دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

حافظیه شیراز و نحوه بازدید از آرامگاه شاعر بلند آوازه ایران زمین

  • محدثه خاکشور
  • ۴ اردیبهشت ۱۴۰۰
  • ۰

در این مطلب قصد داریم به حافظیه شیراز سفر کرده و با این جاذبه ی دیدنی و کم نظیر در زمینه ی هنر و ادب بپردازیم، حافظیه یا به عبارتی آرامگاه حافظ مکان آرام گرفتن و خانه ابدی این شاعر بزرگ است که در وصف ارزشمندی آثار وی کلمات قاصرند. از شما دعوت می کنیم تا برای آشنایی بیشتر با تاریخچه، معماری این بنا همراه ما باشید.

اگر کتاب تاریخ و فرهنگ آریایی ما ایرانی ها را ورق بزنید، با زندگینامه و اسامی شاعران بزرگ و مشهور و توانای زیادی بر می خورید که آثار گرانبهای آنها دری از دنیای هنر، ادب و کمال و معرفت به همراه احساس را به روی شما می گشاید، اشعار تمامی شاعران خوش سخن ایرانی همچون سعدی، فردوسی، مولوی، خیام و عطار و همچنین پروین اعتصامی شیرین و دلچسب می باشد اما در این میان حافظ پرچم دار شعر و ادب ایرانی محسوب می گردد، همانطور که اشعار این شاعر عزیز در ادبیات می درخشد و همیشه حرفی برای گفتن دارد، آرامگاه او در شهر ادب پرور شیراز نیز پر از تازگی و جذابیت است، در این مطلب گردشگری، آرگا به بخش هنر و ادب خود رجوع کرده و به بازی با واژه ها در رابطه با حافظیه شیراز پرداخته است.

آری بازی با کلمات وقتی زیبا است که در جهت ادب، هنر و عشق باشد، آرگا در این مطلب از حافظ, جادوگر واژه پردازی الهام گرفته تا کمی در باب این شاعر پرآوزازه در زمان حیات، و آثار بسیار ارزشمند وی و در نهایت منزل ابدی وی سخن راند، از اهمیت و علاقه شدید ما ایرانیان به حافظ و اشعار او می توان به حضور کتاب حافظ در شب باستانی و ایرانی یلدا، عید بزرگ نوروز و همچنین فال های خاطره انگیز و رمانتیک در زمان های مختلف دلتنگی و …. اشاره کرد. و اما حافظیه شیراز کجاست؟

آرامگاه حافظ لسان الغیب در شیراز

شیراز مهد شعر و ادب

شیراز مرکز استان فارس و یکی از شهرهای بزرگ و مشهور و محبوب کشورمان ایران است که از لحاظ گردشگری همیشه اسم آشنا است، اگر شما نیز از آن دسته از افرادی هستید که می خواهید به شهری پرجاذبه، زیبا و همچنین فرهنگ و ادب پرور سفر کنید، پیشنهاد می کنیم که حتما رفتن به این شهر را در الویت خود قرار دهید. حافظیه و سعدیه یکی از مکان های مهم و گردشگرپرور شیراز محسوب می شود که سعدیه آرامگاه سعدی و حافظیه آرامگاه حافظ شاعران بزرگ ایرانی می باشد.

این مرقد در سمت جنوبی دروازه «قرآن» و در شمت شمالی شیراز قرار گرفته است که محل آرامش گرفتن شاعر بزرگی همچون حافظ ایرانی است. همچنین دارای چهار دروازه دو درب از سمت غرب، یک درب از سمت جنوب و یک درب از سمت شمال شرقی می باشد؛ ۲ صحن آن نیز توسط سالنی از یکدیگر مجزا می گردد.

حافظیه دارای ۸ درب می باشد که برگرفته از هشت در بهشت و همچنین تاریخ زندگی حافظف یعنی قرن هشتم است. در مورد سنگ مزار و چگونگی قرارگیری آن می توان گفت که با فاصله ی ۱ متری از زمین قرار گرفته که اطراف آن را ۵ رده پله ی دایره ای شکل پوشانده اند؛ یک گنبد ۱۰ متری با طراحی کاشی کاری شده بر روی آرامگاه مسی قرار گرفته است.

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس

فضای حافظیه تمام پوشیده شده از باغهای وسیع و گلهای زیبا و متلون که ایوانی دارای ۲۰ ستون مسیر همراهی و اتصال شما به بنای اصلی آرامگاه می باشد, معملری در این بنا دارای حکمت و دلیل است: شاید جالب باشد بدانید که بخش شمالی سنبل جهان معنوی و ملکوتی و بخش جنوبی سنبل جهان مادی بوده است. همچنین رنگ های بکار رفته مانند رنگهای مشکی نماد تیرگی شب، سفید روشنی صبح، قرمز ارغوانی شراب بهشتی، و در نهایت قهوه ای خاک, مبدا و مقصد همه انسان ها هستند. تمامی دیوارهای این بنا با استفاده از شعرهای خود حافظ زیبا و مزین شده اند.

آشنایی و بازدید از آرامگاه حافظ شیراز

حافظ کیست؟

خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی ملقب به «حافظ» و«لسان الغیب»، شاعر و عارف معروف و بااستعداد قرن ۸ در ایران است که اشعار عرفانی او از شهرت و محبوبیت بالایی در نزد افراد مختلف عموم و خواص برخوردار می باشد. وی در ۷۲۷ ه ش در شهر شیراز دیده به جهان گشود و در همین شهر نیز از دنیا رفت و دفن گردید. مزار او هم اکنون به آرامگاهی باشکوه تبدیل شده است که به حافظیه شناخته می شود.

غزل های حافظ را بارها در محافل ادبی ایرانی شنیده اید، به طوری که هر یک از این اشعار دارای آرایه ی ادبی و محتوایی نغز و دلنشین هستند و ساعت ها نیاز به مکاشفه و استخراج نکاتی تازه دارد. حتما با اشعار این شاعر خوش قریحه آشنا هستید، مطالعه و لذت بردن از سطر سطر ابیات زیبای آن چیزی نیست که کسی بتواند محروم بماند، به طوری که حتی اگر اهل مطالعه هم نباشد در فضای مجازی نیز بارها و بارها با عکس نوشته هایی بینظیر مزین شده با اشعار این عزیز روبرو و شگفت زده شده باشد.

«وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم     که در طریقت ما کافری ست، رنجیدن»

آشنایی با آرامگاه شیراز شیراز

ملقب شدن به «لسان الغیب»

بعد از فوت حافظ، عالمان شیراز وی را به دلیل شعرهای بی واهمه اش کافر و بدون دین دانسته و از خواندن نماز بر جنازه او اکراه داشتند که جهت اتمام این بحث چندین بیت از او را داخل یک کوزه قرار دادند و از بچه ای خواستند تا فقط یک دانه از بیت ها را به انتخاب خارج سازد. و البته بیت انتخابی «قدم دریغ مدار از جنازه حافظ گرچه غرق گناه است اما می رود به بهشت»، از همین رو و بر اساس چنین مواردی احتمالا وی را ملقب به لسان الغیب کرده اند.

آشنایی با جاذبه ی آرامگاه حافظ در شهر شیراز

اولین ساخت، تغییرات، تخریب ها و مرمت های حافظیه شیراز

تا تاریخ ۱۴۵۲ میلادی هیچ تغییری و یا ساختی بر روی مرقد حافظ صورت نگرفت تا اینکه در این سال یعنی ۶۵ سال بعد از درگذشت وی، گنبدی بر روی این مزار توسط فردی با مذهب زرتشتی به اسم محمد یغمایی که در آن زمان وزیر حاکم وقت فارس ایجاد گردید. همچنین محمد یغمایی حوضی پهناور در مقابل آرامگاه ایجاد کرد که از رکن آباد سرچشمه گرفته و پر می شد.

مرمت در دوران شاه عباس صفوی

در ابتدای قرن ۱۱ هجری قمری مصادف با پادشاهی شاه عباس صفوی این مزار بازسازی هایی را به چشم خود دید؛ بعد از بازسازی اولیه در زمان شاه عباس, بازسازی دوم در زمان نادرشاه افشار (۳۵۰ سال بعد از درگذشت حافظ) انجام شد.

افزودن بر شکوهمندی این بنا و تغییرات چشم گیر

کریم خان زند پادشاه عادل و زبانزد دوران زندیه در سال ۱۱۸۷ همت به افزایش عظمت و باشکوهی این مرقد کرد که در مقابل آن ایوانی چهار ستونه مطابق با سبکهای دلخواه خود ایجاد نمود. همچنین مزار را با یک سنگ مرمری پوش داد و باغی زیبا و بزرگ در مقابل آن احداث کرد.

بعد از این تغییرات این بنا دستخوش هیچ تغییری نشد تا اینکه به یکباره در سال ۱۲۳۵ شمسی ابوالفتح میرزا موبد الدوله آن را بازسازی کرد و پس از آن فرهاد میرزا معتمد الدوله قلعه ای از چوب بر روی آن بنا کرد. البته این ساخت به بهانه ی اینکه توسط فردی با گرایش زرتشتی انجام شده است از سوی فردی ظاهرساز در ان زمان تخریب گردید.

برای بار دوم یعنی در سال ۱۲۷۸ شمسی فردی به نام ملاشاه جهان زرتشتی که البته زرتشتی هم بود به دلیل علاقه ی زیادش به این شاعر بزرگوار تصمیم به ساخت ان می گیرد اما زحمات او نیز دوباره به همان بهانه (یعنی زرتشتی بودن) بر باد رفت و بنا ویران گردید.

این مزار و مرقد سرنوشتی چند ساله به همین شکل داشتند تا اینکه در سال ۱۲۸۰ شمسی شعاع السلطنه پادشاه وقت فارس با کمک استاد کمال الملک (علی اکبر مزین الدوله) قلعه ای آهنی بر روی آن بنا نمود و سنگ نوشته ای نیز بر فراز مرقد قرار داد.

حافظیه شیراز آرامگاه حافظ در استان فارس

در قسمت بالایی این سنگ نوشته این جمله دیده می شود «انت الباقی و کل شی هالک»

و در گوشه های بالایی آن بیت:

«بر سر تربت ما چو گذری همت خواه          که زیارتگه رندان جهان خواهد بود»

و در گوشه های پایینی آن:

«چراغ اهل معنی خواجه حافظ      بجو تاریخش از خاک مصلی» خوانده می شود.

علاوه بر نوشتن این ابیات در زیر و اطراف سنگ ابیاتی از غزل های او نوشته شده و تمام دیوارهای حافظیه شیراز را اشعار زیبا و دلنشین وی پوشانده است.

تغییرات اساسی در دوران پهلوی

در دوران حکومت پهلوی یعنی در سال ۱۳۱۰ استاندار فارس اقدام به عمران باغ روبروی این بنا گرفت و سردر بزرگی با جنس سنگ بر دیوار جنوبی مرقد نصب کرد، او نیز خیابانی در مقابل مرقد به اسم «خرابات سابق» و «گلستان کنونی» ساخت.

تغییرات بعدی در سال ۱۳۱۴ شمسی در این زمان متاثر از طراحی دوران زندیه(کریم خان زند) انجام شد که در آن طرح ارائه شده آندره گدار معمار فرانسوی به اجرا در آمد که نتیجه آن ساخت آرامگاهی باشکوه و همچنین تبدیل شدن بنای کهن ساخته شده (در زمان کریم خان زند) به ایوانی ۵۶ متری با بیست ستون، و در نتیجه قسمت کردن آرامگاه به دو بخش و فضا بود، بخش جنوبی متعلق به باغ و بخش شمالی متعلق به مرقد و بارگاه شد.

آشنایی با آرامگاه حافظ در شهر شیراز

آشنایی با جاذبه ی آرامگاه حافظ در شهر شیراز

مرمت و توجه ویژه در دوران جمهوری اسلامی

در سال ۱۳۸۶ تعمیر و مرمت آرامگاه حافظ آغاز گردید و اقداماتی از قبیل بازسازی قسمت های از بین رفته و کهنه ساخت آرامگاه و بناهای پیرامون، تمیز نمودن سطوح مسی گنبد، به هم پیوستن مرقدها و باغهای پیرامون انجام شد.

آشنایی با جاذبه ی آرامگاه حافظ در شهر شیراز

روز حافظ

یکی دیگر از کارهایی که در زمان جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت اختصاص ۲۰ مهر در سالنامه به حافظ بود، هر ساله این آرامگاه حال و هوایی منحصر به فرد به خود می گیرد. اگر در این روز به حافظیه رفتید قطعا شاهد برگزاری مراسم شعرخوانی، کنسرت های سنتی، کلاسهای آواز و همچنین حافظ شناسی خواهید بود.

آشنایی با حافظیه شیراز آرامگاه حافظ

زمان بازدید از حافظیه

این آرامگاه باشکوه در استان فارس، شهر شیراز در میانه ی چهارراه حافظیه و چهارراه ادبیات واقع شده است.

و برای بازدید از این بنای شکوهمند فرهنگی و ادبی ایرانی می توانید در ماههای فروردین – شهریور از ۸:۳۰ صبح – ۲۳:۳۰ شب و در طول ماههای شهریور – اسفند از ۸:۳۰ صبح – ۲۲:۳۰ مراجعه کنید.

بازدید از آرامگاه حافظ واقع درشیراز

آشنایی و بازیدید از حافظیه شیراز

گردشگری هم شامل چند بخش و چندین شاخه می شود، از دو بخش اصلی گردشگری داخلی و خارجی بگذریم، به متنوع بودن در زمینه های تاریخی، فرهنگی، ادبی، هنری، اقتصادی و …. می رسیم. حافظیه شیراز یکی از جاذبه های گردشگری و جاذبه های فرهنگی، ادبی و هنری این شهر محسوب می شود که هرساله سیلابی از بازدیدکنندگان و عاشقان این ره و رسم را به چشم می بیند. همچنین می توانید برای مشاهده سایر مکان های دیدنی شیراز کلیک کنید.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *