دل درد یکی از شایع ترین مشکلات در اغلب نوزادان می باشد. دل درد به دلایل مختلفی ایجاد می شود. پرخوری، گاز روده و عفونت های ویروسی خفیف از جمله علت دل درد می باشند. در این مطلب با علت ایجاد دل درد نوزاد و علایم و نشانه های آن به همراه چگونگی درمان آشنا می شویم.
شایع ترین علت دل درد نوزاد
پرخوری، گاز روده و عفونت های ویروسی خفیف از شایع ترین علت دل درد می باشند که هر یک از آن ها با استفاده از روش هایی قابل درمان دل درد قابل کنترل هستند. نوزادانی که به طور مکرر دچار دل درد می شوند, باید تحت نظر دائم پزشک باشند. دل درد مکرر نوزاد ممکن است ناشی از قولنج، یبوست و یا عفونت دستگاه مجاری ادراری باشد. همچنین در صورت مشاهده علایم بیشتری مانند اسهال و استفراغ و یا خون در مدفوع نوزاد، دل درد نوزاد ممکن است ناشی از ابتلا به بیماری هایی مانند کرون، کولیت اولسراتیو و بیماری سلیاک باشد. شایع ترین دلایل دل درد نوزادان و درمان آن ها به شرح زیر است.
قولنج و درمان آن
یکی از شایع ترین دلایل دل درد در نوزادان, قولنج می باشد. این اصطلاح زمانی به کار می رود که نوزادان سالم, بدون هیچ علتی, گریه غیر قابل کنترل داشته باشد. در صورتی که نوزادتان کمتر از پنج ماه دارد و در طول هفته بیش از سه روز بیش از حد و غیر قابل کنترل گریه می کند و هیچ دلیل پزشکی برای این مسئله تشخیص داده نشده, علت گریه او قولنج تشخیص داده می شود.
متاسفانه قولنج در نوزادان هیچ درمانی ندارد و والدین باید با صبر بیشتر به تسکین درد نوزادشان کمک کنند. با این وجود خوشبختانه قولنج بین سه تا چهار ماهگی نوزاد به طور قابل توجهی بهبود پیدا می کند و درد ناشی از آن کمتر می شود. در نهایت قولنج در اغلب نوزادان تا پایان ۵ ماهگی از بین می رود.
گاز روده و درمان آن
یکی دیگر از شایع ترین علل دل درد نوزاد به خصوص تا سه ماهگی, گازهای موجود در روده او می باشد. در واقع روده نوزادان از بدو تولد تا ۳ ماهگی در حال بلوغ است و این مسئله سبب تولید گاز در آن می شود. نفخ معده و درمان گاز روده با داروها در این موارد کم اثر است و نیاز به زمان است تا بهبود یابد. همچنین گاز روده می تواند ناشی از دریافت بیش از حد مواد غذایی مختلف در نوزادان ایجاد شود. این مسئله غالبا در نوزادان ۶ تا ۱۲ ماهه رخ می دهد که می خواهند برای اولین بار از مواد غذایی جامد استفاده کنند. به همین دلیل والدین باید مراقبت های لازم را به عمل آورند.
یبوست
یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی در نوزادان, یبوست است. نداشتن اجابت مزاج بیش از سه روز, خشکی مدفوع و … از جمله علایم یبوست در نوزادان می باشد. همچنین دل درد نوزادان می تواند به دلیل یبوست ایجاد شود. پزشک با تجویز داروهای مختلفی می تواند اقدام به درمان یبوست نوزادان کند. اما در صورتی که نوزادان قادر به خوردن مواد جامد هستند (نوزادان ۶ ماهه به بالا) با تغییر برنامه غذایی او می توان تا حد زیادی یبوست و درد ناشی از آن را تسکین داد. بلغور جو دوسر، زردآلو، گلابی و آلو از جمله مواد موثر در درمان یبوست و آبکی کردن مدفوع به شمار می روند. همچنین در طول ابتلا به یبوست, توصیه شده از دادن موز، سیب ، هویج و برنج به نوزادان اجتناب شود. به علاوه مصرف مایعات بیشتر به تسکین دل درد نوزاد کمک می کند. برخی از حرکات ورزشی مانند دو چرخه سواری نیز در بهبود حرکات روده و درمان یبوست موثر می باشند. به همین منظور توصیه می شود نوزادان را به پشت خوابانده و پاهای او را به آرامی به حالت دو چرخه حرکت دهید.
ریفلاکس نوزادان و درمان آن
اکثر نوزادان به میزان کمی آب دهان را بیرون می دهند و یا حتی پس از تغذیه, ممکن است مقدار کمی استفراغ کنند. اما در صورتی که این مسئله بیشتر باشد, رفلاکس معده نوزاد ایجاد شده است. ریفلاکس نوزادان زمانی رخ می دهد که دریچه بین مری و معده نوزادان به درستی عمل نکند. این مسئله موجب دل درد نوزادان می شود. درمان سریع و به موقع ریفلاکس نوزادان ضروری است. به همین دلیل به والدین توصیه می شود در صورت احتمال ریفلاکس در نوزاد، سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشک با تجویز داروهایی برای نوزاد، اقدام به درمان این عارضه می کند. این دارو ها می تواند دل درد نوزادان را تسکین دهد.
آنفلوآنزای معده
آنفلوآنزای معده یکی دیگر از علل دل درد نوزادان است که اغلب با علایمی مانند اسهال و استفراغ و تب همراه است. در این بیماری, روده و معده ملتهب می شوند و ممکن است منجر به کم آبی بدن نوزادان شود. به همین دلیل والدین باید مطمئن باشند که نوزاد، مقدار آب کافی دریافت می کند. در صورتی که نوزادتان از شیر مادر تغذیه می کند, توصیه می شود وعده آن را به نوزادتان بیشتر کنید.
روشهای تشخیص دل درد نوزادان
زمانی که روده کودک پر از گاز می شود، شکم وی حالت باد کرده و متورم پیدا می کند یا امکان دارد کودک کمرش را خم کند و به دلیل داشتن درد تقلا کند، به طور کلی پیچ و تاب خوردن نوزادان می تواند به نشانه دل درد آنها باشد، در این شرایط کودک تان نق می زند و همراه گریه باد بیشتری وارد روده هایش خواهد کرد.
دل درد نوزادان می تواند با یک یا چند از علائم اسهال و استفراغ، نخوابیدن و غذا نخوردن، گریه کردن زیاد، بد خلقی، پیچ و تاب خوردن، جمع کردن پاها به داخل شکم و شکلک درآوردن یا فشار دادن پلک ها محکم به هم همراه باشد.
ماساژ درمانی برای بهبود دل درد
اگر مادر یا پرستار کودک از روشهای ماساژ درمانی آگاهی داشته باشد به هنگام دل درد نوزاد می تواند به راحتی درد های ناشی از تجمع گاز در معده نوزادان را بهبود ببخشد، در زیر با چند روش تسکین دل درد نوزادان با ماساژ دادن آشنا خواهید شد:
- نوزاد را به پشت و روی ران خود قرار داده و شکم نوزاد را با کف دست هایتان بمالید.
- بالش بزرگی را روی زمین قرار دهید و نوزاد را به شکم روی آن بگذارید و سپس به آرامی پشت نوزاد را بمالید. البته باید مراقب دست های نوزادتان باشید که زیر بدن وی نماند، همچنین مواظب باشید که راه تنفس کودک باز باشد.
- نوزادتان را به شکم روی ران پای خود قرار دهید و یک دست تان را روی شکم وی بگذارید، رانی را که نوزاد شما روی آن قرار گرفته است به سمت شکم تان خم کنید و با دست دیگر پشت نوزاد را در جهت عقربه های ساعت به آرامی مالش دهید.
- همچنین می توانید برای روش قبلی، نوزاد را به پشت بر روی ران خود قرار دهید و سپس شکم نوزاد را با انگشتان و کف دست خود به آرامی مالش دهید تا گاز های معده راحت تر خارج شوند.
- می توانید کیسه آب گرم را داخل حوله تمیز قرار داده و سپس آن را به آرامی روی شکم نوزادتان بگذارید تا درد های کولیک کودک تسکین پیدا کند.
نکته : در هنگام انجام این روش ها حتما باید به نکات احتیاطی توجه شود و نیز برای نوزادان کوچک این روش برای مدت طولانی اصلا توصیه نمی شود، زیرا می تواند با خطراتی برا ینوزادان همراه باشد.
به طور کلی درمان های خانگی زیادی نیز برای بهبود و تسکین دل درد کودک توصیه شده است که از جمله این موارد می توان به چای بابونه، ماست، ماساژ با روغن خردل، آروغ زدن، آنغوزه، حرکت دوچرخه و تکان دادن اشاره کرد، البته انجام این روشها برای نوزادان بهتر است با مشورت پزشک صورت گیرد.
با توجه به مطالب بیان شده, خوشبختانه در اغلب موارد دل درد نوزادان به سادگی و بدون مراجعه به پزشک تسکین می یابد. با این وجود بهتر است نوزادان تحت نظر پزشک باشد تا از سلامتی او اطمینان حاصل شود.
منبع : آرگا