دسته ها
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

آناتومی روده بزرگ و آشنایی با ساختار آن

  • ساناز براتی
  • ۱۲ فروردین ۱۴۰۰
  • ۰

اعضای مختلف روده بزرگ در آناتومی آن سکوم یا آپاندیس، کولون، روده مستقیم، مجرای مقعدی، عروق خونی، عروق لنفی روده و اعصاب می باشند که مهمترین وظیفه آنها حذف آب از محتویات روده و آماده کردن مواد غذایی هضم نشده برای خروج از بدن است.

روده بزرگ یکی از اندام های مهم در بدن است که مثل تمام اندام های بدن وظایف خاص خود را بر عهده داشته و مشکل در عملکرد آن باید بروز مشکلات حیاتی در بدن خواهد شد، برای بررسی بیشتر روده بزرگ و آشنایی با آناتومی و اعضای مربوط به آن در این مطلب همراه ما باشید.

بررسی آناتومی روده بزرگ

در این مطلب قصد داریم با آناتومی روده بزرگ آشنا شویم. روده بزرگ یکی از اعضاء مهم در بدن انسان می باشد که دارای طول تقریبا ۱۵۰ سانتی متر و عرضی تقریبا برابر با ۶/۵ سانتی متر می باشد. روده بزرگ از قسمت انتهایی روده کوچک شروع می شود و تا ابتدای مقعد امتداد دارد، وظیفه اصلی روده بزرگ گرفتن مواد غذایی هضم شده در روده کوچک و جذب آب و املاح، و تبدیل آن ها به مدفوع و در نهایت انتقال مدفوع به انتهای روده بزرگ است تا به شکل مدفوع از بدن خارج گردد. در حالت کلی روده بزرگ مسئولیت حذف آب از محتویات روده و آماده نمودن مواد اضافه برای خروج از بدن را بر عهده دارد. مهمترین وظیفه روده بزرگ را در حالت کلی می توان به شرح زیر بیان نمود:

  • جذب کردن آب: با گذشت ۲۴ ساعت از خوردن غذا، غذا از روده کوچک به روده بزرگ منتقل می شود و بعد آب موجود در غذاها به وسیله روده بزرگ جذب بدن خواهد شد.
  • جذب ویتامین ها: روده بزرگ همچنین وظیفه دارد تا ویتامین موجود در مواد غذایی به ویژه ویتامین K و بیوتین را جذب بدن کند.
  • تولید آنتی بادی های مهم بدن: از دیگر عملکردهای روده که خیلی مهم است تولید آنتی بادی های بدن می باشد، آنتی بادی های تولید شده به وسیله روده به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می نمایند.

آناتومی و تشریح روده بزرگ

  • دفع مواد اضافه از بدن از راه مدفوع: بعد از جذب املاح و آب غذاها به وسیله روده بزرگ در بدن، مواد اضافه و مابقی غذاها به روش مدفوع از بدن خارج می شوند.
  • تولید اسیدهای چرب: اسیدهای چربی که به وسیله باکتری های موجود در روده اولید می گردند، محیطی اسیدی در روده به وجود می آورند. روده بزرگ یک محلول قلیایی ایجاد می نماید که این محلول باعث کاهش خاصیت اسیدی روده می شود و از جذب شدن باکتری های مضر در روده جلوگیری می کند. اگر باکتری های مضر کمتر جذب شوند، احتمال عفونت ناشی از باکتری های مضر هم کمتر می شود.

تشریح نمودن روده بزرگ

روده بزرگ

در آناتومی روده بزرگ می بینیم که روده بزرگ دارای طول ۱/۴ تا ۱/۸ متری می باشد که از قسمت انتهایی روده باریک آغاز شده و به مجرای مقعد ختم می گردد. ابتدای روده بزرگ که با ایلئوم ارتباط دارد، سکوم یا روده کور نام دارد، قسمت دیگر روده بزرگ که بین سکوم و آنال کانال قرار گرفته است کولون نامیده شده است. کولون همچنین به سه قسمت کولون مساعد، کولون افقی و کولون نازل تقسیم می شود. کولون نازل در انتها به سیگموئید و رکتوم و در نهایت به آنال کانال ختم می گردد. در ادامه مطلب قسمت های مختلف روده بزرگ را بررسی خواهیم کرد.

کالبد شناسی نمودن روده بزرگ

سکوم و آپاندیس

در آناتومی روده بزرگ خواهید دید که سکوم قسمت ابتدایی روده بزرگ می باشد که زایده آپاندیس به ناحیه بن بست آن اتصال می یابد. آپاندیس زایده انگشت مانندی می باشد که طول آن ۵ تا ۱۰ سانتی متر می باشد و دارای قطر متوسط ۰/۸ سانتیمتری است که با بیشتر شدن سن، قطر آن کمتر می شود. دیواره آپاندیس از ۴ لایه تشکیل شده است که در دیگر قسمت های لوله گوارشی یافت می گردند. مخاط آپاندیس شبیه روده بزرگ بدون پرز و چین بوده و دارای غدد لوله ای مستقیمی می باشد. اپیتلیوم پوشاننده آن حاوی سلول های جذب کننده و جامی می باشد.

  •  آرون گروپس
  •  مبل و میز

کالبد شناسی اعضای روده بزرگ

آستر و زیر مخاط دارای تعداد بالایی از عقده های لنفاوی هستند که با بیشتر شدن سن تعداد آنها کمتر خواهد شد به شکلی که در افراد سالخورده به طور کامل ناپدید می شوند. با ناپدید شدن بافت لنفاوی در آپاندیس، مخاط و زیر مخاط فیبروزه می گردند. طبقه عضلانی در آپاندیس به روده کوچک شباهت دارد و مرکب از عضلات حلقوی در داخل و عضلات طولی در خارج می باشد، که از ناحیه بیرونی و خارج به وسیله بافت سروز پوشیده شده اند. آپاندیس عضوی لنفاوی در بدن می باشد که مثل دیگر بافت های لنفاوی ممکن است ملتهب شود و باعق تولید آپاندیسیت کند.

تشریح روده بزرگ

کولون

در آناتومی روده بزرگ خواهیم دید که مهمترین وظیفه کولون جذب املاح و آب می باشد، که با انجام اینکار مواد هضم نشده وارد شده از روده باریک به کولون، از حالت مایع به شکل جامد در آمده که مدفوع نام دارد. با توجه به عملکرد روده بزرگ یعنی هدایت مواد هضم نشده به بیرون از بدن، روده بزرگ بدون چین و پرز می باشد، کولون دارای آناتومی و قسمت های مختلفی در روده بزرگ می باشد، این قسمت ها عبارتند از:

  • کولون صعودی: کولون صعودی دنباله روده کور می باشد که در طرف راست شکم بر روی جدار خلفی تا زیر کبد بالا رفته و از آن قسمت با زاویه حدود نود درجه به طرف چپ پیچ می خورد و کولون عرضی تشکیا می شود.
  • کولون عرضی: کولون عرضی در زیر معده واقع شده است و کاملا از پرده صفاق پوشیده شده و متحرک می باشد. به وسیله بند مخصوص خود که دو قشر پرده صفاق است به سطح خلفی شکم وصل شده است. همچنین این پرده، کولون را به انحنای بزرگ معده مربوط می کند.
  • کولون نزولی: کولون عرضی در ناحیه زیر طحال با یک زاویه حاد به طرف پایین می آید و کولون نزولی را شکل می هد.
  • کولون خاصره لگنی یا سیگموئید: دنباله کولون نزولیف کولون خاصره لگنی می باشد که در حفره خاصره سمت چپ قرار گرفته است و بعد داخل لگن کوچک شده و به روده مستقیم منتهی می گردد، کولون خاصره لگنی از پرده صفاق کاملا پوشیده شده و دارای بند مخصوص و حرکات آزاد می باشد. در این قسمت روده کمی کلفت تر می گردد چون مدفوع در آن جمع شده تا زمان تخلیه برسد.
  • سلول هایی که در لایه مخاطی کولون وجود دارند، موکوس ترشح می کنند تا با لغزنده کردن سطح مخاط به دفع مواد هضم نشده کمک شود.

روده بزرگ و کالبد شناسی نمودن آن

روده مستقیم

روده مستقیم در واقع دنباله کولون خاصره لگنی در قسمت انتهایی روده کلفت می باشد، روده مستقیم دارای طولی حدود ۱۲ تا ۱۵ سانتی متر می باشد. روده مستقیم که در حفره لگنی قرار گرفته است، در مردان در ناحیه عقب مثانه و پروستان قرار داشته و در زنان در عقب رحم و مهبل قرار دارد و فقط ثلث بالایی آن پوشیده شده از پرده صفاق می باشد. پرده صفاق در مردان بین روده مستقیم و سطح بالایی مثانه، بن بستی به اسم بن بست دوگلاس به وجود می آورد. در زنان این بن بست بین روده مستقیم و رحم قرار گرفته است. بن بست دوگلاس پایین ترین قسمت فضای درونی شکم می باشد، روده مستقیم در گودی استخوان خارجی قرار گرفته است به همین دلیل مقداری به عقب خمیده شده است.

مجرای مقعدی

ناحیه تحتانی روده مستقیم با توجه به آناتومی روده بزرگ به مجرای مقعدی ختم می گردد. مجرای مقعدی لوله ای است ۳ سانتی متری که تنگ و باریک است، عضله تنگ کننده مقعد باعث بسته شدن سوراخ مقعد می شود. زیر مخاط مجرای مقعدی سیاهرگ های زیادی وجود دارند که فراخ نشدن این سیاهرگ ها باعث به وجود آمدن بیماری بواسیر خواهد شد.

آناتومی کامل روده بزرگ

عروق خونی

در آناتومی روده بزرگ رگ های خونی که روده را تغذیه می کنند با عبور از طبقه عضلانی به زیر مخاط می رسند و شبکه عروق بزرگی را ایجاد می کنند که انشعابات به آستر محور پرزها در روده باریک نفوذ می کند. شریانچه های انتهایی بعد از تشکیل شبکه مویرگی در درون پرزها به وریدچه ها منتهی می گردند که وریدچه ها نیز به ورید زیر مخاطی رفته و آنها هم بعد از ترک روده به ورید جمع آوری کننده مزانتری تخلیه می شوند. وریدها به هم وصل شده و ورید باب را ایجاد می کنند که مواد جذب شده را به کبد می فرستند. به خاطر اینکه تمام مواد جذب شده از روده به جز چربی به کبد انتقال می یابند، داروهایی که در کبد متابولیزه می گردند نباید به روش خوراکی استفاده شوند.

روده بزرگ و تشریح آن

عروق لنفی روده

عروق لنفی به شکل بن بست از راس پرزها شروه شده و مجرای شیری نامیده می گردد. این رگ ها شبکه مخاطی را شکل می دهند و بعد به لنفاتیک های زیر مخاط می ریزند. رگ های لنفی زیر مخاطی، بعد از عبور از عقده های لنفی مسیر، به وسیله مجرای توراسیک به سیستم وریدی تخلیه می گردند. از این رو مواد حمل شده از راه رگ های لنفی به کبد وارد می شوند.

روده بزرگ و کالبد شناسی آن

اعصاب

  • عصب گیری لوله گوارش به وسیله سیستم عصبی اتونوم صورت می گیرد که به دو ناحیه داخلی و خارجی تقسیم می شود. قسمت داخلی که به سیستم عصبی روده ای نیز مرسوم می باشد، از نورونهای حسی، نورونهای رابط و نورون های حرکتی تشکیل شده است، که بدون ارتباط با سیستم عصبی مرکزی و به شکل رفلکس عمل می کند. به این ترتیب تحریکات ناشی از ترکیب مواد غذایی یا اتساع روده به خاطر تجمع مواد به شبکه های مایسنر منتقل می شود و نورون های حرکتی آن ها باعث ترشح سلول های اپیتلیال، انقباض عضلات و تحریک حرکت های روده می شوند.

روده بزرگ و تشریح و کالبد شناسی آن

  • سیستم عصبی روده ای به وسیله کنترل حرکات پریستالتیک، باعث جابجایی مواد غذایی و تخلیه روده ها می شود. به شکلی که اختلال در عملکرد سیستم، تخلیه روده ها را دچار مشکل خواهد کرد، به عنوان نمونه بیماری هیرشسپرونگ ناشی از آن است، این بیماری باعث می شود تا قسمتی از روده ها معمولا روده بزرگ، فاقد سیستم عصبی داخلی شده و در نتیجه به دلیل عدم اتساع قسمت مبتلا، دفع مواد هضم نشده امکان پذیر نخواهد شد.

روده بزرگ و آناتومی آن

  • قسمت خارجی اعصاب روده ای شامل اعصاب آدرنرژیک سمپاتیک و اعصاب کولینرژیک پاراسمپاتیک می شود که قسمت اول مهار کننده و قسمت دوم محرک عضلات صاف جداره لوله گوارش می باشد. سیسم عصبی خارجی با سیستم عصبی داخلی روده ارتباط دارد، به شکلی که استرس های شدید باعث می شوند تا از راه تحریک حرکت روده باعث به وجود آمدن اسهال روانی گردند، با این حال قطع سیستم عصبی خارجی باعث ایجاد اختلال در عملکرد روده و حرکات پرستالتیک آن نخواهد شد.

کالبد شناسی روده بزرگ

بیماری های روده بزرگ

بعد از آشنایی با آناتومی روده بزرگ در ادامه با بیماری های مهم روده بزرگ آشنا خواهیم شد:

  • بیماری آپاندیسیت: بیماری آپاندیسیت یا همان التهاب زایده کرمی شکل بسیار شایع می باشد. دلیل ایجاد این بیماری عوامل مختلفی مانند یبوست، انگل های روده ای، تورم روده بزرگ، عفونت های عمومی مانند گریپ، آنژین چرکی و … دارد. اولین نشان های که آپاندیسیت حاد دارد بروز درد در اطراف ناف می باشد که در زمان لمس و فشار ناحیه راست و زیر شکم دردناکتر می شود. زمان حمله درد آپاندیسیت، جدار سمت راست و زیر شکم سفت شده و بیمار در این حالت دچار تهوع و استفراغ می گردد و تب مختصری دارد، آزمایش خون از نظر گلبول های سفید عفونت حاد را نشان خواهد داد. دلیل عود بیماری در بیشتر موارد سرماخوردگی ساده می باشد. حملات این بیماری اغلب سخت تر شده و با عوارض بیشتری همراه می شود. آپاندیس متورم می تواند در مدت کوتاه چرک کرده و قانقاریا شود.

آناتومی در مورد روده بزرگ

  • بواسیر: مشکل بواسیر یا داخلی است یا خارجی، اتساع سیاه رگ های اطراف مقعد به شکل یک یا چند دکمه برجسته آبی رنگ بواسیر خارجی نامیده می شود، بواسیر داخلی نیز اگر سیاهرگ های روده مستقیم متسع شوند به وجود می آید. یبوست مزمن، نشستن زیاد، چاقی و باردار بودن از مهمترین دلایل به وجود آمدن بواسیر می باشد. درمان این بیماری در اغلب موارد با جراحی صورت می گیرد.

بررسی آناتومی روده بزرگ

  • سرطان روده مستقیم: یک نشانه مهم برای سرطان روده مستقیم، تناوب اسهال و یبوست می باشد که در آن مدفوع گاهی با خون همراه می شود، در صورتیکه این بیماری سریع تشخیص داده شود با عمل جراحی درمان خواهد شد.

 

 

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *