به طور کلی چوچاق یا زولنگ از دسته گیاهان دارویی با پتاسیل های ناشناخته است که به رو به فراموشی است اما جالب است بدانید که خواص چوچاق بسیار زیاد است زیرا این گیاه دارای مصارف متعددی مانند سبزی کاری، گل کاری و مصارف دارویی مانند مسکن درد، اشتها آور و خاصیت آنتی اکسیدان خواهد بود.
آشنایی با خواص چوچاق
بهتر است بدانید که نام علمی گیاه چوچاق زولنگ است که از دسته تیره چتریان و گیاهان خاردار محسوب می شود. در واقع چوچاق گیاهی چند ساله است که اغلب به رنگ آبی آسمانی با پراکندگی در شمال ایران در منطقه های جلگه ای از رامسر تا گلوگاه و ارتفاعات میانی البزر در شیب های شمالی قابل رشد است. در واقع گیاه زولنگ بومی نواحی شمال ایران می باشد و در کشتزارها و لبه جوی ها اغلب نقاط جهان از جمله شمال ایران بسیار است. توجه داشته باشید که این گیاه در جوانی دارای برگ هایی نرم و لطیف و شادابی است که اغلب برای مصارف غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در زمان بلوغ دارای خارهایی است که هر چند تنها پنج شاخه دارد اما شش شاخ نامیده می شود و به همین خاطر آن را از دسته خارداران و تیره چتریان می دانند. گیاه چوچاق دارای برگ های قهوه ای رنگ و کله قندی است که بوی هویچ می دهد و در برخی از انواع بیابانی آن تا عمق دومتری در زمین فرو خواهد رفت. همانطور که متوجه شدید چوچاق از دسته گیاهان خوراکی است که اغلب در شمال ایران به صورت خودرو رشد می کند. همچنین این گیاه معطر بوده و پس از آسیاب شدن به صورت تازه به زیتون پرورده اضافه خواهد شد و در نهایت طعم دلچسب و دلپذیری به زیون می دهند. جالب است بدانید که چوچاق در طب سنتی اروپا به عنوان یک مدر، یک محرک و اشتها آور با توجه به طعم آن به عنوان اسانس مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع تجزیه عصاره ساقه و ریشه های چوچاق نشان می دهد که این گیاه خواص ضد قارچی و فعالیت ضد باکتری قابل توجهی دارد.
خواص دارویی گیاه چوچاق:
توجه داشته باشید که این گیاه دارای مصارف متعددی مانند سبزی کاری، گل کاری و دارویی می باشد که از جمله کاربردهای دارویی آن می توان به مسکن درد، اشتهاآور و خاصیت آنتی اکسیدانی آن اشاره کرد و همچنین که امروزه محققان دریافته اند که از گیاه زولنگ می توان برای کاهش آهن خون در بیماران تالاسمی هم استفاده کرد.
در واقع خاصیت دارویی اصلی این گیاه در ریشه های آن جای گرفته زیرا ریشه چوچاق ضداسپاسم، معطر، معرق، ادرار آور، گلوکوفاژ و محرک است و به منظور بهترین استفاده دارویی از ریشه آن بایستی در فصل پاییز اقدام به برداشت نمایید. توجه داشته باشید که خواص درمانی اصلی ریشه برای درمان سیاه سرفه، عفونت های ادراری، بیماری های کبد و کلیه ها، تحلیل ورم ها و ناراحتی های استفاده خواهد شد.
این گیاه معمولا به دلیل داشتن اسید فولیک خون ساز است و همچنین پادزهر آن، جوشانده ای مفید برای مسکن درد پهلو، بادشکن و جهت از بین بردن نفخ و درد پهلو محسوب می شود. مصرف این گیاه می تواند ادرار، شیر و عرق را افزایش دهد و سنگ کلیه و مثانه را نیز دفع نماید.
جالب است بدانید که استفاده از عصاره بیخ این گیاه برای عقب افتادگی عادات ماهانه مفید است و در مقابل پماد آن همراه با آرد جو و برگ کاسنی نرم کننده ورم های سخت می باشند.
از دیگر خواص گیاه چوچاق می توان به ریشه آن اشاره کرد که محرک قوای جنسی است و از خاکستر آن برای درمان بواسیر هم استفاده می شود. این گیاه آرامش بخش اعصاب، تسکین دهنده بیماری های رماتیسی و رفع التهابات خواهد بود.
به طور کلی ترکیباتی مانند لیمونن و اسید فولیک در این گیاه به وفور یافت می شود و به همین خاطر می تواند نقش بزرگی در درمان کم خونی ناشی از فقر آهن ایفا نماید. از دیگر خواص گیاه چوچاق می توان به مواردی که در ادامه بیان کرده ایم اشاره کرد:
- تسکین درد های رماتیسمی
- تقویت قوای جنسی
- کاهش التهاب در بدن
- اشتهاآور
- پیشگیری از بروز سرطان به دلیل مقدار زیادی آنتی اکسیدان
- آرامش بخش اعصال
- ادرارآور
- افزایش شیر مادران شیرده
خواص ریشه گیاه:
جالب است بدانید که ریشه گیاه چوچاق به دلیل داشتن قند و ساکارز خواص بسیار زیادی دارد و به منظور استفاده بیشتر از مزیت های آن بایستی از ریشه اصلی گیاه که از سایر ریشه ها بزرگ است و اصطلاحا به آن بیخ می گویند استفاده نمایید. همچنین لازم به ذکر است که زمان برداشت گیاه چوچاق تنها فصل پاییز است. از جمله فواید ریشه چوچاق می توان به مواردی که در ادامه بیان کرده ایم اشاره کرد:
- درمان عفونت و درد دندان
- درمان سیاه سرفه
- درمان عفونت ادراری
- رفع بیماری های قارچی و باکتریایی
- درمان بیماری های مرتبط با کبد
- ضد اسپاسم
- درمان عقب افتادگی پریود
- برطرف کننده سنگ کلیه و مثانه
دستورالعمل مصرف گیاه چوچاق:
در واقع یکی از راهکار های استفاده از این گیاه مصرف آن در غذاهایی مانند سبزی پلو ماهی، کوکوسبزی و زیتون پرورده است و همچنین چوچاق را می توانید خشک کنید و به عنوان چاشنی در غذاهای خود استفاده نمایید.
همچنین می توانید این گیاه را به صورت خشک و تر به عنوان دمنوش مورد استفاده قرار دهید که برای این روش باید آب جوش را روی گیاه بریزید و سپس دم کنید، پس از گذشت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه صاف کرده و میل نماید.
جالب است بدانید که در شهر هایی مانند مازندران و گیلان از برگ های جوان چوچاق برای آشپزی و معطر کردن بسیاری از غذاهای محلی استفاده می شود. از جمله استفاده آن در ترشیجات مانند هفتا بیجار یا ماست دوغ یا ترشی زیتون است که از ریشه آن نیز به عنوان یک شیرینی قندی استفاده خواهد شد.
همچنین از انواع آبپز شده یا برشته شده ریشه نیز به عنوان نوعی سبزیجات استفاده می شود و به دلیل هضم آسانی که دارد بسیار مناسب خواهد بود. همچنین شاخه های جوان چوچاق را می توان جایگزین مناسبی برای مارچوبه دانست.
همچنین در ادامه پیشنهاد می شود که با کلیک بر روی لینک های مقابل با مطالب خواص عرق شاتره و همچنین خواص سرخارگل نیز آشنا شوید.
منبع : آرگا
