چنانچه در یک جاده لغزنده مجبور شوید به طور ناگهانی خودروی خود را متوقف کنید ترمز ای بی اس یا ضد قفل وقوع خطرهای ناشی از این اتفاق ترسناک را کاهش خواهد داد. در حقیقت بر روی سطح لغزنده حتی رانندگان حرفه ای هم بدون ترمز ABS، نمیتوانند به خوبی یک راننده معمولی با ترمز ای بی اس ترمز نمایند. جهت پیشگیری از قفل شدن چرخ ها، کنترل ،پایداری و ترمزگیری بهتر خودور سیستم ای بی اس یا همان سیستم ضد قفل طراحی شده که در حال حاضر به صورت یک استاندارد ایمنی بر روی اتومبیل ها نصب می گردد.
شناخت ترمز ABS و نحوه عملکرد آن
نخستین بار در سال ۱۹۳۰ سیستم ABS یا Anti lock breake system در هواپیما به صورت مکانیکی به کار گرفته شد. در آن زمان تحولات زیادی در توسعه این سیستم در صنعت هوانوردی صورت گرفت ولی چندسالی این پروسه به تعویق افتاد تا اینکه سرانجام در سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۶ برای نخستین بار در آمریکا از این سیستم در کامیونهای سنگین جهت کاهش تصادفات به دلیل از بین رفتن پایداری کامیون در جاده به ویژه جاده لغزنده استفاده شد. در سال ۱۹۸۰ در تکنولوژی ایمنی اتومبیل تحول بزرگی اتفاق افتاد و سیستم ABS به صورت امروزی یا همان الکترونیکی در اتومبیل های سواری به کار گرفته شد.
در یک جاده لغزنده خودروهایی که ترمز ای بی اس ندارند هنگامی که راننده به صورت ناگهانی پای خودش را روی پدال ترمز فشار می دهد چرخ های اتومبیل قفل شده و راننده کنترل ماشین را از دست می دهد، همه افرادی که تجربه رانندگی با اتومبیل به ویژه در جاده های خیس و لغزنده را دارند قطعا می دانند که در چنین وضعیتی کنترل خودرو تا چه مشکل بوده و چقدر خطر سر خوردن اتومبیل علی الخصوص موقع ترمز ناگهانی وجود داشته که کمترین آن پرت شدن خودرو به خارج از جاده است.
آمار نیز نشان می دهد بخش زیادی از تصادفات جاده ای به نقص فنی در سیستم ترمزها مربوط است. تلاش متخصصین جهت رفع این مشکل، موجب ایجاد سیستم شناخته شده ABS یا ترمزهای ضد قفل شد. ترمزهایی که به خاطر کارایی بالا و عملکرد ویژه شان،بسیار مورد استقبال قرار گرفته خیلی سریع جایگزین سیستم های مرسوم امروزی شدند.
از ویژگیهای مهم سیستم ای بی اس این می باشد که به طور دائم خود را مورد کنترل الکترونیکی قرار می دهد. روی نمایشگر مقابل راننده یک لامپ هشدار دهنده حضور دارد که واژه ANTI-LOCK و یا ABSروی آن حک شده است. چنانچه مشکلی در عملکرد سیستم ABS رخ دهد این لامپ به طور دائم روشن شده و راننده را مطلع می کند.
سیستم ترمز ABS، به صورتی است که از قفل ماندن چرخ های خودرو هنگام ترمزگیری جلوگیری نموده و بدین طریق موجب میشود اتومبیل در زمان ترمزگیری از حالت پایدار خارج نگردد. به بیان دیگر سیستم ضد قفل با کنترل فشار هیدرولیک ترمز و قطع و وصل نمودن آن موجب ارتباط و یا قطع ارتباط میان لنت ترمز و دیسک به طور پیوسته شده تا از بلوکه یا قفل شدن چرخ جلوگیری کند ، کاربرد این سیستم در جاده های لغزنده و سرعت های زیاد افزایش چشمگیری خواهد داشت.
بخش های تشکیل دهنده ترمز ABS
۱. سنسورهای سرعت
این سنسورها زمان قفل شدن چرخ ها را نشان می دهند و با قرار گیری در هر چرخ و یا دیفرانسیل به ارسال اطلاعات می پردازند.
۲. سوپاپ
به طور معمول سوپاپ ها به سه حالت عمل می کنند در حالت اول به طور کامل باز بوده و فشار سیلندر اصلی را به درون ترمز انتقال می دهند.، در وضعیت دوم دریچه سوپاپها بسته شده و ترمز از سیلندر اصلی جدا می گردد این امر، از افزایش بیش از اندازه فشار درون ترمز که راننده را به اعمال نیروی بیشتری روی پدال وادار می سازد، جلوگیری خواهد کرد در حالت سوم، سوپاپها مقداری از فشار را توسط ترمز بیرون می فرستند.
اگر اتومبیل شما از سیستم ABS، بهره می برد و تکانهای اندک پدال ترمز را زیر پایتان حس نموده اید به خاطر باز و بسته شدن سریع سوپاپ ها این موضوع اتفاق می افتد. به نحوی که در بعضی از این سیستم ها، این چرخه تا ۱۵ بار در هر ثانیه تکرار می گردد.
۳. پمپ
با توجه به این که با ترمزگیری مقداری از فشار سوپاپ ها تحلیل می رود این کمبود فشار، با بهره گیری از پمپ جبران خواهد شد.
۴. کنترل کننده
بخش کنترل کننده دستگاهی است که به صورت رایانه ای کوچک در اتومبیل عمل نموده تا به تنظیم سوپاپها و سنسورهای سرعت بپردازد.
سودمندی های سیستم ABS
- توقف سریعتر
- فرمان دادن خودرو در زمان ترمزگیری
- ایجاد وضعیت ایمن تر برای خودرو
- افزایش سطح پایداری خودرو به ویژه در جاده های خیس و لغزنده
- کاهش میزان لرزش لاستیک و سیستم تعلیق ذر جاده های نامناسب زمان ترمز شدید
نحوه عملکرد ترمز ABS
نحوه عملکرد این سیستم بسیار ساده است به این صورت که اگر اتومبیل خود را که فاقد سیستم ABS است به جای توقف ناگهانی، با چندین بار فشار پا روی پدال ترمز، متوقف نمایید، در واقع کار ترمز ABS، یا ضد قفل را انجام داده اید، تنها تفاوت کار در این است که در یک سیستم ABS، همه این پروسه خودکار انجام می شود.
در معمولترین حالت، این عمل دستگاه کنترل کننده سنسورهای سرعت را در هر شرایطی تحت نظارت خود قرار داده و هر کاهش ناگهانی سرعت و بیرون از قاعده را ثبت می نماید. قابل ذکر است هر چرخ اتومبیل، دقیقا قبل از قفل یا بلوک شدن با یک کاهش ناگهانی سرعت رویرو می شود . اگر این کم شدن سرعتها کنترل نگردد، چرخ بسیار سریعتر از آنکه توان توقف یابد، قفل می گردد.
شیوه ترمزگیری صحیح با ABS، به این نحو است که در وضعیت بحرانی سریع پدال کلاچ را تا انتها گرفته و به صورت همزمان پدال ترمز را پیوسته فشار دهید در این هنگام سیستم ABS، آغاز به کار نموده و شما می توانید اتومبیلتان را در مسیر دلخواه هدایت نموده و از برخورد با موانع جلوگیری نمایید.
منبع : آرگا