به طور کلی یکی از چالش های رژیم غذایی احساس گرسنگی به گونه ای که سطح هورمون گرسنگی اغلب در طول رژیم افزایش می یابد و احساس گرسنگی را تشدید می کند. به همین خاطر است که کاهش وزن دشوار بوده و در طول رژیم دائما احساس گرسنگی به شما دست می دهد.
معرفی هورمون گرسنگی
بهتر است بدانید که هورمون گرلین یا گرسنگی که با نام علمی GHrelin نیز شناخته می شود یک هورمون پپتیدی است که از ۲۸ اسیدآمینه تشکیل شده و معمولا از سلول های اپسیلون بخش درون ریز لوزالمعده ترشح می شود. این هورمون محرک احساس گرسنگی بوده و از سلول های طاق معده و سلول های اپسیاون در پانکراس ترشح می دهد. معمولا غلظت این هورمون پیش از خوردن غذا افزایش و پس از آن به سرعت کاهش می یابد.
گرلین را می توان یک هورمون در نظر گرفت که اغلب در معده خالی تولید می شود اما امکان تولید آن در روده باکتری، مغز و لوزالمعده نیز وجود خواهد داشت. در واقع این نوع هورمون درون خون جریان پیدا می کند و به مغز می رسد تا تاثیر خود را بر روی هیپوتالاموس ها بگذارید. هیپوتالاموس نیز قسمتی از مغز می باشد که هورمون های مربوط به تنظیم گرسنگی، خلقیات، تشنگی و چندین عملکرد مهم بدن را تولید خواهد کرد.
به صراحت می توان گفت که هورمون گرلین نقشی اساسی در تنظیم اشتها دارد زیرا زمانی که این هورمون گیرنده هایش را فعال می کند باعث می شود تا فرد غذای بیشتری بخورد و چربی بیشتری ذخیره کند. معمولا هورمون گرلین در افرادی که قصد کاهش وزن دارند افزایش یافته و حفظ وزن جدید را به شدت سخت تر می کند.
در سال ۲۰۲۰ وضعیت تعدادی از افراد مبتلا به دیابت که در برنامه دو ساله کاهش وزن شرکت کرده بودند مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی افرادی که در ابتدا وزن کم کرده بودند در حین تحقیق به تدریج دوباره این وزن را اضافه کردند. تحقیقات انجام شده نشان داد که کاهش وزن موجب ترشج هورمون گرلین و افزایش گرسنگی می شود که این امر حفظ وزن جدید را به شدت دشوار خواهد کرد.
نقش این هورمون در بدن:
جالب است بدانید که هورمون گرلین بدن این پیام را به بدن می رساند که سوخت و ساز چربی های قهوه ای را به شدت کاهش دهد. وقتی این اتفاق می افتد بدن در حالت استراحت چربی های کمتر می سوزاند و همانطور که می دانید چربی قهوه ای در سوخت و ساز و به طور کلی در افزایش کالری های سوزانده شده نقش بسیار مهمی دارند.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که هورمون گرسنگی بر چرخه خواب و بیدار، حس چشایی و رفتار پاداش جویانه فرد نیز بسیار تاثیر گذار خواهد بود. از آنجایی که این هورمون در پردازش پاداش نقش موثری دارد بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که سطوح بالاتر هورمون می تواند به سوء مصرف مواد غذایی کمک نماید.
به تازگی محققین دریافته اند که گرلین همچنین عملکرد های زیادی در بدن دارد که از آن ها می توان به بهبود سلامت قلب، پیشگیری از آتروفی عضلانی و همچنین تاثیر بر متابولیسم استخوان اشاره کرد. همچنین این هورمون می تواند تا حدودی ترشح اسید معده را تحریک و موجب تسریع تخلیه معده گردد.
راه های افزایش هورمون گرلین:
همانطور که می دانید مقدار زیاد هورمون گرلین برای هیچ انسانی توصیه نمی شود اما در مقابل افزایش مقدار آن و در نتیجه افزایش اشتها برای برخی از افراد مفید خواهد بود. برای مثال افرادی که نمی توانند وزن شان را زیاد کنند و یا از سندرومی تضعیف کننده رنج می برند می توانند از اثرات تحریک اشتهای هورمون گرلین سود ببرند.
تحقیقاتی که امروزه انجام شده نشان می دهد که تجویز گرلین برای بیماران مبتلا به کمبود ناهنجار وزن ناشی از سرطان می تواند کاهش وزن و تجزیه پروتئین های این افراد را به شدت وارونه کند. با وجود اینکه تجویز طولانی مدت این هورمون امن و بدون عارضه به نظر می آید اما پیش از پیشنهاد آن بایستی تحقیقات بیشتری را انجام دهید.
در این میان آزمایش های حیوانی نیز نشان داده اند که تاثیر برگ گیاه شاهدانه بر اشتها با تحریک تولید گرلین انجام خواهد شد و اغلب می توان از آن برای درمان بی اشتهایی ناشی از بیماری استفاده نمود.
راه های کاهش هورمون گرلین
توجه داشته باشید گرلین در واقع هورمونی است که به صورت مستقیم با داروها، رژیم غذایی و یا مکمل ها قابل کنترل نیست. اما با این حال راهکارهایی وجود دارد که می توانید از طریق آن ها به حفظ سطوح مناسب گرلین کمک نمایید. در ادامه این راهکار های کاربردی و مهم را شرح داده ایم:
-
میانه رو باشید:
همانطور که می دانید هم چاقی و پرخوری و هم کم اشتهایی و وسواس در مورد وزن میزان گرلین را به شدت تغییر می دهند و به همین خاطر بایستی اعتدال را نگه دارید.
-
توده های عضلانی تان را افزایش دهید:
در واقع هر چقدر توده عضلانی شما بیشتر و بدون چربی باشد در مقابل سطوح گرلین کمتری را تجربه خواهید کرد.
-
خواب کافی را در اولویت قرار دهید:
به صراحت می توان گفت که کم خوابی سطح گرلین را افزایش می دهد و با افزایش گرسنگی و وزن ارتباط مستقیمی خواهد داشت. همچنین خواب می تواند به تولید بیشتر لپتین یا همان هورمون سیری کمک شایانی بکند.
-
پروتئین های بیشتری مصرف کنید:
معمولا رژیم پر پروتئین موجب ایجاد حس سیری شده و تا حدود زیادی گرسنگی را در فرد کاهش خواهد داد. در این میان یکی از مکانیزم هایی که موجب این موضوع می شود کاهش سطوح گرلین خواهد بود.
-
معده تان را خالی نگذارید:
از آنجایی که ترشح گرلین پس از خالی شدن معده آغاز می شود می توانید با مصرف میان وعده های کوچک و کم کالری یا افزایش تعداد وعده های غذایی تان ارسال هورمون گرلین به مغز را کاهش دهید.
-
از مصرف شکر پرهیز نمایید:
در واقع مصرف بیش از حد شکر و نوشیدنی های شیرین می تواند پاسخ گرلین را پس از مصرف غذا به شدت مختلف نماید. پس در مصرف شیرینی جات اعتدال را نگه دارید.
-
چرخه های دریافت کالری را تغییر دهید:
دریافت کالری بیشتر به صورت دوره ای و نه همیشگی می تواند هورمون های گرلین را کاهش داده و در مقابل لیپتین را افزایش دهید. بر اساس مطالعات انجام شده دریافت کالری در طول مدت زمان دو هفته ای می تواند مقدار ۲۹ تا ۴۵ درصد میزان گرلین را تقریبا ۱۸ درصد کاهش دهد.
-
پایداری وزن را جدی بگیرید:
توجه داشته باشید که تغییرات دائمی و شدید وزنی و همچنین رژیم غذایی کارکرد هورمون های مربوطه مانند گرلین را به شدت دچار اختلال خواهد کرد.
به منظور آشنا شدن با دیگر هورمون های بدن همچون هورمون سرتونین و هورمون ملاتونین می توانید کلیک نمایید.
منبع : آرگا