یکی از دوران های شیرین و حساس زندگی هر زنی دوران بارداری می باشد که به دلیل وضعیت خاص مادران و شرایط ویژه ای که دارند یک سری تغییرات و نوسانات جدید در آن ها ایجاد شده و اتفاقات و مسائل جدیدی را تجربه می کنند. از این رو قصد داریم در این مطلب به منظور آگاهی شما عزیزان علل بروز بیماری صبحگاهی و راهکارهای رفع آن را مورد بررسی قرار داده ایم.
بیماری صبحگاهی در دوران بارداری
به طور کلی با توجه به بروز یک سری تغییرات هورمونی و اختلالات در دوران بارداری امکان دارد مادران با مشکلات و عارضه هایی مختلفی دست و پنجه نرم کنند که از جمله آن ها می توان به بیماری صبحگاهی یا استفراغ و تهوع در بارداری اشاره کرد که امکان دارد نشانه های آن در هر زمانی از روز ایجاد گردد.
حالت تهوع صبحگاهی در همه مادران باردار امری عادی بوده و از نشانه های بارداری به حساب می آید ولی حدود ۰.۵ الی دو درصد زنان در این دوران تهوع و استفراغ های بسیار شدیدی را تجربه می کنند که موجب کم شدن وزن، سوء تغذیه، اختلال در تعادل الکترولیتی و کم شدن آب بدن مادر باردار شده و در نتیجه باعث بستری شدن مادر در بیمارستان خواهد شد. این امر نشانگر وضعیت بد جنین نمی باشد و هیچ گونه صدمه ای به او وارد نخواهد کرد.
نشانه های این عارضه در حاملگی
در ادامه مهمترین علائم بیماری صبحگاهی در مادران را شرح داده ایم.
- حالت تهوع با یا بدون استفراغ در سه ماه اولیه حاملگی که شبیه بیماری حرکت می باشد.
- احساس ناخوشایند در اثر استنشاق بوی بعضی از ترکیبات غذایی یا سایر بوها
- حالت تهوع و استفراغ در اثر گرما و ترشح بیش از اندازه بزاق
- حالت تهوعی که در زمان صبح رخ داده و با این وجود امکان دارد در هر وقت دیگری یا در کل طول روز نیز اتفاق بیفتد.
- تهوع بعد از میل کردن غذا بخصوص غذاهای دارای ادویه
مهمترین علل بروز تهوع و استفراغ در بارداری
دلیل اصلی تهوع در دوران بارداری به طور دقیق مشخص نمی باشد اما شاید به دلیل تغییرات فیزیکی و شیمیایی زیادی بوده که در بدن مادر باردار اتفاق می افتد که در ادامه به معرفی اکثر موارد آن پرداخته ایم.
افزایش هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی یا hcg:
این نوع هورمون بسیار سریع در ابتدای حاملگی افزایش می یابد. در رابطه با ارتباط این هورمون با بروز حالت تهوع اطلاعات دقیقی وجود ندارد ولی از آنجایی که حالت تهوع به طور همزمان با بالا رفتن میزان این هورمون افزایش می یابد در نتیجه می توان بالا رفتن میزان این هورمون را از جمله علل حالت تهوع تلقی نمود. در وضعیتی که زنان میزان hcg بالایی داشته باشند همچون وقتی که چندقلو باردار می باشند مقدار حالت تهوع و استفراغ بالایی نیز خواهند داشت.
معده تحریک پذیر:
ممکن است بعضی از زنان که سیستم گوارشی آن ها خیلی حساس می باشد در ابتدای حاملگی نشانه هایی شدیدتر از حالت تهوع داشته باشند. همینطور بعضی مطالعات انجام شده نشان داده است که عفونت معده ناشی از باکتری هلیکوباکترپیلوری در خانم های باردار موجب بالا رفتن میزان حالت تهوع آن ها در دوران حاملگی می گردد.
هورمون استروژن:
دلیل دیگری که امکان دارد موجب حالت تهوع مادران در دوره حاملگی گردد بالا رفتن میزان هورمون استروژن می باشد که در ابتدای حاملگی زیاد می شود.
وجود استرس و اضطراب:
بر طبق بعضی از مطالعات انجام شده حالت تهوع در بعضی از خانم های باردار امکان دارد واکنش غیرطبیعی به استرس و اضطراب آن ها باشد. در صورتی که فرد به طور دائم حالت تهوع و استفراغ داشته باشد شاید بیشتر درگیر استرس در بارداری می باشد.
بالا رفتن میزان حس بویایی در مقابل بوهای متنوع:
وجود حس دل به هم خوردگی برای خانم هایی که به تازگی حامله شده اند موضوعی غیرطبیعی نمی باشد همچون بوی یک ساندویچ از محلی خیلی دور امکان دارد موجب احساس ناراحتی و اذیت در یک خانم باردار گردد. بعضی از بوها امکان دارد اثر بیشتری داشته باشند و به میزان بیشتری باعث آزار و اذیت و بروز حالت تهوع در خانم های باردار شوند.
راهکارهای موثر کاهش حالت تهوع حاملگی
در صورتی که حالت تهوع و استفراغ کمی دارید می توانید از روش های ساده ای که در زمینه رفع آن وجود دارد بهره ببرید. در ادامه به بیان این راهکارها و توصیه های کاربردی پرداخته ایم.
- سعی کنید تعداد وعده های زیادتر و میان وعده هایی در طی روز برای خود تدارک ببینید تا هیچ موقع معده تان خالی نماند. بعضی از خانم ها کربوهیدرات ها را در هنگام حالت تهوع مناسب می دانند. بعضی تحقیقات مشخص کرده است که غذاهای حاوی پروتئین زیاد در کم شدن نشانه ها اثر زیادی دارد. همینطور بهتر است به آهستگی غذاها را بجویید و میل نمایید.
- در هنگام صبح و زمان بیدار شدن اول حدود چند دقیقه نشسته و به طور ناگهانی از تخت بیرون نیایید.
- در طول روز حدود سه مرتبه مسواک بزنید. در صورتی که خمیر دندان حس ناخوشایندی در شما ایجاد می کند می توانید بدون خمیر دندان مسواک بزنید. بهتر است روی سطح لثه ها را ماساژ داده تا تمیز گردند.
- اتاق گرم یا بدون جریان هوا، نشستن داخل ماشین، بوی تند عطر، محرک های چشم همچون نور چشمک زن می توانند موجب تحریک شدن حالت تهوع شما شوند. در چنین مواقعی خیلی سریع وضعیت خود را تغییر بدهید. دوری از محرک ها می تواند اثر زیادی در رفع و کاهش حالت تهوع شما داشته باشد.
- دراز کشیدن به ویژه بر روی طرف چپ بدن روند هضم غذا را دچار تاخیر می کند. بنابراین از دراز کشیدن پس از خوردن هر چیزی پرهیز نمایید.
- نوشیدنی ها را در فواصل بین وعده های غذایی خود استفاده نمایید. امکان دارد مصرف نوشیدنی های سرد و گازدار حالت تهوع را به حداقل برساند و نوشیدنی های با طعم شیرین میزان حالت تهوع را بالا ببرد.
- سعی کنید غذاهای تند، اسیدی و سرخ شده را کنار گذاشته چرا که روند هضم کندتری دارند.
- تا جای امکان به خودتان استراحت کافی بدهید و هر زمان وقت دارید چرت بزنید یا فیلم ببینید. دیدار دوستان می تواند در کاهش استرس و ایجاد احساس آرامش در ذهن و روح شما موثر و کمک کننده باشد.
- در صورتی که زیاد استفراغ می کنید از نوشیدنی های دارای نمک، گلوکز و پتاسیم برای جبران کردن الکترولیت های از دست رفته بدن استفاده نمایید. نوشیدن شربت آبلیمو نیز می تواند گزینه خوبی در این زمینه باشد.
- اعمال مختلفی همچون پیاده روی کردن و یا باز کردن پنجره و تنفس هوای تازه می تواند میزان تهوع شما را به حداقل برساند.
- نوشیدن بدون توقف موجب ایجاد احساس پری می شود و دیگر نمی توانید پس از آن غذا میل کنید. سعی نمایید مایعات را کم کم بخورید و یا با استفاده از نی آن را بنوشید بدین گونه در طی روز کمتر اذیت شده و احساس ناراحتی می کنید.
در مطلب ارائه شده علائم و علل اصلی وجود بیماری صبحگاهی در خانم های باردار و راه های رفع و کاهش آن را شرح دادیم که امیدواریم نهایت استفاده را از آن برده باشید.
منبع : آرگا
