توجه داشته باشید که درخت عنبر سائل از دسته درختان غیر بومی و پهن برگ می باشد که در سال های اخیر به ایران وارد شده و بعضا به عنوان درختی زینتی در فضاهای سبز و باغ های گیاه شناسی مورد کشت قرار می گیرد. همچنین درختچه عنبر سائل به دلیل زیبایی فراگیری که دارد امروزه مورد توجه بسیاری از علاقه مندان به گل و گیاه قرار گرفته است.
آشنایی با درختچه عنبر سائل
بهتر است بدانید که در واقع درخت عنبر سائل که با نام صمغ سرخ نیز نامیده می شود از دسته درختان برگریز، وارداتی و بومی مناطق گرمسیر آمریکا می باشد که حدود ۲۵ تا ۳۵ متر ارتفاع می گیرد و تا ۱۵ متری رشد نسبتا سریعی خواهد داشت. به صورت طبیعی در حاشیه خاک های مرطوب در طول رودخانه ها و نهرها و یا روی تپه ها رشد می کند و در زبان انگلیسی آن را آدامس شیرین می خوانند. همچنین مغز چوب درختان مسن عنبر سائل قرمز رنگ بوده و به دلیل صمغ قرمز و عطری که از شکاف های پوست آن جاری می شود به آن عنبر سائل می گویند. در واقع عنبر سائل ماده ای کمیاب است که در شرایطی خاص در دستگاه گوارشی نهنگ عنبر تولید خواهد کرد. توجه داشته باشید که درختچه زیبا دارای برگ هایی پنجه ای یا ستاره ای مشابه برگ های افرا است اما برگ هایش برخلاف افرا متناب هستند. شیار های منظم تری دارند و همچنین برگ های عنبر سائل به رنگ سبزی روشن و با ۱۳ تا ۱۸ سانتی متر مساحت بوده و ۵ تا ۷ لوب نوکدار با حاشیه ای دندانه دار دارند. برگ ها عمدتا در فصل پاییز به رنگ های متنوعی از جمله طیف رنگی قرمز تا طلایی تغییر می کنند و به درخت ظاهری زیبا و چشم نواز می بخشند. به طور کلی تنه های درخت عنر سائل می توانند به قطری بین ۶۰ تا ۱۵۰ سانتی متر برسند و پوست تنه خاکستری متمایل به قهوه ای و با شیار های عمیق خواهد بود. به صراحت می توان گفت که این گیاه در فصل بهار گل می دهد و میوه های آن میانه آبان تا آذر ماه ظاهر خواهند شد. میوه های این گیاه گرد و خاردار هستند که قطری حدود ۲ تا ۳ سانتی متر داشته و پس از ریختن برگ ها نیز روی درخت باقی می مانند. جالب است بدانید که از چوب این درخت که سخت و مرغوب می باشد عمدتا در مصارف تجاری و صنعتی استفاده می شود و شیره و صمغ آن نیز جهت تولید ادامس و یا مواد معطر به کار گرفته خواهد شد. معمولا این درخت تکه پایه بوده و به وسیله حشرات بالای زنبورها گرده افشانی می شود.
دستورالعمل کاشت بذر:
به طور کلی کاشت بذور عنبر سائل چندان کار سخت و پیچیده ای نیست و به همین منظور در ادامه سعی داریم به بیان مراحل کشت درختچه عنبرسائل بپردازیم:
در ابتدا بذور درخت عنبر سائل را به مدت ۲۴ ساعت درون آب بخیسانید و زمانی که در حال آماده کردن بستر گیاه بودید بذر ها را روی یک روزنامه قرار دهید تا به خوبی خشک شود.
سپس یک گلدان ۸ سانتی متری را با کمپوست استریل پر کنید و ۱.۵ سانتی متر از قسمت بالایی گلدان را به خوبی خالی نمایید. توصیه می شود که هر بذر درخت عنبر سائل را در یک گلدان قرار دهید و آن را با ۶ میلی متر شن به خوبی بپوشانید و بعد شن را مرطوب نمایید.
هر گلدان را بایستی در یک پلاستیک روشن قرار دهید و گلدان را به مدت یک ماه درون یخچال بگذارید تا خواب بذر شکسته شود. در طول این ماه کمپوست و شن را مرطوب نگه دارید اما آن را خیس نکنید.
پس از گذشت یک ماه گلدان را به یک مکان یا سایه جزئی انتقال دهید. همچنین می توانید گلدان را در نزدیکی یک پنجره بزرگ قرار داد. دقت داشته باشید که دمای خاک برای جوانه زنی بذر درخت عنبر سائل در طول روز باید ۲۱ درجه سانتی گراد و در شب کمتر باشد.
به طور کلی هر زمان که احساس کردید رطوبت کمپوست در حال خشک شدن است می توانید با استفاده از یک آبپاش آن را مرطوب کنید. برای آبیاری گیاهتان استفاده از آبپاش بهتر خواهد بود زیرا در صورتی که جریان آب با سرعت باشد جای بذر تغییر خواهد کرد.
توجه داشته باشید که روند جوانه زنی حدود دو الی چهار هفته طول خواهد کشید و می توانید پس از گذشت این مدت زمان هر یک از نهال ها را به یک گلدان ۲۰ سانتی متری حاوی خاک گلدان مرغوب انتقال دهید.
توصیه می شود کهدر طول فصول رشد گلدان حاوی بذور را در یک مکان که در صبحو بعد از ظهر دارای نور غیر مستقیم است قرار دهید و در طول ماه های تابستان به هر گیاه هفته ای یک الی دو اینج آب بدهید. در اواخر تابستان نیز می توانید گلدان را در یک مکان با نور مستقیم خورشید قرار دهید.
پس از اولین بارش در فصل پاییز می توانید نهال را به زمین انتقال دهید و یک مکان دارای آفتاب کامل و خاک مرطوب دارای زهکشی خوب برای کاشت نهال عنبر سائل انتخاب نمایید. دقت داشته باشید ک آبیاری منظم گیاه در آب و هوای گرم بسیار ضروری است.
شرایط مورد نیاز برای پرورش عنبر سائل:
همانطور که می دانید تمامی گیاهان برای اینکه بتوانند روند رشد خود را به خوبی طی کنند نیاز به شرایطی دارند که شما بایستی ان را فراهم نمایید و به همین منظور در ادامه به بیان برخی از شرایط لازم برای کاشت و پرورش عنبر سائل پرداخته ایم:
خاک و کوددهی:
به صراحت می توان گفت که درختچه عنبر سائل برای رشد عمدتا خاک لومی، غنی، مرطوب به همراه زهکشی ایده آل را می پسندد و برای تهیه خاک گلدان می توانید از ترکیب کمپوست و شن استفاده نمایید. در مورد کوددهی بستر گیاه نیز می تواند گفت که سالانه در فصل پاییز بایستی کود دامی پوسیده را به خاک اضافه نمایید و اگر رشد درخت خیلی کند بود می توانید در فصل بهار از کود ازت استفاده نمایید.
دما و نور:
توجه داشته باشید که درخت عنبر سائل گرما و سرما را به خوبی تحمل می کند اما شرایط گرم و مرطوب برای آن مناسب تر خواهد بود. همچنین در مورد نور لازم برای بستر گیاه می توان گفت که گیاه با تابش نور مستقیم، نیم سایه و شرایط ساحلی سازگاری کامل دارد.
آبیاری:
از آنجایی که درختچه عنبر سائل از دسته گیاهان رطوبت دوست می باشد توصیه می شود که بستر را همیشه مرطوب نگه دارید و البته که نباید در روند آبیاری افراط نمایید زیرا باعث پوسیدگی ریشه ها خواهد شد. تنها زمانی اقدام به آبیاری نمایید که سطح بستر خشک شده باشد.
منبع : آرگا
