تمام دختران در دوران نوجوانی و سن بلوغ شاهد تغییرات زیادی در خود هستند که یکی از مهمترین تغییرات پریود یا همان عادت ماهانه میباشد. پریودی یکی از نشانه های ورود به دنیای بزرگسالی در دختران می باشد. این موضوع در برخی موارد انقدر سریع اتفاق می افتد که باعث تعجب و اضطراب در دختران می شود.
اولین پریود در دختران
از مهمترین مرحله های رشد در دختران، وقوع اولین پریود در آنهاست که یک نقطه عطف در زندگی آنها محسوب می شود. با شروع بلوغ مغز دختر ها دستور به تولید هورمون را خواهد داد. بعضی از این هورمون ها طی سیکلی خاص باعث می شوند تا بدن دختران برای بارداری در هر ماه آماده شود.
زمانی که میزان هورمون استروژن و پروسترون در بدن خانم ها افزایش می یابد، دیواره رحمی با یک لایه از خون و بافت اضافه ضخیم تر می گردد تا محیط رحم برای ورود و کاشت تخمک محیا شود. بعد از بالا رفتن سطح هورمون ها تخمک به وسیله یکی از تخمدان ها آزاد می گردد که به این کار تخمک گذاری گفته می شود. در ادامه تخمک به سمت یکی از لوله های رحمی یا فالوپ رفته و به سمت رحم حرکت می نماید، در این صورت اگر اسپرم مرد با تخمک لقاح پیدا نکند بارداری اتفاق نخواهد افتاد و باعث کاهش سطح هورمون می شود، این کاهش هورمون باعث ریزش لایه اضافی در دیواره رحم خواهد شد که از راه واژن از بدن خارج می شود. فرایند عنوان شده سیکل عادت ماهیانه نامیده شده است که در طی آن با ریزش بافت اضافه خون و بافت با جدایی از دیواره رحم به کمک وازن از بدن خارج خواهند شد. اتفاق افتادن این موضوع برای اولین بار اولین پریود یا دوره قاعدگی می باشد.
علائم اولین دوره قاعدگی
علائم اولین پریود و سنی که دختران این موضوع را برای اولین بار تجربه می کنند، با هم متفاوت می باشد. بیشتر افراد در سنین بین ۱۱ تا ۱۴ سالگی برای بار اول عادت ماهانه را تجربه می نمایند اما در حالت کلی سن این موضع بین ۹ تا ۱۶ سالگی عنوان شده است که کاملا طبیعی است. در برخی موارد دیده شده که دختران در سن ۸ سالگی با این قضیه رو به رو می شوند. بعضی از علائم وجود دارند که نشان دهنده نزدیک شدن این موضوع می باشند. بزرگ شدن پستان ها و رشد موهای زائد در دختران چند سال قبل از اولین عادت ماهیانه شروع می شود اما رشد چشمگیر اندام ها و موهای زائد به ویژه موهای زیر بغل حدود یکسال قبل از وقوع اولین پرودی دیده می شود.اغلب پریودی ها در سال اول معمولا نامنظم هستند و برای اولین بار خیلی سبک با خونریزی کم و تا حدودی در حد لکه بینی می باشد. در برخی از دختران ممکن است چند سیکل قاعدگی، عادت ماهانه نشوند و یا خونریزی کمتر از حد انتظار داشته باشند. در صورت نوسانات نا متعادل بهتر است که ب پزشک متخصص مشورت شود. با شروع اولین پرود در دختران ممکن است دچار تغییراتی در خلق و خو و رفتار شوند که حساسیت و زود رنجی در این دوران کاملا طبیعی می باشد و آنها امکان دارد که به خاطر هر مسئله کوچکی عصبانی شده و یا حس افسردگی داشته باشند، این موارد کاملا طبیعی است و به مرور بعد از مدتی برطرف خواهد شد.
نوع و میزان خونریزی
همانطور که گفته شد دختران در اولین مرحله عادت ماهیانه یا پریود خونریزی کم و سبکی را تجربه خواهند کرد و بیشتر ممکن است شبیه به لکه بینی باشد که در دفعات بعد این وضع تغییر خواهد نمود. بیشترین میزان بافت و خون طی دو روز اول قاعدگی خارج می شود و بعد از آن کمتر خواهد شد، با این وجود اندازه خونریزی در هر فردی با دیگری متفاوت می باشد، بعضی از زنان تا ۷ روز خونریزی خواهند داشت اما این موضوع ممکن است تا ۵ روز تمام شود که طبیعی است. خون خارج شده از رحم ممکن است قرمز، قهوه ای و یا حتی سیاه باشد.
سندروم پیش از قاعدگی
سندروم پیش از قاعدگی در واقع به علائم و نشانه های قبل از شروع عادت ماهیانه و روزهای اول آن گفته می شود که دختران و خانم ها آن را حس می نمایند. این نشانه ها در دختران یکی نیست و در همه مشاهده نمی شود. این نشانه ها شامل نوسانات خلقی، تحریک پذیری، نفخ، گرفتگی زیر شکم، کمر درد و حساسی شدن سینه ها می شود که امکان دارد در اولین دوره ماهیانه اصلا با آنها مواجه نشوید. بعضی از دیگر نشانه های غیر متداول و خفیف این موضوع اسهال، تهوع، سردرد و سرگیجه می باشد. اغلب نشانه ها خیلی شدید نبوده و بعد از چند ساعت خود به خود و یا به کمک مسکن هایی مثل استامینوفن، ناپروکسن سدیم و ایبوپروفن برطرف می شوند. استفاده از پد گرمایی روی شکم و یا روی کمر می تواند برای کاهش درد تاثیر گذار باشد، با داشتن استراحت کافی، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم می توان این نشانه ها را تا حد زیادی کاهش داد.
روش های مراقبت از خود در اولین دوره قاعدگی
اولین دوره پریودی کاملا غیر منتظره و یکباره اتفاق می افتد، به همین دلیل فرد یباید از قبل آمادگی داشته باشد، این موضوع امکان دارد وقتی دختران در مدرسه و یا بیرون از خانه هستند آغاز شود. همراه داشتن ساکی کوچک محتوی دو عدد نوار بهداشتی و لباس زیر به همراه خود بسیار کمک کننده است تا در زمان اتفاق افتادن نگرانی زیادی نداشته باشید.
-
نوار بهداشتی:
در حالت کلی استفاده از نوار بهداشتی در دوران پریودی متعادل تر از سایر موارد می باشد. نوار بهداشتی دارای چسبی در پشت و کناره ها می باشد که باعث ثابت ماندن آن بر روی لباس زیر می شود. نوار بهداشتی در انواع مختلف وجود دارد که وابسته به میزان خونریزی از آنها استفاده می شود. نوار بهداشتی باید هر ۴ تا ۶ ساعت تعویض شود تا احتمال عفونت و کثیف شدن لباس زیر کمتر شود. این موضع باز هم به میزان خونریزی بستگی دارد.
-
تامپون:
تامپون یکی دیگر از وسائل مصرفی در دوران پرودی است که در اندازه های مختلفی تولید می شود و استفاده از آن به میزان خونریزی بستگی دارد. بر روی جعبه های تامپون میزان جذب آنها نوشته شده است. تامپون ها باید بین ۴ تا ۸ سلاعت تعویض شوند و نباید زیاد در بدن بمانند زیرا ممکن است باعث بروز سندرم شوک سمی که لبیماری عفونت باکتریایی است، شود.
-
کاپ قاعدگی:
کاپ قاعدگی یا همان فنجان قاعدگی کاملا انعطاف پذیر می باشد و جنس آن از نوع لاستیک یا پلاستیک می باشد. بعد از قرار دادن کاپ در واژن باید بین ۸ تا ۱۴ ساعت آن را خارج نمود. برخی از کاپ ها یکبار مصرف بوده و برخی دیگر را بعد از تخلیه و شست و شو می توان مجددا استفاده نمود.
سیکل یا چرخه پریود
اولین روز از پریودی تا اولین روز از پریود بعدی را به عنوان چرخه پریودی یا سیکل قاعدگی در نظر می گیرند. این چرخه بین ۲۵ تا ۳۵ روز متغیر می باشد. این چرخه در سال های اولیه از قاعدگی ممکن است بی نظم باشد. چرخه های نامنظم امکان دارد بین ۲۱ تا ۳۵ روز و یا حتی طولانی تر باشد. چرخه قاعدگی در دخترانی که زودتر پریود شده اند معمولا سریعتر منظم می شود و چیزی در حدود ۶ سال زمان می برد. دختران با این چرخه می توانند زمان پرودی بعدی خود را پیش بینی نمایند.
نقش والدین
والدین به ویژه مادران نقش بسزایی در آماده نمودن دختران خود برای رو به رو شدن با اولین قاعدگی را دارند. به همین جهت باید مهارت کافی در این مورد راداشته باشند، بعضی از مادرها ترس و اضطراب را در دختران خود خواهند دید پس بهتر است قبل از هر چیزی راهکارهای مناسب برای برخورد با آنها را بدانند. باید قبل از وقوع این قضیه و با شورع سن بلوغ این موضوع کاملا برای دختران توضیح داده شود و اطلاعات کامل در اختیار دختران قرار گیرد. اگر فکر می کنید که دخترتان با شما راحت نیست باید از فردی دیگر مثل خواهر بزرگتر یا فردی دیگر کمک بگیرید. درست و کامل این موضوع را عنوان کنید و از دخترتان بخواهید تا سوالات خود را بدون خجالت عنوان کند.
زمان مراجعه به پزشک
دختران باید بدانند که در چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمایند:
- با داشتن خونریزی زیاد به طوریکه هر یک ساعت نیاز به تعویض نوار بهداشتی باشد.
- داشتن ضربان قلب و احساس سبکی سر و سرگیجه شدید در دوران پریودی.
- نامنظم شدن یکباره پریودی در آنها.
- گرفتگی عضلات شدید به شکلی که قادر به انجام حرکت و رفتن به مدرسه یا بیرون نباشند.
- برطرف نشدن درد با مسکن های معمولی.
- طول کشیدن دوره قاعدگی بیش از ۷ روز.
منبع : آرگا