آینده نگری و دور اندیشی سبب عامل پیشرفت در زندگی می باشد. داشتن برنامه و بررسی هدف نهایی در زندگی نکته بسیار مهمی می باشد. در برنامه ریزی های خود تنها برنامه های روز آینده خود را در نظر نگیرید بلکه دور نمای کلی فعالیت تجاری خود را در نظر داشته باشید.
با شناخت و آگاهی زندگی نمایید
اشخاص دور اندیش مسیر خود را در زندگی مشخص می کنند. یک فرد دور اندیش با هدف زندگی می کند. او صرفا به آنچه که در جریان زندگی رخ می دهد واکنشی نشان نمی دهد، بلکه برای رسیدن به هدف و آرزو هایش تلاش و عمل می کند.
افراد آینده نگر بدن هایی سالم و زندگی قدرتمندی دارند.
در این مطلب به طور واضح به چند متغیری که با آینده نگری در ارتباط است، می پردازیم. تحقیقات نشان داده است که افراد دور اندیش از لحاظ فیزیکی قوی تر می باشند، علی الخصوص هنگامی که تکالیفی را انجام می دهند که نیاز به استقامت دارد.
افراد دور اندیش به سبب هدفی که در زندگی شان دارند سالم تر و شاد تر زندگی می کنند.
اثرات دور اندیشی از بیان معصومین در زندگی
در احادیث اسلامی به این نکته مهم بسیار اشاره گردیده است که آینده نگری از نشانه های خردمندی می باشد و افراد خردمند انسان هایی هستند که آینده نگری و عاقبت اندیشی بیشتری در زندگی خود دارند.
آینده نگری و دور اندیشی، از مقدمات و شرایط اساسی تصمیم گیری منطقی و معقول می باشد.
هنگام تصمیم گرفتن در قبال هر مساله ای، بررسی زاویای و جوانب گوناگون و پیش بینی پیامدهای اجتماعی آن، امری واجب و ضروری می باشد؛ در نتیجه این بررسی ها تصمیماتی گرفته می شود که سنجیده و همه جانبه خواهد بود.
در همین زمینه آیه هایی از قرآن و احادیثی در مورد آینده نگری در کار ها بیان می نماییم:
حضرت علی (ع) می فرمایند: مومنان آن کسانند که آنچه را در پیش دارند بشناسند.
امام باقر (ع) در این زمینه به نقل از پیامبر اکرم می فرمایند، پیامبر بزرگوار این چنین گفتند که: چون در اندیشه انجام کاری برآِیی، در عاقبت آن تدبر کن، تا اگر نیک است و در راه درست، به آن دست یابی، و اگر مایه گمراهی است آن را فرو گذاری.
امام صادق (ع) می فرمایند: مرد دیندار می اندیشد، به آرامش دست می یابد، و به فروتنی در خود می نگرد، به مقام تواضع می رسد، … و پایان کار را می نگرد، از پشیمانی در امان می ماند.
امیرالمومنین (ع) فرمودند: اندیشیدن در کار، پیش از اقدام کردن به آن، سبب ایمنی از لغزش ها است.
فراگیری تدبیر در زندگی
انسانی که در زندگی آینده نگری و تدبیر داشته باشد فرد موثری در زندگی خود و همنوعان خود می باشد.
این نکته را باید در نظر داشته باشیم که انسانی که تدبیر و دور اندیشی را سر لوحه کار خود قرار دهد به جایی خواهد رسید که جامعه و افراد درون آن نیاز به چنین شخصی پیدا می کنند.
تدبر و تدبیر برای جلوگیری از بحران های غیر قابل پیش بینی یا پیش بینی نشده تاثیر گذار می باشد.
تدبیر، یک مهارت قابل یادگیری می باشد و سودمندی و اثر گذاری آن از هر مهارت دیگری بیشتر می باشد.
اعتدال و میانه روی در کارها
آینده نگری نیز مانند اکثر کار ها از قاعده ( خیرالامور اوسطها) پیروی می کند.
مهم ترین ملاک در آینده نگری، میانه روی و اعتدال می باشد.
گاهی تامل و به قول مردم این و پا و آن پا کردن، ناشی از ترس شخص از آینده می باشد.
خارج شدن از حدود اعتدال نتایج مضری را به همراه دارد.
گاهی انسان به جای ترسیم آینده خود، اسب خیال و رویا را زین کرده و به نا کجا آباد می رود. به یقین آینده نگری با خیال بافی دو حیطه متفاوت می باشد.
چرا دور اندیشی در تمامی ابعاد زندگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است
دور اندیشی به زندگی تعادل می بخشد. به دلایلی اشخاص علاقه دارند تا دور اندیشی را با چند بعد محدود زندگی شان از جمله کار و مسائل مالی ارتباط دهند.
اما باید این نکته را در نظر گرفت که دور اندیشی با کل زندگی ارتباط دارد و افراد دور اندیش برای ایجاد تعادل بین هدف هایشان در زمینه های مختلف زندگی تلاش می کنند.
به طور نمونه صبح ها زود بیدار می شوند و رفتن به محل کار حتی در ایام تعطیل به معنای فراموش کردن خانواده و ارزش ها و اهداف معنوی باشد، دور اندیشی به شمار نمی آید.
به اهدافتان دست پیدا کنید
به این نکته توجه بسیار نماییم که صرف آینده نگری ارزش چندانی ندارد، بلکه عمل به آن و پیدا کردن راه حل های مناسب و برطرف کردن مشکلات و موانع است که آینده نگری را تحقق می بخشد و نتیجه آن را تضمین می کند.
اگر دور اندیشی مطابق معیار های اسلامی نباشد، آثار و پیامد های نامناسبی را در بر خواهد داشت، تا جایی که می تواند سبب هلاکت فرد گردد.
انسان با استفاده از دور اندیشی کار هایی را انجام و کار هایی را پرهیز می کند تا در زندگی آینده بهتری را برای خود فراهم سازد.
از ویژگی های بارز افراد آینده نگر این می باشد که عمل گرا هستند.
افراد خستگی ناپذیر زمانی که احساس می کنند وقت یک پرش بزرگ فرا رسیده، این پرش را به سرعت عملی می کنند و هیچ وقت برای فرا رسیدن یک موقعیت امن منتظر نمی مانند.
این اشخاص نخستین گام قدم را با قطعیت به سمت هدف خود برمی دارند و با همان میزان انگیزه و توان مسیر را ادامه خواهند داد.
از اولین گامی که برای رسیدن به یک هدف خاص برداشته می گردد تا هنگامی که نتیجه ای را کسب می نماییم «عمل کردن» پایه و اساس تمام فعالیت های ما برای رسیدن به موفقیت می باشد.
حتما این ضرب المثل قدیمی و معروف را شنیده اید که دو صد گفته چون نیم کردار نیست!
در نظر داشته باشید انسان های پیروز و موفق همواره کم تر سخن می گویند و بیشتر عمل می نمایند.
تصمیم گیری های بزرگ و برداشتن گام های بلند برای رسیدن به یک هدف بزرگ می تواند در آن واحد بسیار هیجان انگیز و ترسناک باشد.
این نکته را فراموش نکنید که بزرگ فکر کردن و شجاع و جسور بودن ربطی به شانس نخواهد داشت.
این ما هستیم که انتخاب می کنیم در زندگی که چگونه فکر و عمل نماییم.
گاهی از زمان ها دست روی دست گذاشتن و هیچ کاری نکردن می تواند دلایل متفاوتی از قبیل مدیریت زمان ضعیف یا ضعف در منظم کردن امور داشته باشد.
در نظر داشته باشید که همواره افراد موفق به جای صبر کردن و بهانه تراشیدن عمل می نمایند و در طول مسیر سعی می کنند ایرادات و اشتباهات خویش را برطرف می کنند.
اگر می خواهید به نتایج دلخواه خود دست یابید، همین الان تمام برنامه ها را کنار بگذارید و تمامی انرژی خود را صرف انجام دادن کارهای لازم و واجب تمرکز نمایید.
تهدید ها را به فرصت ها تبدیل کنید
تدبیر این مهارت را در ما تقویت می کند که هنگام مواجه شدن با خطرات و فرصت هایی که در آینده با آن مواجه می شویم، آن ها را پیش بینی کنیم و بدین ترتیب زمان کافی برای تفکر و تصمیم گیری پیش از مواجه شدن با آن ها را داشته باشیم.
فهمیدن اینکه چگونه به آینده خود فکر کنیم، با توجه به در نظر گرفتن سرعت تغییرات در جهان، به شکل فزاینده ای ضروری و واجب می باشد.
برای گرفتن تصمیم های مهم و عاقلانه درباره زندگی و کسب و کار خود باید بدانیم که دنیای ما چگونه در حال تغییر و تحول می باشد.
چرا دور اندیشی در زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است
دور اندیشی برای افراد سست و ضعیف نمی باشد. یک دلیل بسیار مهم اعتبار کم دور اندیشی این می باشد که این توانایی با رکورد تداعی شده است.
ما شخص دور اندیش را به عنوان فردی می شناسیم که از خطر کردن می ترسد و زندگی خود را به طور روزمره می گذارند.
اینکه تلاش نماییم که انتخاب های آسانی در زندگی داشته باشیم یا اینکه خود را وقف هدفی کنیم که به ما آسیب و زیان می رساند.
دقیقا به همان اندازه بی احتیاطی ما را در دام تکانه های آنی قرار می دهد.
افراد دور اندیش به آرزو ها و اهداف بلند مدت خویش در زندگی احترام می گذارند و هر زمان که احتیاج باشد برای دست یابی به این اهداف خطر می نمایند.
آشنایی با آینده نگاری
آینده نگاری و دور اندیشی یکی از مهم ترین و اصلی ترین مراحل فرآیند برنامه ریزی به روش های نوین و جدید می باشد که ضرورتا بعد از آگاهی از وضع موجود و تعیین مسائل کلیدی منطقه به آن پرداخته می شود.
در این مرحله، آینده نگری سبب تحولی جهانی و ملی با چهار چوب مسائل کلیدی منطقه برنامه ریزی مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت.
بطور مثال این احتمال وجود خواهد داشت که برای دستیابی به انرژی پاک و یا استفاده بهینه از آب سالم آشامیدنی راهکار های نوین و نو براساس تکنولوژی های جدید در حال وقوع می باشد که شناخت و آگاهی از آن ها امکان برنامه ریزی صحیح تر و مناسب تر را برای برنامه ریزی فراهم خواهد کرد.
پس آشنایی با آینده نگری و دور اندیشی سبب پل ارتباطی مسائل کلیدی منطقه به تعیین حوزه های هدف در آینده و ترسیم چشم انداز را به دنبال خواهد داشت.
مختصری از ویژگی های افراد دور اندیش و آینده نگر
- عواقب تصمیمات گرفته شده خود را در زندگی خود مد نظر دارند.
- بر رفتارهای تکانه ای خود کنترل و نظارت دارند.
- نوعی تلقی دور اندیشانه همراه با طرح و برنامه و اهداف درازمدت برای آینده خود دارند.
- بین آمال و خواسته ها و اهدافشان نوعی هماهنگی ایجاد می کنند. این هماهنگی آن ها را ترغیب کرده و برمی انگیزد برای یک زندگی خوب تلاش نمایند؛ یک زندگی ثابت و پایدار، منسجم و با حداقل تعارضات.
- مهارت مناسبی برای مقاومت در برابر تصمیم گیری ها و رفتارهای خود ویران گر دارند و در برابر تکانه ها و هوس های آنی تسلیم نخواهند شد.
- گاهی سعی می کنند تا از موقعیت هایی که در آن ها مجبور می شوند، چنین تصمیم هایی گرفته یا چنین رفتارهایی داشته باشند، دوری کنند.
- درباره زندگی روز مره و انتخاب هایی که باید در زندگی داشته باشند، یک سبک فکری ویژه و خاصی دارند.
- این سبک فکری سه ویژگی اساسی دارد: تصمیم ها همراه با تدبر می باشند، حساب شده هستند و امکان عملی شدن آن ها وجود دارد.
چگونه می توان آینده نگری را آموزش داد
بررسی ها و تحقیقات نشان نداده اند که آینده نگری با ژن یا ژن های خاصی در ارتباط می باشد؛ پس می توان آینده نگری را حاصل یادگیری اشخصاص دانست.
تحقیقات نشان می دهد که در سطح کلان، تصمیمات مهم دولت ها دارای یک وجه دوراندیشانه می باشد.
چرا که عواقب و نتایج آن تا سال ها بعد ارزیابی خواهند شد و سپس انتخاب نهایی صورت خواهد گرفت و چون تصمیمات حاصل تدبر کارشناسان یک کشورند و این عده هم در مراکز علمی و آموزشی تربیت شده اند، می توان نتیجه گرفت که آینده نگری حاصل آموزش می باشد.
در سطح فردی هم منابع روان شناسی طی سال های اخیر درباره روش های کنترل خود، تنظیم خود و روش های رفتاری و شناختی نظارت و پایش خویشتن که به آن خودپایی می گویند، اقدامات بسیاری ابداع نموده اند.
این فن ها به ویژه در دو حیطه مهم زندگی جالب و با ملاحظه دور اندیشی و آینده نگری بوده است:
- آموزش درباره انضباط در مسائل مالی یا ارتقای خود انضباطی مالی
- آموزش دور اندیشی در زمینه مسائل جنسی و تشویق به دور اندیشی در این زمینه
برداشت اشتباه درباره دور اندیشی
هر چند که از آینده نگری به عنوان یک ویژگی خوب یاد کردیم، اما هستند اشخاصی که از آن برداشت های اشتباهی می کنند.
زمانی که این تلقی های اشتباه اساس تصمیم گیری یا رفتار اشخاص می شود، چه بسا برای خود آنان یا دیگران عواقب جدی به همراه خواهد داشت.
بعضی از این تلقی های اشتباه در این زمینه به شرح ذیل می باشد:
- دور اندیشی یعنی احتیاط کاری مفرط، تن به خواری دادن، ریسک پذیر نبودن
- آینده نگری و دور اندیشی نوعی حساب گری خود خواهانه می باشد.
- دور اندیشی صفتی است که فقط در چند زمینه مثل اقتصاد یا کار یا حداکثر زندگی مشترک مورد استفاده قرار می گیرد و کاربرد دارد.
منبع : آرگا
