اگر از طرفداران نگهداری و پرورش گیاهان آپارتمانی مدرن هستید در این مطلب با شرایط مورد نیاز برای مراقبت و پرورش گل گلوکسینیا که یکی از گیاهان بسیار زیبا و جذاب آپارتمانی است، آشنا خواهید شد. این گل نسبت به طول روز بی تفاوت بوده و می توانید بذر آن را در هر زمان از سال بکارید و در هر فصلی از سال یک گیاه گلدار تولید نمایید. همراه ما باشید.
مراقبت و پرورش گل گلوکسینیا
گل گلوکسینیا با نام علمی sinningia speciosa یکی از گیاهان مدرن آپارتمانی است که متعلق به خانواده Gesneriaceae می باشد و دارای ۲۰ گونه می باشد. این گیاه علفی با ریشه های غده ای بومی برزیل بوده و نخستین بار توسط یکی از اساتید دانشگاه بون در قرن نوزدهم پرورش داده شد. گلوکسینیا گل های زیبا با تنوع رنگی بسیار مجذوب کننده از جمله بنفش، صورتی، سفید ارغوانی و قرمز دارد که شیپوری یا زنگوله ای شکل بوده و دارای برگهای صاف، بزرگ و مخملی به رنگ سبز می باشد.
گل آذین گیاه به صورت انتهایی یا در محور برگها شکل می گیرد. ناگفته نماند که در برخی از گونه های گلوکسینیا گلها دارای لکه های سفید رنگی هستند که جذابیت آن را دوچندان می سازند. در ضمن ساقه گیاه هیپوکوتیل بوده که می توان در افزایش از آن بهره برد. گلوکسینیا به طور معمول از بذر کاشته شده در اواخر زمستان و ابتدای بهار می روید و به مراقبت و توجه کافی نیاز دارد که در این صورت می تواند چند سالی عمر کند و با نگهداری آن بیش از دو الی سه سال گیاه به تدریج نیروی خود را از دست خواهد داد.
فصل گلدهی گلوکسینیا بهار و تابستان می باشد و برای رشد خوب به آبیاری دقیق، تغذیه به موقع و هوای مرطوب نیاز دارد. قابل ذکر است این گیاه همانند بنفشه آفریقایی نسبت به طول روز بی تفاوت بوده و می توان در هر فصلی از سال بذر آن را مورد کشت قرار داد. اگر علاقمند هستید تا گل گلوکسینیا زیبا و جذاب را پرورش دهید در ادامه مطلب با شرایط مورد نیاز جهت کشت و مراقبت از این گیاه آپارتمانی مدرن و شگفت انگیز آشنا می شوید.
نیازهای محیطی گل گلوکسینیا
نور
گلوکسینیا به نور متوسط و روشنایی کامل نیاز دارد و در فصل تابستان از نور کامل آفتاب دور نگه داشته شود. بذور سبز شده گیاه سایه پسند بوده و طرفدار نور مستقیم آفتاب نیستند. می توانید از نور مصنوعی بهره بگیرید به این نحو که پس از غروب به مدت ۴الی ۵ ساعت گلدان ها را تحت نور مصنوعی (لامپ صد واتی التهابی یا لامپ فلورسنت سفید و خنک) قرار دهید. حداکثر نور مورد نیاز ۲۵۰۰ شمع می باشد. در محیطی که از لحاظ نور، دما و رطوبت کنترل شده باشد پرورش گلوکسینیا آسان تر خواهد بود.
آبیاری
این گیاه نیاز آبی بالایی دارد و در مراحل ابتدایی رشد تنظیم نمودن دو عامل نور و آبیاری بسیار اهمیت دارد. توجه کنید در طول شب آب در طوقه گل باقی نماند تا موجب پوسیدگی آن نشود. خاک باید همواره مرطوب باشد ولی از آبیاری بیش از حد خودداری کنید. این گیاه رطوبت پسند بوده و از خشکی گریزان است. ضمنا خشکی بیش از حد موجب می شود جوانه گل زودرس شود. ریختن آب روی برگ گلوکسینیا آسیبی به برگها نمی زند مگر اینکه دمای آن از ۱۰ درجه سانتی گراد کمتر باشد در این صورت روی برگ لکه های سفید رنگ مایل به زرد تشکیل می شود که برای رفع این مشکل باید آب را قبل از آبیاری اندکی گرم کرد. در تابستان در طول هفته دو الی سه بار پای گیاه را آبیاری کنید و سعی کنید آب با گل و برگها تماسی نداشته باشد.
خاک و تغذیه
خاک مناسب برای پرورش گل گلوکسینیا خاکی است که ترکیبی از خاک معمولی ، ماسه، کود دامی و پیت موس به نسبت های ۲-۱-۱-۱ با اسیدیته ۶-۵.۵ باشد. گیاهان جوان به سرعت رشد کرده و باید به صورت منظم با کود مناسبی(محلول پاشی با یک کود کامل حاوی نیتروژن، پتاسیم، فسفر و ریزمغذی ها) تغذیه شوند. در این مرحله گیاه به کودپاشی واکنش شدید نشان داده و برگها درشت به رنگ سبز تیره می شود. دقت کنید محلول غذایی اطراف طوقه گیاه باقی نماند چرا که موجب برگ سوختگی می شود.
دما و رطوبت
گل گلوکسینیا برای رشد و پرورش به دمای بالا نیاز دارد و در دمای کمتر از ۱۵ درجه سانتی گراد رشد آن کاملا متوقف می شود. گیاه دمای بیشتر از ۲۹ درجه را تحمل می کند و در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد حداکثر رشد را دارد. کاهش دما از ۲۵ درجه به ۲۰ درجه سانتی گراد موجب افزایش انشعاب گیاه، اندازه برگ و تعداد گل ها می شود. به طور کلی ایده آل ترین دما برای گلوکسینیا بین ۱۵تا۲۴ درجه سانتی گراد می باشد به صورتی که رطوبت کافی را دریافت کند.
رطوبت مورد نیاز گلوکسینیا ۹۰-۵۰ درصد می باشد. هنگامی که دما به ۲۴ درجه سانتی گراد رسید از اسپری های مرطوب کننده هوا استفاده نمایید و دقت کنید که اسپری را مستقیم به برگ نزنید. در طول زمستان گلوکسینیا به مراقبت بیشتری نیاز دارد. گیاه خود را از سرمای زیاد و خشکی حفظ کنید و در دمای ۲۱ درجه نگهداری کنید تا در اواخر زمستان و ابتدای بهار جوانه زنی نماید.
هرس
این گیاه به هرس خاصی نیاز ندارد می توانید هنگام مشاهده گل های مرده و برگ های آسیب دیده آن ها را از گلوکسینیا جدا نمایید. در ضمن برای تمیز کردن گل می توانید از اسپری آب بهره بگیرید و به هرگز به براق کننده برگ فکر نکنید.
تعویض گلدان
ابتدا گلدانی با زهکش مناسب را که حداقل ۲.۵ سانتی متر از گلدان قبلی بزرگتر است تهیه نمایید سپس لایه ای از آن را مرطوب نمایید. بعد انگشتان خود را اطراف ساقه گل درون گلدان قبلی قرار دهید و به آرامی گیاه را از خاک جدا کنید دقت کنید که خاک به صورت قالبی همراه با گیاه برداشته شود و به همان شکل درون گلدان جدید قرار دهید. سپس قسمت های خالی گلدان را با خاک جدید پر نمایید.
آفات و بیماری ها
از آفات مهم این گیاه می توان به کنه ها، تریپس، و مگس سفید گلخانه اشاره کرد و از جمله بیماری های این گیاه بیماری های قارچی پیتیوم و فیتوفرا که موجب پوسیدگی ریشه و برگهای گلوکسینیا می شود اشاره نمود. در ضمن گیاه ممکن است با ناهنجاری های فیزیولوژیکی مانند خم شدن حاشیه برگ به سمت داخل (بخاطر دمای ۱۶ و یا کمتر) و یا آسیب دیدگی برگها (آب پاشی با آبی که دمای ۱۰ درجه یا کمتر دارد) مواجه شود.
تکثیر
گل گلوکسینیا از طریق بذر، تقسیم ساقه ژوخه ای، قلمه برگ و قلمه انتهایی ساقه قابل تکثیر و پرورش می باشد. البته روش تجاری ازدیاد این گیاه از طریق بذر می باشد. بذر گلوکسینیا را در مهر و آبان یا دیرتر می کارند. در این حالت گلدهی گیاه در بهار و تابستان اتفاق می افتد. بذر گلوکسینیا خیلی ریز است و باید در خاک نرم کاشته شود و آبیاری نیز از قسمت پایین گلدان صورت گیرد. روی بذرها پوشانده نشود و توسط مه پاشی رطوبت کافی برای آن ها تامین شود.
بذور در دمای شب ۲۵ درجه سانتی گراد جوانه زده و سبز می شوند. بذرهای سبز شده باید در سایه قرار داده شوند چرا که قادر به تحمل آفتاب نیستند. این بذور بعد از ۶-۸ ماه به مرحله گلدهی می رسند که در شرایط مطلوب از لحاظ نور، دما و رطوبت می توان این مدت را به ۴ ماه تقلیل دارد. با توجه به این که گل در محور برگ ها به وجود می آید هر عاملی که تشکیل برگ را تسریع کند موجب افزایش گلدهی هم می شود. قابل ذکر است طول روز روی گلدهی تاثیری نداشته و سرعت رشد از طریق شدن نور و دوره روشنایی همراه با دمای مناسب تنظیم می شود.
روش تقسیم اندکی مشکل می باشد چرا که این گیاه گوشتی به سادگی صدمه دیده و سبب بروز بیماری های قارچی می گردد. ژوخه های ساقه ای که شبیه ژوخه سیب زمینی بوده را از گلدان خارج نمایید و در دمایی حدود ۱۵ درجه درون پیت خشک نگه داری نموده و در ماه بهمن در گلخانه داخل گلدان بکارید. می توانید ژوخه ها را درون پیت مرطوب و در دمای ۲۵ درجه کشت نموده و یعد از چند برگی شدن به گلدان انتقال دهید. تکثیر به شیوه قلمه برگ به دو روش امکان پذیر است روش اول استفاده از قلمه دارای دمبرگ می باشد و در روش دوم در رگبرگ اصلی برشی ایجاد کرده سپس آن را در سطح خاک قرار دهید.
در روش قلمه انتهایی ساقه در فصل بهار ابتدا ۵ تا ۷ سانتی متر از ساقه های قدیمی را جدا نموده و آن را درون گلدانی با خاک مرطوب قرار دهید. سپس آن را درون کیسه ای پلاستیکی گذاشته و بدون این که حفره ای در آن ایجاد کنید هر ۴ الی ۶ هفته گلدان را تحت نور فیلتر شده قرار دهید و هنگامی که ساقه ها شروع به جوانه زدن کردند آن را به آرامی جدا کرده و در گلدان جدید بکارید و تا بالغ شدن گلوکسینیا عمل هرس را انجام دهید.
مراقبت های بعد از گلدهی
در زمان گلدهی از آبیاری و کوددهی گیاه گلوکسینیا پرهیز نمایید و اجازه دهید تا دوره گلدهی به اتمام برسد و برگ ها و گیاه خشک شوند و بعد گلدان را به مکانی با دمای مناسب منتقل نمایید و با رسیدن فصل بهار غده ها را در کمپوست تازه کاشته به گونه ای که نوک غده به کمپوست چسبیده و بخش تو خالی در قسمت بالا قرار بگیرد و بعد گلدان را به مکانی گرم منتقل کنید و تا پیش از ظاهر شدن برگ ها به آن آب ندهید و بعد از اینکه برگ ها رویش پیدا کرد در مکانی پرنور با نور غیر مستقیم قرار دهید و آبیاری را شروع کنید
مشکلات گلوکسینیا
ممکن است در زمان پرورش گل گلوکسینیا برگ های این در هم بپیچنند و نوک آن ها قهوه ای شود که علت بروز این مشکل خشکی و گرمای هوا است و در زمان گلدهی باید اطراف این گیاه مرطوب باشد و یا امکان دارد برگ های دراز، بد رنگ با حاشیه قهوه ای شود که این مشکل به دلیل نور کم می باشد از این رو، گیاهی را به مکانی نوردار با نور غیر مستقیم منتقل نمایید و از دیگر مشکلاتی که ممکن است در زمان پرورش گل گلوکسینیا به آن دچار شود این است که جوانه گل باز نشود که عاملی این مشکل خشکی هوا، کم آبی و یا دمای پایین است و یا ممکن است غده نرم شده و پوسیده شود که به دلیل آبیاری بیش از اندازه و یا زهکشی نامناسب است که البته آبیاری با اب سرد نیز منجر به بروز این مشکل می شود.
نکات مهم برای پرورش و نگهداری این گیاه
گل گلوکسینیا به ویژه انواع گلدار این گیاهان دارای تنوع زیادی هستند و در کشور برزیل بیش از مناطق دیگر جهان، یافت می شوند، گل گلوکسینیا یک گیاه فرانسوی در اواخر قرن ۱۸میلادی می باشد که توسط یکی از استادان دانشگاه یون در قرن نوزدهم میلادی برای نخستین بار پرورش داده شد.
گلهای گیاه گلوکسینیا شباهت زیادی به ترومپت دارند و به شکلی زیبا، صاف و بزرگ دیده می شوند که برگ های آنها مخملی با رنگ سبز معمولی می باشد. شکوفه های گل گلوکسینیا نیز دارای رنگ های متنوع از جمله بنفش، سفید و قرمز رنگ است، برخی از انواع این گلها بر روی خود دارای لکه هایی هستند که این لکه ها ممکن است به رنگ سفید باشند.
گیاه گلوکسینیا, اغلب از بذر های کاشته شده در ابتدای فصل بهار و یا اواخر زمستان رشد می کنند و همینطور که در بالا نیز اشاره شد این گیاه نیاز به توجه و مراقبت کافی دارد، بنابراین گل گلوکسینیا با رعایت نکات گفته شده می تواند تا چند سال زنده بماند، البته این گیاه بعد از ۲ یا ۳ سال قدرت خود را از دست می دهد.
حال چنانچه قصد خرید و پرورش گل گلوکسینیا را دارید ابتدا اطمینان حاصل کنید که گلدان به اندازه کافی شکوفه باز نشده دارد و ضمنا برگها بدون آسیب دیدگی و پارگی باشند. همچنین برگها سبز بوده و سایر قسمتهای گیاه مشکلاتی مانند پوسیدگی نداشته باشند. بخاطر این که برگهای گلوکسینیا بزرگ هستند توجه کنید که فاصله بین گلدان ها دقیق تنظیم شود در غیر این صورت برگ ها علفی و شکننده شده و چنین گیاهی در برابر حمل و نقل مقاوم نخواهد بود. در رطوبت زیاد و دمای شب حدود ۲۵ درجه شکنندگی برگها کاهش می یابد. اگر گیاه گلدار به فروش نرسد می توانید برای سال دوم از آن نگهداری نمایید برای این امر میزان آبیاری را کمتر نموده و گلدان را به پهلو بخوابانید. با قطع آبیاری در کل تابستان و پاییز رشد گلوکسینیا به صورت کامل متوقف خواهد شد.
در پایان امیدواریم مطالعه این مطلب برای شما مفید بوده باشد، در صورت تمایل برای آشنایی با پرورش گل های مختلف می توانید در اینجا کلیک کنید.
منبع : آرگا
