از جمله فناوری های جدید در علوم پزشکی می توان به سونوگرافی چهار بعدی اشاره کرد که با بهره گیری از آن می توان تصاویر و فیلم های مختلفی از جنین را ملاحظه نمود. این نوع اسکن در دوران بارداری کاملا اختیاری بوده و برای اجرای آن میزان انرژی زیادی مورد استفاده قرار می گیرد که این انرژی امکان دارد موجب آسیب رسانی به جنین گردد. بدین منظور قصد داریم در این مطلب به جهت آشنایی شما عزیزان به معرفی سونوی چهار بعدی و مزایا و معایب آن بپردازیم.
آشنایی با کاربرد سونوگرافی چهار بعدی
یکی از روش های اسکن و تصویربرداری از جنین در دوران بارداری سونوگرافی چهار بعدی می باشد که در آن از امواج صوتی برای تولید یک تصویر متحرک از جنین داخل رحم استفاده می گردد و به نوعی به دلیل پیشرفته بودن افکتی را بوجود می آورد که مشابه تماشا کردن یک ویدئوی زنده می باشد.
در صورتی که اختلالاتی در جنین نهفته باشد که با استفاده از سونوی معمولی قابل شناسایی نباشد می توان با دستور پزشک از سونوی چهار بعدی کمک گرفت. بهترین وقت برای اجرای این نوع سونوگرافی متناسب با نظر پزشک متفاوت می باشد. برای مثال بعضی از پزشکان هفته های ۲۷ الی ۳۲ حاملگی را بهتر و مناسب می دانند و بعضی از آن ها هفته های ۲۶ الی ۳۰ را برای اجرای این نوع اسکن بهتر می دانند. هزینه های سونوی چهار بعدی در مقایسه با دیگر انواع سونو در حاملگی بیشتر می باشد.
با استفاده از این شیوه می توان به راحتی سلامت و یا عدم سلامت نوزاد و حتی جنسیت و شباهت به کدام یک از والدین را نیز شناسایی نمود. در این نوع اسکن بعد زمان نیز به سونوی ۳ بعدی اضافه شده است و به همین خاطر حرکان جنین به خوبی قابلیت دیده شدن دارد. اسکن ۴ بعدی را اغلب بر روی دی وی دی ضبط می کنند و به والدین می دهند.
سونوگرافی هایی که به رنگ های سفید و مشکی در عکس مشاهده می شوند همان سونوی دو بعدی بوده و می توان گفت سونوی سه بعدی و چهار بعدی به همدیگر شباهت بسیاری دارند. سونوی چهار بعدی همان سه بعدی متحرک می باشد. سونوی سه بعدی در واقع عکس رنگی می باشد ولی سونوی چهار بعدی به صورت فیلم رنگی می باشد.
نحوه عملکرد اسکن چهار بعدی
سونوی ۴ بعدی به روشی که در ادامه شرح داده ایم تصویری از درون رحم مادر تولید می کند.
- ابزاری به اسم مبدل بر روی شکم مادر به حرکت در می آید.
- این دستگاه امواج صوتی را از راه شکم مادر وارد رحم می کند. این امواج به جنین برخورد کرده و به صورت پژواک برگشت می خورد.
- دستگاه سونوگرافی این اطلاعات پژواکی را جمع آوری کرده و به ترجمه آن می پردازد و بر روی صفحه نمایش به تصویر می کشد.
- زمانی که جنین در حال حرکت می باشد و یا لگد می زند می توانید تصاویر آن را بر روی صفحه فراصوتی ببینید.
- نتایجی که از سونوی چهار بعدی بدست می آورید به دکتر و پروسه پزشکی وابسته می باشد. برخی نتایج شبیه یک تصویر ارائه شده و برخی از پزشکان امکان دارد یک ویدئو چهار بعدی در اختیار شما قرار دهند.
فواید سونوی ۴ بعدی
- مهمترین ویژگی این نوع اسکن شناسایی سریع اختلالات فیزیکی نوزاد نظیر لب شکری، نداشتن انگشت، کام پاره و مشکلات ستون فقرات می باشد.
- بررسی وضعیت رشد و تکامل نوزاد به آسانی تحت نظر می باشد.
- تعیین جنسیت نوزاد سریعتر از روش های دیگر سونوگرافی انجام می گیرد.
- اختلالات موجود در جفت به خوبی شناسایی می شود.
- رشد و نمو نوزادان به کمک تصاویر زنده همچون فیلم با بکارگیری این نوع سونوگرافی قابل انجام می باشد.
- اختلالات و آسیب هایی فیزیکی که در ساختمان رحم وجود دارد به آسانی قابل شناسایی می باشد.
- میزان ضخامت nt در سونوی چهار بعدی اندازه گرفته شده و در صورت مبتلا بودن کودک به سندروم داون این عارضه به آسانی قابل شناسایی می باشد.
- نوع جنسیت کودک مشخص شده و تصاویر رنگی با شفافیت بسیار بالا حاصل می شود.
- اطلاعات کامل در مورد بارداری های چند گانه نظیر تست بارداری دوقلو یا چندقلو را در اختیار قرار می دهد.
- بارداری اکتوپیک با استفاده از این نوع اسکن قابل تشخیص می باشد.
- در این روش پولیپ ها، تومورهای رحم، کیست ها و فیبروئید ها قابل شناسایی می باشند.
- والدینی که در رابطه با فهمیدن جنسیت نوزاد خود خیلی کنجکاو و مشتاق هستند و می خواهند بدانند کودکشان به کدام یک از آن ها شباهت دارد می توانند از این روش بهره بگیرند.
- از جمله مشکلاتی که امکان دارد برای مادر پیش بیاید خونریزی ناهنجاری بی موقع بوده که علت ایجاد آن را خیلی راحت با کمک سونوی چهار بعدی می توان تشخیص داد.
زمان مناسب انجام اسکن چهار بعدی
تاثیرات طبیعی دوران حاملگی در هفته اول بارداری شروع می شود. تصویر برداری سونوی ۴ بعدی به طور متوسط در فاصله هفته های ۱۸ الی ۲۳ انجام می گیرد.
خطرات سونوی چهار بعدی برای کودک
همانطور که گفتیم این نوع اسکن روشی کاملا اختیاری می باشد و هیچ نوع اجباری برای انجام آن بوسیله مادر وجود ندارد مگر در صورتی که با توجه به شناسایی پزشک و به علت وجود مشکلی که در تصویربرداری دو بعدی مشخص نمی شود استفاده از این روش ضرورت داشته باشد.
اکثر پزشکان این نوع سونوگرافی را سفارش نمی کنند زیرا امکان دارد سبب صدمه زدن به حلزون شنوایی جنین شود. اگر چه امواج دستگاه های سونوگرافی برای مادر و جنین کاملا بدون خطر می باشد ولی تصور بر این که این نوع اسکن کاملا بدون خطر می باشد نیز اشتباه می باشد.
همچنین می توان گفت در صورت استفاده غلط امکان دارد آسیب های جبران نشدنی برای جنین به دنبال داشته باشد. با توجه به این که این نوع دستگاه برای ساخت ویدئو از جنین انرژی فراوانی بکار می برد امکان دارد مایع آمنیوتیک یا کیسه آب اطراف جنین بیش از اندازه گرم شود که این موضوع احتمال دارد تاثیرات جبران نشدنی بر روی بافت های مختلف جنین بگذارد.
در مطلب ارائه شده شما عزیزان را با انواع کاربردهای سونوگرافی چهار بعدی و مزایا و خطرات آن آشنا کردیم که امیدواریم برایتان مفید و سودمند بوده باشد.
منبع : آرگا