بیماری آشالازی را می توان از بیماری های رایج در نواحی مری معرفی کرد که به نسبت نادر است و کمتر کسی به آن مبتلا می شود. این بیماری در اکثر مواقع در سنین ۲۵ تا ۶۰ سالگی رخ می دهد و افراد مبتلا نیز در بلع غذا جامد و مایع به مشکل می خورند. در ادامه این مطلب به معرفی علت و علائم و همچنین روش های درمان و پیشگیری از ابتلا به این عارضه پرداخته ایم.
آشنایی با علت و درمان بیماری آشالازی
افراد مبتلا به این بیماری به نسبت چسبندگی و گیر کردن غذا را در اندام های مرتبطه حس می کنند و با مرور زمان نیر این احساس را در مصرف مایعات نیز تجربه می کنند. آشالازی در برخی از مواقع خیلی خاموش پیشرفت می کند و فرد را متوجه علائم خود نمی کند. این عارضه تا جایی ادامه پیدا می کند که به مراتب نشانه هایی اعم از بازگشت غذا از مری، احساس درد در قفسه سینه و سوزش سر دل را احساس می کند.
در شرایطی که به درمان و روش های پیشگیری از پیشرفت آن اقدام نکنید به عوارض خطرناکی که در ادامه مطالعه می کنید، دچار می شوید.
معرفی علائم آن
این بیماری را می توان در گروه عارضه هایی قرار داد که در هر فرد متفاوت است و می توان با توجه به تجربیات هر فرد این بیماری را تشخیص داد. همچنین این عارضه می تواند در طی دو سال فرد را به خود مبتلا کرده و هیچ علائم مشخصی از ابتلا بر جای نگذارد. از این رو در ادامه به شایع ترین مواردی که برای ابتلا به این بیماری گزارش شده است، پرداخته ایم.
-
دیسفاژی
این اصطلاح را در حالتی دیگر احساس سختی در بلع نیز معرفی می کنند که در دو گروه از افراد مبتلا طبقه بندی می شود. این بلع می تواند در خوردن مواد غذایی جامد و خوراکی های مایع نیز تقسیم شود که افراد پس از مدتی با در نظر گرفتن شدت این عارضه به بروز اختلالاتی پی می برند. در برخی از موارد این عامل می تواند فرد را به افزایش وزن شدید مبتلا کرده و در برخی مواقع دیگر نیز به حد ثابتی رسانده و اجازه پیشرفت آن را ندهد.
برای تشخیص آن افراد مبتلا می توانند اعمال متفاوتی را اعم از ایجاد تغییراتی در وضعیت اندام های بدن به مانند بلند کردن دست در بالای سر و صاف نشستن اشاره کرد که در این شرایط به نواحی مری فشار وارد شده و می تواند در عملکرد های تخلیه تاثیر به سزایی واقع شوید. از علل هایی که می توان این بیماری را در فرد با نشانه های گفته شده بروز نماید استرس و اضطراب بیش از حد می باشد و در حالتی دیگر نیز به شدت آهسته غذا خوردن به مری می تواند تا حدودی آسیب زا باشد.
-
رگورژیتاسیون
رگورژیتاسیون نیز در اصطلاحی دیگر پس زدن محتویات معده توسط مری است که به طور معمول بعد از غذا خوردن اتفاق می افتد.
-
احساس درد در قفسه سینه
این علائم را بسیاری از افراد مبتلای جدید تجربه می کنند که به طور کلی علت آن مشخص است. آمار برخی از متخصصان بر این باروند که آن به دلیل ارتباط اسپاسم ها با اتصال مری است که با خوردن آب ولرم و معمولی می توان آن را تا حدودی تسکین داد.
خوردن آب یخ می تواند این درد و نشانه را تا حدودی تشدید نماید. همچنین احساس درد در بین فاصله های غذایی می تواند به دلیل کمبود مصرف مواد غذایی و افت ناگهانی وزن باشد.
-
کاهش وزن
این نشانه بسیار خطرناک است و به معنای تشدید بیماری است که در حالتی دیگر از علائم شایع در ابتلا به آشالازی معرفی می شود.
-
احساس سوزش در پشت جناغ
این نشانه را می توان از علائم شایع در ابتلا به رفلاکس معده به شمار آورد که در برخی از مواقع نیز می تواند مبتلایان به این عارضه را هم در بر بگیرد. در حالتی دیگر این نوع سوزش ها می تواند به علت تحریک شدن مخاط مری به طور مستقیم توسط مواد خوراکی حبس شده و دارای اسید لاکتیک باشد که به علت تخمیر آن ها با باکتری ها صورت گرفته باشد.
-
عدم توانایی آروغ زدن
این نشانه در ابتلا به بیماری آشالازی می تواند به علت شل شدن اسفنکتر بالایی مری باشد که بسیاری از مبتلا یا به این عارضه نیز از بروز این مشکل شکایت دارند.
-
سرفه کردن در طی شب
با پیشرفت این بیماری باید شاهد علائم حاد آزار دهنده تری باشید که سرفه کردن در طی شب می تواند از دیگر علائم این عارضه به شمار آید. همچنین بروز این اختلال می تواند چیزی در حدود ۳۰ درصد از موارد را در بگیرند.
بررسی علل ابتلا به آشالازی
تا به حال علت عدم انقباض و شل شدن طبیعی مری در این بیماری مشخص نشده است اما در طی برخی از تحقیقات چنین مشخص شد که این عارضه می تواند در گروه دیگر بیماری های خود ایمنی قرار گیرد که به علت ویروسی می باشد که بر بدن انسان تاثیر گذاشته و آن را به بیماری مبتلا کند. این شرایط به صورتی است که سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی که در لایه های عضلانی مری قرار گرفته اند، حمله می نمایند. در حالتی که سلول های عصبی وظیفه کنترل عضلات مری را بر عهده دارند با مرور زمان از بین می روند و تا به حال با وجود تحقیقات انجام شده، علت آن مشخص نشده است.
در این شرایط و در لایه های اسفنکتر انقباض شدیدی رخ می دهد که در صورتی که به بیماری آشالازی مبتلا باشید به راحتی نمی تواند آب و غذا را هضم و جذب نماید که به مرور زمان انتقال مواد از مری به معده را با اختلال مواجه می کند.
در ادامه تحقیقات چنین مشخص شد که ابتلا به این عارضه می تواند وراثتی باشد اما برای اثبات شدن این نظریه ها به تحقیقات بیشتری لازم است.
روش های تشخیص آن
به طور کلی برای تشخیص این بیماری از ۳ روش تشخیص گفته شده در ادامه مطلب استفاده می کنند.
-
بلع باریم
در این روش تشخیص پزشک به بیمار چنین ملزوم می نماید که یک داروی باریم که به شکل مایع است را ببلعد و سپس حرکت آن را با استفاده از اشعه ایکس و از راه مری بررسی می کنند. همچنین پرتو های پرستو باریم در این دستگاه به مراتب می تواند راه های باریک شده مری را هم تشخیص و مشاهده نماید.
-
آندوسکوپی فوقانی
در این روش با استفاده از یک لوله باریک که انعطاف پذیر نیز است و دوربینی به آن متصل می باشد پس از عبور از مری می تواند تصاویر واضح و مشخصی از داخل مری برای بررسی های ابتلا به این بیماری بر روی صفحه نمایش ایجاد کند.
این آزمایش به مراتب می تواند برای تشخیص ضایعه های سرطانی که بدخیم هستند نیز مورد استفاده قرار گیرد و همچنین از روش های تشخیص مناسب برای ابتلا به بیماری آشالازی نیز به شمار می آید.
-
مانومتری
این آزمایش برای تشخیص بیماری از زمان و قدرت انقباض عضلانی برای شل شدن اسفنکتر را مورد ارزیابی قرار می دهد که عدم آرامش در این عضله های می تواند پاسخ آن برای بلع و عدم انقباض های عضلانی به شمار آید. در شرایطی که این علائم در ابتدای دیواره های مری قرار گفته باشد می تواند به نشانه ابتلا به این عارضه به شمار آید.
معرفی فرآیند درمان
برای درمان این بیماری می توان از روش های جراحی و غیر آن استفاده کرد که هدف انجام این نوع جراحی ها برای از بین بردن علائم بیماری است که در نهایت شدن اسفنکتر تحتانی مری را بر عهده دارد. به طور کلی پزشک پس از انجام آزمایش های تشخیص برای شروع روند درمان به شما پیشنهاداتی می دهد که به شرح موارد زیر است.
-
جراحی
این مورد همانطور که از نامش پیداست با تیغ جراحی به درمان پرداخته می شود که در نهایت حداقل آسیب را برای بدن در پی دارد. برای انجام این نوع جراحی در اصطلاحی پزشکی به آن ازوفاگومیوتومی لاپاراسکوپی یا میوتومی لاپاراسکوپی هلر نیز می گویند. در این روش درمان با امکانات نازکی به مانند تلسکوپ با اسم آندوسکوپ، از طریق برش های کوچکی که بر روی بدن ایجاد شده است، وارد می شود. به طور کلی آندوسکوپ یک دوربین فیلمبرداری کوچک و متصل است که تصاویری از عمل های داخلی بر روی مانیتور پدید می می آورد.
به طور کلی در این عمل باید فیبر های عضلانی اسفنکتر تحتانی را برش داد و با روش دیگری که در اصطلاحی پزشکی به آن فوندوپلیکیشن می گویند از بروز رفلاکس معده تا حد قابل توجهی پیشگیری کرد.
از دیگر انواع جراحی ها برای درمان بیماری آشالازی می توان به میوتومی آندوسکوپی دهان اشاره کرد که در این روش بر روی عضلات کنار مری، اسفنکتر و قسمت های بالایی معده برش هایی ایجاد می کنند. این می تواند به مری اجازه دهد که فرآیند بهبود به طی کرده و مواد غذایی را به روند طبیعی از معده انتقال دهد.
-
بالون
بالون زدن از روش های غیر جراحی برای درمان این عارضه به شمار می آید که در آن با استفاده از یک بالون مخصوص آن را به داخل عضله های اسفنکتر وارد کرده و باد می نمایند. این روش سبب افزایش انعطاف پذیری عضلات شده و غذا را به سمت معده هدایت می کند.
افرادی که از جراحی های ناموفق برخوردار بوده اند با استفاده از این روش می تواند فرایند بهبود را تجربه کنند. برای کاهش علائم و نگهداری این روش ممکن است که با توجه به تشخیص پزشک در طی یک سال و چندین بار متعدد به انجام این درمان مجبور شوید.
-
دارو درمانی
در شرایطی که هر یک از روش های گفته شده برای شما موثر واقع نشد می توانید با تجویز پزشک از روش دارویی و تزریق بوتاکس استفاده نمایید. گفتنی است که بوتاکس یک ماده پروتئینی است که با باکتری های تاثیر گذار در متابولیسم ساخته شده است. زمانی که بوتاکس را در مقدار کم و مناسب به عضلات وارد نمایید، می توانید اسپاستیک عضلات را تا حدودی شل کنید.
همچنین از دیگر روش های دارویی می توان به قرص نیفدیپین و ایزوسوربید اشاره کرد که با کاهش فشار در عضله های اسفنکتر می تواند عضله های مری را تا حد قابل توجهی شل نماید. به طور کلی این روش درمان بیماری آشالازی از جراحی و بالون زدن پر تاثیر تر است که می تواند علائم این عارضه را در طی مدت زمان کوتاه تری درمان کند.
-
ازوفاژکتومی
این روش از راه های آخر در درمان این عارضه به شمار می آید که به معنای برداشتن مری است.
مبتلایان به این بیماری
همانطور که مطالعه کردید بیماری آشالازی یک عارضه نادر است که یک در ۱۰۰ هزار نفر در جهان به آن مبتلا می شوند. بسیاری از افراد اروپایی و آمریکایی این بیماری را تجربه می کنند و شیوع آن در خانم ها و آقایان به یک نسبت است. همچنین رده سنی خاصی برای ابتلا به آن در نظر گرفته نشده است و در اکثر مواقع مبتلایان بالغ تا ۶۵ سال سن بوده اند و به علت آن که این یک بیماری مزمن است به راحتی از ابتلا می توان پیشگیری نمود.
عواقب ابتلا به آن
همچنین از عوارضی که این بیماری در صورت ابتلا برای افراد به وجود می آورد می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- سوراخ شدن مری
- بروز علائم این عارضه
- ابتلا به رفلاکس معده
- نفخ شکم
سخن پایانی
این عارضه تا حدودی می تواند خطرناک باشد و اگر درمان به موقع صورت نگیرد می تواند عوارض جبران نشدنی برای افراد در پی داشته باشد. همچنین بیماری آشالازی می تواند به کاهش وزن و عوارض سوء تغذیه دچار شود که افراد به نسبت کمی نیز در خطر ابتلا به سرطان مری نیز قرار دارند. در صورتی که این بیماری در طی مدت زمان طولانی تری در بدن باقی بماند می تواند برای فرد عوارض جبران نشدنی در پی داشته باشد.
همچنین شدت و علائم ابتلا به این بیماری در افراد متفاوت است و در صورتی که روش درمان بالن زدن تاثیر گذار واقع نشد باید از جراحی استفاده کرد. همچنین اگر روش های درمان در طی چندین بار متعدد برای فرد تاثیر گذار واقع نشدند، پزشک به دنبال روش های دیگری برای بهبود می باشد که در طی آمار به دست رسیده چیزی در حدود ۹۵ درصد افراد با عمل جراحی به طور کامل درمان شده اند.
همچین برخی با عدم درمان بیماری آشالازی به موقع به عوارضی به مانند پاره شدن مری و مشکلات تنفسی به همراه رفلاکس معده مبتلا شده اند. گفتنی است که ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می تواند تثیر به سزایی قائل شود. به این صورت که لقمه های خود را کوچک بگیرید و در حالت ایستاده نیز غذای خود را بخورید. این شرایط به شما چنین اجازه می دهد که با استفاده از نیروی جاذبه از راه مری به حرکت غذا کمک کنید.
هیچگاه صاف دراز نکشید، چرا که این کار سبب ورود غذا به داخل ریه های می شود و همچنین بعد از خوردن غذای جامد از دراز کشیدن و خوابیدن به شدت اجتناب کنید.
منبع : آرگا
