بسیاری از افراد در فصل تابستان دچار اسهال می شوند که می تواند خفیف و حاد باشد و هنگامی که تغییر در تعداد و غلظت مدفوع ایجاد شود به گونه ای مدفوع آبکی شده و تکرر آن افزایش پیدا کند فرد به این بیماری گرفتار شده است و گاهی اوقات نیز ممکن است کشنده باشد که این اختلال گوارشی بیشتر در بین کودکان و کهنسالان دیده می شود و با کمک روش های خانگی و دارو می توانید آن را بهبود دهید.
درمان اسهال با روش های طبیعی و خانگی
عوامل عفونی از اصلی ترین عواملی هستند که فرد به اسهال مبتلا می شود این عوامل از راه های مختلفی وارد بدن می شوند که در برخی موارد با مصرف میوه و سبزی که به صورت کامل شسته نشده اند و یا عدم رعایت بهداشت به خصوص پس از اجابت مزاج ایجاد می شود که با کمک روش های طبیعی و خانگی می توانید آن را درمان کنید:
۱. مصرف مایعات به مقدار کافی
به دلیل اینکه اسهال باعث از دست رفتن آب بدن می شود لذا به منظور پیشگیری از کمی آبی بدن بهتر است مقدار فراوانی آب بنوشید و باید نوشیدنی های دیگری که دارای الکترولیت هایی مانند پتاسیم، سدیم و کلراید باشند را نیز بنوشید زیرا، در زمان اسهال شدید نوشیدن آب به تنهایی نمی تواند باعث جایگزین شدن الکترولیت های از دست رفته بدن شود که آب تصفیه شده، آب میوه به خصوص آب کرفس و هویج، نوشیدنی های ورزشی، دمنوش ها، آب زنجبیل، مکمل های الکترولیت و همچنین سوپ های پر نمک انتخاب بسیار مناسبی جهت تامین آب بدن می باشد و در صورتی که اسهال همراه با درد شکم و استفراغ دارید نوشیدن یکباره آب باعث بدتر شدن وضعیت می شود بنابراین بهتر است آن را جرعه جرعه بنوشید.
کودکان باید مایعات خوراکی مانند پدیالیته و اینفالیته را بنوشند زیرا این مایعات سبب رساندن مواد مغذی به بدن شده و در اکثر داروخانه ها وجود دارد و همچنین آب انگور سفید نیز برای کودکانی که دچار اسهال شده اند بسیار مفید است.
۲. نوشیدن آب جو
به منظور جایگزین کردن آب بدن نوشیدن آب جو روش بسیار مناسبی است از این رو، به یک لیتر آب یک فنجان جو اضافه کرده و اجازه دهید به مدت بیست دقیقه بجوشد سپس آب آن را صاف کرده و در طول روز بنوشید.
۳. پرهیز از نوشیدنی های گازدار و کافئین دار
استفاده از این نوشیدنی ها به دلیل اینکه سبب تحریک دستگاه گوارش می شود در نتیجه به بدتر شدن اسهال منجر می شود و البته از نوشیدن الکل نیز خودداری کنید زیرا، الکل نیز سبب از دست دادن آب بدن و تشدید وضعیت اسهال می شود.
۴. زنجبیل
از ساده ترین و موثر ترین راه ها جهت رفع اسهال استفاده از زنجبیل است که با التهاب و حالت تهوع مبارزه می کند بنابراین می توانید آب زنجبیل را بنوشید و یا چای زنجبیل تهیه کنید تا سبب کاهش التهاب معده و درد شکم شود، دوزاده تکه زنجبیل تازه را داخل سه لیوان آب بجوشانید سپس به این جوشانده مقداری عسل بیافزایید و نوش جان کنید.
هشدار: بهتر است زنان باردار بیشتر از روزی یک لیوان چای زنجبیل مصرف نکنند و برای کودکان زیر دو سال نیز مناسب نیست همچنین افردی که از دارو ها رقیق کننده خون مانند آسپرین مصرف می کنند نباید از چای زنجبیل استفاده کنند.
۵. دمنوش های گیاهی
از دیگر روش های درمان خانگی اسهال استفاده از دمنوش های گیاهی مانند : دمنوش نعنا، چای سبز و گل داوودی است که سبب کاهش حالت تهوع همراه با اسهال می شود و در مورد کودکان بهتر است پیش از مصرف هر گونه داروی گیاهی با پزشک مشورت نمایید.
نکته : برخی از گیاهان از جمله : زردچوبه، آلوئه ورا و آفتاب گردان امکان دارد سبب تشدید اسهال شود.
۶. سرکه سیب
سرکه سیب به تنظیم کردن سطح PH کمک می کند در نتیجه سبب از بین رفتن باکتری های مضر روده می شود بنابراین داخل یک لیوان آب یک قاشق چای خوری سرکه سیب را حل کرده سپس روزی یک بار آن را بنوشید.
۷. زردآلو
زردآلو از جمله میوه های بسیار خوشمزه و مغذی است که دارای مقادیر فراوانی ویتامین C، فیبر، ویتامین B، E و پتاسیم است که به منظور کاهش علایم اسهال یکی از میوه هایی که دارای پتاسیم زیادی است زردآلو است.
۸. ماست
ماست دارای باکتری های مفیدی است که به رفع اسهال کمک شگفت انگیزی می کند و باعث از بین بردن باکتری های مضر می شوند بنابراین به منظور تعادل باکتریایی روده مصرف روزی دو کاسه ماست توصیه می شود.
۹. جو
فیبر های فراوان موجود در جو سبب جلوگیری از هدر رفتن آب بدن می شود زیرا، مصرف غذا های جامد پس از مبتلا شدن به اسهال سبب حفظ و جذب مایعات در بدن می شوند.
۱۰. دارچین
دارچین ادویه ای ضد نفخ، مقوی و از همه مهم تر ضد اسهال است بنابراین به یک لیوان آب جوش دو تا چهار گرم پودر دارچین اضافه کرده که بهتر است درب ظرف را بسته و یا پارچه ای تمیز بر روی آن قرار دهید و اجازه دهید به مدت بیست دقیقه دم بکشد سپس صاف کرده و میل کنید.
هشدار : بهتر است دارچین در زمان شیردهی، حاملگی، وجود زخم های گوارشی و وجود تب های با منشأ ناشناخته مصرف نشود.
۱۱. ریحان
ریحان از روش های خانگی بسیار موثر جهت درمان اسهال می باشد بنابراین به مقدار مساوی آب ریحان و آب ریشه زنجبیل را مخلوط کرده و دو یا سه بار در روز مصرف کنید و همچنین می توانید در یک فنجان آب جوش، ده تا پانزده برگ ریحان را بریزید و با عسل مخلوط سپس روزی چند بار میل نمایید.
۱۲. زردچوبه
زردچوبه به دلیل دارا بودن خواص ضدالتهابی و ضد عفونی برای درمان اسهال گزینه بسیار مناسبی است از این رو در لیوان آب گرم یا سرد یک قاشق چای خوری پودر زردچوبه بریزید تا یک محلول مناسب جهت رفع اسهال به دست آید.
۱۳. تمیز نگه داشتن دست ها
از راه های درمان و پیشگیری از اسهال، شستن دست ها پیش از غذا خوردن و پس از دستشویی، بعد از عوض کردن بچه، بازی کردن با حیوانات و تماس با پول است که به مدت بیست ثانیه دستانتان را با آب و صابون بشویید زیرا، شایع ترین علل اسهال حاد عفونت های میکروبی است که از طریق دست آلوده وارد بدن می شود.
۱۴. شستن میوه و سبزیجات
از موثرترین روش های دیگر جهت درمان اسهال و جلوگیری از اسهال شستن میوه و سبزیجات است زیرا، سطح سبزیجات و میوه ها با ترکیبی از کرم های انگلی و خاک پوشیده شده است بنابراین میوه و سبزیجات را به مدت ۳۰ دقیقه داخل آب گرم فرو برده سپس با یک مسواک تمیز و کمی نمک سطح آن ها را شسته و در نهایت آبکشی کنید و البته ضد عفونی کننده های طبیعی مثل : ید رقیق شده، اسید سیتریک، سرکه سفید، آب لیموی تازه و آب‌نمک برای شستن سبزیجات بسیار مفید هستند.
۱۵. مصرف فیبر بیشتر
به دلیل اینکه فیبر می تواند مدفوع را سفت تر کند و اسهال را کاهش دهد بنابراین بهتر است زنان روزانه ۳۵ گرم و مردان ۳۸ گرم فیبر استفاده کنند، می توانید به رژیم غذایی افرادی که از داشتن اسهال رنج می برند فیبر خوراکی اضافه کنید که برنج قهوه ای، جو و غلات کامل دیگر منابع خوبی از فیبر خوراکی هستند و همچنین غلات پخته شده با مرغ یا سوپ می تواند قادر به جبران کردن نمک از دست رفته بدن شود و غذاهای دارای فیبر و پتاسیم عبارتند از : سیب‌زمینی آب‌پز، موز و هویج پخته شده می باشد.
۱۶. زرشک
گیاه زرشک به خاطر دارا بودن خواص ضد پروتوزوئیک و ضد باکتری به رفع اسهال کمک می کند، زرشک دارای بربرین و بربامین است که با تقویت سیستم ایمنی بدن سبب افزایش پلاکت ها و گلبول های سفید می شود.
۱۷. استراگالوس
این گیاه خود رو در دامنه کوه های ایران به فراوانی دیده می شوند و به دلیل داشتن خواص ضد باکتری و ضد ویروسی سبب افزایش تقویت سیستم ایمنی بدن و بالا بردن سطح پادتن های طبیعی بدن می شوند.
۱۸. پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک ها باکتری های خوب می باشند که در روده در حال فعالیت هستند آن ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که در بعضی غذا ها از جمله : زیتون سبز، شکلات تلخ، آب چغندر، پنیر کهنه ی نرم، خیارشور، ماست، نان خمیر ترش دیده می شود و همچنین به شکل پودر و قرص نیز وجود دارند.
۱۹. غذاهایی که باید مصرف کنید
مصرف برخی غذا های خاص به کاهش علایم اسهال کمک شگفت انگیزی می کند که عبارتند از :موز، پوره سیب، برنج قهوه ای، نان تست، سیب زمینی آب پز، مرغ بدون پوست، بلغور جو دوسر و سوپ مرغ.
۲۰. استفاده از داروهای بدون نسخه
داروهای ضد اسهالی مانند لوپرامید و بیسموت به منظور پیشگیری و درمان اسهال مورد استفاده قرار گرفته می شوند اما متخصصان توصیه می کنند که برای نوزادان و کودکان کم سن و سال استفاده نشود که مصرف این دارو ها تنها به کاهش علایم دردناک اسهال کمک می کند بنابراین افرادی که دچار اسهال مزمن هستند بدون مشورت و نظر پزشک نباید از این دارو ها استفاده کنند ( منظور اسهال مزمن اسهالی می باشد که بیش تر از چهارده روز طول کشیده که دارای علت های مختلفی است.)
به دلیل اینکه اسهال راه طبیعی بدن جهت دفع مواد سمی و میکروارگانیسم‌ها می باشد لذا ممکن است مصرف داروهای ضد اسهالی عفونت های انگلی و باکتریایی را بدتر کند بنابراین در صورتی که پس از مصرف دارو احساس بدتری پیدا کردید مصرف آن را قطع نمایید و اگر کودکان زیر سه ماه دچار اسهال شوند باید حتما به پزشک مراجعه نمایید.
نکته: در صورتی که اسهال شما خونی باشد و بیشتر از هفت روز با نشانه هایی مانند : دلپیچه شدید، تب همراه شود حتما باید تحت مراقبت باشید.
۲۱. در صورت داشتن حساسیت به لاکتور محصولات لبنی استفاده نکنید.
زمانی حساسیت به لاکتور ایجاد می شود که بدن قادر به تولید لاکتیز کافی به منظور هضم شکر موجود در شیر نمی باشد در نتیجه مقدار لاکتوز هضم نشده در روده بزرگ جمع شده و با ناراحتی هایی مانند: اتساع شکم، نفخ، گرفتگی شکم و اسهال همراه می شود بنابراین در صورت حساسیت به لاکتوز از محصولات لبنی مانند : خامه،شیر و میلک شیک خودداری کنید زیرا سبب اسهال در افراد دچار حساسیت به لاکتوز می شوند.
آشنایی با علایم اسهال:
نشانه های این بیماری با درد های شکم به خصوص گرفتگی عضلات شکم آغاز می شود که از دیگر علایم آن عبارتند از :
- استفراغ
- تهوع
- نفخ شکم
- سردرد و ضعف
- دل پیچه
در صورتی که اسهال بیشتر از ۲۴ ساعت ادامه پیدا کند باید آن را جدی گرفته و اقدامات لازم را در جهت درمان آن انجام دهید زیرا، بدن با کم آبی مواجهه می شود و مشکلات جدی تری را به وجود می آورد که اگر نشانه های زیر همراه با اسهال مشاهده شود نشانی از بیماری های روده و عفونت است که باید حتما به پزشک مراجعه نمایید:
- کم آب شدن بدن
- دیده شدن خون در مدفوع
- تب
- درد های شدید شکم که رو به زیاد شدن است
- کاهش وزن
- تغییر رنگ مدفوع به رنگ سیاه
علل ایجاد اسهال:
-
- بی احتیاطی در رژیم غذایی و خوردن غذاهایی که سیستم گوارش را بر هم بزند.
- مسمومیت غذایی
- برخی آنتی بیوتیک‌ها
- عفونت‌های ویروسی و باکتریایی
- انجام برخی عملهای جراحی
- مصرف آب آلوده
- تغییرات آب و هوا
- مسافرت
- فشارهای عصبی نظیر اضطراب و استرس
غذاهایی که در زمان ابتلا نباید مصرف کنید:
برای آن دسته از افرادی که از اسهال رنج می برند مصرف غذاهای سرخ شده و چرب مضر است و نباید از غذاهایی که فیبر زیاد دارند استفاده کنند زیرا سبب افزایش نفخ می شود، در ادامه با غذاهایی که در زمان ابتلا به اسهال باید از خوردن آن اجتناب کنید آشنا خواهید شد:
- کلم بروکلی
- شیرین کننده های مصنوعی که در آدامس، نوشابه های رژیمی و مواد جایگزین شکر دیده می شود.
- لوبیا
- گل کلم
- انواع توت ها
- قهوه
- نخود
- ذرت
- شیر
- بستنی
- فلفل
- نخودفرنگی
- چای
- سبزیجات با برگ های سبز
- آلو
چه زمانی به پزشک باید مراجعه کرد:
- اگر مدفوع خونی باشد
- پس از گذشت دو روز هیچ تغییری در بهبودی آن پیدا نکنید.
- اگر اسهال با تب همراه است.
- اگر فرد مبتلا به اسهال بالاتر از ۴۵ سال است.
- اگر بسیار تشنه می شوید و دهانتان خشک می شود.
در پایان پیشنهاد می کنیم به منظور آشنایی بیشتر با روش های درمان اسهال در بارداری بر روی لینک کلیک نمایید.
منبع : آرگا
