دوران بارداری با فراز و نشیب ها و استرس های خاص خود همراه است. مادران باردار در بیشتر مواقع به سلامت نوزاد خود فکر می نمایند و ممکن است در حالات و رفتاذهایشان تغییراتی به وجود آید، برخی از زنان باردار تغییرات روحی و رفتاری خود را به نوسانات معمولی در دوره بارداری نسبت می دهند که تا حدودی درست است اما ممکن است بنا به مشکلات دیگری در آنها باشد که در ادامه با این موضوع آشنا می شویم.
افسردگی در دوران بارداری
مشکل افسردگی در دوران حاملگی یا همان افسردگی قبل از زایمان، مشابه افسردگی بالینی اختلالی است خلقی. اختلالات خلقی به بیماری های بیولوژیکی گفته می شود که به خاطر تغییرات به وجود آمده در مغز ایجاد می شود. تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است بر مواد شیمیایی مغز که به طور مستقیم با افسردگی و اضطراب ارتباط دارند اثر بگذارد. این موضوع با شرایط دشوار زندگی تشدید شده و به افسردگی بارداری می انجامد.
نشانه های افسردگی در حاملگی
در حالت کلی علائم زیر نشان دهنده افسردگی در حاملگی می باشند:
- بی علاقه بودن نسبت به کارهای روزانه
- نداشتن حس لذت و سرگرمی
- حس غم، ناراحتی، اندوه و یا پوچی در بیشتر ساعات روز
- احساس برانگیختگی یا پریشانی زیاد
- دائما گریه کردن یا همواره در آستانه گریه بودن
- تغییرات در الگوی غذا یا خوابیدن مثلا خوردن یا خوابیدن بیش از حد و یا ناتوانی در خواب یا خوردن غذا
- حس گناه، ناامیدی و بی ارزش بودن
- حس ناتوانی در کنار آمدن با مسائل
- داشتن افکار منفی در مورد خود
- نگرانی های بی مورد در رابطه با مسائل مختلف
- داشتن حس ترس بدون دلیل مثل حس ترس از مرگ
- حس خستگی و کسالت بیش از حد
- داشتن رویا در رابطه با اسیب دیدن فرزند
- بی تفاوتی نسبت به محیط افراد و خانواده و ظاهر خود
- وسواس بی مورد
- حواس پرت بودن و نبود تمرکز
در صورتی که حداقل پنج مورد بالا را در خود مشاهده می کنید حتما با پزشک خود مشورت نمایید تا این موضوع را در شما مورد بررسی قرار دهد. فقط یک متخصص می تواند افسردگی را به طور دقیق تشخیص دهد.
برخی از موارد ایجاد کننده افسردگی
برخی از موارد تاثیر گذار بر ایجاد افسردگی در دوران حاملگی شامل موارد زیر می شود:
- داشتن سابقه ی خانوادگی یا شخصی
- مشکل داشتن در برقراری ارتباط با سایرین
- استفاده از درمان های ناباروری
- سابقه ی سقط جنین
- وجود عوامل استرس زا در زندگی شخصی
- عوارض دوران بارداری
- داشتن سابقه ی سوء استفاده یا خشونت علیه زنان و یا ضربه روحی روانی
درمان افسردگی
موارد درمانی مختلفی برای بهبود افسردگی در دوران حاملگی وجود دارد که می تواند به شکل مصرف دارو و یا مشاوره های روان درمانی باشد:
-
صحبت با پزشک و مشاور:
افسردگی یکی از عوارض شایع در دوران حاملگی می باشد، مطمئنا در چکاپ های دوران حاملگی پزشک در رابطه با خلق و خو و تغییرات رفتاری شما سوالاتی خواهد داشت. اگر در این مورد پزشک با شما صحبت نکرد حتما خودتان این موضوع را عنوان کرده و از پزشک راهنمایی بخواهید. پزشک با انجام مشاوره و صحبت در این موضوع بعد از تشخیص افسردگی بیمار را به مشاور ارجاع می دهد تا درمان افسردگی با گفتار درمانی توسط مشاور آغاز شود.
-
استفاده از دارو:
مطمئنا باید در مورد مصرف دارو در دوران بارداری احتیاط لازم را داشته باشید. پزشکان از منافع دارو و خطرات آن برای سلامت مادر و جنین اطلاع کامل دارند و اطلاعات لازم را در اختیار مادر باردار قرار می دهند تا مادر باردار بتواند با آگاهی کامل در مورد نحوه درمان تصمیم گیری نماید. در صورتیکه قبل از بارداری داروی خاصی مصرف می نموده اید نباید بدون اطلاع پزشک آنها را قطع نمایید زیرا قطع یکباره دارو ممکن است سلامت شما یا جنین را به خطر بیاندازد.
افسردگی مادر و تاثیر آن بر نوزاد
افسردگی اگر درمان نشود ممکن است ریسک های یالقوه ی خطرناکی برای مادر و نوزاد او به همراه داشته باشد. افسردگی در صورتی که درمان نشود ممکن باعث تغذیه نامناسب، مصرف الکل، کشیدن سیگار و یا خودکشی در مادر شود که این موارد باعث زایمان زودرس، تولد نوزاد کم وزن با مشکلات رشدی می شود. همچنین در بیشتر موارد مادر افسرده توانایی یا میل کافی برای مراقبت از جنین و نوزاد در حال رشدش را ندارد. نوزادانی که از مادران افسرده متولد می شوند در مقابل نوزادان معمولی فعالیت کمتری داشته و توجه کمتری از خود نشان می دهند و تا حدودی مضطرب هستند.
روش های طبیعی برای مقابله با افسردگی در این دوران
با توجه به عوارض برخی از داروهای ضد افسردگی در دوران بارداری اغلب مادران باردار ترجیح می دهند از روش های طبیعی برای درمان افسردگی خود استفاده نمایند. در ادامه با برخی از این روش ها آشنا می شویم:
-
ورزش:
از مهمترین فواید ورزش کردن این است که باعث افزایش سطح سروتونین یا همان هورمون شادی و کاهش سطح هورمون استرس به طور طبیعی می شود، به همین جهت به مادران باردار بسیار توصیه می شود.
-
داشتن استراحت کافی:
کم خوابی و کمبود استراحت باعث تاثیرات زیادی بر توانایی ذهنی و بدنی شده و استرس را افزایش می دهد. داشتن یک برنامه خواب منظم و درست یعنی ساعت بیداری و خوابیدن مشخص باعث کمک به بهبود استرس و افسردگی خواهد شد.
-
مصرف مواد مغذی و رژیم غذایی مناسب:
مواد غذایی بسیاری وجود دارند که باعث مدیریت ذهن و از بین رفتن افسردگی خواهند شد. مصرف مواد غذایی کافئین دار، قندی، کربوهیدرات های فراوری شده، افزودنی های مصنوعی و مواد غذایی با پروتئین پایین باعث ایجاد مشکلات روحی و جسمی خواهد شد. غذاهایی را در برنامه غذایتان بگنجانید که احساس بهتری در شما ایجاد خواهند کرد.
-
انجام طب سوزنی:
طبق تحقیقات انجام شده انجام طب سوزنی یکی از روش های طبیعی برای درمان افسردگی در مادران حامله می باشد.
-
اسیدهای چرب امگا ۳:
امگا ۳ یکی از مهمترین مکمل ها در تامین سلامت بدن می باشد. مصرف روزانه مکمل های غذایی حاوی امگا ۳ باعث کاهش علائم افسردگی می شود. مادران باردار باید از مکمل های بدون جیوه استفاده نمایند تا خطری برای جنین به دنبال نداشته باشد.
-
داروهای گیاهی:
تعداد زیادی از مکمل های گیاهی و ویتامین ها باعث بهبود خلق و خو شده و بر هورمون سروتونین اثر گذارند. برای اطلاعاز داروهای گیاهی و نحوه مصرف آن حتما باید از یک متخصص طب گیاهی کمک گرفته شود. توجه داشته باشید که برخی از گیاهان دارویی با داروهای ضد افسردگی تداخل دارند و نباید همزمان مصرف شوند.
برای شناسایی مشکل افسردگی در خودتان حتما قبل از انجام هر عملی به پزشک یا مشاور متخصص مراجعه نمایید تا این موضوع بررسی شود و در صورت داشتن مشکل کمک های لازم به شما داده شود. همچنین به یاد داشته باشید که از مصرف خود سرانه دارو در دوران بارداری به شدت پرهیز نمایید.
منبع : آرگا
