حضرت محمد تقی فرزند حضرت رضا و حضرت سبیکه نوبیه می باشد وی نهمین اختر تابناک امامت و ولایت است که در ۱۰ رجب سال ۱۹۵ هجری قمری در مدینه متولد شد. حضرت محمد تقی بعد از ۱۷ سال امامت سرانجام در سن ۲۵ سالگی و در بغداد به شهادت رسیدند و در شهر کاظمین دفن شدند. این حضرت جملات آموزنده زیادی را بیان کرده اند و مطالعه سخنان امام محمد تقی علیه السلام می تواند درس های آموزنده ای را در اختیار مخاطب قرار بدهد.
مجموعه سخنان امام محمد تقی علیه السلام
پیشوایان ما جملات ارزنده زیادی را بیان کرده اند که با مطالعه آن ها می توان راه درستی را در زندگی طی کرد. در مطالب قبلی جملات حضرت محمد و جملات حضرت رضا و جملات امام علی را مطالعه کردید در ادامه جملاتی از امام محمد تقی را گردآوری خواهیم کرد.
جمله های امام محمد تقی علیه السلام
الأیامُ تَهتِکُ لَکَ الأمرَ عَنِ الأسرارِ الکامِنَهِ
روزگار رازهاى نهان را بر تو آشکار مى کند.
[ همان، ص ۳۶۵]
***********
مَنِ استَحسَنَ قَبیحا کانَ شَریکا فیهِ
هر که کار زشتى را نیک بشمارد، در آن کار شریک است.
[ بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۸۲]
***********
مَن هَجَرَ المُداراهَ قارَبَهُ المَکرُوهُ
آن که سازش و مدارا را ترک کند، ناگوارى به او روى آورد.
[ بحار الأنوار، ج ۶۸، ص ۳۴۱.]
***********
إظهارُ الشَّیءِ قَبلَ أن یُستَحکَمُ مَفسَدَهٌ لَهُ
آشکار کردن چیزى پیش از استوار شدن، مایه تباهى آن است.
[ تحف العقول، ص ۴۵۷]
جملاتی از امام محمد تقی علیه السلام
مُلاقاهُ الإخوانِ نُشرَهٌ و تَلقیحٌ لِلعَقلِ و إن کانَ نَزرا قَلیلاًِ
دیدار برادران مایه سلامتى و رشد عقل است؛ اگرچه بسیار اندک باشد.
[ الأمالى، مفید، ص ۳۲۹]
***********
مَنِ انقَادَ إلَى الطُّمأ نینَهِ قَبلَ الخُبَرهِ فَقَد عَرَضَ نَفسَهُ لِلهَلَکَهِ و العاقِبَهِ المُتعِبَهِ
هر که پیش از آزمودن، به کسى اطمینان کند، خود را در معرض هلاکت و فرجامى رنج آور قرار داده است.
[ بحار الأنوار، ج ۷۸، ص ۳۶۴]
***********
لا یَضُرُّکَ سَخَطُ مَن رِضاهُ الجَورُ
خشم کسى که خشنودى اش ستم گرى است، به تو زیان نمى رساند.
[همان، ج ۷۵، ص ۳۸۰]
***********
غِنَى المُؤمِنِ غِناهُ عَنِ النّاسِ
توانگرى مؤمن در بى نیازى از مردم است.
[ همان، ص ۱۰۹]
احادیثی از حضرت محمد تقی
مَن لَم یَعرِفِ المَوارِدَ أعیَتْهُ المَصادِرُ
کسى که راه ورود به کارى را نشناسد، راه برون شدن از آن درمانده اش مى کند.
[ همان، ج ۷۵، ص ۳۶۴]
***********
مَن رَضِیَ بِدونِ الشَّرَفِ مِنَ المَجلِسِ لَم یَزَلِ اللّه ُ و مَلائِکَتُهُ یُصَلُّونَ عَلَیهِ حَتّى یَقومَ
هر که از نشستن در پایین مجلس خرسند باشد، خدا و فرشتگانش پیوسته بر او درود مى فرستند تا آنگاه که برخیزد.
***********
ثَلاثٌ یَبْلُغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّهِ: کَثْرَهُ الاْ سْتِغْفارِ، وَ خَفْضِ الْجْانِبِ، وَ کَثْرَهِ الصَّدَقَهَ.
سه چیز، سبب رسیدن به رضوان خداى متعال مى باشد:
۱ – نسبت به گناهان و خطاها، زیاد استغفار و اظهار ندامت کردن .
۲ – اهل تواضع کردن و فروتن بودن .
۳ – صدقه و کارهاى خیر بسیار انجام دادن .
***********
وَ حَقیقَهُ الاْ دَبِ: اِجْتِماعُ خِصالِ الْخیْرِ، وَ تَجافى خِصالِ الشَّرِ، وَ بِالاْ دَبِ یَبْلُغُ الرَّجُلُ الْمَکارِمَ الاْ خْلاقِ فِى الدُّنْیا وَ الاّْخِرَهِ، وَ یَصِلُ بِهِ اِلَى الْجَنَّهِ.
حقیقت ادب و تربیت عبارت است از: دارا بودن خصلت هاى خوب ، خالى بودن از صفات زشت و ناپسند.
انسان به وسیله اءدب – در دنیا و آخرت – به کمالات اخلاقى مى رسد؛ و نیز با رعایت ادب نیل به بهشت مى یابد.
سخنان پرمحتوا از امام محمد تقی
الاْ دَبُ عِنْدَالنّاسِ النُّطْقُ بِالْمُسْتَحْسَناتِ لاغَیْرُ، وَ هذا لایُعْتَدُّ بِهِ مالَمْ یُوصَلْ بِها إ لى رِضَااللّهِ سُبْحانَهُ، وَالْجَنَّهِ، وَالاْ دَبُ هُوَ اءدَبُ الشَّریعَهِ، فَتَاءدَّبُوا بِها تَکُونُوا اءُدَباءَ حَقّا.
مفهوم و معناى ادب از نظر مردم ، تنها خوب سخن گفتن است که رکیک و سبک نباشد، ولیکن این نظریّه قابل توجّه نیست تا مادامى که انسان را به خداوند متعال و بهشت نزدیک نگرداند.
بنابر این ادب یعنى رعایت احکام و مسائل دین ، پس با عمل کردن به دستورات الهى و ائمّه اطهار علیهم السلام ، ادب خود را آشکار سازید.
***********
قالَ له رجل : اءَوصِنى بَوَصِیَّهٍ جامِعَهٍ مُخْتَصَرَهٍ؟
فَصُنْ نَفْسَکَ عَنْ عارِالْعاجِلَهِ وَ نار الْآجِلَهِ.
شخصى به حضرت عرض کرد: مرا موعظه و نصیحتى کامل و مختصر عطا فرما؟
امام علیه السلام اعضاء و جوارح ظاهرى و باطنى خود را از ذلّت و ننگ سریع و زودرس ، همچنین از آتش و عذاب آخرت ، در اءمان و محفوظ بدار.
***********
تَوَسَّدِ الصَّبْرَ، وَاعْتَنِقِ الْفَقْرَ، وَارْفَضِ الشَّهَواتِ، وَ خالِفِ الْهَوى ، وَ اعْلَمْ أ نَّکَ لَنْ تَخْلُو مِنْ عَیْنِ اللّهِ، فَانْظُرْ کَیْفَ تَکُونُ.
در زندگى ، صبر را تکیه گاه خود، فقر و تنگ دستى را همنشین خود قرار بده و با هواهاى نفسانى مخالفت کن .
و بدان که هیچگاه از دیدگاه خداوند پنهان و مخفى نخواهى ماند، پس مواظب باش که در چه حالتى خواهى بود.
سخنان پرمحتوا و ناب از امام محمد تقی
عَلَیْکُمْ بِطَلَبِ الْعِلْمِ، فَإ نَّ طَلَبَهُ فَریضَهٌ وَالْبَحْثَ عَنْهُ نافِلَهٌ، وَ هُوَ صِلَهُ بَیْنَ الاْ خْوانِ، وَ دَلیلٌ عَلَى الْمُرُوَّهِ، وَ تُحْفَهٌ فِى الْمَجالِسِ، وَ صاحِبٌ فِى السَّفَرِ، وَ اءُنْسٌ فِى الْغُرْبَهِ.
بر شما باد به تحصیل علم و معرفت ، چون فراگیرى آن واجب و بحث پیرامون آن مستحبّ و پرفائده است .
علم وسیله کمک به دوستان و برادران است ، دلیل و نشانه مروّت و جوانمردى است ، هدیه و سرگرمى در مجالس است ، همدم و رفیق انسان در مسافرت است ؛ و اءنیس و مونس انسان در تنهائى مى باشد.
***********
مَوْتُ الاْ نْسانِ بِالذُّنُوبِ اءکْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالاْ جَلِ، وَ حَیاتُهُ بِالْبِرِّ اءکْثَرُ مِنْ حَیاتِهِ بِالْعُمْرِ.
فرارسیدن مرگ انسان ها، به جهت معصیت و گناه ، بیشتر است تا مرگ طبیعى و عادى ، همچنین حیات و زندگى لذّت بخش به وسیله نیکى و إ حسان به دیگران بیشتر و بهتر است از عمر بى نتیجه .
***********
یَخْفى عَلَى النّاسِ وِلادَتُهُ، وَ یَغیبُ عَنْهُمْ شَخْصُهُ، وَ تَحْرُمُ عَلَیْهِمْ تَسْمِیَتُهُ، وَ هُوَ سَمّیُ رَسُول اللّهِ صلى الله علیه و آله وَ کَنّیهِ.
زمان ولادت امام عصر علیه السلام بر مردم زمانش مخفى است ، و شخصش از شناخت افراد غایب و پنهان است.
و حرام است که آن حضرت را نام ببرند؛ و او همنام و هم کنیه رسول خدا صلى الله علیه و آله است.
جملاتی از حضرت محمد تقی علیه السلام
إنَّ بَیْنَ جَبَلَىْ طُوسٍ قَبْضَهٌ قُبِضَتْ مِنَ الْجَنَّهِ، مَنْ دَخَلَها کانَ آمِنا یَوْمَ الْقِیامَهِ مِنَ النّار.
همانا بین دو سمت شهر طوس قطعه اى مى باشد که از بهشت گرفته شده است ، هر که داخل آن شود و با معرفت زیارت کند -، روز قیامت از آتش در امان خواهد بود.
***********
قالَ الا مام ابوجعفر، محمّدالجواد صلوات اللّه و سلامه علیه:
الْمُؤ مِنُ یَحْتاجُ إ لى ثَلاثِ خِصالٍ: تَوْفیقٍ مِنَ اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ واعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ، وَقَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ.
مؤ من در هر حال نیازمند به سه خصلت است:
توفیق از طرف خداوند متعال ، واعظى از درون خود، قبول و پذیرش نصیحت کسى که او را نصیحت نماید.
در این مطلب با گلچینی از سخنان امام محمد تقی علیه السلام در خدمت شما عزیزان بودیم که امیدواریم از مطالعه آن ها نهایت بهره را برده باشید.
منبع : آرگا
