همه انسانها بعد از کار کردن زیاد دچار خستگی می شوند. همان گونه که عضلات در اثر کار کردن خسته می شوند، مغز نیز پس از تصمیمات مختلف در طول روز دچار خستگی شده و انرژی آن کم می شود. در طول روز شاید تصمیمات مهمی نگریم اما هر کدام به نوبه خود انرژی مغز را گرفته و مغز را دچار خستگی می نمایند.
آشنایی با خستگی تصمیم گیری
مغز انسان بعد از تصمیم گیری های مختلف، هر چند کوچک دچار خستگی می شود. برخی مواقع ممکن است که در میانه ی روز دیگر قدرت تصمیم گیری و انتخاب درست را نداشته باشیم و مجبور شویم تصمیم گیری را به تاخیر انداخته یا به شخص دیگری واگذار نماییم، افرادی که دائما در حال تصمیم گیری می باشند دچار اضطراب تصمیم گیری خواهند شد، که به این موضوع خستگی تصمیم گیری می گویند. در ادامه این مطلب با نشانه ها و روش های کاهش این موضوع آشنا می کنیم.
خستگی تصمیم چیست؟
اصطلاح خستگی تصمیم را برای اولین بار دکتر «ری باومیستر» روان شناس اجتماعی، بر طبق نظریه تهی شدن نفس از فروید عنوان نمود. خستگی ذهن باعث از بین رفتن اراده و اختیار در انسان ها می شود. اغلب افراد در زمان خستگی تصمیمات را بر عهده دیگران می گذارند. بر طبق گفته دکتر باومیستر، تصمیم گیری همان اراده ای از انسان را به کار می گیرید که نه گفتن به شیرینی و مواد مخدر به کار گرفته است.
پرش های پیوسته از کاری به کاری دیگر در دنیای امروز باعث خستگی ذهن می شود. مثلا در طول روز وقتی در حال چک کردن ایمیل هستیم یکباره تصمیم میگیریم تا به واتس اپ سری بزنیم و بعد به دیدن عکس های اینستاگرام مشغول می شویم این روند تغییر در تصمیماتباث از بین رفتن تمرکز شده و مهم تر از آن با هر بار تصمیم گرفتن نیروی اراده نیز کم می شود. انسان ها خیلی سریع متوجه خستگی جسمی شان می شوند اما به خستگی ذهن خیلی اهمیت نمی دهند و در برخی موارد باعث می شوند تا تصمیمات اشتباه گرفته شود.
روش های دوری از «خستگی تصمیم» و گرفتن تصمیمات بهتر
بعد از آشنایی با خستگی تصمیم متوجه می شویم که ناتوانی ها و خستگی های بعدازظهر بخاطر بی ارادگی و یا نداشتن تعهد نمی باشد بلکه دلیل آن همان خستگی ذهن یا تصمیم است. برای مقابله با این خستگی باید روش های مختلفی را امتحان نمایید، درست است که تامین قند خون بدن به این موضوع کمک خواهد کرد اما برای نتیجه درست باید روش های زیر را به کار ببندید:
-
کمتر کردن و ساده تر کردن تصمیمات روزمره:
شاید شما نیز متوجه شده باشید که «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا و «مارک زاکربرگ» مالک فیس بوک تقریبا هر روزه لباس های تکراری به تن می کنند. اوبانا در طول خدمت خود کت و شلوار سرمه ای و یا خاکستری می پوشید و در مصاحبه ای این موضوع را چنین بیان کرد که: من در انتخاب لباس تصمیم گیری را بین دو گزینه محدود کرده ام، علاقه ای ندارم که برای خوردن یا پوشیدن تصمیمی بگیرم، زیرا تصمیمات مهم تر و بیشتری بر عهده من است. همچنین زاکر برگ در اغلب مصاحبه هیش عنوان نموده که توان ذهنی اش را برای تصمیمات مهم صرف می کند نه پوشیدن لباس. تعیین کردن برنامه روزانه ی مشخص و برنامه هفتگی غذایی، نمونه هایی از ساده سازی می باشند که به کاهش تصمیم گیری روزانه و داشتن نیروی بیشتر برای تصمیمات مهم تر کمک می نماید. در کل چیزهایی که برایتان مهم تر است را انتخاب کرده و در مورد آنها تصمیم گیری نمایید و با تصمیم گیری هفتگی در مورد آنها این کار را آسان نمایید.
-
اولویت بندی درست برای ساعات اولیه روز:
در ساعات اولیه روز قدرت تصمیم گیری بالاتر است به همین جهت با شروع روز قبل از انجام کارها، به کارهای مهم کاری یا شخصیتان رسیدگی نمایید. یکی از روش های اینکار محدود کردن کارهای روزانه به ۵ مورد می باشد که یکی از بهترین تجربیات در این مورد است. برای اینکار فهرستی از کارها و تصمیمات روزانه تهیه کرده و آن را به ۵ قسمت تقسیم نمایید و مارهای مهم و پیچیده را در ۳ جایگاه اول قرار دهید. این فهرست را شب قبل تهیه نمایید.
-
بر نیروی لحظه ها تمرکز نمایید نه نیروی اراده:
خستگی تصمیم گیری سبب می شود تا حس نمایید که اختیار کارها از دستتان خارج شده است. تمرکز بر لحظه ها، یکی از روش های ساده برای رها شدن از این حس می باشد. اگر کارهای شبیه به هم را پشت سر هم انجام دهید، برای شروع کار بعدی کمتر دچار مشکل می شوید. این موضوع در روانشناسی «اثر زی گارنیک» نامیده می شود. بر طبق این موضوع، تا زمانیکه کار شروع شده را به اتمام نرسانیم، مغز از توجه به آن غافل نخواهد شد. برای بهره وری از نیروی لحظه ها روش مناسب خود را پیدا کنید.
-
در زمان قوی بودن انگیزه و اراده، تصمیمات بزرگ را بگیرید:
در عوض اینکه با تغییر سطح انرژی بدنتان همگام شوید، در زمان هایی که انرژی بیشتری دارید و پر انرژی هستید تصمیمات بزرگ را بگیرید. به عنوان مثال در روز جمعه برنامه هفتگی غذایتان را تعیین نمایید. با این روش از انتخاب غذاهای ناسالم و نامناسب جلوگیری می نمایید.یکی از روش های تاثیر گذار در این موضوع، اختصاص دادن زمان تمرکز روزانه در اول روز است. این طور که در ۲ ساعت اولیه روز به کارهایمان پرداخته، بدون اینکه شبکه های اجتماعی، اخبار یا اپلیکیشن های مختلف حواس مان را پرت نماید. همچنین اگر از قبل برای این ساعات، برنامه ریزی نمایید، تصمیم گیری ها در این زمان کاهش بسیاری خواهند داشت.
-
انرژی گرفتن از چرت بعدازظهر:
تحقیقات انجام شده نشان می دهند که چرت زدن برای سلامت مغز مفید می باشد و باعث می شود تا موانع و گرفتاری ها از بین بروند. این موضوع در نتیجه پدیده ای است که پژوهشگران به آن «نظریه خانه تکانی» می گویند. خوابیدن باعث می شود تا مغز بعضی از اتصالات بین عصب ها را رها نماید و سبک تر شود، با اینکار مغز جا برای داده های جدید بعد از بیدار شدن باز شده و خستگی ذهن کمتر می شود. حال اگر حس می نمایید به خستگی تصمیم گیری دچار شده اید، کمی چرت بزنید. با چرت زدن ذهن انسان بازیابی می شود. شاید با انجام چرت زدن تمام توانایی روز به شما باز نگردد اما حداقل برای زمانی تصمیمات بهتری خواهید گرفت.
اقدامات و توصیه های دیگر برای بهتر شدن این موضوع
برای خلاصی خستگی تصمیم و کمتر شدن آن بهتر است موارد زیر را نیز در نظر بگیرید:
- تمامی جلسات کاریتان را برای صبح و یا بعد از صرف ناهار برنامه ریزی نمایید. زیرا در این زمان ها توانایی ذهن بیشتر می باشد. ملاقات ها و جلسات عصر را از برنامه کاری حذف کنید. تحقیقات انجام شده نشان داده اند که انسان ها در ساعات اولیه روز و کمی بعد از ناهار، تصمیم های بهتری گرفته اند.
- بین کار و زندگی شخصی حد و مرز تعیین کرده و آخر هفته ها کار نکنید. تعطیل کردن کار در آخر هفته باعث می شود تا با استراحت کافی و انرژی بیشتر، تصمیمات هفته را به درستی بگیرید. بدون استراخت کافی نمی توان درست تصمیم گرفت.
- حال اگر در اثر مشغله کاری نمی توانید دو مورد بالا را رعایت نمایید، پس ا تا ۲ ساعت از وقتتان را برای برنامه ریزی هفته پیش رو صرف نمایید. بیشتر افراد آخر هفته را به سازماندهی و برنامه ریزی برای هفته بعدشان می گذرانند. این کار باعث خواهد شد تا از خستگی تصمیم گیری ها در روز اول هفته کم شود.
- برای انتخاب لباس همیشه از شب قبل این تصمیم را بگیرید. بخصوص خانم ها باید از شب قبل لباس ها و وسائل مورد نیاز خود را آماده نمایند.
- در گوشی خود یادآوری برای رفتن به باشگاه تعیین نمایید. حداقل دو بار در هفته به باشگاه بروید. می توانید با خودتان یا با دوستتان در باشگاه قرار بگذارید. در کل قبل از انجام آن درباره زمانش تصمیم درست را بگیرید.
- سطح گلوکز خونتان را بالا نگه داشته تا با این کار مغز پر انرژی باشد. بجای استفاده از شیرینی ها و تنقلات نا سالم، از میان وعده ها و خوراکی های سالم برای اینکار استفاده نمایید.
- هیچ وقت تصمیمات ناگهانی نگیرید و از اینکار دور بمانید. به پیامد های تصمیم گیرتان فکر کرده و بی گدار به آب نزنید.
- در نهایت تصمیمات آخر شب را به روز بعد موکول کرده و سر فرصت تصمیم درست را بگیرید. اینگونه با تصمیمات اشتباه خود را دچار مشکل نخواهید کرد.
برای مطالعه مقالات بیشتر در زمینه تصمیم گیری می توانید با کلیک بر روی لینک های مقابل با نحوه مقابله با ترس از تصمیم گیری و نیز نحوه تصمیم گیری بر سر دوراهی آشنا شوید.
منبع : آرگا
