندانه و منطقی تر عمل نمایند. موضوع اینجاست که دانستن ، برابر با عمل کردن نیست.

امروزه فایده و اهمیت کتابخوانی و قصه گفتن برای بچه ها بر هیچ کس پوشیده نیست؛ ولی به نظر می رسد فقط این دانش کافی نبوده و برخی از والدین اطلاع ندارند که در هر سنی چگونه و با چه روش هایی می توان فرزند را به کتاب و کتاب خوانی علاقمند نمود.

  •  آرون گروپس
  •  مبل و میز

اگر شما نیز جزو این والدین می باشید و تمایل دارید روش های علاقمند کردن کودکان به کتاب را بدانید با ادامه مطلب همراه ما باشید. ما به شما راهکارهای کتابخوان کردن کودکان را خواهیم گفت. فراموش نکنید بچه ها همیشه و در هر سنی، به ویژه سنین اول زندگی، رفتارهای بزرگترها به ویژه والدین را تقلید می کنند. از این رو پیش از هر اقدامی اول خودتان شروع کنید و فرد کتابخوانی باشید.

در حال حاضر که کتابخوانی در بین کودکان و نوجوانان وضعیت خوبی ندارد، کارشناسان نقش خانواده ها را پررنگ تر می دانند. کارشناسان آموزشی بر این عقیده اند که کودکانی که در سال های پیش از مدرسه با کتاب پیوند عمیقی داشته باشند، در دوره تحصیل موفق تر بوده و در بزرگسالی نیز با کتاب بیشتر مانوس هستند.

چند سالی است که شمارگان کتاب کاهش یافته و به حداقل میزان خود رسیده است. در حالی که در دوره ای شمارگان کتاب ۵ هزار جلد بوده اکنون در مواردی شاهد چاپ عناوینی با شمارگان ۵۰۰ تا هزار نسخه هستیم. این موضوع یک معضل گسترده بوده و در همه گروه های سنی تاحدودی دیده می شود.

مطابق بررسی های صورت گرفته؛ میزان شمارگان کتاب کودک هم از این موضوع مستثنی نبوده و کتاب کودک که بعد از انقلاب با استقبال خوبی همراه بود و همواره به عنوان یکی از موفق ترین و پر مخاطب ترین حوزه ها محسوب می شد، امروزه با کاهش تدریجی شمارگان و عناوین روبرو شده است.

کارشناسان حوزه کودک برای این معضل، دلایل متعددی را عنوان می کنند. از جمله این که برخی رشد کتاب های الکترونیک و پیوند کودک امروزه را با فضای مجازی را علت کم اقبالی کودکان به کتاب دانسته و برخی دیگر مشکلات ناشران و هزینه چاپ کتاب های کودک را از دلایل این موضوع می دانند.

به این ترتیب می توان علت کم استقبالی کودکان از کتاب را در زمینه های مختلفی یافت. با این حال ما در این مطلب راهکارهایی را برای کتابخوان کردن کودکان به شما خواهیم گفت. با استفاده از این روش ها می توانید فرزند خود را به کتاب و کتابخوانی علاقمند نمایید.

۱. زمان دادن به کودک

یکی از کارشناسان آموزشی کودکان طی تحقیقی عنوان می دارد که در مواجهه با فرزندی که به کتاب علاقه ای ندارد یا از آن تنفر دارد، باید خونسرد بود و با آرامش برای علاقمند کردن او به کتاب اقدام نمود. یک راهکار این است که والدین به کودک شان زمان بدهند و در این مدت، علایق وی را مورد توجه قرار دهند.

هنگامی که اطمینان پیدا کردند کودک از حوزه ای خاص لذت می برد و به آن اشتیاق نشان می دهد، کتاب های مرتبط با آن حوزه را برای فرزند تهیه کنند.

۲. با یکدیگر کتاب خواندن

کتاب خواندن با یکدیگر و به عبارتی کتابخوانی جمعی؛ نیز یک راهکار دیگر برای کتابخوان کردن کودکان می باشد. کارشناسان آموزشی به پدر و مادرهای این دسته از کودکان که علاقه ای به کتاب ندارند، توصیه می کنند به طور جمعی کتابخوانی را امتحان نمایند. به طور مثال به همراه کودک خود یا سایر بچه ها به کتاب خوانی بپردازند.

شیوه اجرای این طرح می تواند با توجه به سن کودک یا موضوع مورد علاقه او، متفاوت باشد. خواندن با یکدیگر عموما گزینه ای است که کمتر به آن توجه می شود. به گفته کارشناسان این روش تا سنی پاسخ می دهد. کودکان عموما تا سن پیش از مدرسه با این روش به کتاب جذب می شوند ولی با ورود به مدرسه، بیشتر دوست دارند اوقات خود را با همسالان سپری نمایند.

به این ترتیب پیش از سن رفتن به مدرسه، با کودک کتاب خوانی را امتحان کنید. البته این روش جادو نمی کند ولی یک گام خوب برای نزدیک شدن به شرایط مطلوب خواهد بود.

۳. تکرار کتاب خوانی

همانطور که اشاره شد کتاب خواندن همراه با کودک؛ موضوعی است که کارشناسان آموزشی به آن تاکید دارند. بهتر است این کار در محیطی آرام صورت گیرد و مادر یا پدر با در آغوش گرفتن فرزند، کتاب های مرتبط با سن او را برایش بخوانند. و این کار باید هر روز تکرار شود تا برای کودک به یک عادت تبدیل گردد و او هر روز منتظر رسیدن این زمان باشد.

البته کارشناسان تاکید دارند که کتاب خوانی در این شرایط باید با ابراز علاقه والدین به کودک همراه باشد تا فرزند خاطره خوبی از این لحظات در ذهن به یاد بسپارد.

۴. والدین شروع کننده باشند.

برای داشتن یک کودک کتابخوان، بهتر است اول پدر و مادر و بزرگترها خودشان شروع کننده این موضوع باشند. نمی توان به کودکی که در محیط دور از کتاب رشد می کند، امیدوار بود که در آینده به مطالعه علاقمند باشد. کارشناسان توصیه می کنند برای کتاب خوان شدن کودک، اول از خودتان شروع نمایید و علاقه تان به کتاب را با در دست گرفتن کتاب و مطالعه به او نشان بدهید.

در ضمن اگر در این مسیر کودک از شما درخواست کرد که کتابی را برایش بارها و بارها بخوانید، این کار را انجام داده چرا که این موضوع کمک می کند در زمینه مورد علاقه اش به متخصص تبدیل شود. درست کردن یک کتابخانه در منزل و اجازه به تظاهر به خواند توسط کودک هم می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.

۵. برگزاری جشن کتاب

برگزار کردن جشن کتاب مثل جشن تولد می تواند یک راهکار جذاب برای تشویق کودک به مطالعه باشد. ایجاد فضایی شاد با حضور دوستان و همسالان که در آن کتاب محوریت داشته باشد، می تواند رغبت فرزند شما به کتاب و مطالعه را افزایش دهد. این جشن هنگامی برگزار شود که کودک شما در مطالعه یک کتاب موفق بوده و داستان آن را به خاطر سپرده و با آن ارتباط خوبی برقرار نموده است. این امر کمک می کند تا از کتابخوانی به عنوان یک موضوع جذاب و مفرح یاد کند.

۶. مسابقه کتابخوانی

برگزاری مسابقه کتابخوانی در بین بچه ها یک حس رقابت ایجاد می کند و می تواند یک راهکار خوب برای تقویت علاقمندی کودک به کتاب و مطالعه باشد.

۷. کتاب های الکترونیکی

کمک گرفتن از ابزارهای جدید و تکنولوژی جهت تشویق کودکان به مطالعه می تواند یک راهکار خوب دیگر برای علاقمند نمودن کودکان به کتاب و کتاب خوانی باشد که کارشناسان به این موضوع نیز تاکید دارند. آن ها عقیده دارند هر چند تکرار استفاده از بعضی ابزارهای موجود می تواند به یک عادت تبدیل شده و احتمالا این موضوع برای بعضی والدین ناخوشایند باشد.

ولی استفاده از لوازم و ابزاری مثل بوک ها و کتاب های گویا می تواند در این سنین برای بچه ها جذاب بوده و شیرینی مطالعه را در آنان به وجود آورد. از طرف دیگر، امکاناتی مثل کتاب های الکترونیک مطابق سلیقه افراد طراحی شده اند، فونت آن ها قابل تغییر است، دارای تصاویر متنوعی هستند و حتی امکان پخش صدا هم در آن تعبیه شده و می توان صدای کودک را در آن ها ضبط نمود.

فاکتورهای مورد توجه برای کتابخوان کردن کودک

در کشورهای توسعه یافته، مطالعه و کتاب خوانی یک امر ضروری زندگی به حساب می آید. از این رو در چنین کشورهایی از والدین خواسته می شود تا هر نوع امکانی را جهت ترغیب کودک به کتاب فراهم نمایند. از مطالعه یک کتاب گرفته تا خواندن تابلوهای خیابان و … در حقیقت هدف این است که به کودک آموزش داده شود از اوقات فراغت و زمان های آزاد خود یک شرایط خوب برای مطالعه و خواندن ایجاد کند.

البته در این میان برای ترغیب کودکان به کتاب خواندن خوب است والدین به فاکتورهای زیر نیز توجه داشته باشند.

  • سن کودک

یک ویژگی که باید برای انتخاب کودک مد نظر قرار گیرد، سن او می باشد. کتاب نیز باید مطابق هر وسیله شخصی دیگر، متناسب با سن فرزند انتخاب گردد. به این نحو که مفهوم تصاویر، حجم کتاب مناسب با سن کودک باشد و او بتواند با کتاب ارتباط برقرار نماید. یکی از روش های تناسب کتاب با سن کودک، انتخاب آن مطابق گروه بندی نوشته شده در شناسنامه کتاب می باشد.

  • علاقه کودک

هر چند والدین می تواند فاکتورهای اصلی ایجاد علاقه و انگیزه در کودک برای مطالعه باشند ولی علاقه ذاتی فرزند نیز نباید نادیده گرفته شود. به طور مثال برخی از کودکان به مطالعه کتاب های علمی گرایش ذاتی دارند. این علاقه را می توان در انواع بازی های بچه ها متوجه شد و کتاب مورد علاقه وی را تهیه کرد. البته این علاقه بیشتر از سن ۶ سالگی به بعد مشخص می گردد و در سنین پایین تر معمولا کودکان کتابهایی که والدین تهیه می کنند را می خوانند ولی از یک سنی به بعد که رفتارهای فرزند گرایش خود را پیدا می کند، می توان به علاقه او بیشتر پی برد و کتاب هایی مطابق علایق او برایش تهیه کرد.

  • عدم اجبار

برای این که کودک شما کتاب خوان بار بیاید، و به عبارتی کتابخوان کردن کودکان، اصلا نیاز نبوده که به تمام ژانرهای کتاب علاقمند باشد. به طور مثال اگر به کتاب های هنری یا علمی علاقه دارد، نباید او را به مطالعه سایر کتاب ها مانند ترانه های کودکان یا رمان کودک اجبار کنید. مهم این است که وی کتاب مورد علاقه اش را با لذت بخواند.

  • عدم تکرار

خرید کتاب در همه ژانر ها اعم از علمی تخیلی، رمان، کتاب ترانه های کودکانه و … هریک به بخشی از نیاز فرزند پاسخ می دهد. ولی به این معنا نیست که فرزند شما همه این موضوع ها را دوست دارد و به مطالعه آن ها علاقه نشان می دهد. از این رو اگر مشاهده شد کودک به ژانری از کتاب علاقه ندارد بهتر است پیگیر وی نشده و از تکرار چنین کتاب هایی خودداری کنید. به عبارتی کتابی که مورد علاقه فرزند شما نیست را نخرید و کمتر به سراغ این ژانر بروید.

جمع بندی

مطالب ارائه شده فقط بخشی از اقداماتی است که بیشتر خانواده ها در کشورهای توسعه یافته برای ترغیب بیشتر کودکان به کتاب خوانی به کار می گیرند. استفاده از نمادها و المان های شهری با موضوع کتاب و مطالعه نیز می تواند یک راهکار خوب برای ترویج کتابخوانی و کتابخوان کردن کودکان باشد. برای این منظور ایجاد کتاب خانه های پر نشاط با کتاب های جذاب و متنوع، فرهنگ سازی کتابخوانی در بین خانواده ها، آسان شدن خرید کتاب، ایجاد ویترین های مخصوص کودکان در کتابفروشی ها، تاسیس باشگاه های کتابخوانی و … همگی می توانند از راهکارهایی باشد که مسئولین می توانند برای ایجاد انگیزه کتاب خوانی بیشتر در کودکان و خانواده ها به کار گیرند.

در جهان امروز که تلویزیون به نوعی لذت کتاب های کاغذی را کاسته و در شرایطی که سهم کودکان از بازار نشر کودک کاهش یافته می توان با شیوه های ذکر شده به تربیت نسلی کتاب خوان امیدوار شد.

از همراهی شما سپاسگزاریم. همچنین پیشنهاد می شود در صورت تمایل برای اطلاع از اهمیت مطالعه کتاب قصه برای کودکان و راهنمای تفکیک گروه سنی کتاب ها برای کودکان می توانید روی لینک ها کلیک کنید.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *