مسجد مشیر یکی از مسجدهای تاریخی و از مکان های دیدنی شیراز می باشد که متعلق به زمان قاجاریان است. این بنا توسط وزیر حکومت فارس به نام «میرزا ابوالحسن خان مشیر الملک» و در طی ۱۲۶۵ – ۱۲۷۴ هجری قمری ایجاد گردید. معماری مشیر بسیار چشم نواز می باشد که در ۲۵ / ۲ / ۱۳۵۱ به شماره ۹۱۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید.
آَشنایی با مسجد مشیر شیراز
شیراز شهر ادب و هنر، و شهر جاذبه ها است که هر توریست و یا مسافری علاقه مند به دیدار آن با حال و هوای خاص و منحصر به فردش است. این مکان یکی از این مکان های دیدنی است که از بعد مذهبی – تاریخی دارای اهمیت می باشد که در محله ای قدیمی و باستانی به نام «سنگ سیاه» واقع شده است. که گفته می شود مدت زمانی حدودا ۱۰ سال برای احداث آن زمان صرف شد. این بنا توسط فردی به نام «میرزا ابوالحسن خان مشیر الملک» وزیر حکومت فارس ساخته گردید.
جغرافیای مسجد
مشیر مکان تاریخی شیراز و ایران است که قدمت آن به زمان قاجاریان می رسد. بنای مشیر واقع در شهر شیراز – محله سنگ سیاه – خیابان قاآنی شمالی، در محله بازار ارامنه می باشد. محله «سنگ سیاه» این محله که از محلات قدیمی شیراز می باشد از ترکیب شدن با محله «درب کازرون» ایجاد شد. در گذشته «سنگ سیبیویه» نام داشت که بعدها به علت داشتن سنگ سیاه بر روی مزار به این نام تغییر یافت.
بخش های مختلف مسجد
این مسجد دارای تعدادی حرم و اتاق ۲ طبقه است که اتاق های آن در زمان های قدیم جهت تعلیم طلبه های علوم مذهبی به کار گرفته می شد. در سمت های شرقی، غربی و شمالی ساحت مسجد، تالارهایی وجود دارد. تالار شمالی آن زینت داده شده به کاشیکاری و مقرنس کاری، سنگ نوشته های فوق العاده، محراب و طاق نمای بلندی می باشد که بر روی آن ۲ گلدسته کاشی شده و ساعتی قرار گرفته شده است. در جلوی این تالار سنگ نوشته ای قرآنی دارای خط ثلث با تاریخ ۱۲۷۰ ه ق واقع شده است.
همچنین حرم کوچکی در جهت شمالی این بنا واقع شده که با دو گلدسته منحصر به فرد و یک طاق نما شامل آیه های قرآنی به صورت خط ثلث، همراه با معماری خاصی تزیین شده است. در جهت شرقی مسجد هم یک حرم دیگر وجود دارد که سقف آن گچ بری شده، و کاشی کاری بوده، با استفاده از خط ثلث آیه هایی از قرآن بر روی سنگ نوشته آن تحریر گردیده است. حرم زمستانی دارای ۲ طاق نمای متعلق به کتابخانه و همچنین ۳ پایه سنگی شبیه سبک مسجد وکیل می باشد.
معماری زیبای مسجد
درون حیاط بنا نیز یک حوض وسع به درازای ۲۵ متر و پهنای ۱۰ متر واقع شده که از کناره تا ته حوض با استفاده از سنگ های یک تکه ایجاد شده است. اما محراب این بنای مذهبی کاشی کاری گردیده است که سوره توحید با استفاده از خط نسخ بر روی آن نوشته گردیده است. محراب در واقع یکی از جذاب ترین و خارق العاده ترین بخش های مسجد به شمار می رود که توانایی ایجاد لحظاتی معنوی و مذهبی را برای شما دارد.
در بالای طاق سمت غرب بنا یک ساعت تاریخی و کهن با تاریخچه ای ۱۷۰ ساله جا خوش کرده که قدمت و زیبایی بالایی را در میان ساعت های شهر شیراز از آن خود کرده است. پیرامون ساعت نامبرده معرق و کاشی کاری گردیده است که شامل ارقام انگلیسی می باشد. این ارقام به دنبال انتقاد میرزا ابوالحسن خان مشیر الملوک تبدیل به ارقام فارسی می گردد.
در حال حاضر با وجود بیماری کرونا شرایط برای بازدید و خواندن نماز متفاوت شده است. اما در گذشته درب این مسجد برای برگزاری نماز به روی عموم باز بود. و در صورت تمایل برای بازدید غیر از ساعتهای نماز شرایط فراهم می شد.
محله سنگ سیاه
«سنگ سیاه» نام محله ای است در شهر شیراز که جاذبه های باستانی و قدمت دار زیادی از جمله مسجد ایلخانی، مسجد مشیر، هیئت مشیر، امامزاده بی بی دختران، صومعه ی ارامنه، بازارچه ارامنه، منزل فروغ الملک، بازارچه حاج زینل و مرقد عالم بزرگ «عمر بن عمان» مشهور به «سیبیویه» را در خود جای داده است. که اتفاقا دلیل این نامگذاری یعنی نامیده شدن به اسم «سنگ سیاه» نیز وجود سنگ سیاهی بر روی مزار مرقد عمر بن عمان است. بعدها این مسجد به «سیبیویه» تغییر نام یافت.
اغلب ما به دلیل وجود جاذبه های گردشگری همچون آرامگاه سعدی، باغ ارم شیراز، حافظیه شیراز، سرای مشیر و … شیراز شهری ادب پرور می دانیم و کمتر در مورد بعد معنوی آن و وجود بناهای مذهبی اطلاع داریم. آشنایی با این مسجد یکی از این مکان ها است که برای تجدید و نوسازی این باور مناسب می باشد.
منبع : آرگا
